វីលៀម ជែម

ពីវិគីភីឌា

"James"បញ្ជូនបន្តមកទីនេះ។ អត្ថបទនេះនិយាយអំពីអ្នកសិក្សាមុខវិជ្ជាទស្សនះវិជ្ជានិងនិយាយអំពីអ្នកទស្សនះវិទូជនជាតិអាមេរិចកាំង ។ ចំពោះលោកមនុស្សឈ្មោះ វីលៀម ជែម" តាមរយះលោក William James (disambiguation)

លោកវីលៀម ជែម ជាអ្នកសិក្សាវិជ្ជាទស្សន:វីជ្ជា

លោក វីលៀម ជែម(William James)​ បានកើតនៅ ថ្ងៃទី ១១ ខែមករា ឆ្នាំ១៨៤២ នៅទីក្រុង ញ៉ូវ យក , គាត់បានទទួលមរណះភាពនៅថ្ងៃទី២៦ ខែ សីហា ឆ្នាំ១៩១០ក្នុងអាយុ ៦៨ឆ្នាំ ។ គាត់គឺជាជនជាតិអាមេរិចកាំង ។ ហើយគាត់ក៏ជា អ្នកទស្សនះវិទូម្នាក់ដែលបានធ្វើការសិក្សាហ្វឹកហាត់ទៅលើចិត្តវិជ្ជាក៏ដូចជាគ្រូពេទ្យម្នាក់ដែរ ។ គាត់បានធ្វើការស្ម័គ្រចិត្ត បង្រៀនអប់រំមុខវិជ្ជាចិត្តវិទ្យាជាលើដំបូងនៅសហរដ្ឋអាមេរិច។[១] លោកជែមបានសរសេរចងក្រងសៀវភៅបានយ៉ាងច្រើន ទៅលើការណនិយម, ចិត្តវិជ្ជា, ការសិក្សាអប់រំនៅលើមុខវិជ្ជា ចិត្តវិជ្ជាវាមានឥទ្ធិពលខ្លាំងណាស់ ចិត្តវិជ្ជាជាជំនឿនៃការផ្សងព្រេង, ហើយគឺជាជំនឿខាងអធម្មជាតិ។ គាត់គឺជាបងប្រុសរបស់លោក ហែនរី ជែម (Henry James) ដែលជាអ្នកសរសេររឿងប្រលោមលោក និង កំណត់ត្រាប្រចាំថ្ងៃ របស់លោក អាលីសជែម Alice James. លោកវីលៀម ជែមបានរៀបអាពាហ៏ពិពាហ៏ជាមួយនឹងប្រពន្ធរបស់គាត់ ឈ្មោះថា អាលីស ជីបប៊ែន Alice Gibbensនៅក្នុងរដូវក្ដៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៧៨ ។ លោកវីលៀម ជែមបានចាប់កំណើតនៅផ្ទះក្នុងទីក្រុង ញ៉ូវ យក ។ គាត់គឺជាកូនប្រុសរបស់លោក ហែនរី ជែម Henry James Sr., ហើយគាត់គឺជាអ្នកមានទ្រព្យសម្បត្តិស្ដុកស្ដមម្នាក់ នៅព្រះវិហារមួយ គាត់ជាវរជន ជាបញ្ញាវ័ន្តម្នាក់ដែលបានសិក្សាបានជ្រៅជ្រះបំផុតខាងអក្សរសាស្ត្រ ទាំងអស់នេះគឺជាជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់ដែលបានកត់ត្រាទុក ។ ក្រុមគ្រួសាររបស់ លោកជែម បានមានភាពត្រចះត្រចង់ដោយសារតែគាត់គឺជាបញ្ញាវ័ន្ត ហើយគាត់គឺមានភាពប៉ិនប្រសព្វណាស់ក្នុង ការបង្កើតសមាជិកក្រុមនៅមុខវិជ្ជានេះ ដើ​ម្បីបន្តអោយមានការចាប់អារម្មណ៏ហ្នឹងមានតម្លាភាព ចំពោះអ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រ អ្នកសរសេរជីវប្រវត្តិ រួមជាមួយនឹងអ្នកកែប្រែរិះគន់ផងដែរ ។ លោកជែមមានឪពុកធម៌ម្នាក់ឈ្មោះ រ៉ាលហ្វឹះ វ៉ាលដូ អឹមឺស៊ុន(Ralph Waldo Emerson)កូនប្រុសធម៌របស់គាត់ វីលៀម ជែម ស៊ីដឌីស (William James Sidis), សុទ្ធតែមានភាពវៃឆ្លាតទាំងអស់ដូចជា ឆាលែស ស៊ាន់ឌឺ ផៃសឹះ (Charles Sanders Peirce),ប៊ែរត្រែន រួសសែល (Bertrand Russell), ចូស្យា រយសឹះ (Josiah Royce), អឺនឹះ ម៉ាច (Ernst Mach), ចន ឌឺវ៉ាយ (John Dewey), ម៉ាសឹដូនីញ៉ូ ហ្វេណាន់ដេសឹះ (Macedonio Fernández), វែលធើ លីពប៉ានម៉ាន់ (Walter Lippmann), ម៉ាកឃឹះ ថ្វេន (Mark Twain), ហូរ៉ាត់ត្យូ អាល់ហ្សេ (Horatio Alger Jr.,), ហែនរី ប៊ែកស៊ុន (Henri Bergson), ហើយរួមជាមួយហ្នឹងលោក ស៊ីម៉ុន ហ្វ្រីដ (Sigmund Freud)


លោក វីលៀម ជែម(William James)​ បានកើតនៅ ថ្ងៃទី ១១ ខែមករា ឆ្នាំ១៨៤២ នៅទីក្រុង ញ៉ូវ យក , គាត់បានទទួលមរណះភាពនៅថ្ងៃទី២៦ ខែ សីហា ឆ្នាំ១៩១០ក្នុងអាយុ ៦៨ឆ្នាំ ។ គាត់គឺជាជនជាតិអាមេរិចកាំង ។ ហើយគាត់ក៏ជា អ្នកទស្សនះវិទូម្នាក់ដែលបានធ្វើការសិក្សាហ្វឹកហាត់ទៅលើចិត្តវិជ្ជាក៏ដូចជាគ្រូពេទ្យម្នាក់ដែរ ។ គាត់បានធ្វើការស្ម័គ្រចិត្ត បង្រៀនអប់រំមុខវិជ្ជាចិត្តវិទ្យាជាលើដំបូងនៅសហរដ្ឋអាមេរិច។ លោកជែមបានសរសេរចងក្រងសៀវភៅបានយ៉ាងច្រើន ទៅលើការណនិយម, ចិត្តវិជ្ជា, ការសិក្សាអប់រំនៅលើមុខវិជ្ជា ចិត្តវិជ្ជាវាមានឥទ្ធិពលខ្លាំងណាស់ ចិត្តវិជ្ជាជាជំនឿនៃការផ្សងព្រេង, ហើយគឺជាជំនឿខាងអធម្មជាតិ។ គាត់គឺជាបងប្រុសរបស់លោក ហែនរី ជែម (Henry James) ដែលជាអ្នកសរសេររឿងប្រលោមលោក និង កំណត់ត្រាប្រចាំថ្ងៃ របស់លោក អាលីសជែម Alice James. លោកវីលៀម ជែមបានរៀបអាពាហ៏ពិពាហ៏ជាមួយនឹងប្រពន្ធរបស់គាត់ ឈ្មោះថា អាលីស ជីបប៊ែន Alice Gibbensនៅក្នុងរដូវក្ដៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៧៨ ។ លោកវីលៀម ជែមបានចាប់កំណើតនៅផ្ទះក្នុងទីក្រុង ញ៉ូវ យក ។ គាត់គឺជាកូនប្រុសរបស់លោក ហែនរី ជែម Henry James Sr., ហើយគាត់គឺជាអ្នកមានទ្រព្យសម្បត្តិស្ដុកស្ដមម្នាក់ នៅព្រះវិហារមួយ គាត់ជាវរជន ជាបញ្ញាវ័ន្តម្នាក់ដែលបានសិក្សាបានជ្រៅជ្រះបំផុតខាងអក្សរសាស្ត្រ ទាំងអស់នេះគឺជាជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់ដែលបានកត់ត្រាទុក ។ ក្រុមគ្រួសាររបស់ លោកជែម បានមានភាពត្រចះត្រចង់ដោយសារតែគាត់គឺជាបញ្ញាវ័ន្ត ហើយគាត់គឺមានភាពប៉ិនប្រសព្វណាស់ក្នុង ការបង្កើតសមាជិកក្រុមនៅមុខវិជ្ជានេះ ដើ​ម្បីបន្តអោយមានការចាប់អារម្មណ៏ហ្នឹងមានតម្លាភាព ចំពោះអ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រ អ្នកសរសេរជីវប្រវត្តិ រួមជាមួយនឹងអ្នកកែប្រែរិះគន់ផងដែរ ។ លោកជែមមានឪពុកធម៌ម្នាក់ឈ្មោះ រ៉ាលហ្វឹះ វ៉ាលដូ អឹមឺស៊ុន(Ralph Waldo Emerson)កូនប្រុសធម៌របស់គាត់ វីលៀម ជែម ស៊ីដឌីស (William James Sidis), សុទ្ធតែមានភាពវៃឆ្លាតទាំងអស់ដូចជា ឆាលែស ស៊ាន់ឌឺ ផៃសឹះ (Charles Sanders Peirce),ប៊ែរត្រែន រួសសែល (Bertrand Russell), ចូស្យា រយសឹះ (Josiah Royce), អឺនឹះ ម៉ាច (Ernst Mach), ចន ឌឺវ៉ាយ (John Dewey), ម៉ាសឹដូនីញ៉ូ ហ្វេណាន់ដេសឹះ (Macedonio Fernández), វែលធើ លីពប៉ានម៉ាន់ (Walter Lippmann), ម៉ាកឃឹះ ថ្វេន (Mark Twain), ហូរ៉ាត់ត្យូ អាល់ហ្សេ (Horatio Alger Jr.,), ហែនរី ប៊ែកស៊ុន (Henri Bergson), ហើយរួមជាមួយហ្នឹងលោក ស៊ីម៉ុន ហ្វ្រីដ (Sigmund Freud) ។

ឯកសារយោង[កែប្រែ]

  1. "Bill James, of Harvard, was among the first foreigners to take cognizance of Thought and Reality, already in 1873...", Lettres inédites de African Spir au professeur Penjon (Unpublished Letters of African Spir to professor Penjon), Neuchâtel, 1948, p. 231, n. 7.