ឆ្នាំ ២០២៥
Appearance
សហស្សវត្សរ៍ | សហវត្សរ៍ទី ៣ |
សតវត្ស | សតវត្សទី ២១ |
ទសវត្សរ៍ | ឆ្នាំ ២០២០ |
ឆ្នាំ | ២០២២ • ២០២៣ • គ.ស. ២០២៤ • ២០២៥ • ២០២៦ • ២០២៧ • ២០២៨ |
គ.ស. ២០២៥ ត្រូវនឹង ព.ស. ២៥៦៩ ជាឆ្នាំសកលចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃពុធ តាមប្រតិទិនគ្រីកូរី ហើយជាឆ្នាំទី ២០២៥ នៃសកលសករាជ និងគ្រិស្តសករាជ។
មេដឹកនាំកម្ពុជា
[កែប្រែ]ព្រះឆាយាល័ក្ខណ៍/រូបថត | តំណែង | នាម |
---|---|---|
ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា | ព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី | |
នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា | សម្ដេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត |
ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗ
[កែប្រែ]មករា
[កែប្រែ]- ១ មករា
- ប្រទេសប៉ូឡូញបានឡើងជាប្រធាននៃក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុប បន្តពីប្រទេសហុងគ្រី។[១]
- ប្រទេសប៊ុលហ្ការី និងរូម៉ានីបានបញ្ចប់ដំណើរការចូលជាសមាជិកនៃតំបន់ស្សិនគែន ដោយនាំឱ្យដំណើរឆ្លងព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរមានភាពងាយស្រួលជាងមុន។[២]
- លិចតិនស្តាញបានក្លាយជាប្រទេសទី ៣៧ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យអាពាហ៍ពិពាហ៍ភេទដូចគ្នាមានភាពស្របច្បាប់។[៣]
- ប្រទេសអ៊ុយក្រែនបានផ្អាកលំហូរនាំចូលឧស្ម័នពីប្រទេសរុស្ស៊ីឆ្លងកាត់ប្រទេសខ្លួន បន្ទាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងឧស្ម័នរយៈពេលប្រាំឆ្នាំរវាងប្រទេសទាំងពីរបានផុតកំណត់។[៤] ក្រៅពីនេះ អ៊ុយក្រែនក៏បានក្លាយជារដ្ឋសមាជិកផ្លូវការនៃតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិផងដែរ។[៥]
- រថយន្តមួយគ្រឿងបានបើកបុកហ្វូងមនុស្ស មុនពេលតៃកុងរថយន្តនោះបានចុះចេញក្រៅរថយន្តខ្លួនរួចលើកកាំភ្លើងបាញ់រះបន្ត ធ្វើឱ្យមនុស្សចំនួន ១៥ នាក់បានបាត់បង់ជីវិត និង ៣៥ នាក់ទៀតបានរងរបួសនៅទីក្រុងញូវអ័រលិនស៍ រដ្ឋល្វីស៊ីយ៉ាណា សហរដ្ឋអាមេរិក។[៦]
- មនុស្សចំនួន ១២ នាក់បានបាត់បង់ជីវិត និងបួននាក់ទៀតបានរងរបួសក្នុងឧប្បត្តិហេតុបាញ់រះនៅក្រុងសេធីនញ៉ា ប្រទេសម៉ុងតេណេគ្រោ។[៧]
- ៤ មករា – អធិការបតីនៃប្រទេសអូទ្រីស លោកកាល់ នីហាំម៉ើបានប្រកាសលាលែងពីតំណែង។[៨]
- ៦ មករា
- លោកចាស្ទីន ទ្រូដូបានប្រកាសថានឹងលាឈប់ពីតំណែងជាប្រធានគណបក្សសេរីនិយម និងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រទេសកាណាដា ក្រោយពីលោកបានកាន់អំណាចអស់រយៈពេលជាង ៩ ឆ្នាំកន្លងមក។[៩]
- ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីបានក្លាយជាសមាជិកទីដប់នៃអង្គការប្រ៊ីក្ស។[១០]
- ៧ មករា
- គ្រោះរញ្ជួយដីកម្រិត ៧.១ វ៉ិចទ័របានឡើងអង្រួនតំបន់ស្វយ័តទីបេ ភាគនិរតីនៃប្រទេសចិន ដោយបានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិចចំនួន ១២៦ នាក់ ខណៈមនុស្សប្រមាណ ៣៣៨ នាក់ផ្សេងទៀតបានទទួលរងរបួស។[១១][១២]
- តំបន់ទីក្រុងឡូសអាន់ជ័រលេសត្រូវប្រឈមនឹងភ្លើងឆាបឆេះយ៉ាងសន្ធោសន្ធៅ ដោយជាន់សង្កត់ដោយខ្យល់បក់កន្ត្រាក់ខ្លាំងៗលាយឡំនឹងគ្រោះរាំងស្ងួត បាននាំឱ្យវាក្លាយជាគ្រោះអគ្គីភ័យដ៏អាក្រក់បំផុតមួយក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រតំបន់។ សំណង់រាប់ពាន់ត្រូវបានឆេះខ្ទេចខ្ទាំ រួមទាំងមួយភាគធំនៃមហាវិថីសាន់ស៊ែត (Sunset)។ មនុស្សចំនួន ២៧ នាក់ត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាបានបាត់បង់ជីវិត និងមនុស្សប្រមាណ ១៨០,០០០ នាក់ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាត់ជម្លៀសចេញពីគេហដ្ឋាន ខណៈភ្លើងនៅបន្តឆាបឆេះរហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ន។[១៣][១៤]
- ៨ មករា – ខ្មាន់កាំភ្លើងចំនួន ១៨ នាក់ និងទាហានម្នាក់បានបាត់បង់ជីវិតក្រោយផ្ទុះអាវុធបាញ់ប្រហារគ្នានៅឯវិមានប្រធានាធិបតីក្នុងរដ្ឋធានីអ៊ិនចាមេណា ប្រទេសឆាដ។[១៥]
- ៩ មករា – លោកនាយឧត្តមសេនីយ៍ចូសែហ្វ អោនត្រូវបានសភាលីបង់បោះឆ្នោតជ្រើសរើសជាប្រធានាធិបតីផ្លូវការនៃប្រទេសលីបង់ ដោយបិទបញ្ចប់សម័យកាលដែលគ្មានប្រធានាធិបតីអចិន្ត្រៃយ៍ចំនួនពីរឆ្នាំ។[១៦]
- ១០ មករា
- ប្រធានាធិបតីកំពុងកាន់អំណាចនៅប្រទេសវេណេស៊ុយអេឡាគឺលោកនីកូឡាស់ ម៉ាឌូរ៉ូបានស្បថចូលកាន់អំណាចក្នុងអាណត្តិទីបីរបស់លោក ថ្វីបើកំពុងប្រឈមនឹងបាតុកម្មមហាជនប្រឆាំងនឹងរូបលោក ពិសេសទាក់ទិននឹងលទ្ធផលបោះឆ្នោតនៃឆ្នាំទៅនេះ។[១៧]
- សេវាបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុកូពែនីគូសអឺរ៉ុបបានរាយការណ៍ថា ឆ្នាំ ២០២៤ គឺជាឆ្នាំដែលក្តៅបំផុតនៅក្នុងកំណត់ត្រាពិភពលោក ហើយជាឆ្នាំប្រតិទិនដំបូងដែលឆ្លងលើសកម្រិតនិមិត្តនៃ ១.៥°C នៃកំណើនកម្ដៅផែនដី។[១៨]
- ១២ មករា – ជុំទីពីរនៃការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីក្រូអាតបានបិទបញ្ចប់ដោយមានលោកហ្សូរ៉ាន មីឡាណូវិចជាប់ឆ្នោតបន្តអាណត្តិទីពីរក្នុងនាមជាប្រធានាធិបតីក្រូអាត។[១៩]
- ១៥ មករា
- ប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង លោកយូន សកយ៉លត្រូវបានគេចាប់ខ្លួនដោយជោគជ័យទាក់ទិននឹងការប្រកាសច្បាប់អាជ្ញាសឹករបស់លោកកាលពីខែធ្នូឆ្នាំមុន។[២០]
- សង្គ្រាមអ៊ីស្រាអែល–ហាម៉ាស់៖ អ៊ីស្រាអែល និងហាម៉ាស់បានអនុម័តលើបទឈប់បាញ់មួយក្នុងគោលបំណងបញ្ចប់សង្រ្គាម ផ្ដោះប្តូរចំណាប់ខ្មាំងអ៊ីស្រាអែលជាមួយនឹងអ្នកទោសប៉ាឡេស្ទីន និងបើកផ្លូវឱ្យមានលំហូរជំនួយអន្តរជាតិចូលទីតាំងរងគ្រោះធ្ងន់ធ្ងរ។ វាត្រូវបានចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី១៩ ខែមករា។[២១]
- ១៦ មករា – កងទ័ពរំដោះជាតិកូឡុំប៊ីបានបើកការវាយប្រហារប្រដាប់អាវុធនៅក្នុងតំបន់កាតាទូមបូ ប៉ែកឦសានប្រទេសកូឡុំប៊ី។ មនុស្សជាង ១០០ នាក់បានបាត់បង់ជីវិតជាលទ្ធផលនៃការវាយប្រហារនេះ។[២២]
- ១៨ មករា
- រថយន្តដឹកប្រេងឥន្ធនៈមួយគ្រឿងបានក្រឡាប់ផ្ទុះនៅភាគពាយ័ព្យនៃប្រទេសនីហ្សេរីយ៉ាដោយបានសម្លាប់មនុស្សចំនួន ៩៨ នាក់។[២៣]
- ចៅក្រមកំពូលអ៊ីរ៉ង់ចំនួនពីរនាក់ត្រូវបានខ្មាំងកាំភ្លើងម្នាក់លបធ្វើឃាតកម្មនៅឯតុលាការកំពូលអ៊ីរ៉ង់ក្នុងរដ្ឋធានីតេហេរ៉ង់។ ខ្មាំងកាំភ្លើងនោះបានបង្ករបួសដល់មនុស្សចំនួនពីរនាក់ផ្សេងទៀតមុនពេលធ្វើអត្តឃាតខ្លួន។[២៤]
- ២១ មករា – មនុស្សចំនួន ៧៦ នាក់បានបាត់បង់ជីវិតក្នុងគ្រោះអគ្គីភ័យឆាបឆេះសណ្ឋាគារមួយកន្លែងនៅក្នុងរមណីយដ្ឋានស្គីទឹកកកឈ្មោះកាតាល់កាយ៉ានៃប្រទេសតួកគី។[២៥]
- ២២ មករា – ប្រទេសថៃបានក្លាយជាប្រទេសទី៣៨ និងជាប្រទេសទីមួយក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យអាពាហ៍ពិពាហ៍ភេទដូចគ្នាមានភាពស្របច្បាប់។[២៦]
ថ្ងៃមរណភាព
[កែប្រែ]ឯកសារយោង
[កែប្រែ]- ↑ "PM Donald Tusk at the opening of the presidency: Europe is lucky(Donald Tusk na inauguracji prezydencji: Europa ma szczęście)". 3 January 2025. https://tvn24.pl/polska/polska-prezydencja-w-radzie-unii-europejskiej-oficjalna-inauguracja-przemowienie-premiera-donalda-tuska-st8245824.
- ↑ "Borders open: Bulgaria and Romania celebrate joining Schengen Area". Euronews. 1 January 2025. Retrieved 1 January 2025.
- ↑ "Liechtenstein legalizes same-sex marriage in near-unanimous vote". Politico. 17 May 2024. Retrieved 1 January 2025.
- ↑ "Russian gas supply to Europe via Ukraine halted after transit deal expires". Al Jazeera. https://www.aljazeera.com/news/2025/1/1/russian-gas-supply-to-europe-via-ukraine-halted-after-transit-deal-expires.
- ↑ "Ukraine becomes ICC member state". www.ukrinform.net. 2025-01-01. Retrieved 2025-01-01.
- ↑ "Ten dead after vehicle drives into large crowd in New Orleans, authorities say". BBC News. 1 January 2025. Retrieved 1 January 2025.
- ↑ Press, Associated (2025-01-01). "At least 10 killed and four more wounded in Montenegro shooting". The Guardian. ល.ត.ម.អ. 0261-3077. https://www.theguardian.com/world/2025/jan/01/at-least-four-killed-and-four-more-wounded-in-montenegro-shooting.
- ↑ "Austrian Chancellor Nehammer says he will resign after talks on forming a new government fail". AP News. 2025-01-04. Retrieved 2025-01-07.
- ↑ "Justin Trudeau resigns as Canadian prime minister". BBC News. 6 January 2025. https://www.bbc.co.uk/news/live/clyjmy7vl64t.
- ↑ "Indonesia joins BRICS group of emerging economies". Al Jazeera. Retrieved 2025-01-11.
- ↑ "China earthquake: Dozens dead as tremor strikes Tibet". BBC News. 7 January 2025. https://www.bbc.co.uk/news/articles/c3rqg95n9n1o.
- ↑ "At least 95 killed as magnitude-6.8 earthquake hits China's Tibet region". ABC News. 2025-01-07. https://www.abc.net.au/news/2025-01-07/people-killed-as-magnitude-6-8-earthquake-hits-china/104792224.
- ↑ "Los Angeles wildfires approach Hollywood sign, with Sunset Boulevard 'in ruins'". BBC News (BBC News). 7 January 2025. https://www.bbc.co.uk/news/live/c5y81zyp1ext។ បានយកមក 9 January 2025.
- ↑ "California wildfires live updates: 179,000 under evacuation orders; L.A. County sheriff says some areas look 'like a bomb was dropped'". NBC News. 2025-01-10. Retrieved 2025-01-10.
- ↑ "Attack on Chad's presidential palace leaves 19 dead". AP News. Retrieved 2025-01-13.
- ↑ "Joseph Aoun: Lebanon's respected army chief turns new president". France 24. 2025-01-09. Retrieved 2025-01-10.
- ↑ "Edmundo González says he won Venezuela's presidential election". CNN. Retrieved 13 January 2025.
- ↑ "2024 first year to pass 1.5C global warming limit". BBC News (BBC News). 10 January 2025. https://www.bbc.co.uk/news/articles/cd7575x8yq5o។ បានយកមក 13 January 2025.
- ↑ "Croats vote in presidential election, with incumbent favoured in polls". Reuters. 29 December 2024. Retrieved 13 January 2025.
- ↑ "South Korea: Authorities arrest president Yoon Suk Yeol after dramatic hours-long standoff". BBC News. Retrieved 2025-01-15.
- ↑ "Israel, Hamas reach ceasefire agreement designed to end 15-month Gaza war, official says". Reuters.
- ↑ "At least 80 people killed in northeast Colombia as peace talks fail, official says". Associated Press. 19 January 2025. Retrieved 23 January 2025.
- ↑ "At least 86 killed in central Nigeria after fuel tanker explodes". France 24. 18 January 2025. Retrieved 2025-01-20.
- ↑ Gambrell, Jon (2025-01-19). "Gunman shoots dead 2 judges in Iran's capital tied to 1988 mass executions". AP News. Retrieved 2025-01-23.
- ↑ "(ជាភាសាតួកគី) Kartalkaya'da otel yangını: 66 kişi hayatını kaybetti, dört kişi gözaltında". BBC News Türkçe. Retrieved 2025-01-23.
- ↑ Tanakasempipat, Patpicha (2024-09-25). "Same-Sex Marriage Legalized in Thailand, Starting in January". TIME. Archived from the original on January 1, 2025. Retrieved 2025-01-23.