ភ្នំគូលែន៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ត កែអក្ខរាវិរុទ្ធ គូលេន > គូលែន |
|||
បន្ទាត់ទី១៖ | បន្ទាត់ទី១៖ | ||
{{Infobox mountain |
{{Infobox mountain |
||
| name = |
| name = ភ្នំគូលែន |
||
| photo = Phnom Kulen8.JPG |
| photo = Phnom Kulen8.JPG |
||
| photo_caption = |
| photo_caption = ភ្នំគូលែន |
||
| photo_size = ២៥០ |
| photo_size = ២៥០ |
||
| elevation_m = ៤៨៧ |
| elevation_m = ៤៨៧ |
||
បន្ទាត់ទី២៨៖ | បន្ទាត់ទី២៨៖ | ||
==ទីតាំងភូមិសាស្រ្ត== |
==ទីតាំងភូមិសាស្រ្ត== |
||
''' |
'''ភ្នំគូលែន'''ស្ថិតនៅក្នុង[[ស្រុកស្វាយលើ]] និង[[ស្រុកវ៉ារិន]] ចំងាយ ៦០គីឡូម៉ែត្រពី[[ក្រុងសៀមរាប]] និងប្រហែល ២៥គីឡូម៉ែត្រពី[[ប្រាសាទបន្ទាយស្រី]]។ ភ្នំគូលែនមានឈ្មោះដើមថា '''មហិន្រ្ទព៌ត''' ជាកន្លែងដែលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ ប្រារព្ធធ្វើពិធីទេវរាជ និងប្រកាសឯករាជ្យពីប្រទេសជ្វាក្នុងឆ្នាំ៨០២ ដែលជាពេលដែលសម័យអង្គរកើតឡើង។ ភ្នំនេះជាទីក្រុងរបស់ចក្រខ្មែរ (អាណាចក្រខ្មែរ)ដំបូងគេជិតកន្លះសតវត្សមុនពេលប្តូរទៅហិហរាល័យ ដែលឥឡូងនេះហៅថា'''រលួស'''។ មានប្រាសាទប្រហែល ២០ ត្រូវបានរកឃើញនៅលើភ្នំនេះ។ ភ្នំគូលែនត្រូវប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរចាត់ទុកថា ជាភ្នំសក្ការបូជានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយក៏ជាកន្លែងដែលជាទីពេញនិយមក្នុងធ្វើធម្មយាត្រាក្នុងចន្នោះពេលចុងសប្តាហ៍ពិធីបុណ្យ។ វាជាកន្លែងដែលមានតួនាដ៏សំខាន់ នៅតំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រចក្រភពខ្មែរ។ នៅលើកំពូលភ្នំមានវត្តតូចមួយដែលមានដំកល់បដិមាព្រះពុទ្ធមួយអង្គទំរេតព្រះកាយដែលឆ្លាក់ចេញពីផ្ទាំងថ្មភ្នំតែម្តង។ នៅក្បែរនោះដែរមានទឹកធ្លាក់ដែលជាការទាក់ទាញមួយសំរាប់ទេសចរមុជទឹកកំសាន្ត។ នៅជំរាលភ្នំមានទីសក្ការៈតូចមួយដែលនៅទីនោះគេឱ្យឈ្មោះថាទឹកជប់ គឺជាកន្លែងដែលទឹកផុសចេញពីក្នុងថ្ម ហើយត្រូវចាត់ទុកថាជាទឹកព្រះដោយហេតុនោះផុសចេញពីភ្នំសក្ការបូជា។ភ្នំគូលែនគឺជាជួរភ្នំតូចមួយដែលមានកម្ពស់ខ្ពស់ល្មមហើយស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងជួរភ្នំដងរែក។ ភ្នំគូលែនលាតសន្ធឹងប្រវែងប្រហែល ៤០គម ពីប៉ែកខាងលិចឈាងខាងជើង ទៅខាងកើតឈាងខាងត្បូង ហើយដែលមានចម្ងាយប្រហែល ៤៨គមនៅខាងជើងក្រុងសៀមរាប។ កំពូលភ្នំទាំងអស់មានកម្ពស់ប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ដែលមានកម្ពស់ជាមធ្យម ៤០០ម។ កំពូលដែលខ្ពស់បំផុតគឺមានកំពស់ ៤៨៧ម។ |
||
តាមភូមិសាស្ត្រ មួយផ្នែកធំនៃភ្នំគូលែនគឺជាថ្មភក់។ហេតុដូច្នេះហើយវាមានសារសំចាន់ជាខ្លាំងក្នុងសម័យអង្គរ ដោយបានផ្ដល់នូវវត្ថុធាតុដើមក្នុងការសាងសង់សំណង់ផ្សេងៗ រួមមានទាំងប្រាសាទជាច្រើនគ្នុងតំបន់អង្គរ។ ប្រភពសំខាន់ជាងគេគឺស្ថិតនៅប៉ែកអាគ្នេយ៍នៃភ្នំ។<ref>Etienne Aymonier, ''Le Cambodge''. Ernest Leroux, Paris 1904.</ref> |
តាមភូមិសាស្ត្រ មួយផ្នែកធំនៃភ្នំគូលែនគឺជាថ្មភក់។ហេតុដូច្នេះហើយវាមានសារសំចាន់ជាខ្លាំងក្នុងសម័យអង្គរ ដោយបានផ្ដល់នូវវត្ថុធាតុដើមក្នុងការសាងសង់សំណង់ផ្សេងៗ រួមមានទាំងប្រាសាទជាច្រើនគ្នុងតំបន់អង្គរ។ ប្រភពសំខាន់ជាងគេគឺស្ថិតនៅប៉ែកអាគ្នេយ៍នៃភ្នំ។<ref>Etienne Aymonier, ''Le Cambodge''. Ernest Leroux, Paris 1904.</ref> |
||
==តំបន់ការពារ== |
==តំបន់ការពារ== |
||
នៅលើភ្នំគូលែនមាននូវតំបន់ទាក់ទាញជាច្រើននៅក្នុងឧទ្យានជាតិភ្នំគូលែន។ តំបន់នេះមានទីស្ថិតនៅក្នុងស្រុកស្វាយលេង និងស្រុកវ៉ារិន។ បន្ថែមពីនេះតំបន់ត្រូវបានយូនីស្កូដាក់ជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅថ្ងៃទី១ ខែតុលាឆ្នាំ១៩៩២ <ref>[http://whc.unesco.org/en/tentativelists/63/ Site des Kulen - UNESCO World Heritage Centre]</ref>។ |
|||
==Bibliography== |
==Bibliography== |
||
*{{cite book|title=Angkor: Cambodia's wondrous khmer temples|last=Rooney|first=Dawn F.|year=2005|edition=5th|publisher=Odissey|isbn=978-962-217-727-7|ref=Rooney2005}} |
*{{cite book|title=Angkor: Cambodia's wondrous khmer temples|last=Rooney|first=Dawn F.|year=2005|edition=5th|publisher=Odissey|isbn=978-962-217-727-7|ref=Rooney2005}} |
កំណែនៅ ម៉ោង០៧:៥៤ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៩
ភ្នំគូលែន | |
---|---|
ភ្នំគូលែន | |
ចំណុចខ្ពស់ បំផុត | |
កំពូល | Expression error: Unrecognized punctuation character "៤".Expression error: Unrecognized punctuation character "៤".Expression error: Unrecognized punctuation character "៤". (Expression error: Unexpected < operator. ភត) |
ភូមិសាស្ត្រ | |
ទីតាំង | Cambodia |
តំបន់ | KH |
ភូគព្ភសាស្ត្រ | |
ប្រភេទភ្នំ | ថ្មភក់ |
ឡើង | |
ផ្លូវងាយស្រួលបំផុត | Drive |
ទីតាំងភូមិសាស្រ្ត
ភ្នំគូលែនស្ថិតនៅក្នុងស្រុកស្វាយលើ និងស្រុកវ៉ារិន ចំងាយ ៦០គីឡូម៉ែត្រពីក្រុងសៀមរាប និងប្រហែល ២៥គីឡូម៉ែត្រពីប្រាសាទបន្ទាយស្រី។ ភ្នំគូលែនមានឈ្មោះដើមថា មហិន្រ្ទព៌ត ជាកន្លែងដែលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ ប្រារព្ធធ្វើពិធីទេវរាជ និងប្រកាសឯករាជ្យពីប្រទេសជ្វាក្នុងឆ្នាំ៨០២ ដែលជាពេលដែលសម័យអង្គរកើតឡើង។ ភ្នំនេះជាទីក្រុងរបស់ចក្រខ្មែរ (អាណាចក្រខ្មែរ)ដំបូងគេជិតកន្លះសតវត្សមុនពេលប្តូរទៅហិហរាល័យ ដែលឥឡូងនេះហៅថារលួស។ មានប្រាសាទប្រហែល ២០ ត្រូវបានរកឃើញនៅលើភ្នំនេះ។ ភ្នំគូលែនត្រូវប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរចាត់ទុកថា ជាភ្នំសក្ការបូជានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយក៏ជាកន្លែងដែលជាទីពេញនិយមក្នុងធ្វើធម្មយាត្រាក្នុងចន្នោះពេលចុងសប្តាហ៍ពិធីបុណ្យ។ វាជាកន្លែងដែលមានតួនាដ៏សំខាន់ នៅតំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រចក្រភពខ្មែរ។ នៅលើកំពូលភ្នំមានវត្តតូចមួយដែលមានដំកល់បដិមាព្រះពុទ្ធមួយអង្គទំរេតព្រះកាយដែលឆ្លាក់ចេញពីផ្ទាំងថ្មភ្នំតែម្តង។ នៅក្បែរនោះដែរមានទឹកធ្លាក់ដែលជាការទាក់ទាញមួយសំរាប់ទេសចរមុជទឹកកំសាន្ត។ នៅជំរាលភ្នំមានទីសក្ការៈតូចមួយដែលនៅទីនោះគេឱ្យឈ្មោះថាទឹកជប់ គឺជាកន្លែងដែលទឹកផុសចេញពីក្នុងថ្ម ហើយត្រូវចាត់ទុកថាជាទឹកព្រះដោយហេតុនោះផុសចេញពីភ្នំសក្ការបូជា។ភ្នំគូលែនគឺជាជួរភ្នំតូចមួយដែលមានកម្ពស់ខ្ពស់ល្មមហើយស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងជួរភ្នំដងរែក។ ភ្នំគូលែនលាតសន្ធឹងប្រវែងប្រហែល ៤០គម ពីប៉ែកខាងលិចឈាងខាងជើង ទៅខាងកើតឈាងខាងត្បូង ហើយដែលមានចម្ងាយប្រហែល ៤៨គមនៅខាងជើងក្រុងសៀមរាប។ កំពូលភ្នំទាំងអស់មានកម្ពស់ប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ដែលមានកម្ពស់ជាមធ្យម ៤០០ម។ កំពូលដែលខ្ពស់បំផុតគឺមានកំពស់ ៤៨៧ម។ តាមភូមិសាស្ត្រ មួយផ្នែកធំនៃភ្នំគូលែនគឺជាថ្មភក់។ហេតុដូច្នេះហើយវាមានសារសំចាន់ជាខ្លាំងក្នុងសម័យអង្គរ ដោយបានផ្ដល់នូវវត្ថុធាតុដើមក្នុងការសាងសង់សំណង់ផ្សេងៗ រួមមានទាំងប្រាសាទជាច្រើនគ្នុងតំបន់អង្គរ។ ប្រភពសំខាន់ជាងគេគឺស្ថិតនៅប៉ែកអាគ្នេយ៍នៃភ្នំ។[១]
តំបន់ការពារ
នៅលើភ្នំគូលែនមាននូវតំបន់ទាក់ទាញជាច្រើននៅក្នុងឧទ្យានជាតិភ្នំគូលែន។ តំបន់នេះមានទីស្ថិតនៅក្នុងស្រុកស្វាយលេង និងស្រុកវ៉ារិន។ បន្ថែមពីនេះតំបន់ត្រូវបានយូនីស្កូដាក់ជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅថ្ងៃទី១ ខែតុលាឆ្នាំ១៩៩២ [២]។
Bibliography
- Rooney, Dawn F. (2005). Angkor: Cambodia's wondrous khmer temples (5th រ.រ.). Odissey. ល.ស.ប.អ. 978-962-217-727-7.
- Higham, Charles (2002). The Civilization of Angkor (1st រ.រ.). University of California Press. ល.ស.ប.អ. 0-520-23442-1.
External links
វិគីមេឌាទូទៅមានមេឌាដែលទាក់ទងទៅនឹង: ភ្នំគូលែន |
- page on Phnom Kulen from the official website of Kingdom of Cambodia
- PeaceOfAngkorWeb.com
- Andy Brouwer's blog on the less-visited angkorian temples of Phnom Kulen
- Phnom Kulen video destination guide on YouTube
|
ឯកសារយោង
- ↑ Etienne Aymonier, Le Cambodge. Ernest Leroux, Paris 1904.
- ↑ Site des Kulen - UNESCO World Heritage Centre