ព្រះវិស្ណុ៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
No edit summary ស្លាក: កែសម្រួលតាមទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត |
No edit summary ស្លាក: កែសម្រួលតាមទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត |
||
បន្ទាត់ទី១៖ | បន្ទាត់ទី១៖ | ||
{| class="infobox" style="width:1em;" |
{| class="infobox" style="width:1em;" |
||
|- style="text-align:center;" |
|- style="text-align:center;" |
||
|style="background: #008000;" colspan="2"|ព្រះវិស្ណុ |
|style="background: #008000;" colspan="2"|<p style="font-family:Khmer OS muol pali; font-size: 15pt; color: #FFFFFF; text-shadow: 0px 0px yellow;> ព្រះវិស្ណុ </p> |
||
|- style="text-align:center;" |
|- style="text-align:center;" |
||
| colspan="2" |[[File:2016 Angkor, Angkor Wat, Brama Angkor Wat (05).jpg|250px]] |
| colspan="2" |[[File:2016 Angkor, Angkor Wat, Brama Angkor Wat (05).jpg|250px]] |
កំណែនៅ ម៉ោង០៤:០៨ ថ្ងៃច័ន្ទ ទី២១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១
ព្រះវិស្ណុ | ||||
ព្រះវិស្ណុ | ||||
ស្ថានលំនៅ | សមុទ្រអព្ទ នៃលំហចក្រវាឡ (Universe) | |||
សាស្ត្រាវុធក្នុងដៃ
(បែងភាគដៃ៨) |
កងចក្រ ខ្យងស័ង្ខ ព្រះខ័ន ផ្កាឈូក ដំបង ដងធ្នូ គម្ពីរវេទ និង ឈើច្រត់ | |||
មហេសី | នាងលក្ស្មី (អានថា៖ ល័កស្មី) | |||
យាន្តជំនិះ | គ្រុឌ | |||
ទម្រង់ព្រះភ័ក្រ | មុខមួយ | |||
ពណ៌សម្បុរ | ពណ៌បៃតង (Green) |
ព្រះវិស្ណុ (អង់គ្លេស: Lord Vishnu) ឬ ព្រះនរាយណ៍ (អង់គ្លេស: Lord Narayana ) ឬព្រះភគវន្ត ឬព្រះអនន្ដៈ ឬហរិ ជាអាទិទេពមួយអង្គក្នុងចំណោមអាទិទេពទាំងបីក្នុង ព្រហ្មញ្ញ សាសនា ហិណ្ឌូសាសនា ព្រះវេទ ។
ប្រវត្តិព្រះវិស្ណុ
ព្រះវិស្ណុជាអាទិទេពស្រោចស្រង់លោក ទ្រទ្រង់លោក ចំរើនលោក។ ព្រះវិស្ណុជាកំពូលអាទិទេពធំទីពីរនៅក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនាក៏ប៉ុន្តែការគោរពបូជានៅតាមសម័យកាលខ្លះ ឬនៅតាមតំបន់ នៃពពួកព្រាហ្មណ៍បានចាត់ទុកព្រះវិស្ណុជាកំពូលអាទិទេពទីមួយទៅវិញ ព្រះអង្គពុំមែនជាអ្នកបង្កើតលោកដោយផ្ទាល់ទេ តែទ្រង់ជាអ្នកបង្កើតព្រះព្រហ្ម ហើយបញ្ជាឱ្យព្រះព្រហ្មបង្កើតលោកបន្តទៀតតាមរយៈ ម៉ាយ៉ា(លោកធាតុដ៏បរិសុទ្ធ) របស់ទ្រង់ ដែលបានរក្សាទុកនៅក្នុងអង្គកាយបានសេចក្តីថា នៅពេលលោកធាតុទាំងមូលដោយរួមទាំងទេវៈទាំងឡាផង លោកធាតុទាំងនោះត្រូវចូលទៅក្នុងអង្គកាយព្រះវិស្ណុវិញ រង់ចាំការកកើតសារជាថ្មី ។ ដោយសារមូលហេតុនេះ បានជាគេចាត់ទុកព្រះវិស្ណុ ជាអាទិទេពបង្កើតលោកទាំងបីឋាន ព្រមទាំងជាម្ចាស់លើលោកទាំងបីថែមទៀត។ ព្រះវិស្ណុមានតួនាទីគ្រប់គ្រងថែរក្សាលោកឱ្យបានសេចក្តីសុខសាន្តមានរបៀបរៀបរយដូច្នេះព្រះវិស្ណុមានការទាក់ទងយ៉ាងស្និទជាមួយនឹងលោកយើងនេះបំផុតគឺបៀបបីដូចជាដួងចិត្ត និងរាងកាយ។ ព្រះវិស្ណុជាអាទិទេពតំណាងឱ្យសភាវៈល្អ ជនជាតិឥណ្ឌាម្ចាស់ស្រុកចូលចិត្តសាងអំពើល្អ និងមានសេចក្តីមេត្តាប្រោសប្រណី ព្រវិស្ណុមានឈ្មោះច្រើនណាស់ប្រមាណជាមួយពាន់ឈ្មោះមានជាព្រះនរាយណ៍ ព្រះហរិ ព្រះភគវន្ត[១]។
លំនៅរបស់ព្រះវិស្ណុគង់នៅ
ព្រះវិស្ណុមានលំនៅឯទេវលោកក្សីរសមុទ្រ(សមុទ្រទឹកដោះ)ដែលហ៊ុំព័ទ្ធដោយសមុទ្រចំនួនប្រាំពីរនិងភ្នំចំនួនប្រាំពីរហើយសមុទ្រ និងភ្នំទាំងប្រាំពីរនោះមានឈ្មោះដូចៗគ្នាចំណែកសមុទ្រ និងភ្នំទីប្រាំពីរចុងក្រោយគេជាប់នឹងព្រះរាជវាំងរបស់ព្រះអង្គ មានឈ្មោះហៅថា អស្សកណ្ឌ ភស្តុតាងជានិមិត្តរូបសម្រាប់យើង គឺគូទឹកដែលហ៊ុំព័ទ្ធជុំវិញប្រាសាទអង្គរវត្តសព្វថ្ងៃនេះ ជាតំណាងឱ្យសមុទ្រឈ្មោះ អស្សកណ្ឌនេះឯង ព្រះវិស្ណុ មានព្រះរាជវាំងឈ្មោះ វៃកណ្ឋៈ និងមានមហេសីពីរព្រះអង្គមានដូចជាៈ
- ព្រះនាងស្រីលក្ស្មី (ស្រី+លក្ស្មី) តំណាងឱ្យសោភណភាព+ភោគសម្ប្បត្តិនៃលោកទាំងបីឋាន ជាមួយនឹងព្រះនាងលក្ស្លី ព្រះវិស្ណុមានបុត្រមួយអង្គរគឺព្រះកាមទេព។
- ព្រះនាងភូមិសីទេវតំណាងឱ្យភពផែនដីរបស់យើងឬហៅម៉្យាងទៀតថាព្រះម៉ែធរណី ។
- ព្រះនាងនីឡាទេវី
លក្ខណៈសម្គាល់
រូបព្រះវិស្ណុជាមនុស្សមានប្រកេស(ក្បាល)មួយ មុខមួយមានដៃពីរ ឬមានដៃបួន ព្រះអង្គរទ្រង់កាន់កេតនភណ្ឌចំនួនបួននៅក្នុងដៃនីមួយៗ គឺខ្យងស័ង្ខ ផែនដី ដំបង និងកងចក្រហើយជួនកាលព្រវិស្ណុមាននៅដៃមានច្រើនទៀត ដែលកាន់បន្ថែមនូវធ្នូ ដាវ ផ្កាឈូក។ល។ព្រះវិស្ណុមានសម្លៀកបំពាក់ពណ៌ខ៊លឿង ពាក់ម្កុដមួកបំពង់មានគ្រុឌជាយានជំនិះ ហើយច្រើនផ្ទុំលើស្តេចនាគអនន្ត។ដើម្បីបំពេញមុខងារជាអ្នកគ្រប់គ្រងថែរក្សាលោក ព្រះវស្ណុបានបែងភាគចុះមកកើតក្នុងឋានមនុស្សហើយផ្ចាញ់សភាវៈអាក្រក់ ដែលតែងតែបៀតបៀងសេចក្តីសុខ បង្ហិនបង្ហោចបំផ្លាច់បំផ្លាញ់ធ្វើឱ្យខូចសណ្តាប់ធ្នាប់ របៀបរៀបរយ និងការរស់នៅរបស់មនុស្សលោក អាទិទេព ឬពួកព្រាហ្មណ៍ សភាវៈដែលជាវិស្ណុបែងភាគនោះឈ្មោះថា អវតារ ដែលមានទាំងអស់ចំនួន ១១ អង្គ ចែកចេញជាបីប្រភេទគឺ មនុស្ស សត្វ និងពាក់កណ្តាលមនុស្សពាក់កណ្តលសត្វ។ ហើយរឿងព្រេងកថាអំពីប្រវត្តិនៃអវតារនីមួយៗនេះមានការពេញនិយមរហូតអវតារខ្លះ ត្រូវបានពពួកព្រាហ្មណ៍គោរពយ៉ាងខ្លាំងក្លា ចំណែកឯនៅប្រទេសកម្ពុជាយើងវិញរឿងរ៉ាវទេវកថាអវតារព្រះវិស្ណុនេះក៏បានជះឥទ្ធិពលមកលើជំនឿនៅក្នុងស្រទាប់មហាជនខ្មែរគ្រប់ៗជំនាន់ផងដែរ។
អវតាព្រះវិស្ណុ
ព្រះវិស្ណុមានអវតា១០គឺ៖
- មត្ស្យ (Matsya) ជាត្រី ជួយស្រោចស្រង់ជីវិតមនុស្ស អោយរួចផុត ពីទឹកជំនន់ ដែលបង្កើតឡើង ដោយយក្សឈ្មោះថាហយគ្រីវះ។
- កុម៌ (Kurma) ជាអណ្តើក ជួយធ្វើកំណល់ភ្នំមន្ទរៈ អោយទេវតា និងយក្សយកនាគវាសុកៈ បង្វិលភ្នំ កូរសមុទ្រទឹកដោះ អោយខះរីងហួត ដើម្បីយកទឹកអម្រិត ផឹកកុំអោយស្លាប់។
- វារាហៈ (Varaha) ជាជ្រូកព្រៃ បានបំផ្លាញ ហិរណយក្សដែលប៉ុនប៉ងរំលាយលោក អោយទៅជាទឹកសមុទ្រ។
- នរៈសិង្ហ(Narasinha) ជាមនុស្សសិង្ហ ក្បាលសិង្ហ ខ្លួនមនុស្ស បានបំផ្លាញយក្ស ដែលធ្វើបាបទេវតា។
- វមន (Vamna) ជាមនុស្សតឿ បានប្រើកលល្បិច សុំដីយក្ស ៣ជំហាន ទុកអោយមនុស្សនៅ។
- បរសុរាម (Parachurama) ជារាមពូថៅ បានបង្រ្កាបក្សត្រអរជុន។
- រាម Rama ជាព្រះរាម ក្នុងរឿង រាមាយណៈ បង្រ្កាបក្រុងរាពណ៍។
- ក្រឹស្ណៈ (krisna) ជាក្រឹស្ណ បានជួយមនុស្សអោយរួចពីកណ្តាប់ដៃ ស្តេចកំណាចឈ្មោះ កប្សៈ Kamsa ក្នុងរឿងភារតយុទ្ធ។
- ពុទ្ធ (Budha) ជាព្រះពុទ្ធ បានជួយស្រោចស្រង់ដាស់តឿនមនុស្ស អោយស្គាល់បុណ្យបាប អាក្រក់ល្អ ផុតចាកបាបកម្ម(តាម ព្រះពុទ្ធពុំមែនជាអវតារ ព្រះវិស្ណុទេ តែពួកព្រាហ្មណ៍ ដោយបានឃើញព្រះពុទ្ធមានឥទ្ធិពល មានអនុភាពខ្លាំង ក៏បានបញ្ចូលជាអវតាព្រះវិស្ណុ)
- កល្កិន (Kalkin) ជាមនុស្សសេះ គឺខ្លួនមនុស្ស ក្បាលសេះ។ អវតានេះមិនទាន់បានចាប់បដិសន្ធិលើលោកយើងទេ ព្រោះការមកដល់របស់អវតានេះ ប្រៀបដូចជាចុងបញ្ចប់នៃផែនដី។ កល្កិនមានមុខងារជាអ្នកកាត់ទោសសភាវៈអាក្រក់ដោយដាក់ទណ្ឌកម្មនិងអោយរង្វាន់ដល់សភាវៈល្អដើម្បីរៀបចំយុគមាស។
រូបភាព
ឯកសារយោង
កំណត់
វិគីមេឌាទូទៅមានមេឌាដែលទាក់ទងទៅនឹង: ព្រះវិស្ណុ |
- ↑ ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅទេវកថា អាវតារ និងកេតភណ្ឌ របស់ព្រះវិស្ណុ លោកៈញ៉ែមសែ លោក ហ៊ាង រិទ្ធ ទំព័រទី១
មើលផងដែរ
- រឿងរាមកេរ្តិ៍
- រាមកេរ្តិ៍
- របាំព្រះរាជទ្រព្យ
- របាំព្រះរាជទ្រព្យ
- ព្រះនាងហ្គ៉ាយ៉ាទ្រី
- នាគខ្មែរ និង នាគសាសនា
- ក្រុងរាពណ៍
- នាងមណ្ឌោលគីរី
- នាងអគ្គីនាគ
- នាគក្បាលប្រាំបួន
- វត្តព្រះកែវមរកត
- ព្រហ្មញ្ញ សាសនា
- ហិណ្ឌូសាសនា
- នាគ
- ប្រាសាទខ្មែរនៅលើទឹកដីថៃ
- ប្រាសាទខ្មែរដែលបាត់បង់នៅប្រទេសថៃ
- រាយព្រះនាមទេវតានំនៃសាសនាព្រាហ្មណ៍ ឬ ហិណ្ឌូ
- តួអង្គនៅក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍ខ្មែរ
- ព្រះម៉ែនីវ៉ាន់
- ព្រះម៉ែម៉ាណាសា (ម៉ូណាសា)
- រាយព្រះនាមទេវតាចិន
- រាយព្រះនាមព្រះមហេសីនៃព្រះមហាក្សត្រនៃខ្មែរ
- រាយព្រះនាមព្រះមហេសីនៃព្រះមហាក្សត្រនៃថៃ
- រាយព្រះនាមព្រះមហេសីព្រះមហាក្សត្រនៃឥណ្ឌាបុរាណ
- រាយព្រះនាមម្ចាស់ក្សត្រីនៃអធិរាជចិន
- រាយព្រះនាមព្រះមហេសីនៃព្រះមហាក្សត្រនៃមីយ៉ាន់ម៉ា
- ភុជង្គនាគ
- កម្ពុជនាគរាជ
- ព្រះថោង
- ព្រះបាទវិរូបក្ខ