ព្រះវិស្ណុ៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ពីវិគីភីឌា
ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
ស្លាក: កែ​សម្រួល​តាម​ទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត
No edit summary
ស្លាក: កែ​សម្រួល​តាម​ទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត
បន្ទាត់ទី៣៤៖ បន្ទាត់ទី៣៤៖
មានតំណាលថា មាននាគក្បាលប្រាំពីរមួយឈ្មោះថា "អនន្តៈ" បានខ្ជាក់នៅស៊ុត (Egg) របស់ខ្លួន ស៊ុតនោះក៏បានញាស់ចេញជា រូបរាង្គព្រះវិស្ណុ ព្រះវិស្ណុ​ក្នុងទម្រង់បែបនេះត្រូវបានគេហៅថា "ហរិណ្យគហ៌" មានន័យថា កំណើតដល់អឆ្ឆៈរិយៈ បើសិនជាសម្លឹងទៅលើលិទ្ធិត្រីមូ៌តិវិញ ព្រះវិស្ណុ​ជាអទិទេពកំពូលបង្អស់ ក្នុងការបង្កើត អទិទេពពីរអង្គទៀតនោះគឺ [[ព្រះព្រហ្ម]] បន្ទាប់មកគឺ [[ព្រះឥសូរ]]​ ។ <ref> {{cite book |last= |first= |author=P̋āṅ Khât |date=1941 |title=Magguddesk ̊nagar, Volume 1 |url=https://books.google.com.kh/books?id=e0DRAAAAMAAJ&q=%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8E%E1%9E%BB&dq=%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8E%E1%9E%BB&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiS_Mn89afxAhXCwjgGHdaOBrYQ6AEwBnoECAsQAw |location= |publisher=Roṅ Bumb Braḥ Rāja Draby, Original from the University of Michigan |page= |isbn=}} </ref>
មានតំណាលថា មាននាគក្បាលប្រាំពីរមួយឈ្មោះថា "អនន្តៈ" បានខ្ជាក់នៅស៊ុត (Egg) របស់ខ្លួន ស៊ុតនោះក៏បានញាស់ចេញជា រូបរាង្គព្រះវិស្ណុ ព្រះវិស្ណុ​ក្នុងទម្រង់បែបនេះត្រូវបានគេហៅថា "ហរិណ្យគហ៌" មានន័យថា កំណើតដល់អឆ្ឆៈរិយៈ បើសិនជាសម្លឹងទៅលើលិទ្ធិត្រីមូ៌តិវិញ ព្រះវិស្ណុ​ជាអទិទេពកំពូលបង្អស់ ក្នុងការបង្កើត អទិទេពពីរអង្គទៀតនោះគឺ [[ព្រះព្រហ្ម]] បន្ទាប់មកគឺ [[ព្រះឥសូរ]]​ ។ <ref> {{cite book |last= |first= |author=P̋āṅ Khât |date=1941 |title=Magguddesk ̊nagar, Volume 1 |url=https://books.google.com.kh/books?id=e0DRAAAAMAAJ&q=%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8E%E1%9E%BB&dq=%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8E%E1%9E%BB&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiS_Mn89afxAhXCwjgGHdaOBrYQ6AEwBnoECAsQAw |location= |publisher=Roṅ Bumb Braḥ Rāja Draby, Original from the University of Michigan |page= |isbn=}} </ref>


== លំនៅរបស់ព្រះវិស្ណុគង់នៅ ==
[[ឯកសារ:South_India,_Tamil_Nadu,_probably_Pudokkatai,_early_Chola_Dynasty,_10th_Cen_-_Vishnu_with_Shri,_and_Bhu_-_1963.104_-_Cleveland_Museum_of_Art.tif|រូបភាពតូច| ព្រះវិស្ណុ ឬ​ព្រះនារាយណ៍ មានមហេសីបីរអង្គគឺ​៖ [[ព្រះម៉ែលក្ម្សី|ព្រះនាងលក្ម្សី]](ព្រះស្រីទេវី) និង [[ព្រះនាងភូមិ]]([[នាងគង្ហីង|ព្រះម៉ែធរណី]]នៃ[[ព្រះពុទ្ធសាសនា|ព្រះពុទ្ធសាសនានិកាយថេរវាទ]].]]
ព្រះវិស្ណុមានលំនៅឯទេវលោកក្សីរសមុទ្រ(សមុទ្រទឹកដោះ)ដែលហ៊ុំព័ទ្ធដោយសមុទ្រចំនួនប្រាំពីរនិងភ្នំចំនួនប្រាំពីរហើយសមុទ្រ និងភ្នំទាំងប្រាំពីរនោះមានឈ្មោះដូចៗគ្នាចំណែកសមុទ្រ និងភ្នំទីប្រាំពីរចុងក្រោយគេជាប់នឹងព្រះរាជវាំងរបស់ព្រះអង្គ មានឈ្មោះហៅថា អស្សកណ្ឌ ភស្តុតាងជានិមិត្តរូបសម្រាប់យើង គឺគូទឹកដែលហ៊ុំព័ទ្ធជុំវិញប្រាសាទអង្គរវត្តសព្វថ្ងៃនេះ ជាតំណាងឱ្យសមុទ្រឈ្មោះ អស្សកណ្ឌនេះឯង ព្រះវិស្ណុ
មានព្រះរាជវាំងឈ្មោះ វៃកណ្ឋៈ និងមានមហេសីពីរព្រះអង្គមានដូចជាៈ
# [[ព្រះម៉ែលក្ម្សី|ព្រះនាងស្រីលក្ស្]]មី (ស្រី+លក្ស្មី) តំណាងឱ្យសោភណភាព+ភោគសម្ប្បត្តិនៃលោកទាំងបីឋាន ជាមួយនឹងព្រះនាងលក្ស្លី ព្រះវិស្ណុមានបុត្រមួយអង្គរគឺព្រះកាមទេព។
# [[ព្រះនាងភូមិ]]សីទេវតំណាងឱ្យភពផែនដីរបស់យើងឬហៅម៉្យាងទៀតថា[[ព្រះម៉ែធរណី]] ។
# [[ព្រះនាងនីឡាទេវី ]]
== លក្ខណៈសម្គាល់ ==
== លក្ខណៈសម្គាល់ ==
[[ឯកសារ:106_Visnu,_16c,_Ayutthaya_(35122810331).jpg|រូបភាពតូច| ព្រះវិស្ណុ ឬ​ព្រះនារាយណ៍ [[សិល្បៈ]][[អាណាចក្រអយុធ្យា|អយុធ្យា]].]]
[[ឯកសារ:106_Visnu,_16c,_Ayutthaya_(35122810331).jpg|រូបភាពតូច| ព្រះវិស្ណុ ឬ​ព្រះនារាយណ៍ [[សិល្បៈ]][[អាណាចក្រអយុធ្យា|អយុធ្យា]].]]

កំណែនៅ ម៉ោង០៥:៣២ ថ្ងៃច័ន្ទ ទី២១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១

ព្រះវិស្ណុ

Vishnu statue. Angkor Wat Gateway 12th Century.
ស្ថានលំនៅ សមុទ្រអព្ទ នៃលំហចក្រវាឡ (Universe)
សាស្ត្រាវុធក្នុងដៃ

(បែងភាគដៃ៨)

កងចក្រ ខ្យងស័ង្ខ ព្រះខ័ន ផ្កាឈូក ដំបង ដងធ្នូ គម្ពីរវេទ និង ឈើច្រត់
មហេសី នាងលក្ស្មី (អានថា៖ ល័កស្មី)
យាន្តជំនិះ ​គ្រុឌ
ទម្រង់ព្រះភ័ក្រ មុខមួយ
ពណ៌សម្បុរ ពណ៌បៃតង (Green)


ព្រះវិស្ណុព្រះនរាយណ៍ (អង់គ្លេស: Lord Vishnu) or (អង់គ្លេស: Lord Narayana ) ជាអាទិទេពមួយអង្គក្នុងចំណោមអាទិទេពទាំងបីក្នុង ព្រហ្មញ្ញ សាសនាហិណ្ឌូសាសនា ព្រះវិស្ណុ ជាព្រះការពារលោកកិយ៍ និងជាព្រះដែលបង្កើតព្រះព្រហ្ម តាមរយៈ​ទងផ្ចិតរបស់ព្រះអង្គ បានដុះចេះនូវពន្លកផ្កាឈូក ដែលក្ដោបយកដួងកែវជីវិតដើម្បីផ្ដល់កំណើតដល់ព្រះព្រហ្ម ។

ប្រវត្តិ ព្រះវិស្ណុ

មានតំណាលថា មាននាគក្បាលប្រាំពីរមួយឈ្មោះថា "អនន្តៈ" បានខ្ជាក់នៅស៊ុត (Egg) របស់ខ្លួន ស៊ុតនោះក៏បានញាស់ចេញជា រូបរាង្គព្រះវិស្ណុ ព្រះវិស្ណុ​ក្នុងទម្រង់បែបនេះត្រូវបានគេហៅថា "ហរិណ្យគហ៌" មានន័យថា កំណើតដល់អឆ្ឆៈរិយៈ បើសិនជាសម្លឹងទៅលើលិទ្ធិត្រីមូ៌តិវិញ ព្រះវិស្ណុ​ជាអទិទេពកំពូលបង្អស់ ក្នុងការបង្កើត អទិទេពពីរអង្គទៀតនោះគឺ ព្រះព្រហ្ម បន្ទាប់មកគឺ ព្រះឥសូរ​ ។ [១]

លក្ខណៈសម្គាល់

ព្រះវិស្ណុ ឬ​ព្រះនារាយណ៍ សិល្បៈអយុធ្យា.

រូបព្រះវិស្ណុជាមនុស្សមានប្រកេស(ក្បាល)មួយ មុខមួយមានដៃពីរ ឬមានដៃបួន ព្រះអង្គរទ្រង់កាន់កេតនភណ្ឌចំនួនបួននៅក្នុងដៃនីមួយៗ គឺខ្យងស័ង្ខ ផែនដី ដំបង និងកងចក្រហើយជួនកាលព្រវិស្ណុមាននៅដៃមានច្រើនទៀត ដែលកាន់បន្ថែមនូវធ្នូ ដាវ ផ្កាឈូក។ល។ព្រះវិស្ណុមានសម្លៀកបំពាក់ពណ៌ខ៊លឿង ពាក់ម្កុដមួកបំពង់មានគ្រុឌជាយានជំនិះ ហើយច្រើនផ្ទុំលើស្តេចនាគអនន្ត។ដើម្បីបំពេញមុខងារជាអ្នកគ្រប់គ្រងថែរក្សាលោក ព្រះវស្ណុបានបែងភាគចុះមកកើតក្នុងឋានមនុស្សហើយផ្ចាញ់សភាវៈអាក្រក់ ដែលតែងតែបៀតបៀងសេចក្តីសុខ បង្ហិនបង្ហោចបំផ្លាច់បំផ្លាញ់ធ្វើឱ្យខូចសណ្តាប់ធ្នាប់ របៀបរៀបរយ និងការរស់នៅរបស់មនុស្សលោក អាទិទេព ឬពួកព្រាហ្មណ៍ សភាវៈដែលជាវិស្ណុបែងភាគនោះឈ្មោះថា អវតារ ដែលមានទាំងអស់ចំនួន ១១ អង្គ ចែកចេញជាបីប្រភេទគឺ មនុស្ស សត្វ និងពាក់កណ្តាលមនុស្សពាក់កណ្តលសត្វ។ ហើយរឿងព្រេងកថាអំពីប្រវត្តិនៃអវតារនីមួយៗនេះមានការពេញនិយមរហូតអវតារខ្លះ ត្រូវបានពពួកព្រាហ្មណ៍គោរពយ៉ាងខ្លាំងក្លា ចំណែកឯនៅប្រទេសកម្ពុជាយើងវិញរឿងរ៉ាវទេវកថាអវតារព្រះវិស្ណុនេះក៏បានជះឥទ្ធិពលមកលើជំនឿនៅក្នុងស្រទាប់មហាជនខ្មែរគ្រប់ៗជំនាន់ផងដែរ។

ព្រះវិស្ណុ ឬ​ព្រះនារាយណ៍ មានមហេសីបីរអង្គគឺ​៖ ព្រះម៉ែលក្ម្សី និង ព្រះនាងសរស្វតី.

អវតាព្រះវិស្ណុ

ព្រះវិស្ណុមានអវតា១០គឺ៖

  1. មត្ស្យ (Matsya) ជាត្រី ជួយស្រោចស្រង់ជីវិតមនុស្ស អោយរួចផុត ពីទឹកជំនន់ ដែលបង្កើតឡើង ដោយយក្សឈ្មោះថាហយគ្រីវះ។
  2. កុម៌ (Kurma) ជាអណ្តើក ជួយធ្វើកំណល់ភ្នំមន្ទរៈ អោយទេវតា និងយក្សយកនាគវាសុកៈ បង្វិលភ្នំ កូរសមុទ្រទឹកដោះ អោយខះរីងហួត ដើម្បីយកទឹកអម្រិត ផឹកកុំអោយស្លាប់។
  3. វារាហៈ (Varaha) ជាជ្រូកព្រៃ បានបំផ្លាញ ហិរណយក្សដែលប៉ុនប៉ងរំលាយលោក អោយទៅជាទឹកសមុទ្រ។
  4. នរៈសិង្ហ(Narasinha) ជាមនុស្សសិង្ហ ក្បាលសិង្ហ ខ្លួនមនុស្ស បានបំផ្លាញយក្ស ដែលធ្វើបាបទេវតា។
  5. វមន (Vamna) ជាមនុស្សតឿ បានប្រើកលល្បិច សុំដីយក្ស ៣ជំហាន ទុកអោយមនុស្សនៅ។
  6. បរសុរាម (Parachurama) ជារាមពូថៅ បានបង្រ្កាបក្សត្រអរជុន
  7. រាម Rama ជាព្រះរាម ក្នុងរឿង រាមាយណៈ បង្រ្កាបក្រុងរាពណ៍
  8. ក្រឹស្ណៈ (krisna) ជាក្រឹស្ណ បានជួយមនុស្សអោយរួចពីកណ្តាប់ដៃ ស្តេចកំណាចឈ្មោះ កប្សៈ Kamsa ក្នុងរឿងភារតយុទ្ធ។
  9. ពុទ្ធ (Budha) ជាព្រះពុទ្ធ បានជួយស្រោចស្រង់ដាស់តឿនមនុស្ស អោយស្គាល់បុណ្យបាប អាក្រក់ល្អ ផុតចាកបាបកម្ម(តាម ព្រះពុទ្ធពុំមែនជាអវតារ ព្រះវិស្ណុទេ តែពួកព្រាហ្មណ៍ ដោយបានឃើញព្រះពុទ្ធមានឥទ្ធិពល មានអនុភាពខ្លាំង ក៏បានបញ្ចូលជាអវតាព្រះវិស្ណុ)
  10. កល្កិន (Kalkin) ជាមនុស្សសេះ គឺខ្លួនមនុស្ស ក្បាលសេះ។ អវតានេះមិនទាន់បានចាប់បដិសន្ធិលើលោកយើងទេ ព្រោះការមកដល់របស់អវតានេះ ប្រៀបដូចជាចុងបញ្ចប់នៃផែនដី។ កល្កិនមានមុខងារជាអ្នកកាត់ទោសសភាវៈអាក្រក់ដោយដាក់ទណ្ឌកម្មនិងអោយរង្វាន់ដល់សភាវៈល្អដើម្បីរៀបចំយុគមាស។

រូបភាព

មើលផងដែរ

ឯកសារយោង