ទ្វារសមុទ្រមលក្កា៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ត បានប្ដូរទីតាំង ច្រកម៉ាឡាកា ទៅ ច្រកមលក្កា |
No edit summary |
||
| បន្ទាត់ទី៥៖ | បន្ទាត់ទី៥៖ | ||
== សារសំខាន់សេដ្ឋកិច្ច == |
== សារសំខាន់សេដ្ឋកិច្ច == |
||
[[រូបភាព:StraitOfMalacca.jpg|thumb|right|250px|ច្រកមលក្កាមើលពីលើយន្តហោះ]] |
[[រូបភាព:StraitOfMalacca.jpg|thumb|right|250px|ច្រកមលក្កាមើលពីលើយន្តហោះ]] |
||
ច្រកមលក្កាជាច្រកប្រកបដោយយុទ្ឋសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច និងជាច្រកដឹកទំនិញតាមសមុទ្រមមាញឹកមួយរបស់ពិភពលោក ប្រហាក់ប្រហែលនឹង[[ |
ច្រកមលក្កាជាច្រកប្រកបដោយយុទ្ឋសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច និងជាច្រកដឹកទំនិញតាមសមុទ្រមមាញឹកមួយរបស់ពិភពលោក ប្រហាក់ប្រហែលនឹង[[ព្រែកជីកស៊ុយអែស]] និង [[ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា]] ដែរ។ ច្រកនេះជាផ្លូវសមុទ្រតភ្ជាប់[[មហាសមុទ្រឥណ្ឌា]] និង [[មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក]]។ វាជាច្រកសមុទ្រតភ្ជាប់ប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចធំៗរបស់[[អាស៊ី]]ដូចជា [[ឥណ្ឌា]] [[ចិន]] [[ជប៉ុន]] [[កូរ៉េខាងត្បូង]] និង [[តៃវ៉ាន់]]។ មានកប៉ាល់ដឹកទំនិញលើសពី៥ម៉ឺនគ្រឿងឆ្លងកាត់ច្រកនេះជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដោយដឹកនាំទំនិញ១ភាគ៤របស់ពិភពលោករួមមាន ប្រេងកាត ផលិតផលឧស្សាហកម្មរបស់ចិន និង កាហ្វេរបស់[[ឥណ្ឌូនេស៊ី]]។ ផលិតផលប្រេងកាតពិភពលោក១ភាគ៤ត្រូវបានដឹកឆ្លងកាត់ច្រកនេះ ពីប្រទេសផ្គត់ផ្គង់នៅ[[ឈូងសមុទ្រពែរ]] មកប្រទេសទីផ្សាអាស៊ីមានចិន ជប៉ុន និង កូរ៉េខាងត្បូង។ តាមការប៉ាន់ស្មានក្នុងឆ្នាំ ២០០៦ បញ្ជាក់ថា មានប្រេងកាត ១៥ លាន[[បារ៉ែល]]ក្នុងមួយថ្ងៃឆ្លងកាត់ច្រកនេះ។ |
||
== គ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗ == |
== គ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗ == |
||
ការប្លន់តាមសមុទ្រកើនឡើងក្នុងពេលថ្មីៗនេះ។ មានការវាយប្រហារលើនាវាដឹកទំនិញ |
ការប្លន់តាមសមុទ្រកើនឡើងក្នុងពេលថ្មីៗនេះ។ មានការវាយប្រហារលើនាវាដឹកទំនិញ ២៥ ករណីក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៤, ២២០ ករណីក្នុងឆ្នាំ ២០០០ និង ជាង១៥០ ករណីក្នុងឆ្នាំ ២០០៣។ ចាប់តាំងពីមានកំនើនចោរកម្មតាមសមុទ្រមក កងទ័ពជើងទឹក[[ឥណ្ឌូនេស៊ី]] [[ម៉ាឡេស៊ី]] និង [[សិង្ហបុរី]] បានពង្រឹងសន្តិសុខដោយចេញនាវាល្បាតតំបន់នោះតាំងពីខែកក្កដា២០០៤។ |
||
គិតតាំងពីឆ្នាំ ១៨៨០ មាននាវា ៣៤ គ្រឿងបានលិច។ គ្រោះថ្នាក់មួយទៀតគឺផ្សែងមកពីភ្លើងឆេះព្រៃនៅ[[កោះស៊ូម៉ាត្រា]] ដែលកំរិតគំហើញមកត្រឺម ២០០ ម៉ែត្រ ដែលបង្ខំឲ្យនាវាទាំងឡាយបន្ថយល្បឿន។ |
|||
== សំណើបន្ទូរបន្ថយភាពកកកុញនៅច្រកមលក្កា == |
|||
== សំនើបន្ទូរបន្ថយភាពកកកុញនៅច្រកម៉ាឡាកា == |
|||
ប្រទេស[[ថៃ]]បានអភិវឌ្ឍគំរោងជាច្រើនក្នុងការកាត់បន្ថយសក្ដានុពលរបស់ច្រកនេះ។ រដ្ឋាភិបាលថៃបានស្នើជាច្រើនដងឲ្យជីកព្រែកជីក កាត់តាមតំបន់ចម្រៀកដី'''ក្រះ''' ដែលអាចកាត់ចម្ងាយផ្លូវបាន ៩៦០ គ.ម. ក្នុងការដឹកជញ្ជូនពី[[មហាសមុទ្រឥណ្ឌា]]ទៅ[[មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វ៊ិក]]។ ការធ្វើបែបនេះអាចនឹងកាត់ប្រទេសថៃជា ២ ផ្នែក និងអាចឈានទៅដល់កាត់តំបន់មានជនមុស្ល៊ិមភាគច្រើននៅខេត្តបត្តានីចេញពីថៃផងដែរ។ នៅឆ្នាំ ២០០៤ ប្រទេសចិនបានស្នើជាសម្ងាត់ក្នុងការចេញថ្លៃចំណាយទាំងស្រុងក្នុងការជីកព្រែក។ ទោះជាមានការគាំទ្រពីអ្នកនយោបាយថៃជាច្រើនក៏ដោយ សំណើឲ្យជីកព្រែកនេះមិនអាចទៅមុខបានទេ ដោយសារការចំណាយទាំងហិរញ្ញវត្ថុនិងការបំផ្លាញប្រព័ន្ឋអេកូឡូស៊ី។ |
ប្រទេស[[ថៃ]]បានអភិវឌ្ឍគំរោងជាច្រើនក្នុងការកាត់បន្ថយសក្ដានុពលរបស់ច្រកនេះ។ រដ្ឋាភិបាលថៃបានស្នើជាច្រើនដងឲ្យជីកព្រែកជីក កាត់តាមតំបន់ចម្រៀកដី'''ក្រះ''' ដែលអាចកាត់ចម្ងាយផ្លូវបាន ៩៦០ គ.ម. ក្នុងការដឹកជញ្ជូនពី[[មហាសមុទ្រឥណ្ឌា]]ទៅ[[មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វ៊ិក]]។ ការធ្វើបែបនេះអាចនឹងកាត់ប្រទេសថៃជា ២ ផ្នែក និងអាចឈានទៅដល់កាត់តំបន់មានជនមុស្ល៊ិមភាគច្រើននៅខេត្តបត្តានីចេញពីថៃផងដែរ។ នៅឆ្នាំ ២០០៤ ប្រទេសចិនបានស្នើជាសម្ងាត់ក្នុងការចេញថ្លៃចំណាយទាំងស្រុងក្នុងការជីកព្រែក។ ទោះជាមានការគាំទ្រពីអ្នកនយោបាយថៃជាច្រើនក៏ដោយ សំណើឲ្យជីកព្រែកនេះមិនអាចទៅមុខបានទេ ដោយសារការចំណាយទាំងហិរញ្ញវត្ថុនិងការបំផ្លាញប្រព័ន្ឋអេកូឡូស៊ី។ |
||
កំណែនៅ ម៉ោង០៤:១៥ ថ្ងៃអង្គារ ទី១១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០០៩
ច្រកមលក្កា (ឬ ម៉ាឡាកា) (Strait of Malacca) ជាច្រកសមុទ្រតូចចង្អៀតមួយដែលខណ្ឌចែកឧបទ្វីបមឡាយូ ជាមួយកោះស៊ូម៉ាត្រា។ វាមានប្រវែង ៨០៥ គ.ម និងមានទទឹងមធ្យម ២,៨ គ.ម។
សារសំខាន់សេដ្ឋកិច្ច
ច្រកមលក្កាជាច្រកប្រកបដោយយុទ្ឋសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច និងជាច្រកដឹកទំនិញតាមសមុទ្រមមាញឹកមួយរបស់ពិភពលោក ប្រហាក់ប្រហែលនឹងព្រែកជីកស៊ុយអែស និង ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា ដែរ។ ច្រកនេះជាផ្លូវសមុទ្រតភ្ជាប់មហាសមុទ្រឥណ្ឌា និង មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក។ វាជាច្រកសមុទ្រតភ្ជាប់ប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចធំៗរបស់អាស៊ីដូចជា ឥណ្ឌា ចិន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង និង តៃវ៉ាន់។ មានកប៉ាល់ដឹកទំនិញលើសពី៥ម៉ឺនគ្រឿងឆ្លងកាត់ច្រកនេះជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដោយដឹកនាំទំនិញ១ភាគ៤របស់ពិភពលោករួមមាន ប្រេងកាត ផលិតផលឧស្សាហកម្មរបស់ចិន និង កាហ្វេរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ី។ ផលិតផលប្រេងកាតពិភពលោក១ភាគ៤ត្រូវបានដឹកឆ្លងកាត់ច្រកនេះ ពីប្រទេសផ្គត់ផ្គង់នៅឈូងសមុទ្រពែរ មកប្រទេសទីផ្សាអាស៊ីមានចិន ជប៉ុន និង កូរ៉េខាងត្បូង។ តាមការប៉ាន់ស្មានក្នុងឆ្នាំ ២០០៦ បញ្ជាក់ថា មានប្រេងកាត ១៥ លានបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃឆ្លងកាត់ច្រកនេះ។
គ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗ
ការប្លន់តាមសមុទ្រកើនឡើងក្នុងពេលថ្មីៗនេះ។ មានការវាយប្រហារលើនាវាដឹកទំនិញ ២៥ ករណីក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៤, ២២០ ករណីក្នុងឆ្នាំ ២០០០ និង ជាង១៥០ ករណីក្នុងឆ្នាំ ២០០៣។ ចាប់តាំងពីមានកំនើនចោរកម្មតាមសមុទ្រមក កងទ័ពជើងទឹកឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី និង សិង្ហបុរី បានពង្រឹងសន្តិសុខដោយចេញនាវាល្បាតតំបន់នោះតាំងពីខែកក្កដា២០០៤។
គិតតាំងពីឆ្នាំ ១៨៨០ មាននាវា ៣៤ គ្រឿងបានលិច។ គ្រោះថ្នាក់មួយទៀតគឺផ្សែងមកពីភ្លើងឆេះព្រៃនៅកោះស៊ូម៉ាត្រា ដែលកំរិតគំហើញមកត្រឺម ២០០ ម៉ែត្រ ដែលបង្ខំឲ្យនាវាទាំងឡាយបន្ថយល្បឿន។
សំណើបន្ទូរបន្ថយភាពកកកុញនៅច្រកមលក្កា
ប្រទេសថៃបានអភិវឌ្ឍគំរោងជាច្រើនក្នុងការកាត់បន្ថយសក្ដានុពលរបស់ច្រកនេះ។ រដ្ឋាភិបាលថៃបានស្នើជាច្រើនដងឲ្យជីកព្រែកជីក កាត់តាមតំបន់ចម្រៀកដីក្រះ ដែលអាចកាត់ចម្ងាយផ្លូវបាន ៩៦០ គ.ម. ក្នុងការដឹកជញ្ជូនពីមហាសមុទ្រឥណ្ឌាទៅមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វ៊ិក។ ការធ្វើបែបនេះអាចនឹងកាត់ប្រទេសថៃជា ២ ផ្នែក និងអាចឈានទៅដល់កាត់តំបន់មានជនមុស្ល៊ិមភាគច្រើននៅខេត្តបត្តានីចេញពីថៃផងដែរ។ នៅឆ្នាំ ២០០៤ ប្រទេសចិនបានស្នើជាសម្ងាត់ក្នុងការចេញថ្លៃចំណាយទាំងស្រុងក្នុងការជីកព្រែក។ ទោះជាមានការគាំទ្រពីអ្នកនយោបាយថៃជាច្រើនក៏ដោយ សំណើឲ្យជីកព្រែកនេះមិនអាចទៅមុខបានទេ ដោយសារការចំណាយទាំងហិរញ្ញវត្ថុនិងការបំផ្លាញប្រព័ន្ឋអេកូឡូស៊ី។
សំណើមួយផ្សេងទៀត គឺឲ្យសាងសង់បំពង់បង្ហូរប្រេងកាត់តាមចំរៀកដីក្រា ដើម្បីបង្ហូរប្រេងកាតពីកប៉ាល់នៅម្ខាងទៅកប៉ាល់នៅម្ខាងទៀត។ សំណើនេះត្រូវគេប៉ាន់ប្រមាណថា អាចកាត់បន្ថយតម្លៃផ្គត់ផ្គង់ប្រេងកាតទៅអាស៊ីបាន ០,៥$/បារ៉ែល (៣$/ម៣)។ មីយ៉ាន់ម៉ាក៏បានលើកនូវសំណើអំពីបំពង់បង្ហូរប្រេងស្រដៀងនេះដែរ។ មានសំណើមួយផ្សេងទៀតអំពីការស្ថាបនាបំពង់បង្ហូរប្រេងពីមជ្ឍិមបូព៌ាមកប្រទេសចិន ដែលបានចាប់ផ្ដើមនៅខែតុលា ២០០៤។