ម៉ាណា

ពីវិគីភីឌា

ម៉ាណា (អង់គ្លេស: Manna) ជាអ្វីម្យ៉ាងដែលអាចហូបបាន ដែលព្រះប្រទានឲ្យពួកអ៊ីស្រាអែល ពេលពួកគេធ្វើដំណើររយៈពេល៤០ឆ្នាំក្នុងទីរហោរស្ថាន មុនទៅដល់ទឹកដីកាណាន។[១]

ប្រជាជនកំពុងប្រមូលម៉ាណា គូរដោយ James Tissot

ពិពណ៌នា[កែប្រែ]

ការពិពណ៌តាមរយៈព្រះគម្ពីរ[កែប្រែ]

ម៉ាណាត្រូវបានពិពណ៌នាថាមានរូបរាងដូច bdellium.
ម៉ាណាត្រូវបានពិពណ៌នាថាមានពណ៌ស ហើយមានទំហំប៉ុនកំណកទឹកសន្សើមនៅលើស្មៅ។
យោងតាមកណ្ឌគម្ពីរនិក្ខមនំ ម៉ាណាមានរាងដូចគ្រាប់ខូរានឌើ ហើយមានពណ៌ស (ពន្យល់ដោយអ្នកបកស្រាយសម៏យបុរាណ[២])។

នៅក្នុងព្រះគម្ពីរ ម៉ាណាត្រូវបានលើកមកនិយាយពីរដង: ម្ដងនៅក្នុងនិក្ខមនំ ១៦:១-៣៦ ហើយម្ដងទៀតនៅក្នុងជនគណនា ១១:១-៩។ នៅក្នុងកណ្ឌគម្ពីរនិក្ខមនំ ម៉ាណាត្រូវបានពិពណ៌នាថាជា "ដូចជារបស់ម្យ៉ាងដែលមានរាងស្ដើងសំប៉ែត" ដូចជាកំណកសន្សើមនៅលើដី។[៣] វាត្រូវបានពិពណ៌នានៅក្នុងកណ្ឌគម្ពីរជនគណនាថាធ្លាក់មកពីលើមេឃ ជាមួយនឹងទឹកសន្សើម នៅពេលយប់។[៤] គម្ពីរនិក្ខមនំបន្ថែមថា ម៉ាណាមានទំហំប៉ុនកំណកទឹកសន្សើម[៣] ហើយត្រូវតែប្រមូលទុកឲ្យបានមុនវារលាយដោយសារតែកំដៅព្រះអាទិត្យ[៥]។ វាដូចជាគ្រាប់ខូរានឌើ ហើយមានពណ៌ស។[៦] គម្ពីរជនគណនាពិពណ៌នាថាវាមានរាងឌេលាម (bdellium)។[៧] ពួកអ៊ីស្រាអែលបានរើសវា យកទៅបុក រួចដុតធ្វើជានំ ដែលធ្វើឲ្យវាមានរសជាតិដូចជានំដែលដុតជាមួយនឹងប្រេង។[៨] គម្ពីរនិក្ខមនំបញ្ជាក់ថា ម៉ាណាឆៅមានរសជាតិដូចនំវេហ្វើដែលធ្វើលាយនឹងទឹកឃ្មុំ។[៦] ប្រជាជនអ៊ីស្រាអែលត្រូវបានប្រាប់ឲ្យហូបម៉ាណាដែលគេបានប្រមូលជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ម៉ាណាដែលនៅសល់ ហើយទុកសម្រាប់ថ្ងៃបន្ទាប់ នឹងមានដង្កូវ ហើយស្អុយ[៩] លើកលែងតែទុកមុនថ្ងៃសប្ប័ទប៉ុណ្ណោះ នៅពេលដែលម៉ាណាត្រូវបានប្រមូលស្មើនឹងពីរដងនៃថ្ងៃធម្មតា។ ម៉ាណានេះមិនខូចទេ ទោះទុកមួយយប់ក៏ដោយ ព្រោះគម្ពីរនិក្ខមនំ ១៦:២៣-២៤ បញ្ជាក់ថា:

នេះ​គឺ​ជា​សេចក្ដី​ដែល​ព្រះអម្ចាស់បានបង្គាប់: "​ថ្ងៃស្អែក​ជា​ថ្ងៃ​សំរាក គឺ​ជា​ថ្ងៃឈប់សំរាក​បរិសុទ្ធ​ថ្វាយ​ព្រះ​អម្ចាស់។ ដូច្នេះ អាហារ​ណា​ដែល​ត្រូវ​ដុត នោះ​ឲ្យ​ដុត​ចុះ ហើយ​អាហារ​ណា​ដែល​ត្រូវ​ស្ងោរ ក៏​ឲ្យ​ស្ងោរ​ទៅ ឯ​អាហារ​ណា​ដែល​សល់ នោះ​ត្រូវ​ទុក​ដល់​ព្រឹក​ឡើងចុះ"។ គេ​ក៏​ទុក​ដល់​ព្រឹក​តាម​បង្គាប់​ម៉ូសេ តែ​នំ​នោះ​ឥត​មាន​ធុំក្លិន​ស្អុយ​អ្វី​ទេ ដង្កូវ​មិន​បាន​កើត​ដែរ។[១០]

នៅក្នុងសេចក្ដីដែលថ្លែងអំពីនំប៉័ងនៃជីវិត នៅក្នុងកណ្ឌគម្ពីរដំណឹងល្អរបស់យ៉ូហាន អ្នកផ្សព្វផ្សាយដំណឹងល្អបាននិយាយបីដង អំពីម៉ាណាដែលពួកដូនតាយូដាបានហូប នៅទីរហោរស្ថាន: the ពួកយូដាបាននិយាយអំពីម៉ាណាដែលម៉ូសេបានឲ្យដល់ពួក តាមសេចក្ដីសន្យារបស់ព្រះ ហើយព្រះយេស៊ូវបានបញ្ជាក់ថា ម៉ាណានោះមកពីព្រះ មិនមែនមកពីម៉ូសេទេ ហើយថាប្រជាជនដែលហូបម៉ាណានោះ ត្រូវបានចិញ្ចឹមនៅក្នុងការធ្វើដំណើររបស់ពួកគេ ប៉ុន្តែទីបំផុតគេក៏ស្លាប់។ ផ្ទុយទៅវិញ យោងតាមគម្ពីរដំណឹងល្អ ព្រះយេស៊ូវបានប្រទាននំប៉័ងដ៏រស់ដល់ពួកគេ ហើយអ្នកណាក៏ដោយដែលហូបនំប៉័ងនេះ នឹងមិនស្លាប់ឡើយ។[១១][១២][១៣][១៤][១៥][១៦][១៧][១៨][១៩]

នៅក្នុងព្រះគម្ពីរ ឈ្មោះម៉ាណាត្រូវបាននិយាយថាមានប្រភពសំណួរ man hu ដែលមានន័យថា "តើវាជាអ្វី?"[២០] ហើយឈ្មោះនេះប្រហែលជាមានដើមកំណើតមកពីភាសាអើរ៉ាម មិនមែនមកពីភាសាហេព្រើរទេ។[២១][២២][២៣][២៤][២៥][២៦][២៧][២៨][២៩][៣០][៣១][៣២]

ប្រភព[កែប្រែ]

យោងតាមព្រះគម្ពីរ និងយោងតាមព្រះយេស៊ូវក្នុងព្រះគម្ពីរសញ្ញាថ្មី ម៉ាណាគឺមកពីស្ថានសួគ៌[៣៣][៣៤] ប៉ុន្តែមានការអះអាងជាច្រើនអំពីម៉ាណា ថាជាអ្វីដែលមកពីធម្មជាតិ។ នៅក្នុងសំណេរMishnah ម៉ាណាត្រូវបានចាក់ទុកថាជាអ្វីដែលកើតពីធម្មជាតិ ប៉ុន្តែវាជាធាតុដ៏ពិសេសមួយ ត្រូវបានបង្កើតនៅយប់ថ្ងៃទី៦នៃការនិម្មិតបង្កើត។[៣៥][៣៦][៣៧][៣៨][៣៨][៣៩][៤០]

ការប្រមូល[កែប្រែ]

គំនូរអំពីការប្រមូលម៉ាណា

គម្ពីរនិក្ខមនំនិយាយថាក្នុងមួយថ្ងៃ សមាជិកគ្រួសារម្នាក់អាចប្រមូលម៉ាណាបានតែមួយអូមើ (omer) ប៉ុណ្ណោះ[៤១] ទោះបីជាអ្នកណាខំប្រមូលច្រើនប៉ណ្ណាក៏ដោយ ក៏នៅតែបានត្រឹមចំនួនដែលបានកំណត់តែប៉ុណ្ណោះ។[៤២][៤៣][៤៤][៤៥][៤៦][៤៧]

ថ្ងៃសប្ប័ទ[កែប្រែ]

យោងតាមគម្ពីរនិក្ខមនំ ថ្ងៃសប្ប័ទត្រូវបានបង្កើតឡើងវិញនៅសប្ដាហ៍ដំបូង ដែលមានម៉ាណា។[៤៨] ព្រះគម្ពីរបានបញ្ជាក់ថា នៅព្រឹកថ្ងៃទី៦នៃសប្ដាហ៍ ម៉ាណាមានពីរដងច្រើនជាថ្ងៃធម្មតា ហើយនៅថ្ងៃទី៧គ្មានម៉ាណាសោះឡើយ[៤៩] ជាធម្មតា ម៉ាណាតែងតែខូច និងមានដង្កូវ បន្ទាប់ពីបានរក្សាទុកមួយយប់ តែម៉ាណាដែលបានប្រមូលទុកនៅថ្ងៃទី៦ មិនខូចទេ គឺនៅតែស្រស់ដដែលរហូតដល់យប់បន្ទាប់។[៩][៥០] ម៉ូសេបានបញ្ជាក់ថាគ្រួសារនីមួយៗត្រូវប្រមូលម៉ាណាច្រើនជាងថ្ងៃធម្មពីរ សម្រាប់ហូបនៅថ្ងៃសប្ប័ទ[៤៨] ដោយហេតុថាព្រះបានបង្គាប់គាត់ថា មិនត្រូវឲ្យអ្នកណាចេញពីកន្លែងរបស់ខ្លួនឡើយនៅថ្ងៃសប្ប័ទ[៥១] ដើម្បីឲ្យប្រជាជនបានសម្រាក។[៥២][៥៣]

អំឡុងពេលនៃការផ្គត់ផ្គង់[កែប្រែ]

គម្ពីរនិក្ខមនំបញ្ជាក់ថាប្រជាជនអ៊ីស្រាអែលបានហូបម៉ាណាអស់រយៈពេល៤០ឆ្នាំ ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី១៥នៃខែទី២[៥៤] ប៉ុន្តែម៉ាណានោះលែងមានទៀត នៅពេលដែលពួកគេបានមកដល់ទឹកដីសម្រាក គឺពេលពួកគេមកដល់ព្រំដែននៃទឹកដីកាណាន។[៥៥] [១៧][៥៣][៥៦]

ក៏មានការយល់ឃើញខុសគ្នាមួយដែរ នៅក្នុងពួករ៉ាប៊ី អំពីពេលវេលាដែលលែងមានម៉ាណា អ្នកខ្លះថាម៉ាណានៅមាន ក្រោយពីម៉ូសេបានស្លាប់អស់រយៈពេលជាង៤០ថ្ងៃ ៧០ថ្ងៃ ឬ១៤ឆ្នាំ។[៥៧] យោងតាម Joshua ben Levi ម៉ាណាលែងមាន នៅពេលដែលម៉ូសេស្លាប់។[១៥]

គម្ពីរនិក្ខមនំបញ្ជាក់ថាម៉ាណាបន្តិចបន្តួចដែលមាននៅក្នុងផើង ឬក្រឡ ត្រូវបានរក្សាទុកសម្រាប់ជាទីបន្ទាល់ (ប្រហែលជាទុកនៅក្បែរហិបនៃសម្ពន្ធមេត្រី)[៥៨] វាបញ្ជាក់ថាព្រះបានបង្គាប់ការនេះដល់ម៉ូសេ។[៥៩] នៅក្នុងសំបុត្រទៅកាន់ពួហេព្រើរបញ្ជាក់ថាផើងនោះត្រូវបានទុកហិបនៃសម្ពន្ធមេត្រី។[៦០] ប្រភពជាច្រើនពីពួករ៉ាប៊ីជឿថា ផើងនោះធ្វើពីមាស អ្នកខ្លះថាផើងនោះនៅទីក្លែងនោះតែមួយជំនាន់ប៉ុណ្ណោះ ក្រោយពីជំនាន់ម៉ូសេ ខ្លះទៀតថាវានៅរហូតដល់សម័យយេរេមា។[១៥] យ៉ាងណាមិញ គម្ពីរពង្សាវតាក្សត្រទីបញ្ជាក់ថាផើងនោះបានបាត់មុនសម័យយេរេមា គឺក្នុងរជ្ជកាលស្ដេចសូឡូម ក្នុងសតវត្សទី១០មុនគ.ស។[៦១][៦២][៦៣][៦៤][៦៥][៦៦][៦៧][៦៥][៦៨][៦៩]

ឯកសារយោង[កែប្រែ]

  1. "Quran 2:57".
  2. Rashi on Exodus 16:31
  3. ៣,០ ៣,១ Exodus 16:14
  4. Numbers 11:9
  5. Exodus 16:21
  6. ៦,០ ៦,១ Exodus 16:31
  7. Numbers 11:7 However, commentators such as John Gill prefer to interpret the word translated "bdellium" as "bdeloah", meaning a white precious stone (John Gill, Commentary on Numbers 11:7).
  8. Numbers 11:8
  9. ៩,០ ៩,១ Exodus 16:20
  10. New International Version
  11. John 6:30-58
  12. Rippin, Andrew (24 April 2017). Wiley Blackwell Companion to the Qur'an. John Wiley & Sons. p. 308. ល.ស.ប.អ. 978-1-118-96480-4. https://books.google.com/books?id=szlGDgAAQBAJ&pg=PA308។ បានយកមក 6 April 2017. 
  13. ទំព័រគំរូ:Hadith-usc
  14. George Ebers, Durch Gosen zum Sinai, p. 236
  15. ១៥,០ ១៥,១ ១៥,២ Jewish Encyclopedia
  16. Cheyne and Black, Encyclopedia Biblica
  17. ១៧,០ ១៧,១ Peake's commentary on the Bible
  18. https://www.anbg.gov.au/lichen/case-studies/diyarbakir-manna.html
  19. https://www.anbg.gov.au/lichen/case-studies/manna-lichens.html
  20. Exodus 16:15
  21. "Manna Sinai".
  22. "tamarisk manna scale - insect". Encyclopædia Britannica.
  23. "ច្បាប់ចម្លងប័ណ្ណសារ". Archived from the original on 2014-03-16. Retrieved 2017-11-07.
  24. "Sherbet&Spice: The complete story of Turkish sweets & deserts" by Mary Isin, publisher I.B.Tauris,ISBN 9781848858985
  25. "Manna From Heaven". deoxy.org.
  26. Griffiths, Roland R. "Mystical-type experiences occasioned by psilocybin mediate the attribution of personal meaning and spiritual significance 14 months later".
  27. Terence McKenna, Food of the Gods, New York, Harper Collins, p. 84
  28. "Pancakes or Locusts". gottnotes.com. Archived from the original on 2014-01-11. Retrieved 2017-11-07.
  29. "Plants For A Future Search Error".
  30. Peake's Commentary on the Bible
  31. Jewish Encyclopedia, "Book of Exodus", "Book of Numbers"
  32. Yoma 75b
  33. Psalm 78:24-25, ទំព័រគំរូ:Bibleverse-nb
  34. John 6:31
  35. Pirkei Avot 5:9
  36. Mekhilta, Beshalah, Wayassa, 3
  37. Numbers 21:5
  38. ៣៨,០ ៣៨,១ Sifre (on Numbers) 87-89
  39. Soler, Jean, The Semiotics of Food in the Bible
  40. Numbers 11:4-11:35
  41. Exodus 16:16
  42. Exodus 16:17-18
  43. Tanhuma, Beshalah 22
  44. Yoma 75a
  45. Midrash Abkir (on Exodus) 258
  46. Midrash Tanhuma
  47. Yoma 76a
  48. ៤៨,០ ៤៨,១ Exodus 16:23
  49. Exodus 16:5, ទំព័រគំរូ:Bibleverse-nb, ទំព័រគំរូ:Bibleverse-nb
  50. Exodus 16:24
  51. Exodus 16:27-29
  52. Exodus 16:30
  53. ៥៣,០ ៥៣,១ Jewish Encyclopedia, "Book of Exodus"
  54. Exodus 16:1-4
  55. Exodus 16:35
  56. Joshua 5:10-12
  57. Jewish Encyclopedia, "Manna"
  58. Exodus 16:34
  59. Exodus 16:32-33
  60. Hebrews 9:4
  61. 1 Kings 8:9
  62. Devotion and Use of the Manna of Saint Nicholas, St. Nicholas Center
  63. Carroll, Rory, 2000-12-22, Bones of contention, The Guardian
  64. Girling, Richard, 2004-12-12, Talking Point: Now do you believe in Santa Claus?, The Times
  65. ៦៥,០ ៦៥,១ Manna Archived 2013-08-27 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន., Time magazine, 1927-08-29
  66. Rushforth, K., 1999, Trees of Britain and Europe, Collins,ISBN 0-00-220013-9
  67. Grieve, Mrs. M., Ash, Manna
  68. Cooley's Cyclopaedia of Practical Receipts, 6th ed. (1880)
  69. ទំព័រគំរូ:Cite IEP