ម៉ៃឃើល វីកឃឺវី

ពីវិគីភីឌា
Michael Vickery
portrait of Michael Theodore Vickery
portrait of uncertain date and place
កើតMichael Theodore Vickery
(1931-04-01)April 1, 1931
Billings, Montana, U.S.
ស្លាប់June 29, 2017(2017-06-29) (អាយុ 86 ឆ្នាំ)
Battambang Province, Cambodia
អាជីពhistorian
ពន្ធភាពAngina
កូន2

ម៉ៃឃើល ធីអូដ្ររវីកឃឺរី (ថ្ងៃទី១ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៣១ ដល់ថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំំ២០១៧) គឺជាប្រវត្តិវិទូ សាស្ត្រាចារ្យ និងជាអ្នកនិពន្ធជនជាតិអាមេរិក ដែលត្រូវបានគេស្គាល់សម្រាប់ស្នាដៃរបស់លោកអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រអាស៊ីអាគ្នេយ៍

ជីវិត[កែប្រែ]

វីកឃឺរី កើតនៅថ្ងៃទី១ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៣១ នៅប៊ីលលីង រដ្ឋម៉ូនតាណា[១]

បន្ទាប់ពីទទួលបានបរិញ្ញាបត្រផ្នែកសិល្បៈ ក្នុងការសិក្សារុស្ស៊ី ពី សាកលវិទ្យាល័យវ៉ាស៊ីនតោន ក្នុងឆ្នាំ ១៩៥២ វីកឃឺរី បានក្លាយជាអ្នកប្រាជ្ញហ្វូលប្រាយ នៅប្រទេសហ្វាំងឡង់ពីឆ្នាំ១៩៥៣ ដល់ឆ្នាំ១៩៥៥ មុនពេលចូលរួមជាមួយកងទ័ពសហរដ្ឋអាមេរិក នៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ពីឆ្នាំ១៩៥៦ ដល់ឆ្នាំំ១៩៥៨ ។ [២] បន្ទាប់មកគាត់បានបង្រៀនភាសាអង់គ្លេសនៅទីក្រុងអ៊ីស្តង់ប៊ុល ប្រទេសទួរគីពីឆ្នាំ១៩៥៨ ដល់ឆ្នាំំ១៩៦០ នៅប្រទេសកម្ពុជាពីឆ្នាំ១៩៦០ ដល់ឆ្នាំ១៩៦៤ និងនៅប្រទេសឡាវពីឆ្នាំ១៩៦៤ ដល់ឆ្នាំ១៩៦៧។ [២]

គាត់បានធ្វើការស្រាវជ្រាវនិក្ខេបបទនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសថៃពីឆ្នាំ១៩៧០ ដល់ ឆ្នាំ១៩៧២ ហើយបានបញ្ឈប់វានៅឆ្នាំ១៩៧៣ នៅពេលដែលគាត់បានក្លាយជាសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅសាកលវិទ្យាល័យសៃនម៉ាឡេស៊ី នៅទីក្រុងប៉េណាំង ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ដែលគាត់បានធ្វើការរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៩។ លោក​បាន​បន្ត​និង​បញ្ចប់​ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៧៧ ដោយ​ដាក់​ឈ្មោះ​វា​ថា ​កម្ពុជា​បន្ទាប់​ពី​អង្គរ៖ ភស្តុតាង​កាលប្បវត្តិ​សម្រាប់​សតវត្ស​ទី​១៤​ដល់​ទី​១៦[២] ក្នុង​ឆ្នាំ​ដដែល​នោះ វីកកេរី បាន​ទទួលបណ្ឌិតទស្សនវិជ្ជាផ្នែក ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ពីសាកលវិទ្យាល័យយ៉េល

បន្ទាប់មក លោកបានក្លាយជាអ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅសាកលវិទ្យាល័យជាតិអូស្ត្រាលី ពីឆ្នាំ១៩៧៩ ដល់ឆ្នាំ១៩៨២ ដែលជាអ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅ សាកលវិទ្យាល័យអាដេឡាដ ពីឆ្នាំ១៩៨២ ដល់ឆ្នាំ១៩៨៨ និងជាសាស្ត្រាចារ្យជាន់ខ្ពស់ផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅសាកលវិទ្យាល័យសៃនម៉ាឡេស៊ី ពីឆ្នាំ១៩៨៨ ដល់ឆ្នាំ១៩៩៨ ។ [២] បន្ទាប់មក លោកបានបង្រៀន ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ នៅ សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ ក្នុង ទីក្រុងភ្នំពេញ ប្រទេសកម្ពុជា ពីឆ្នាំ ១៩៩៨ ដល់ ២០០២។ [២]

លោកបានធ្វើការជាអ្នកប្រាជ្ញឯករាជ្យដែលមានមូលដ្ឋាននៅ ខេត្តឈៀងម៉ៃ ប្រទេស ថៃ ពីឆ្នាំ២០០២ ដល់ឆ្នាំ២០០៨។ [២] នៅឆ្នាំបន្ទាប់ លោកបានក្លាយជាសាស្ត្រាចារ្យមកសួរសុខទុក្ខនៅសាលាទស្សនវិជ្ជា និងប្រវត្តិសាស្រ្តនៃសាកលវិទ្យាល័យស៊ីដនី ជាកន្លែងដែលលោកធ្វើការរហូតដល់ឆ្នាំ ២០១១។ [២]

កាលពីថ្ងៃទី ២៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៧ វីកឃឺរី បានទទួលមរណភាពដោយជំងឺគាំងបេះដូងក្នុងជន្មាយុ ៨៦ ឆ្នាំ នៅ ខេត្តបាត់ដំបង ប្រទេសកម្ពុជា ដែលពិធីបុណ្យសពរបស់លោកត្រូវបានប្រារព្ធធ្វើឡើងរយៈពេល ៥ ថ្ងៃ។ [១] [៣] គាត់ត្រូវបានរស់រានមានជីវិតដោយប្រពន្ធកូនខ្មែរអាមេរិកគឺ អេនកេលីណា វីកកេរី និងកូនស្រីពីរនាក់របស់គាត់គឺ អេនកេលីណា និង មីមី (ក្រោយមកទៀតត្រូវបានចិញ្ចឹម) ។ [១]

ធ្វើការលើប្រវត្តិសាស្ត្រអាស៊ីអាគ្នេយ៍[កែប្រែ]

ការស្រាវជ្រាវ និងការសរសេររបស់វីកឃឺរីបានផ្តោតលើប្រវត្តិសាស្ត្របុរាណ និងសម័យទំនើបនៃ ប្រទេសកម្ពុជា និង ប្រទេសថៃ [៤] ជាមួយនឹងការបោះពុម្ពផ្សាយចាប់ពីប្រវត្តិសាស្ត្រដើមរហូតដល់ការសិក្សាបរិបទ និងការបកស្រាយអំពីប្រទេសកម្ពុជានាពេលថ្មីៗនេះ និងសហសម័យ ដែលជាអ្នកប្រាជ្ញមួយក្តាប់តូចប៉ុណ្ណោះ ដែលបានពិនិត្យយ៉ាងទូលំទូលាយនូវព្រឹត្តិការណ៍ក្នុងតំបន់ក្នុងអំឡុងពេលឆ្នាំ១៩៨០ ។ [៥]

វីកឃឺរី បានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុង និងជួយពង្រីក [៦] ការជជែកដេញដោលអ្នកប្រាជ្ញនៃ នគរមុនអង្គរ, [៧] យុគសម័យបុរាណ និងសម័យ ក្រោយអង្គរ ណែនាំ និងបញ្ចូលស្នាដៃរបស់អ្នកប្រាជ្ញខ្មែរ ឃិន សុខ និង ម៉ក់ភឿន ដោយប្រើ ទស្សនៈជំនួសរបស់ពួកគេ។ [៨] នៅលើមូលដ្ឋាននៃបរិមាណនៃសិលាចារឹកអេពីភីកដែលមិនបានបកស្រាយពីមុនមក វីកឃឺរីបានរៀបរាប់យ៉ាងលម្អិតអំពីការពិតថា ស្នាដៃជាច្រើនរបស់អ្នកប្រាជ្ញសម័យមុន "... បានសរសេរកាលពី ២០ ឆ្នាំមុន អាចត្រូវបានបដិសេធយ៉ាងសាមញ្ញដោយការរកឃើញ ឬការឌិគ្រីបនៃសិលាចារឹក [ថ្មី] "។ និង​បន្ថែម​ទៀត៖ "ដើម្បី​សិក្សា​ពី​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​កម្ពុជា​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​ជាមួយ [សឺរដែស] សឺដែស នឹង​ត្រូវ​ធ្វើ​ភូមិសាស្ត្រ​ជាមួយ ប្តូ៊ឡេមី "។ [៩]

នៅឆ្នាំ ១៩៨៤ លោកបានបោះពុម្ពសៀវភៅរបស់គាត់ " កម្ពុជា ១៩៧៥-១៩៨២ " ដែលរៀបរាប់អំពីឆ្នាំនៃសម័យ ប៉ុល ពត និង ផលវិបាកភ្លាមៗរបស់វា។ [១០]

ការងាររបស់ វីកឃឺរីត្រូវបានពិពណ៌នាថាបានធ្លាក់ចូលទៅក្នុង "សាលាគំនិតម៉ាក្សនិយម" [១១] [១២] [១៣] ដោយអ្នកប្រាជ្ញមួយចំនួន ទោះបីជាគាត់មិនមែនជាកុម្មុយនិស្តក៏ដោយ។ [១១] គាត់ត្រូវបានចាត់ទុកថាជា "អ្នកជំនាញកម្ពុជា" [១៤] ជាអ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រឈានមុខគេលើប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា [១៥] [១៦] និងជា "អ្នកប្រាជ្ញអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដ៏ធំ" ។ [១១]

វីកឃឺរី គឺជាសមាជិកនៃព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មាននៃអ្នកប្រាជ្ញអាស៊ីដែលមានការព្រួយបារម្ភ នៅក្នុងលេខ២១, ១៩៨៩ គាត់បានសរសេរថា :

"My first contribution (1982) to BCAS [Bulletin Of Concerned Asian Scholars] was on CIA falsification of Cambodian statistics. I believe the task of BCAS should be to counter U.S. regime misinformation and mainstream self-censorship, and provide well-researched progressive information on Asia and the Pacific...[sic]"[១៧]

វីកឃឺរី បានចូលរួមចំណែកក្នុងជួរជាច្រើនសម្រាប់ កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ ពីឆ្នាំ១៩៩២ ដល់ឆ្នាំ២០០៧ [១៨] ក្នុងអំឡុងពេលនោះគាត់បានចូលរួមក្នុងការជជែកដេញដោលនយោបាយ។ [១៩] នៅឆ្នាំ ២០០៨ វាត្រូវបានប្រកាសថាគាត់បានធ្វើការជាមួយក្រុមមេធាវីការពារក្តីរបស់ អៀង សារី អតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសខ្មែរក្រហមនៅ សាលាក្តីខ្មែរក្រហម ដោយបម្រើការជាអ្នកវិភាគ និងអ្នកជំនាញខាងប្រវត្តិសាស្ត្រ។ [២០]

ការបោះពុម្ពផ្សាយ[កែប្រែ]

សៀវភៅ[កែប្រែ]

បណ្តុំ[កែប្រែ]

សូម​មើល​ផង​ដែរ[កែប្រែ]

ឯកសារយោង[កែប្រែ]

  1. ១,០ ១,១ ១,២ Taing, Rinith (3 July 2017). "Celebrated historian Michael Vickery dies, 86". Phnom Penh Post. http://www.phnompenhpost.com/national/celebrated-historian-michael-vickery-dies-86. 
  2. ២,០ ២,១ ២,២ ២,៣ ២,៤ ២,៥ ២,៦ Ky Phuong, Tran; Lockhart, Bruce, រៀs. (2011). The Cham of Vietnam: History, Society and Art. Singapore: NUS Press. pp. 423–424. ល.ស.ប.អ. 9789971694593. 
  3. "สูญเสียครั้งใหญ่ วงวิชาการอาลัย 'ไมเคิล วิคเคอรี' นักปวศ.ดังผู้เปิดประเด็น 'จารึกพ่อขุนรามฯ' สิ้นลมในวัย 86". Matichon Online (in ថៃ). Bangkok: Matichon. 2017-06-30. Retrieved 2017-06-30.
  4. "THE 2/K.125 FRAGMENT, A LOST CHRONICLE OF AYUTTHAYA" (PDF). Michael Vickery, The Siam Society. Archived from the original (PDF) on មិថុនា 10, 2015. Retrieved June 10, 2015.
  5. "Michael Vickery's Publications". Michael Vickery’s Publications. Retrieved June 10, 2015.
  6. "Vickery on Coedes' history of Cambodia". JON FERNQUEST Burma - Yunnan - Bay of Bengal (c. 1350–1600). March 31, 2007. Retrieved June 8, 2015.
  7. Society, economics, and politics in pre-Angkor Cambodia - the 7th-8th centuries. 1998. ល.ស.ប.អ. 9784896561104. https://books.google.com/books?id=-29uAAAAMAAJ។ បានយកមក June 10, 2015. 
  8. "Cambodia and Its Neighbors in the 15th Century" (PDF). Asia Research Institute - National University of Singapore. Archived from the original (PDF) on February 2, 2007. Retrieved June 10, 2015. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  9. "Epigraphy in Southeast Asia: the use and misuse of inscriptions - An endless activity by Jean-Michel Filippi". The Phnom Penh Post. June 28, 2013. Retrieved June 10, 2015.
  10. "Bibliography". Center for Southeast Asian Studies Northern Illinois University. Archived from the original on ឧសភា 13, 2015. Retrieved June 10, 2015.
  11. ១១,០ ១១,១ ១១,២ Rinith, Taing; Sassoon, Alessandro Marazzi. "Celebrated historian Michael Vickery dies, 86". Phnom Penh Post (in អង់គ្លេស). Retrieved 2022-01-24.
  12. "Meaning of Yuon (2) I refer to Michael Vickery's letter...has typical communist overtones". The Phnom Penh Post. July 18, 2003. Retrieved June 21, 2015.
  13. "Society, Economics, and Politics in Pre-Angkor Cambodia: The 7th-8th Centuries (review) P. Bion Griffin". Project MUSE. Retrieved June 10, 2015.
  14. "THE 5th THAI- MALAYSIAN INTERNATIONAL CONFERENCE ON SOUTHEAST ASIAN STUDIES - Remembering January 7, 1979: A 33-Year Debate in Cambodian Political History" (PDF). Sok Udom DETH- Leadership Skills. Retrieved June 10, 2015.
  15. "EMPTYING A CITY, KIDNAPPING A COUNTRY". The New York Times Company. August 2, 1987. Retrieved June 10, 2015.
  16. "Epigraphy in Southeast Asia: the use and misuse of inscriptions - Michael Vickery, the author of the most recent and comprehensive survey about Pre Angkorian Cambodia... by Jean-Michel Filippi". The Phnom Penh Post. June 28, 2013. Retrieved June 10, 2015.
  17. "Bulletin Of Concerned Asian Scholars - Vol. 21, Nos. 2–4 April–December 1989 - Who We Are in 1989" (PDF). BCAS/Critical Asian Studies. Archived from the original (PDF) on មីនា 5, 2016. Retrieved June 10, 2015.
  18. "Michael Vickery". Phnom Penh Post. Retrieved June 10, 2015.
  19. "Vickery's hysterics". Phnom Penh Post. November 29, 1996. Retrieved June 10, 2015.
  20. "Historian joins Ieng Sary defense team". The Phnom Penh Post. February 8, 2008. Retrieved June 10, 2015.