សហរាជាណាចក្រ
| United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland | |
|---|---|
 ទង់ជាតិ | |
 | |
| ធានី និង ទីក្រុងធំបំផុត | ឡុងដ៍ 51°30′N 0°7′W / 51.500°N 0.117°W |
| ភាសាផ្លូវការ និងភាសាជាតិ | ភាសាអង់គ្លេស |
| ភាសាតំបន់ និងភាសាភាគតិច[note ៣] | |
| ក្រុមជនជាតិ (ឆ្នាំ ២០១១) |
|
| សាសនា |
|
| ប្រទេសសមាជិក | |
| រាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ អាស្រ័យសភាឯកភូត | |
| អេលីហ្សាប៊ែតទី២ | |
| បូរីស ចនសុន | |
| នីតិប្បញ្ញត្តិ | សភាតំណាងរាស្រ្ត |
| សភាអភិជន | |
| សភាសាមញ្ញជន | |
| និមិត្តកម្ម | |
| ១៥៣៥ និង ១៥៤២ | |
| ២៤ មីនា ១៦០៣ | |
| ១ ឧសភា ១៧០៧ | |
| ១ មករា ១៨០១ | |
| ៥ ធ្នូ ១៩២២ | |
| ក្រឡាផ្ទៃ | |
▪ ផ្ទៃសរុប | ២៤២,៤៩៥ គ.ម2 [៨] (ទី៧៨) |
▪ ផ្ទៃទឹក (%) | ១.៣៤ |
| ប្រជាជន | |
▪ ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២០) |  ៦៧,៨៨៦,០០៤[៩] (ទី២១) |
▪ ជំរឿន (ឆ្នាំ ២០១១) | ៦៣,១៨២,១៧៨[១០] (ទី២២) |
▪ សន្ទភាព | ២៧០.៧ នាក់/គ.ម2 (ទី៥០) |
| GDP (PPP) | ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០១៩) |
▪ សរុប | $៣.១៣១ សែនកោដិ[១១] (ទី៩) |
▪ ក្នុងម្នាក់ | $៤៦,៨២៧[១១] (ទី២៦) |
| GDP (ចារឹក) | ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០១៩) |
▪ សរុប |  $២.៧៤៤ សែនកោដិ[១១] (ទី៦) |
▪ ក្នុងម្នាក់ | $៤១,០៣០[១១] (20th) |
| ជីនី (២០១៨) |  33.5[១២]មធ្យម · ទី៣៣ |
| HDI (២០១៨) | 0.920[១៣] ខ្ពស់ណាស់ · ទី១៥ |
| រូបិយវត្ថុ | ផោនស្ទឺលីង[note ៥] (GBP) |
| ល្វែងម៉ោង | UTC (វេលាមធ្យមហ្រ្គីនវីច, វអល) |
▪ រដូវក្តៅ (DST) | UTC+១ (វេលារដូវក្តៅប៊្រីទីស, វកអល) |
| [note ៦] | |
| ទម្រង់កាលបរិច្ឆេទ | dd/mm/yyyy yyyy-mm-dd (គ.ស) |
| ភ្លើងផ្គត់ផ្គង់ចម្បង | 230 V–50 Hz |
| ទិសចរាចរណ៍ | ឆ្វេង[note ៧] |
| ក្រមហៅទូរស័ព្ទ | +៤៤[note ៨] |
| ដែនកម្រិតកំពូល | .uk[note ៩] |
.svg)
សហរាជាណាចក្រ ឬ រាជាណាចក្ររួម (ភាសាអង់គ្លេស៖ United Kingdom, ហៅកាត់ថា"UK")[១៤] មានឈ្មោះពេញថា "សហរាជាណាចក្រនៃហ្គ្រង់ប្រឺតាញ និងអៀរឡង់ខាងជើង" (The United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland) ដែលជាទូទៅ ខ្មែរយើងតែងច្រើនហៅថា "ចក្រភពអង់គ្លេស" គឺជារដ្ឋអធិបតេយ្យមួយដែលស្ថិតនៅឆ្នេរប៉ែកពាយ័ព្យនៃទ្វីបអឺរ៉ុប។ វាគឺជាប្រទេសកោះដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅលើកោះ"ក្រង់ប្រឺតាញ" និងផ្នែកភាគឦសាន្តនៅលើកោះ"អៀរឡង់" ហើយបូករួមនឹងកោះតូចៗជាច្រើនទៀត។[១៥] អៀរឡង់ខាងជើង ដែលជាផ្នែកមួយនៃរាជាណាចក្ររួម មានព្រំប្រទល់ជាមួយនឹង"សាធារណរដ្ឋអៀរឡង់"។ សហរាជាណាចក្រត្រូវបានព័ទ្ធជុំវិញដោយមហាសមុទ្រអាត្លង់ទិក ដោយទិសខាងកើតជាប់នឹងសមុទ្រខាងជើង ខាងត្បូងជាប់នឹងច្រកសមុទ្រអង់គ្លេស និងទិសនីរតីជាប់នឹងសមុទ្រសែលទិក។ សមុទ្រអៀរឡង់គឺជាសមុទ្រស្ថិតនៅចន្លោះកណ្តាលនៃកោះអៀរឡង់ និងក្រង់ប្រឺតាញ។ សហរាជាណាចក្រមានផ្ទៃដីសរុបចំនួន ២៤០,០០០ គ.ម២ ដែលស្មើនឹង ៩៤,០០០ ម៉ាយការ៉េ។
សហរាជាណាចក្រប្រកាន់យករបបរាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញអាស្រ័យសភាឯកភូត។[note ១០][១៦][១៧] ព្រះរាជាបច្ចុប្បន្នគឺព្រះមហាក្សត្រិយានីអេលីហ្សាប៊ែតទី២ ហើយទ្រង់បានឡើងសោយរាជ្យតាំងពីឆ្នាំ១៩៥២ មកម្លេះ។ ដូច្នេះ ទ្រង់សព្វថ្ងៃបានក្លាយជាព្រះមហាក្សត្រដែលបានសោយរាជ្យយូរជាងគេបំផុតនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តប្រទេសអង់គ្លេស ហើយក៏បម្រើជាប្រមុខរដ្ឋបានយូរជាងគេផងដែរ។[១៨] រាជធានីរបស់សហរាជាណាចក្រគឺទីក្រុងឡុងដ៍ ដែលបច្ចុប្បន្នជាមជ្ឈមណ្ឌលហិរញ្ញវត្ថុពិភពលោកហើយមានប្រជាជនរស់នៅចំនួន ១០,៣ លាននាក់។[១៩]
សហរាជាណាចក្រ គឺជារដ្ឋឯកភាពមួយដែលមានប្រទេសចំនួន ៤ គឺ៖ អង់គ្លេស អៀរឡង់ខាងជើង ស្កុតឡែន និងវ៉ែល។[២០] រាជធានីរបស់ប្រទេសទាំងនោះមាន៖ ក្រុងឡុងដ៍ (អង់គ្លេស) កាឌីហ្វ (វ៉ែល) អេឌីនប័រ (ស្កុត) និងបេលហ្វាស្ត (អៀរឡង់ខាងជើង)។ ក្រៅពីអង់គ្លេស ប្រទេសទាំងបីទៀតគឺមានប្រតិភូរដ្ឋាភិបាល[២១] ដែលមានអំណាចផ្សេងៗគ្នា។[២២][២៣] ទីក្រុងធំៗបន្ទាប់នៅក្នុងសហរាជាណាចក្រមាន៖ ប៊ឺមីងហាម ក្លាស៍ហ្គោ លីដស៍ លីវ៉ឺភូល និងមេនឆេស្ទ័រជាដើម។
កោះដែលនៅជិតនោះមានដូចជា៖ កោះមែន មណ្ឌលរដ្ឋហ្គេនស៊ី និងមណ្ឌលរដ្ឋជឺស៊ី ហើយកោះទាំងបីមិនមែនជាផ្នែកនៃសហរាជាណាចក្រទេ តែជារដ្ឋអនិស្សរភាពដែលការពារនិងទទួលខុសត្រូវដោយរដ្ឋាភិបាលសហរាជាណាចក្រ។[២៤] ប្រវត្តិសង្ខេបនៃសហរាជាណាចក្រមាន៖ ការវាយដណ្តើមរដ្ឋវ៉ែលដោយរាជាណាចក្រអង់គ្លេស ការបង្កើតសហភាពរវាងអង់គ្លេសនិងស្កុតឡង់ក្នុងឆ្នាំ១៧០៧ ដើម្បីបង្កើតចេញជារាជាណាចក្រក្រង់ប្រឺតាញ និងការបង្កើតសហភាពមួយទៀតក្នុងឆ្នាំ១៨០១ ជាមួយរាជាណាចក្រអៀរឡង់ដើម្បីបង្កើតចេញជាសហរាជាណាចក្រនៃក្រង់ប្រឺតាញនិងអៀរឡង់។ អៀរឡង់បានផ្តាច់ខ្លួនចេញពីសហរាជាណាចក្រក្នុងឆ្នាំ១៩២២ ដោយទទួលបានដែនដីខ្លួនមកវិញប្រមាណ ៥/៦ ហើយក្នុងឆ្នាំ១៩២៧ សហរាជាណាចក្រក៏បានប្តូរឈ្មោះមកជាឈ្មោះដែលមាននៅរហូតសព្វថ្ងៃនេះ។[note ១១] សហរាជាណាចក្របច្ចុប្បន្នមានទឹកដីក្រៅស្រុកចំនួន ១៤[២៥] ទឹកដីក្រៅស្រុកទាំងនោះគឺបានបន្សល់មកពីចក្រភពអង់គ្លេស។ សម័យដែលរីកចម្រើនបំផុតគឺនៅកំឡុងទស្សវត្ត ១៩២០ ជាពេលដែលចក្រភពអង់គ្លេសបានកាន់កាប់ដែនដីប្រមាណ ១/៤ នៃដែនដីសរុបលើពិភពលោក ហើយវាជារដ្ឋចក្រភពធំបំផុតនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។ បច្ចុប្បន្ន អង់គ្លេសមានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងមកលើពិភពលោក ជាពិសេសគឺអតីតដែនដីអាណាមនិគមរបស់ខ្លួន ហើយឥទ្ធិពលទាំងនោះមាន៖ ឥទ្ធិពលនៃភាសា វប្បធម៌ និងប្រព័ន្ធនយោបាយ។[២៦][២៧][២៨][២៩][៣០] តាមផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបជាមធ្យម (ផសស) សហរាជាណាចក្រគឺជាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចធំជាងគេទី៦ នៅលើពិភពលោក ហើយជាប់លំដាប់ថ្នាក់ទី៩ ខាងយុគភាពនៃអំណាចទិញ (យអទ)។ សហរាជាណាចក្រមានប្រាក់ចំណូលសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ហើយក៏មានសន្ទស្សន៍អភិវឌ្ឍន៍មនុស្សខ្ពស់ផងដែរដោយជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី ១៤ នៅលើពិភពលោក។ សហរាជាណាចក្រគឺជាប្រទេសឧស្សហកម្មដំបូងបំផុតហើយជាមហាអំណាចខ្លាំងជាងគេនៅក្នុងកំឡុងសតវត្សទី១៩ និងទី២០។[៣១][៣២] សព្វថ្ងៃ សហរាជាណាចក្រនូវតែរក្សាខ្លួនជាប្រទេសមហាអំណាច ជឿនលឿនខ្លាំងទាំងខាងវប្បធម៌ យោធា វិទ្យាសាស្រ្ត និងឥទ្ធិពលនយោបាយនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។[៣៣][៣៤] រាជាណាចក្ររួមគឺជារដ្ឋមាននុយក្លេអ៊ែរ ហើយជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ ៦ ខាងការចំណាយលើយោធា។[៣៥] សហរាជាណាចក្រគឺជាប្រទេសសមាជិកអចិន្រ្តៃយ៍នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិចាប់តាំងពីសម័យប្រជុំលើកទី១ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៤៦ មកម្លេះ។
សហរាជាណាចក្រគឺជាសមាជិកនាំមុខនៃសមាគមប្រជាជាតិនៃសហធនរដ្ឋ ក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុប ក្រុម៧ ក្រុម២០ អង្គការណាតូ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ អង្គការប៉ូលីសព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ អង្គការសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងអភិវឌ្ឍន៍ ហើយនិងអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក។ សហរាជាណាចក្រជាអតីតសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបអស់រយៈពេល ៤៧ ឆ្នាំ ដោយចូលនៅថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៣ ហើយចេញវិញនៅថ្ងៃទី៣១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០។
ប្រវត្តិសាស្ត្រ[កែប្រែ]
នាថ្ងៃទី០១ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៧០៧ រាជាណាចក្រសហភាពអង់គ្លេស "Kingdom of Great Britain" ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយការឯកភាពនយោបាយ រវាងរាជាណាចក្រអង់គ្លេស (មានបញ្ចូលទាំងប្រទេសវ៉ែលផងដែរ) "Kingdom of England" និង រាជាណាចក្រស្កុតឡែន "Kingdom of Scotland" ។ ព្រឹត្តិការណ៍ គឺជាលទ្ធផលនៃសន្ធិសញ្ញារួបរួម (Treaty of Union) ដែលបានយល់ព្រមនាថ្ងៃទី២២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៧០៧ ហើយបន្ទាប់មកសន្ធិសញ្ញានេះ ត្រូវបានផ្ដល់សច្ចាប័នដោយរដ្ឋសភាអង់គ្លេស និង រដ្ឋសភាស្កុតឡែន ដែលដាក់ចេញនូវព្រឹត្តិការណ៍រួបរួមឆ្នាំ១៧០៧។ ជិតមួយសតវត្សក្រោយមកទៀត រាជាណាចក្រអៀរឡង់ (Kingdom of Ireland) ដែលធ្លាក់ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អង់គ្លេសចន្លោះឆ្នាំ១៥៤១ និង ១៦៩១ បានរួមជាមួយរាជាណាចក្រសហភាពអង់គ្លេស បង្កើតជា សហរាជាណាចក្រនៃសហភាពអង់គ្លេស និង អៀរឡង់ (អង់គ្លេស: United Kingdom of Great Britain and Ireland) ដែលជាព្រឹត្តិការណ៍រួបរួមឆ្នាំ១៨០០។ ទោះជា អង់គ្លេស និង ស្កុតឡែន បានបែងចែករដ្ឋគ្នារហូតដល់ឆ្នាំ១៧០៧ ក៏ដោយ ពួកគេមានសហភាពរួមគ្នាមួយ តាំងតែពីការមានរាជបល្ល័ង្ករួមគ្នាមួយនៅឆ្នាំ១៦០៣ នៅពេលដែលព្រះមហាក្សត្រ ជេមស៍ទី៦ (James VI) របស់ស្កុតឡែន បានទទួលមរតកពីរាជាណាចក្រអង់គ្លេស និងអៀរឡង់ ហើយបានផ្លាស់ព្រះរាជវាំងរបស់ទ្រង់ពីទីក្រុង "អេឌីនប័រ" ទៅ ទីក្រុង "ឡុងដ៍" ។
នៅសតវត្សដំបូងរបស់ខ្លួន សហរាជាណាចក្រ បានដើរតួយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការអភិវឌ្ឍគំនិតបែបបស្ចិមលោក នៃប្រព័ន្ធសភានិយម ដែលបានរួមវិភាគទានយ៉ាងសំខាន់ចំពោះ វិស័យអក្សរសាស្ត្រ សិល្បៈ និង វិទ្យាសាស្ត្រ ។ សហរាជាណាចក្រ ជាអ្នកដឹកនាំបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម ដែលបានប្រែក្លាយប្រទេសឲ្យរីកចម្រើន និង បង្កើតនូវ "ចក្រភពអង់គ្លេស" ឡើង។ ក្នុងសម័យកាលនោះ សហរាជាណាចក្រ ក៏ដូចជាមហាអំណាចផ្សេងទៀតដែរមានជាប់ទាក់ទងទៅនឹងការស្វែងរកទឹកដីអាណានិគម។
ក្រោយពីជ័យជម្នះលើ "ណាប៉ូលេអុង" ក្នុងសង្គ្រាមណាប៉ូលេអុង សហរាជាណាចក្របានក្លាយទៅជាមហាអំណាចនាវាចរធំបំផុត នៃសតវត្សទី១៩ ហើយនៅតែរក្សាបានឧត្ដមភាពខ្លាំងក្លារហូតដល់ពាក់កណ្ដាលសតវត្សទី២០។ ចក្រភពអង់គ្លេស បានរីកធំដល់កម្រិតកំពូលរបស់ខ្លួននៅឆ្នាំ១៩២១ ដោយបានទាញយកផលចំណេញពី "សង្គមប្រជាជាតិ" (League of Nation) តាមរយៈការបង្កើត "ម៉ែនដែត" លើទឹកដីអាណានិគមចក្រភពអាល្លឺម៉ង់ និង អូតូម៉ង់ នៅក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី១។
ភាពតានតឹងដែលរ៉ាំរ៉ៃអូសបន្លាយជាយូរមកហើយនៅអៀរឡង់ បានធ្វើឲ្យមានការបែងចែកកោះនេះនៅឆ្នាំ១៩២០ ដែលបានបង្កើតឡើងនូវរដ្ឋឯករាជ្យសម្រាប់ "រដ្ឋអៀរឡង់សេរី" នៅឆ្នាំ១៩២០ ហើយអៀរឡង់ខាងជើងនៅតែជាផ្នែកមួយនៃសហរាជាណាចក្រ។ ជាលទ្ធផល នាឆ្នាំ១៩២៧ ឈ្មោះផ្លូវការនៃសហរាជាណាចក្រ ត្រូវបានប្ដូរមកដូចសព្វថ្ងៃគឺ៖ "សហរាជាណាចក្រនៃសហភាពអង់គ្លេស និង អៀរឡង់ខាងជើង" ។
ក្នុងកំលុងទសវត្សឆ្នាំ១៩២០ បណ្ដាញផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានអន្តរជាតិដ៏ធំទី១របស់ពិភពលោក ឈ្មោះ BBC ត្រូវបានបង្កើតឡើង។ សហរាជាណាចក្រ ជាសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏សំខាន់មួយ ដែលបានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងពួកណាស៊ីអាល្លឺម៉ង់ ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ និង បានជួយរៀបចំគម្រោងក្រោយសង្គ្រាមលោក។ សង្គ្រាមលោកលើកទី២ បានធ្វើឲ្យខូចខាតដល់វិស័យហិរញ្ញវត្ថុរាជាណាចក្រជាដំណំ។ ផែនការម៉ារសាល់ និង ប្រាក់កម្ចីយ៉ាងច្រើនពីសហរដ្ឋអាមេរិក និង កាណាដា បានជួយឲ្យសហរាជាណាចក្រ ស្ដារឡើងវិញនូវហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធផ្លូវថ្នល់។
នាប៉ុន្មានឆ្នាំក្រោយសង្គ្រាម គេឃើញមានការបង្កើត "រដ្ឋសុខុមាលភាព" (Welfare Sate) ដោយរួមមានក្នុងចំណោមសេវាសុខភាពសាធារណៈដ៏ទូលំទូលាយ និង ដំបូងបង្អស់នៅលើពិភពលោក នៅខណៈដែល ការទាមទារឲ្យស្ដារសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ ដែលផ្ដល់ដល់ប្រជាជនមកពីគ្រប់ទិសទីនៃប្រជាជាតិកុំមុនវាល ធ្វើឲ្យមានជនភៀសខ្លួនពហុជាតិសាសន៍ចូលមករាជាណាចក្ររួម។ បើទោះជា ក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ បានកម្រិតតួនាទីនយោបាយសហរាជាណាចក្រ ដែលត្រូវបានបញ្ជាក់ដោយ "វិបត្តិព្រែកជីកស៊ុយអេ " ក៏ដោយ តាមរយៈការសាយភាយជាអន្តរជាតិនៃភាសាអង់គ្លេស មានន័យថា សហរាជាណាចក្របានបន្តឥទ្ធិពលនៃ អក្សរសាស្ត្រ និង វប្បធម៌របស់ខ្លួន ខណៈចាប់ពីទសវត្សឆ្នាំ១៩៦០មក វប្បធម៌ដ៏មានប្រជាប្រិយរបស់ខ្លួន ក៏បានសាយភាយទៅបរទេសផងដែរ។
សហរាជាណាចក្រ គឺជាសមាជិកស្ថាបនិកមួយក្នុងចំណោមសមាជិកស្ថាបនិកទាំង១២ ដែលបានបង្កើតសហភាពអឺរ៉ុប តាមរយៈសន្ធិសញ្ញាម៉ាទ្រិក នាឆ្នាំ១៩៩២។ ដំបូងឡើយ សហរាជាណាចក្រ គឺជាសមាជិកនាំមុខមួយនៃ "សហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុប" (EEC) ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៣មក។
នៅចុងសតវត្សទី២០ គេឃើញមានបំលាស់ប្ដូរយ៉ាងសំខាន់ចំពោះការគ្រប់គ្រងនៃសហរាជាណាចក្រ ដោយមានការបង្កើតនូវការផ្ទេរការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលថ្នាក់ជាតិ ឲ្យទៅអៀរឡង់ខាងជើង ស្កុតឡែន និង វ៉ែល។
រដ្ឋាភិបាល និង នយោបាយ[កែប្រែ]
សហរាជាណាចក្រ គឺប្រទេសរាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលមានព្រះមហាក្សត្រី អេលីហ្សាបែតទី២ ជាព្រះប្រមុខរដ្ឋនៃសហរាជាណាចក្រ ក៏ដូចជាអាណាចក្រកុំមុនវាល១៤ផ្សេងទៀត។ ស្ថាប័នរាជបល្ល័ង្កសហរាជាណាចក្រ មានអំណាចលើក្សត្របុរីចំណុះនៃ Isle of Man, Bailiwicks of Jersey, និង Guernsey ដែលពុំមែនជាផ្នែកនៃសហរាជាណាចក្រទេ ថ្វីបើរាជរដ្ឋាភិបាលនៃសហរាជាណាចក្រ គ្រប់គ្រងលើកិច្ចការការបរទេស និង ការពារជាតិ ហើយរដ្ឋសភាសហរាជាណាចក្រ មានអំណាចអនុម័តជំនួសពួកគេក៏ដោយ។
ទំនាក់ទំនងការបរទេស និង យោធា[កែប្រែ]
សហរាជាណាចក្រ គឺជាសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍ នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ, ជាសមាជិក G8, អង្គការណាតូ និង សហភាពអឺរ៉ុប។ សហរាជាណាចក្រ មានទំនាក់ទំនងពិសេសជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក។ ក្រៅពីសហរដ្ឋអាមេរិក និង អឺរ៉ុប សម្ព័ន្ធមិត្តជិតស្និទ្ធរបស់សហរាជាណាចក្ររួមមាន ប្រជាជាតិកុំមុនវាល និង បណ្ដាប្រទេសនិយាយភាសាអង់គ្លេសដទៃទៀត។
សេដ្ឋកិច្ច[កែប្រែ]
សេដ្ឋកិច្ចនៃសហរាជាណាចក្រ គឺត្រូវបានបូកបញ្ចូលទាំង សេដ្ឋកិច្ចរបស់ អង់គ្លេស ស្កុតឡែន វ៉ែល និង អៀរឡង់ខាងជើង។ ដោយផ្អែកតាមអត្រាប្ដូរប្រាក់នៅលើទីផ្សារ បច្ចុប្បន្នសហរាជាណាចក្រ គឺជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចធំជាងគេទី៥ លើពិភពលោក និង ទី២ នៅអឺរ៉ុប បន្ទាប់ពីប្រទេសអាល្លឺម៉ង់។
បដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម បានចាប់ផ្ដើមនៅសហរាជាណាចក្រ ជាមួយការប្រមូលផ្ដុំជាចម្បងទៅលើឧស្សាហកម្មធុនធ្ងន់ដូចជា ផលិតផលសំណង់នាវា ធ្យូងថ្ម ដែកថែប និង វាយនភណ្ឌ។ ចក្រភពអង់គ្លេស បានបើកទីផ្សារនៅក្រៅប្រទេស សម្រាប់ផលិតផលអង់គ្លេស ដែលអនុញ្ញាតឲ្យសហរាជាណាចក្រ ធ្វើការគ្រប់គ្រងលើទីផ្សារអន្តរជាតិ នាសតវត្សទី១៩។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សហរាជាណាចក្រក៏ដូចជាប្រទេសឧស្សាហកម្មដទៃទៀតដែរ បានជួបនឹងឱនភាពសេដ្ឋកិច្ចបន្ទាប់ពីសង្គ្រាមលោកទាំងពីរ។ សហរាជាណាចក្រ បានបាត់បង់អត្ថប្រយោជន៍ប្រកួតប្រជែង និង ឱនភាពឧស្សាហកម្មជាខ្លាំងពេញសតវត្សទី២០។ វិស័យផលិតកម្ម នៅតែជាកត្តាដ៏សំខាន់នៃសេដ្ឋកិច្ចសហរាជាណាចក្រ ប៉ុន្តែមានតែ ១ ភាគ ៦ នៃផលិតផលនាំចេញសរុបនាឆ្នាំ២០០៣ប៉ុណ្ណោះ។
មើលផងដែរ[កែប្រែ]
កំណត់សម្គាល់[កែប្រែ]
- ↑ There is no authorised version of the national anthem as the words are a matter of tradition; only the first verse is usually sung.[១] No law was passed making "God Save the Queen" the official anthem. In the English tradition, such laws are not necessary; proclamation and usage are sufficient to make it the national anthem. "God Save the Queen" also serves as the Royal anthem for certain Commonwealth realms. The words Queen, she, her, used at present (in the reign of Elizabeth II), are replaced by King, he, him, his when the monarch is male.
- ↑ The coat of arms on the left is used in England, Northern Ireland, and Wales; the version on the right is used in Scotland
- ↑ Scots, Ulster Scots, Welsh, Cornish, Scottish Gaelic and Irish are classed as regional or minority languages under the Council of Europe's European Charter for Regional or Minority Languages. [២] These include defined obligations to promote those languages.[៣][៤][៥] See also Languages of the United Kingdom. Welsh has limited de jure official status in Wales, as well as in the provision of national government services provided for Wales.
- ↑ "This category could include Polish responses from the country specific question for Scotland which would have been outputted to ‘Other White’ and then included under ‘White’ for UK ‘White Africans’ may also have been recorded under ‘Other White’ and then included under ‘White’ for UK."
- ↑ Some of the devolved countries, Crown dependencies and British Overseas Territories issue their own sterling banknotes or currencies, or use another nation's currency. See List of British currencies for more information
- ↑ Also in observed by the Crown dependencies, and in the two British Overseas Territories of Gibraltar and Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha (though in the latter, without daylight saving time). For further information see Time in the United Kingdom#British territories
- ↑ Except two overseas territories: Gibraltar and the British Indian Ocean Territory.
- ↑ Excludes most overseas territories
- ↑ The .gb domain is also reserved for the UK, but has been little used.
- ↑ The United Kingdom does not have a codified constitution but an unwritten one formed of Acts of Parliament, court judgments, traditions, and conventions. What is the UK Constitution?, The Constitution Unit of UCL, https://www.ucl.ac.uk/constitution-unit/what-uk-constitution/what-uk-constitution, បានយកមក 6 February 2020
- ↑ The Anglo-Irish Treaty was signed on 6 December 1921 to resolve the Irish War of Independence. When it took effect one year later, it established the Irish Free State as a separate dominion within the Commonwealth. In 1927 the Royal and Parliamentary Titles Act 1927 changed the name of the UK to reflect this.
ឯកសារយោង[កែប្រែ]
- ↑ National Anthem. Official web site of the British Royal Family (15 January 2016).Retrieved on 4 June 2016.
- ↑ List of declarations made with respect to treaty No. 148. Council of Europe Retrieved on 12 December 2013.
- ↑ Welsh language on GOV.UK – Content design: planning, writing and managing content – Guidance. www.gov.uk .Retrieved on 3 August 2018.
- ↑ "Welsh language scheme". GOV.UK. https://www.gov.uk/government/organisations/department-for-transport/about/welsh-language-scheme។ បានយកមក 3 August 2018.
- ↑ "Welsh language scheme". GOV.UK. https://www.gov.uk/government/organisations/home-office/about/welsh-language-scheme។ បានយកមក 3 August 2018.
- ↑ UNdata | record view | Population by religion, sex and urban/rural residence. data.un.org .Retrieved on 13 October 2018.
- ↑ Philby, Charlotte (12 December 2012). "Less religious and more ethnically diverse: Census reveals a picture of Britain today". The Independent (London). https://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/less-religious-and-more-ethnically-diverse-census-reveals-a-picture-of-britain-today-8406506.html.
- ↑ (2012). "Demographic Yearbook – Table 3: Population by sex, rate of population increase, surface area and density". Retrieved on 9 August 2015.
- ↑ World Population Prospects - Population Division - United Nations. population.un.org .
- ↑ 2011 UK censuses. Office for National Statistics Retrieved on 17 December 2012.
- ↑ ១១,០ ១១,១ ១១,២ ១១,៣ World Economic Outlook Database, October 2019. IMF.org. International Monetary Fund Retrieved on 30 October 2019.
- ↑ Gini coefficient of equivalised disposable income - EU-SILC survey. ec.europa.eu. Eurostat
- ↑ Human Development Report 2019. United Nations Development Programme (2019)Retrieved on 9 December 2019.
- ↑ United Kingdom Permanent Committee on Geographical Names (May 2017).Toponymic guidelines for the United Kingdom. GOV.UK “usually shortened to United Kingdom ... The abbreviation is UK or U.K.”
- ↑ Definition of Great Britain in English. Oxford University Press Retrieved on 29 October 2014. “Great Britain is the name for the island that comprises England, Scotland and Wales, although the term is also used loosely to refer to the United Kingdom.”
- ↑ The British Monarchy, "What is constitutional monarchy?". Retrieved 27 June 2020
- ↑ "United Kingdom" CIA The World Factbook]. Retrieved 27 June 2020
- ↑ PA (13 October 2016). "Queen takes over longest reign mantle after Thailand's King Bhumibol dies". AOL (UK). http://www.aol.co.uk/news/2016/10/13/queen-takes-over-longest-reign-mantle-after-thailands-king-bhumibol-dies/។ បានយកមក 13 October 2016.
- ↑ The 30 Largest Urban Agglomerations Ranked by Population Size at Each Point in Time, 1950–2030, World Urbanization Prospects, the 2014 revision Archived 18 February 2015 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន., Population Division of the United Nations Department of Economic and Social Affairs. Retrieved 27 June 2020.
- ↑ Countries within a country. Prime Minister's Office (10 January 2003) Archived from the original on 9 September 2008.Retrieved on 8 March 2015.
- ↑ Devolution of powers to Scotland, Wales and Northern Ireland. United Kingdom Government Retrieved on 17 April 2013. “In a similar way to how the government is formed from members from the two Houses of Parliament, members of the devolved legislatures nominate ministers from among themselves to comprise executives, known as the devolved administrations...”
- ↑ "Fall in UK university students". BBC News. 29 January 2009. http://news.bbc.co.uk/1/hi/education/7859034.stm.
- ↑ Country Overviews: United Kingdom. Transport Research Knowledge Centre Archived from the original on 4 April 2010.Retrieved on 28 March 2010.
- ↑ Key facts about the United Kingdom. Directgov Archived from the original on 15 October 2012.Retrieved on 6 March 2015. “The full title of this country is 'the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland'. Great Britain is made up of England, Scotland and Wales. The United Kingdom (UK) is made up of England, Scotland, Wales and Northern Ireland. 'Britain' is used informally, usually meaning the United Kingdom.
The Channel Islands and the Isle of Man are not part of the UK.” - ↑ Supporting the Overseas Territories. Foreign and Commonwealth Office Retrieved on 9 March 2015.
- ↑ Hogg, p. 424 chapter 9 English Worldwide by David Crystal: "approximately one in four of the worlds population are capable of communicating to a useful level in English".
- ↑ Glenn Reynolds (28 October 2004).Explaining the 'Anglosphere'. the Guardian
- ↑ Head of the Commonwealth. Commonwealth Secretariat Archived from the original on 6 July 2010.Retrieved on 9 October 2010.
- ↑ Julian Go (2007). "A Globalizing Constitutionalism?, Views from the Postcolony, 1945-2000". ជា Arjomand, Saïd Amir. Constitutionalism and political reconstruction. Brill. pp. 92–94. ល.ស.ប.អ. 978-90-04-15174-1. https://books.google.com/?id=kYmmnYKEvE0C&lpg=PA93&pg=PA94#v=onepage&q&f=false.
- ↑ Ferguson 2004, p. 307.
- ↑ Mathias, P. (2001). The First Industrial Nation: the Economic History of Britain, 1700–1914. London: Routledge. ល.ស.ប.អ. 978-0-415-26672-7.
- ↑ Ferguson, Niall (2004). Empire: The rise and demise of the British world order and the lessons for global power. New York: Basic Books. ល.ស.ប.អ. 978-0-465-02328-8. https://archive.org/details/empire00nial.
- ↑ T.V. Paul; James J. Wirtz; Michel Fortmann (2005). "Great+power" Balance of Power. State University of New York Press. pp. 59, 282. ល.ស.ប.អ. 978-0-7914-6401-4. https://www.google.com/books?id=9jy28vBqscQC&pg=PA59&dq="Great+power". Accordingly, the great powers after the Cold War are Britain, China, France, Germany, Japan, Russia and the United States p. 59
- ↑ McCourt, David (2014). Britain and World Power Since 1945: Constructing a Nation's Role in International Politics. United States: University of Michigan Press. ល.ស.ប.អ. 978-0-472-07221-7. https://books.google.com/?id=lwpOnwEACAAJ&dq=Britain+and+World+Power+Since+1945:+Constructing+a+Nation%27s+Role+in+International+Politics.
- ↑ IISS Military Balance 2017 .Retrieved on 6 March 2018.
តំណភ្ជាប់ក្រៅ[កែប្រែ]
| ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីសហរាជាណាចក្រលើ គម្រោងបងប្អូនរបស់វិគីភីឌា: | |
 |
និយមន័យនិងបំណកប្រែពីវិគីនានុក្រម |
 |
រូបភាពនិងមីឌាពី Wikimedia Commons |
 |
ប្រភពរៀនសូត្រពីវិគីសាកលវិទ្យាល័យ |
 |
រឿងរ៉ាវព័ត៌មានពីវិគីព័ត៌មាន |
 |
សម្រង់ពាក្យសម្ដីពីវិគីសម្រង់ពាក្យ |
 |
អត្ថបទប្រភពដើមពីវិគីប្រភព |
 |
សៀវភៅពុម្ពពីវិគីសៀវភៅ |
- រដ្ឋាភិបាល
- គេហទំព័រផ្លូវការរបស់រដ្ឋាភិបាននៃសហរាជាណាចក្រ
- គេហទំព័រផ្លូវការរបស់ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រ
- របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំនៃសហរាជាណាចក្រ ស្ថិតិ
- គេហទំព័រផ្លូវការរបស់ការិយាល័យនាយករដ្ឋមន្រ្តី
- ព័ត៌មានទូទៅ
- United Kingdom from the BBC News
- United Kingdom ច្រកចូលនៅក្នុង សៀវភៅការពិតពិភពលោក
- United Kingdom from UCB Libraries GovPubs
- ទំព័រគំរូ:Curlie
- United Kingdom Encyclopædia Britannica entry
- សៀវភៅផែនទីវិគីមីឌាUnited Kingdom
Geographic data related to សហរាជាណាចក្រ at OpenStreetMap- Key Development Forecasts for the United Kingdom from International Futures
Geographic data related to - ការធ្វើដំណើរ
|