អង្គស្ងួន

អង្គស្ងួន
Great Joint King of Cambodia
ឧបរាជនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
រជ្ជកាល	១៨១០–១៨២២
ព្រះមហាក្សត្រ	ព្រះឧទ័យរាជាអង្គចន្ទ
ឧបរាជ	Ang Em
ប្រសូត	១៧៩៤ បាងកក, សៀម
សុគត	១៨២២ បាងកក, សៀម
បិតា	អង្គអេង
មាតា	Anak Munang Ut
សាសនា	ព្រះពុទ្ធសាសានា

អង្គស្ងួន ( ប្រសូត១៧៩៤-១៨២២ )–គឺជាព្រះអង្គម្ចាស់នៃប្រទេសកម្ពុជា ។ ព្រះអង្គជាបុត្រាទី​បី​របស់​ព្រះបាទអង្គ​អេង ។

ស្តេចសៀមព្រះនាមពុទ្ធយ៉តហ្វាចុឡាលោក សោយទីវង្គតនៅឆ្នាំ១៨០៩។ ព្រះបាទព្រះឧទ័យរាជាអង្គច័ន្ទ បដិសេធមិនទៅចូលរួមព្រះរាជពិធីបូជាព្រះសពរបស់ព្រះអង្គទេ។ តែផ្ទុយ​ទៅ​វិញ អង្គ​ចន្ទ​បាន​បញ្ជូន​ព្រះអង្គម្ចាស់​ខ្មែរ​បី​អង្គរួម​មានអង្គស្ងួន អង្គឯម និង ​អង្គឌួង ឲ្យទៅ​ចូលរួម​បុណ្យសព។ អង្គស្ងួននិងអង្គឯម ត្រូវបានតែងតាំងជាឧបរាជខ្មែរដោយស្តេចពុទ្ធលើសឡានភាល័យ។ មានរដ្ឋមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់មួយចំនួនបានគាំទ្រអង្គស្ងួន រួមមាន ព្រះយ៉ាចក្រី (បែន)និងព្រះយ៉ាក្រឡាហោម (មឿង)។

សកម្មភាពរបស់ស្តេចពុទ្ធលើសឡានភាល័យ ជាក់ស្តែងបានធ្វើឱ្យរាជវាំងកម្ពុជា ទៅជាក្រុមគាំទ្រសៀមនិងបក្សពួកនិយមយួន ។ ក្រោយ​ពីរាជទូតត្រឡប់​មក​កម្ពុជា​វិញ អង្គ​ចន្ទ​ត្រូវព្រះរាជាចក្រីនិងព្រះយ៉ាក្រហោមប្រហារ​ជីវិត។ អង្គស្ងួន អង្គឯម និងអង្គឌួង បានរត់គេចពីឧដុង្គដោយសម្ងាត់ជាមួយបក្ខពួករាប់រយនាក់ ពួកគេបានភៀសខ្លួនទៅ ពោធិសាត់ ហើយស្វែងរកជំនួយពីសៀម។ ជាការឆ្លើយតបកងទ័ពសៀមមួយបានលើកទ័ពមកកម្ពុជា នៅឆ្នាំ១៨១១។ អ្នករត់ចោលស្រុកខ្មែរត្រូវបានដាក់នៅបាត់ដំបង ។ ដោយ​មាន​ជំនួយ​ពី​កងទ័ព​សៀម អង្គស្ងួន​បាន​ទាមទារ​ឱ្យ​ព្រះឧទ័យរាជាអង្គចន្ទ​ប្រគល់​ស្រុក​ចំនួន​បី​ឱ្យ​ទ្រង់ ប៉ុន្តែ​ត្រូវ​បាន​បដិសេធ។ កង​កម្លាំង​របស់អង្គ​ស្ងួន​បាន​ដើរ​ទន្ទ្រាន​យក​ ស្រុកប្រាសាទសម្បូរ ខេត្ត​កំពង់ឆ្នាំង និង ​ឧដុង្គ ។ ពេល​ដំណឹង​មក​ដល់ភ្នំពេញ ព្រះឧទ័យរាជាអង្គ​ចន្ទ​ត្រូវ​យួន​នាំ​ទៅ​ក្រុង ​ព្រៃនរគ ។ អង្គស្ងួនត្រូវបានតែងតាំងជារាជានុសិទ្ធិ។

ពួកយួនបាន​បញ្ជូន​ទ័ព​ធំ​ទៅ​ស្ការព្រះឧទ័យរាជាអង្គចន្ទ។ ពេល​ដំណឹង​នេះ​ទៅ​ដល់​បាងកក ពុទ្ធលើសឡានភាល័យបាន​បញ្ជា​ឲ្យ​អង្គស្ងួន អង្គឯម និង​អង្គឌួង នាំ​អ្ន​កទាំងបីតាម​ទៅ​បាងកក។

អង្គស្ងួន​បានោយទិវង្កត់​ដោយ​ជំរោគាព្យាធិងឺ​នៅ​ទីក្រុង​បាងកក​ក្នុង​ឆ្នំ ១៨២២។