អោហ្គុស្តូ ពីណូឆេត

ពីវិគីភីឌា
(ត្រូវបានបញ្ជូនបន្តពី ឣោគ្សុធៃ ពិនៃឆ្តេ)
ឧត្តមសេនីយ៍ឯក
អោហ្គុស្តូ ពីណូឆេត
ប្រធានាធិបតីឈីលីទី 29
ក្នុងការិយាល័យ
17 ធ្នូ 1974 – 11 មីនា 1990
មុនសាល់វ៉ាឌ័រ អាយ៉េនដេ
បន្ទាប់ប៉ាទ្រីស៊ីអូ អាយល៍វីន
ក្នុងការិយាល័យ
11 កញ្ញា 1973 – 11 មីនា 1981
មុនតំណែងត្រូវបានបង្កើតឡើង
បន្ទាប់ហូសេ តូរីប៊ីអូ មឺរីណូ
សមាជិកព្រឹទ្ធសភាសម្រាប់ជីវិតនៃឈីលី
ក្នុងការិយាល័យ
11 មីនា 1998 – 4 កក្កដា 2002
អគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពឈីលី
ក្នុងការិយាល័យ
23 សីហា 1973 – 11 មីនា 1998
ប្រធានាធិបតី
មុនកាឡូស ប៉្រាត្ស
បន្ទាប់រីកាដូ អ៊ីហ្ស៊ូរៀតា
ព័ត៌មានលម្អិតផ្ទាល់ខ្លួន
កើត
អោហ្គុស្តូ ហូសេ រ៉ាម៉ុន ពីណូឆេត អ៊ូហ្គារតេ

(1915-11-25)25 November 1915
បាល់ប៉ារ៉ាអ៊ីសូ, ឈីលី
ស្លាប់10 December 2006(2006-12-10) (អាយុ 91 ឆ្នាំ)
សាន់ទីអាហ្គោ, ឈីលី
កន្លែងបញ្ចុះសពឡូសបូលដូស, សាន់តូដូមីនហ្គោ
បាល់ប៉ារ៉ាអ៊ីសូ, ឈីលី
សញ្ជាតិឈីលី
គណបក្ស​នយោបាយឯករាជ្យ
ពន្ធភាពលូស៊ីអា ហ៊ីរីអាត (m. 1943) «Did not recognize date. Try slightly modifying the date in the first parameter.»"Marriage: លូស៊ីអា ហ៊ីរីអាត to អោហ្គុស្តូ ពីណូឆេត" Location:ទំព័រគំរូ:Placename/do-adrPropទំព័រគំរូ:Placename/do-adrPropទំព័រគំរូ:Placename/do-adrPropទំព័រគំរូ:Placename/do-adrProp (linkback://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%A2%E1%9F%84%E1%9E%A0%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9E%BB%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%BC_%E1%9E%96%E1%9E%B8%E1%9E%8E%E1%9E%BC%E1%9E%86%E1%9F%81%E1%9E%8F)
កូន5​ នាក់ , រួមទាំង អ៊ីណេស លូស៊ីអា ពីណូឆេត
សាលាមាតាបណ្ឌិត្យសភាសង្គ្រាមឈីលី
អាជីព
  • មន្ត្រីយោធា
វិជ្ជាជីវៈយោធា
ហត្ថលេខា
សេវា​យោធា
ភក្ដីភាព ឈីលី
សាខា/សេវាកម្មCoat of arms of Chile កងទ័ពឈីលី
ឆ្នាំកាន់តំណែង1931–1998
ឋានៈInsignia of a Captain General of the Chilean Army ឧត្តមសេនីយ៍ឯក
ឯកតា
  • កងវរសេនាធំ "ឆាកាប៊ូកូ"
  • កងវរសេនាធំ "ម៉ៃប៉ូ"
  • កងវរសេនាធំ "ការ៉ាមប៉ានហ្គេ"
  • កងវរសេនាធំ​ "រ៉ាន់ហ្គាហ្គួ"
  • កងពលធំទី 1
ពាក្យបញ្ជា
  • កងវរសេនាធំ "អេសមេរ៉ាល់ដា"
  • កងពលធំទី​ 2
  • កងពលធំទី 6
  • យោធភូមិភាគសាន់ទីអាហ្គោ
  • កងទ័ពឈីលី
សមរភូមិ/សង្គ្រាមសង្គ្រាមត្រជាក់

អោហ្គុស្តូ ហូសេ រ៉ាម៉ុន ពីណូឆេត អ៊ូហ្គារតេ (អេស្ប៉ាញ: Augusto José Ramón Pinochet Ugarte[១][២][៣][៤] 25 វិច្ឆិកា 1915 – 10 តុលា 2006) ជាឧត្តមសេនីយ៍ឈីលីដែលគ្រប់គ្រងប្រទេសឈីលីពីឆ្នាំ 1973 ដល់ឆ្នាំ 1990 ទីមួយជាមេដឹកនាំនៃរបបយោធាឈីលីពីឆ្នាំ 1973 ដល់ 1981 ត្រូវបានប្រកាសថាជាប្រធានាធិបតីសាធារណរដ្ឋដោយរបបយោធាក្នុងឆ្នាំ 1974 និងក្លាយជាមេដឹកនាំផ្តាច់ការជាក់ស្ដែងនៃប្រទេសឈីលី[៥][៦][៧][៨][៩][១០] និងពីឆ្នាំ 1981 ដល់ឆ្នាំ 1990 ជាប្រធានាធិបតីស្របច្បាប់បន្ទាប់ពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី ដែលបានបញ្ជាក់គាត់នៅក្នុងតំណែង ត្រូវបានអនុម័តដោយប្រជាមតិក្នុងឆ្នាំ 1980[១១]

លោកអោហ្គុស្តូតាមរយៈជួរកងទ័ពឈីលីដើម្បីក្លាយជាអគ្គសេនាធិការនៅដើមឆ្នាំ 1972 មុនពេលត្រូវបានតែងតាំងជាអគ្គមេបញ្ជាការនៅថ្ងៃទី 23 ខែសីហា ឆ្នាំ 1973 ដោយប្រធានាធិបតីលោកសាល់វ៉ាឌ័រ អាយ៉េនដេ[១១] នៅថ្ងៃទី 11 កញ្ញា ឆ្នាំ 1973 លោកពីណូឆេតបានដណ្តើមអំណាចនៅក្នុងឈីលីនៅរដ្ឋប្រហារ​ ដោយមានការគាំទ្រពីសហរដ្ឋអាមេរិក[១២][១៣][១៤]​ ដែល​បាន​ផ្តួលរំលំ​រដ្ឋាភិបាលសាមគ្គីនិយម​ឆ្វេងនិយម​ដែល​ជាប់​ឆ្នោត​តាម​បែប​ប្រជាធិបតេយ្យ​របស់លោកអាយ៉េនដេនិងបានបញ្ចប់ការគ្រប់គ្រងរបស់ជនស៊ីវិល នៅខែធ្នូ​ ឆ្នាំ 1974 របបយោធាដែលកំពុងកាន់អំណាចបានតែងតាំងលោកពីណូឆេតជាប្រមុខកំពូលរបស់ប្រទេសដោយក្រឹត្យរួម ទោះ​បី​ជា​គ្មាន​ការ​គាំទ្រ​ពី​អ្នក​ញុះញង់​ធ្វើ​រដ្ឋ​ប្រហារ​ម្នាក់​ក៏ដោយ​ ពលឧត្តមសេនីយ៍កងទ័ពអាកាសឯក ហ្គូស្តាវ៉ូ​ ឡេក៍[១៥] បន្ទាប់ពីឡើងកាន់អំណាច លោកពីណូឆេតបានបៀតបៀនពួកឆ្វេងនិយម​ សង្គមនិយម​ និងអ្នករិះគន់នយោបាយ ជាលទ្ធផលមានការប្រហារជីវិតពី 1,200 ទៅ 3,200 នាក់[១៦] អន្តរកម្មរបស់មនុស្សរហូតដល់ 80,000 នាក់ និងការធ្វើទារុណកម្មមនុស្សរាប់ម៉ឺននាក់[១៧][១៨][១៩] បើ​តាម​រដ្ឋាភិបាល​ឈីលី ចំនួនរ​បស់ការប្រហារជីវិតនិងការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំមានចំនួន 3,095 នាក់ ប្រតិបត្តិការកុងដរជាប្រតិបត្តិការភេរវកម្មគាំទ្រដោយសហរដ្ឋអាមេរិក ផ្តោតលើអាមេរិកខាងត្បូង ត្រូវបានបង្កើតឡើងតាមការបញ្ជារបស់របបរបស់លោកពីណូឆេតនៅចុងខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ 1975 ដែលជាថ្ងៃខួបកំណើតទី 60 របស់លោក[២០]

ឯកសារយោង[កែប្រែ]

  1. "Pinochet". Collins English Dictionary. HarperCollins. Archived from the original on 4 November 2019. Retrieved 14 June 2019.
  2. ទំព័រគំរូ:Cite Oxford Dictionaries
  3. "Pinochet, Augusto". Longman Dictionary of Contemporary English. Longman. Archived from the original on 2 September 2019. Retrieved 2 September 2019.
  4. Daniel Engber (12 December 2006). "Augusto Pino-qué?". slate.com. Salonc.com. Archived from the original on 25 September 2018. Retrieved 8 December 2015.
  5. (2018)"Political Resistance Posters During Pinochet's Dictatorship in Chile: Approaching the Graphic Backroom". Journal of Design History 32 (1): 69–87. DOI:10.1093/jdh/epy013.
  6. (1986). "Military Dictatorship and Political Opposition in Chile, 1973-1986". Journal of Interamerican Studies and World Affairs 28 (4): 1–38. DOI:10.2307/165745.
  7. "Pinochet (tagged articles)". inquiriesjournal.com. Archived from the original on 24 November 2020. Retrieved 28 July 2021.
  8. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named return
  9. Kornbluh, Peter. 2013. The Pinochet File: A Declassified Dossier on Atrocity and Accountability. The New Press. ISBN 1595589120. p. ix Archived 28 June 2015 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.
  10. Reel, Monte, and J. Y. Smith. 11 December 2006. A Chilean Dictator's Dark Legacy Archived 17 January 2013 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.. The Washington Post. Retrieved 20 March 2015.
  11. ១១,០ ១១,១ Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named CBS
  12. Winn, Peter. 2010. "Furies of the Andes Archived 7 January 2016 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.." Pp. 239–275 in A Century of Revolution, edited by G. M. Joseph and G. Grandin. Durham, NC: Duke University Press. doi:10.1215/9780822392859. Retrieved 14 January 2014.
  13. Kornbluh, Peter. 2013. The Pinochet File: A Declassified Dossier on Atrocity and Accountability. The New Press. ISBN 1595589120.
  14. Qureshi, Lubna Z. 2009. Nixon, Kissinger, and Allende: U.S. Involvement in the 1973 Coup in Chile. Lexington Books. ISBN 0739126563.
  15. Cavallo, Ascanio, et al. 1997. La Historia Oculta del Régimen Militar, Grijalbo, Santiago.
  16. "Chile under Pinochet – a chronology". The Guardian (London). 24 March 1999. https://www.theguardian.com/world/1999/jan/15/pinochet.chile1. 
  17. "National Commission for Truth and Reconciliation Archived 16 September 2013 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន." (aka the "Rettig Report"). 1 May 1990. – via United States Institute of Peace.
  18. 2004 Commission on Torture Archived 5 May 2006 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន. (dead link)
  19. "Chile to sue over false reports of Pinochet-era missing". Latin American Studies. 30 December 2008. Archived from the original on 11 November 2010. Retrieved 10 March 2010.
  20. Plummer, Robert (8 June 2005). "Condor legacy haunts South America". BBC. http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/3720724.stm.