មហាអំណាចកណ្ដាល៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ត r2.7.1) (រ៉ូបូ បន្ថែម: be:Цэнтральныя дзяржавы |
ត r2.7.1) (រ៉ូបូ បន្ថែម: fa:قدرتهای مرکز |
||
បន្ទាត់ទី២៣៖ | បន្ទាត់ទី២៣៖ | ||
[[et:Keskriigid]] |
[[et:Keskriigid]] |
||
[[eu:Erdialdeko Inperioak]] |
[[eu:Erdialdeko Inperioak]] |
||
[[fa:قدرتهای مرکز]] |
|||
[[fi:Keskusvallat]] |
[[fi:Keskusvallat]] |
||
[[fiu-vro:Keskriigiq]] |
[[fiu-vro:Keskriigiq]] |
កំណែនៅ ម៉ោង១៨:៥៦ ថ្ងៃអង្គារ ទី០៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២
មហាអំណាចកណ្ដាល (ជាភាសាអង់គ្លេស៖ Central Powers, ភាសាអាល្លឺម៉ង់៖ Mittelmächte, ភាសាហុងគ្រី៖ Központi hatalmak, ភាសាទួរគី៖ İttifak Devletleri, ភាសាបុលការី៖ Централни сили) គឺជាប្លុកបដិបក្ខមួយដែលបានចូលរួមក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី១ ដែលមាន ចក្រភពអាល្លឺម៉ង់ អូទ្រីសហុងគ្រី ចក្រភពតូតូម៉ង់ និង ប្រទេសបុលការី ដែលបានប្រយុទ្ធទល់នឹងប្លុកសម្ព័ន្ធមិត្ត។ ឈ្មោះ "មហាអំណាចកណ្ដាល" គឺដោយសារតែទីតាំងនៃបណ្ដាប្រទេសទាំង០៤នេះ ស្ថិតនៅចន្លោះចក្រភពរុស្ស៊ី (នៅខាងកើត) និង ប្រទេសបារាំង និងរាជាណាចក្ររួម (នៅខាងលិច)។
អាល្លឺម៉ង់ និងអូទ្រីស-ហុងគ្រី បានចងសម្ពន្ធភាពជាមួយគ្នានៅថ្ងៃទី០៧ ខែតុលា ឆ្នាំ១៨៧៩ ហើយក្រោយមកប្រទេសអ៊ីតាលី បានចូលរួមនៅថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៨៨២ បង្កើតបានជា"សម្ព័ន្ធត្រីភាគី" (Triple Alliance) ដែលមានទិសដៅការពារការគំរាមកំហែង ពីមហាអំណាចខាងក្រៅប៉ុណ្ណោះ។ នៅពេលសង្គ្រាមលោកលើកទី១ បានចាប់ផ្ដើម ក្នុងករណីទំនាស់ ដែលបង្កឡើងដោយប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ និង អូទ្រីស-ហុងគ្រី ចង់អូសទាញអ៊ីតាលីឲ្យចូលរួមក្នុងសង្គ្រាម ប៉ុន្តែត្រូវបានបដិសេធដោយរដ្ឋាភិបាលអ៊ីតាលី ស្ដីពីការប្រកាសសង្គ្រាមរបស់ប្រទេសទាំងពីរខាងលើប្រឆាំងស៊ែប៊ី ដោយអ៊ីតាលីបានប្រកាសអព្យាក្រឹតភាពនៅក្នុងទំនាស់នេះ។ ក្រោយមកអ៊ីតាលី បានចូលរួមក្នុងសង្គ្រាម នៅថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩១៥ ប៉ុន្តែបានចូលរួមខាងប្លុកសម្ព័ន្ធមិត្ត ប្រឆាំងនឹងចក្រភពអាល្លឺម៉ង់ និង អូទ្រីស-ហុងគ្រី ដែលជាដៃគូចាស់របស់ខ្លួនក្នុងសម្ព័ន្ធត្រីភាគី។
ក្រោយការផ្ទុះសង្គ្រាមនៅអឺរ៉ុប ក្នុងកំលុងខែសីហា ១៩១៤ ចក្រភពអូតូម៉ង់ បានចូលរួមក្នុងសង្គ្រាមនៅចុងខែតុលា ដោយប្រឆាំងនឹងចក្រភពរុស្ស៊ី ដែលជាលទ្ធផលនៅក្នុងការប្រកាសសង្គ្រាមដោយអនុសញ្ញាត្រីភាគី (Triple Entente) ។
បុលការី គឺជាប្រទេសចុងក្រោយ ដែលបានចូលរួមធ្វើសង្គ្រាមប្រឆាំងប្លុកសម្ព័ន្ធមិត្ត ដោយវាយប្រហារលើស៊ែប៊ី ជាមួយកងទ័ពអាល្លឺម៉ង់ និង អូទ្រីស-ហុងគ្រី នៅខែតុលា ឆ្នាំ១៩១៥ ដែលបណ្ដាលមកអំពីការអន់ចិត្តក្រោយបរាជ័យរបស់ខ្លួន នៅក្នុងសង្គ្រាមបាលកង់លើកទី២ជាមួយ ស៊ែប៊ី ក្រិច រ៉ូម៉ានី និង ចក្រភពអូតូម៉ង់