ទេពសិរិន្ទ្រ៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
No edit summary |
No edit summary |
||
បន្ទាត់ទី១៖ | បន្ទាត់ទី១៖ | ||
{{Infobox royalty |
{{Infobox royalty |
||
| name =សម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាបរមរាជិនី<br>สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี |
|||
| name =Debsirindra |
|||
| title = |
| title = |
||
| image = Queen Debsirindra.jpg |
| image = Queen Debsirindra.jpg |
||
| caption = |
| caption = |
||
| succession = [[Queen consort of Siam]] |
| succession = [[Queen consort of Siam]] |
||
| reign = 1 April 1851 – 9 September 1861 |
| reign = 1 April 1851 – 9 September 1861 |
||
| reign-type = Tenure |
| reign-type = Tenure |
||
| spouse = [[មង្កុដ|ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមេន្ទ្រមហាមង្កុដ ព្រះចមក្លៅចៅយូហួ]] {{small|(Rama IV)}} |
|||
| spouse = [[Mongkut]] {{small|(Rama IV)}} |
|||
| issue = |
|||
| issue = [[Chulalongkorn]] {{small|(Rama V)}}<br />[[Chandhornmondol]]<br />[[Chaturonrasmi]]<br />[[Bhanurangsi Savangwongse]] |
|||
* [[ចុឡាលង្ករណ៍|ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមិន្ទ្រមហាចុឡាលង្ករណ៍ ព្រះចុលចមក្លៅចៅយូហួ]] {{small|(Rama V)}}<br />* [[ចន្ទ្រមណ្ឌលសោភណភគវតី|សម្ដេចព្រះចៅបរមវង្ធើ ចៅហ្វាចន្ទ្រមណ្ឌលសោភណភគវតី ក្រុមហ្លួងវិសុទ្ធិក្សត្រិយ]]<br />* [[ចាតុរន្តរ័ស្មី|សម្ដេចព្រះចៅបរមវង្ធើ ចៅហ្វាចាតុរន្តរ័ស្មី ក្រុមព្រះចក្កពត្តិពង្ស]]<br />* [[ភាណុរង្សីសាវ៉ាងវង្ស|សម្ដេចព្រះរាជបិតុលាបរមពង្សាភិមុខ ចៅហ្វាភាណុរង្សីសាវ៉ាងវង្ស ក្រុមពញាភាណុព័ន្ធវង្សវរតេជ]] |
|||
| dynasty = [[Chakri Dynasty|Chakri]] |
|||
| dynasty = [[រាជវង្សចក្រី]] |
|||
| father = Siriwongse, The Prince Matayaphithak |
|||
| father = [[សិរិវង្ស|សម្តេចព្រះបរមរាជមាតាមហយ្យកាធើ ព្រះអង្គចៅសិរិវង្ស ក្រុមម៉ឺនមាត្យាពិទក្ស]] |
|||
| mother = Noi Siriwongse Na Ayudhaya |
|||
| mother = ម៉មណយ សិរិវង្ស ណ អយុធ្យា |
|||
| birth_date ={{birth date|df=yes|1834|07|17}} |
| birth_date ={{birth date|df=yes|1834|07|17}} |
||
| birth_place =[[ |
| birth_place =[[បាងកក]], [[ថៃ|សៀម]] |
||
| death_date ={{Death date and age|1862|09|09|1834|07|17|df=yes}} |
| death_date ={{Death date and age|1862|09|09|1834|07|17|df=yes}} |
||
| death_place =[[ |
| death_place =[[បាងកក]], [[ថៃ|សៀម]] |
||
|}} |
|}} |
||
'''សម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាបរមរាជិនី''' ({{lang-th|สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี}}, ឈ្មោះចាស់: ម៉មថៅ រាំផើយ ({{lang-th|หม่อมเจ้ารำเพย}}: 17 កក្កដា 1834 - 9 កញ្ញា 1861) ព្រះមហាក្សត្រីនៃប្រទេសសៀម គឺជាព្រះអគ្គមហេសីព្រះឣង្គទី 2 របស់[[មង្កុដ|ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមេន្ទ្រមហាមង្កុដ ព្រះចមក្លៅចៅយូហួ]] និងជាព្រះរាជមាតានៃ[[ចុឡាលង្ករណ៍|ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមិន្ទ្រមហាចុឡាលង្ករណ៍ ព្រះចុលចមក្លៅចៅយូហួ]]។ |
|||
'''ព្រះមហាក្សត្រី រទពសិរិន របស់សៀម''' ({{lang-th| เทพศิรินทร}}; {{RTGS|Thepsirin}}), អតីតព្រះមហាក្សត្រិយានី Ramphoei Phamaraphirom ({{lang-th| รำเพย ภมราภิรมย์}}), ព្រី Ramphoei Siriwong កើត ({{lang-th|รำเพย ศิริวงศ์ }}17 ខែកក្កដាឆ្នាំ 1834 - 9 ខែកញ្ញាឆ្នាំ 1861) គឺអគ្គមហេសីទីពីររបស់ស្ដេចមង្កុនិងម្តាយរបស់ព្រះមហាក្សត្រជូឡាឡុង។ |
|||
== ជីវប្រវត្តិ == |
== ជីវប្រវត្តិ == |
||
[[File:Mongkut and Debsirindra.jpg|thumbnail|200px|left|King [[Mongkut]] and Queen Debsirindra]] |
[[File:Mongkut and Debsirindra.jpg|thumbnail|200px|left|King [[Mongkut]] and Queen Debsirindra]] |
||
ម៉មថៅ រាំផើយ ប្រសូតិនាថ្ងៃទី 18 កក្កដា 1834 ដោយជាព្រះរាជបុត្រាបុត្រីលំដាប់ទី 2 របស់[[សិរិវង្ស|សម្តេចព្រះបរមរាជមាតាមហយ្យកាធើ ព្រះអង្គចៅសិរិវង្ស ក្រុមម៉ឺនមាត្យាពិទក្ស]] (ព្រះរាជបុត្រនៃ[[ចេស្ដាបតិន្ទ្រ|ព្រះបាទសម្ដេចពព្រះណាង់ក្លៅចៅយូហួ]]និងថៅចមមាតាសាប) និងម៉មណយ (ស្ត្រីជនជាតិមន-សៀម)។ នៅពេលដែលឪពុករបស់ព្រះឣង្គបានស្លាប់នៅតែ 27 ឆ្នាំ ព្រះបាទសម្ដេចពព្រះណាង់ក្លៅចៅយូហួ ជីតារបស់នាង បានយកនាងនិង[[ពណ្ណរ៉ាយ|ពណ្ណរ៉ាយព្រះសម្ពន្ធវង្សធើ ព្រះអង្គចៅពណ្ណរ៉ាយ]] ប្អូនស្រីរបស់នាង ទៅនឹង[[ព្រះបរមមហារាជវាំង]] ហើយពួកគេត្រូវបានគេនិយាយថាជាចៅសំណព្វរបស់គាត់។ |
|||
ព្រី Ramphoei បានកើតនៅក្នុងឆ្នាំ 1834 ព្រះអង្គម្ចាស់ Siriwongse ជាម្ចាស់ Matayaphithak (Rama III ដែលជាកូនរបស់និងប្រពន្ធចុងទន្លេសាប) និងស្ត្រីណូ (មុំណូ) ។ នាងជាជនជាតិមន។ នៅពេលដែលឪពុករបស់នាងបានស្លាប់នៅតែ 27 ឆ្នាំជីតារបស់នាងជាស្ដេច-យកនាងនិង-បងស្រីរបស់នាង Phannarai ទៅនឹង Grand Palace ហើយពួកគេត្រូវបានគេនិយាយថាជាចៅសំណព្វរបស់គាត់។ នៅក្នុងឆ្នាំ 1853, Ramphoei រៀបការជាមួយទួតពូរបស់នាងង្កុ (ដែលមានរយៈពេល 30 ឆ្នាំរបស់នាងជាន់ខ្ពស់) ហើយត្រូវបានលើកឡើងទៅជាមួយព្រះចៅអ៊ុង (ឋានៈខ្ពស់នៃព្រះនាង) ។ ក្នុងឆ្នាំដដែលនោះនាងបានផ្ដល់កំណើតដល់ព្រះអង្គម្ចាស់ជូឡាឡុង។ ក្រោយមកនាងបានក្លាយជាព្រះមហាក្សត្រិយានី Ramphoei ។ |
|||
នៅក្នុងឆ្នាំ 1853,ម៉មថៅ រាំផើយ រៀបការជាមួយទួតពូរបស់នាងង្កុ (ដែលមានរយៈពេល 30 ឆ្នាំរបស់នាងជាន់ខ្ពស់) ហើយត្រូវបានលើកឡើងទៅជាមួយព្រះចៅអ៊ុង (ឋានៈខ្ពស់នៃព្រះនាង) ។ ក្នុងឆ្នាំដដែលនោះនាងបានផ្ដល់កំណើតដល់ព្រះអង្គម្ចាស់ជូឡាឡុង។ ក្រោយមកនាងបានក្លាយជា "ព្រះនាងធើ ព្រះអង្គចៅរាំផើយភមរាភិរម្យ"។ |
|||
She had 4 children with King Mongkut. |
|||
# Prince [[Chulalongkorn]] ({{lang|th|จุฬาลงกรณ์}}), later ''King Chulalongkorn'' (1853–1910) |
|||
# Princess [[Chandornmondol]] / Chanthonmonthon ({{lang|th|จันทรมณฑล}}), later ''the Princess Wisutkrasat'' (1855–1863) |
|||
# Prince [[Chaturonrasmi]] / Chaturon Ratsami ({{lang|th|จาตุรนต์รัศมี}}), later ''the Prince Chakrabardibongse'' (1856–1900) |
|||
# Prince [[Bhanurangsi Savangwongse]] ({{lang|th|ภาณุรังษีสว่างวงศ์}}), later ''the Prince Bhanubandhuwongse Voradej'' (1859–19) |
|||
ព្រះនាងធើ ព្រះអង្គចៅរាំផើយភមរាភិរម្យ មានព្រះរាជបុត្រាបុត្រីជាមួយព្រះមហាក្សត្រមង្កុដ រួម ៤ ព្រះឣង្គ គឺ: |
|||
ព្រះមហាក្សត្រី Ramphoei បានស្លាប់ក្នុងឆ្នាំ 1861 ប្អូនស្រីរបស់នាង (ដែលជាប្រពន្ធង្កុផងដែរ), ព្រី Phannarai បានធ្វើជាអគ្គមហេសីង្កុសម្រាប់នៅសល់នៃរជ្ជកាលរបស់គាត់។ នៅពេលជូឡាឡុងបានគ្រងម្កុដក្នុងឆ្នាំ 1867 នាងត្រូវបានគេដែលបានផ្ដល់ឱ្យក្រោយស្លាប់នេះ titleDebsirindramataya, ព្រះមហាក្សត្រិយានីមាតា។ ចៅប្រុសរបស់នាង Vajiravudh (រាមាទី VI), បានផ្ដល់ឱ្យនាងឈ្មោះមហាក្សត្រី Debsirindra នេះ។ |
|||
# សម្ដេចព្រះចៅលូកយ៉ាធើ ចៅហ្វាមហាចុឡាលង្ករណ៍ ({{lang|th|สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์}}), ក្រោយមកគឺ ''ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមិន្ទ្រមហាចុឡាលង្ករណ៍ ព្រះចុលចមក្លៅចៅយូហួ'' (1853–1910) |
|||
# សម្ដេចព្រះចៅលូកធើ ចៅហ្វា[[ចន្ទ្រមណ្ឌលសោភណភគវតី]] ({{lang|th|สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจันทรมณฑลโสภณภควดี}}), ក្រោយមកគឺ ''សម្ដេចព្រះចៅបរមវង្ធើ ចៅហ្វាចន្ទ្រមណ្ឌលសោភណភគវតី ក្រុមហ្លួងវិសុទ្ធិក្សត្រិយ'' (1855–1863) |
|||
# ព្រះចៅលូកយ៉ាធើ ចៅហ្វា[[ចាតុរន្តរ័ស្មី]] ({{lang|th|พระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี}}), ក្រោយមកគឺ ''សម្ដេចព្រះចៅបរមវង្ធើ ចៅហ្វាចាតុរន្តរ័ស្មី ក្រុមព្រះចក្កពត្តិពង្ស'' (1856–1900) |
|||
# ព្រះចៅលូកយ៉ាធើ ចៅហ្វា[[ភាណុរង្សីសាវ៉ាងវង្ស]] ({{lang|th|พระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์}}), ក្រោយមកគឺ ''សម្ដេចព្រះរាជបិតុលាបរមពង្សាភិមុខ ចៅហ្វាភាណុរង្សីសាវ៉ាងវង្ស ក្រុមពញាភាណុព័ន្ធវង្សវរតេជ'' (1859–1928) |
|||
ព្រះនាងធើ ព្រះអង្គចៅរាំផើយភមរាភិរម្យ បានសុរគតក្នុងឆ្នាំ 1861។ ព្រះអង្គចៅពណ្ណរ៉ាយ ប្អូនស្រីរបស់នាង (ដែលជាប្រពន្ធង្កុផងដែរ) បានធ្វើជាអគ្គមហេសីង្កុសម្រាប់នៅសល់នៃរជ្ជកាលរបស់គាត់។ នៅពេល សម្ដេចព្រះចៅលូកយ៉ាធើ ចៅហ្វាមហាចុឡាលង្ករណ៍ បានគ្រងម្កុដក្នុងឆ្នាំ 1867 នាងត្រូវបានគេដែលបានផ្ដល់ឱ្យក្រោយស្លាប់នេះ "ក្រុមសម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាមាត្យ" ព្រះមហាក្សត្រិយានីមាតា។ ចៅប្រុសរបស់នាង Vajiravudh (រាមាទី VI), បានផ្ដល់ឱ្យនាងឈ្មោះ "សម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាបរមរាជិនី"។ |
|||
⚫ | |||
== ព្រះឥស្សរិយយស == |
|||
* 1834-1853: ម៉មថៅ រាំផើយ សិរិវង្ស (หม่อมเจ้ารำเพย ศิริวงศ์) |
|||
* 1853-1861: ព្រះនាងធើ ព្រះអង្គចៅរាំផើយភមរាភិរម្យ (พระนางเธอ พระองค์เจ้ารำเพยภมราภิรมย์) |
|||
* ក្រុមសម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាមាត្យ (กรมสมเด็จพระเทพศิรินทรามาตย์) |
|||
* សម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាបរមរាជិនី: (สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี) |
|||
⚫ | |||
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:រាជវង្សចក្រី]] |
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:រាជវង្សចក្រី]] |
កំណែនៅ ម៉ោង១៧:៤៨ ថ្ងៃអង្គារ ទី០៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៧
សម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាបរមរាជិនី สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี | |
---|---|
Queen consort of Siam | |
Tenure | 1 April 1851 – 9 September 1861 |
ប្រសូត | បាងកក, សៀម | 17 July 1834
សុគត | 9 September 1862 បាងកក, សៀម | (អាយុ 28 ឆ្នាំ)
រាជពន្ធភាព | ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមេន្ទ្រមហាមង្កុដ ព្រះចមក្លៅចៅយូហួ (Rama IV) |
រាជបច្ឆាញាតិ | |
រាជវង្ស | រាជវង្សចក្រី |
បិតា | សម្តេចព្រះបរមរាជមាតាមហយ្យកាធើ ព្រះអង្គចៅសិរិវង្ស ក្រុមម៉ឺនមាត្យាពិទក្ស |
មាតា | ម៉មណយ សិរិវង្ស ណ អយុធ្យា |
សម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាបរមរាជិនី (ថៃ: สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี, ឈ្មោះចាស់: ម៉មថៅ រាំផើយ (ថៃ: หม่อมเจ้ารำเพย: 17 កក្កដា 1834 - 9 កញ្ញា 1861) ព្រះមហាក្សត្រីនៃប្រទេសសៀម គឺជាព្រះអគ្គមហេសីព្រះឣង្គទី 2 របស់ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមេន្ទ្រមហាមង្កុដ ព្រះចមក្លៅចៅយូហួ និងជាព្រះរាជមាតានៃព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមិន្ទ្រមហាចុឡាលង្ករណ៍ ព្រះចុលចមក្លៅចៅយូហួ។
ជីវប្រវត្តិ
ម៉មថៅ រាំផើយ ប្រសូតិនាថ្ងៃទី 18 កក្កដា 1834 ដោយជាព្រះរាជបុត្រាបុត្រីលំដាប់ទី 2 របស់សម្តេចព្រះបរមរាជមាតាមហយ្យកាធើ ព្រះអង្គចៅសិរិវង្ស ក្រុមម៉ឺនមាត្យាពិទក្ស (ព្រះរាជបុត្រនៃព្រះបាទសម្ដេចពព្រះណាង់ក្លៅចៅយូហួនិងថៅចមមាតាសាប) និងម៉មណយ (ស្ត្រីជនជាតិមន-សៀម)។ នៅពេលដែលឪពុករបស់ព្រះឣង្គបានស្លាប់នៅតែ 27 ឆ្នាំ ព្រះបាទសម្ដេចពព្រះណាង់ក្លៅចៅយូហួ ជីតារបស់នាង បានយកនាងនិងពណ្ណរ៉ាយព្រះសម្ពន្ធវង្សធើ ព្រះអង្គចៅពណ្ណរ៉ាយ ប្អូនស្រីរបស់នាង ទៅនឹងព្រះបរមមហារាជវាំង ហើយពួកគេត្រូវបានគេនិយាយថាជាចៅសំណព្វរបស់គាត់។
នៅក្នុងឆ្នាំ 1853,ម៉មថៅ រាំផើយ រៀបការជាមួយទួតពូរបស់នាងង្កុ (ដែលមានរយៈពេល 30 ឆ្នាំរបស់នាងជាន់ខ្ពស់) ហើយត្រូវបានលើកឡើងទៅជាមួយព្រះចៅអ៊ុង (ឋានៈខ្ពស់នៃព្រះនាង) ។ ក្នុងឆ្នាំដដែលនោះនាងបានផ្ដល់កំណើតដល់ព្រះអង្គម្ចាស់ជូឡាឡុង។ ក្រោយមកនាងបានក្លាយជា "ព្រះនាងធើ ព្រះអង្គចៅរាំផើយភមរាភិរម្យ"។
ព្រះនាងធើ ព្រះអង្គចៅរាំផើយភមរាភិរម្យ មានព្រះរាជបុត្រាបុត្រីជាមួយព្រះមហាក្សត្រមង្កុដ រួម ៤ ព្រះឣង្គ គឺ:
- សម្ដេចព្រះចៅលូកយ៉ាធើ ចៅហ្វាមហាចុឡាលង្ករណ៍ (สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์), ក្រោយមកគឺ ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមិន្ទ្រមហាចុឡាលង្ករណ៍ ព្រះចុលចមក្លៅចៅយូហួ (1853–1910)
- សម្ដេចព្រះចៅលូកធើ ចៅហ្វាចន្ទ្រមណ្ឌលសោភណភគវតី (สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจันทรมณฑลโสภณภควดี), ក្រោយមកគឺ សម្ដេចព្រះចៅបរមវង្ធើ ចៅហ្វាចន្ទ្រមណ្ឌលសោភណភគវតី ក្រុមហ្លួងវិសុទ្ធិក្សត្រិយ (1855–1863)
- ព្រះចៅលូកយ៉ាធើ ចៅហ្វាចាតុរន្តរ័ស្មី (พระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี), ក្រោយមកគឺ សម្ដេចព្រះចៅបរមវង្ធើ ចៅហ្វាចាតុរន្តរ័ស្មី ក្រុមព្រះចក្កពត្តិពង្ស (1856–1900)
- ព្រះចៅលូកយ៉ាធើ ចៅហ្វាភាណុរង្សីសាវ៉ាងវង្ស (พระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์), ក្រោយមកគឺ សម្ដេចព្រះរាជបិតុលាបរមពង្សាភិមុខ ចៅហ្វាភាណុរង្សីសាវ៉ាងវង្ស ក្រុមពញាភាណុព័ន្ធវង្សវរតេជ (1859–1928)
ព្រះនាងធើ ព្រះអង្គចៅរាំផើយភមរាភិរម្យ បានសុរគតក្នុងឆ្នាំ 1861។ ព្រះអង្គចៅពណ្ណរ៉ាយ ប្អូនស្រីរបស់នាង (ដែលជាប្រពន្ធង្កុផងដែរ) បានធ្វើជាអគ្គមហេសីង្កុសម្រាប់នៅសល់នៃរជ្ជកាលរបស់គាត់។ នៅពេល សម្ដេចព្រះចៅលូកយ៉ាធើ ចៅហ្វាមហាចុឡាលង្ករណ៍ បានគ្រងម្កុដក្នុងឆ្នាំ 1867 នាងត្រូវបានគេដែលបានផ្ដល់ឱ្យក្រោយស្លាប់នេះ "ក្រុមសម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាមាត្យ" ព្រះមហាក្សត្រិយានីមាតា។ ចៅប្រុសរបស់នាង Vajiravudh (រាមាទី VI), បានផ្ដល់ឱ្យនាងឈ្មោះ "សម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាបរមរាជិនី"។
ព្រះឥស្សរិយយស
- 1834-1853: ម៉មថៅ រាំផើយ សិរិវង្ស (หม่อมเจ้ารำเพย ศิริวงศ์)
- 1853-1861: ព្រះនាងធើ ព្រះអង្គចៅរាំផើយភមរាភិរម្យ (พระนางเธอ พระองค์เจ้ารำเพยภมราภิรมย์)
- ក្រុមសម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាមាត្យ (กรมสมเด็จพระเทพศิรินทรามาตย์)
- សម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាបរមរាជិនី: (สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี)