ព្រះវិស្ណុ៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
== លំនៅរបស់ព្រះវិស្ណុគង់នៅ == រូបភាពតូច|រូបចម្លាក់ព្រះវិស្ណុ ព្រះវិស្ណុមានលំនៅឯទេវលោកក្សីរសមុទ្រ(សមុទ្រទឹកដោះ)ដែលហ៊ុំព័ទ្ធដោយសមុទ្រចំនួនប្រាំពីរនិងភ្នំចំនួនប្រាំពីរហើយសមុទ្រ និងភ្នំទាំងប្រាំពីរនោះមានឈ្មោះដូចៗគ្នាចំណែកសមុទ្រ និងភ្នំទីប្រាំពីរចុងក្រោយគេជាប់នឹងព្រះរាជវាំងរបស់ព្រះអង្គ មានឈ្មោះហៅថា អស្សកណ្ឌ ភស្តុតាងជានិមិត្តរូបសម្រាប់យើង គឺគូទឹកដែលហ៊ុំព័ទ្ធជុំវិញប្រាសាទអង្គរវត្តសព្វថ្ងៃនេះ ជាតំណាងឱ្យសមុទ្រឈ្មោះ អស្សកណ្ឌនេះឯង ព្រះវិស្ណុ មានព្រះរាជវាំងឈ្មោះ វៃកណ្ឋៈ និងមានមហេសីពីរព្រះអង្គមានដូច |
{{Infobox person |name= ព្រះវិស្ណុ<br> ព្រះនារាយណ៍ |image=Cambogia,_visnu,_dintorni_di_prasat_rup_arak,_stile_din_kulen,_800-875_ca._01.JPG|200px |caption= ព្រះវិស្ណុ រឺ ព្រះនារាយណ៍ សិល្បៈខ្មែរគូលែន ប្រាសាទ អូរថ្មដាប់ ភ្នំគូលែន ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា. }} រូបភាពតូច|(ពីឆ្វេងទៅស្តាំ។[[ព្រះម៉ែលក្ម្សី - ព្រះនាងភូមិ-ព្រះនាងនីឡាទេវី និង ព្រះនរាយណ៍ )]] '''ព្រះវិស្ណុ''' ({{lang-en| Lord Vishnu}}) ឬ '''ព្រះនរាយណ៍''' ({{l |
||
បន្ទាត់ទី១៖ | បន្ទាត់ទី១៖ | ||
{{Infobox person |
|||
⚫ | |||
|name= ព្រះវិស្ណុ<br> ព្រះនារាយណ៍ |
|||
|image=Cambogia,_visnu,_dintorni_di_prasat_rup_arak,_stile_din_kulen,_800-875_ca._01.JPG|200px |
|||
|caption= ព្រះវិស្ណុ រឺ ព្រះនារាយណ៍ [[សិល្បៈខ្មែរ|សិល្បៈខ្មែរគូលែន]] ប្រាសាទ អូរថ្មដាប់ [[ភ្នំគូលែន]] [[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]. |
|||
}} |
|||
[[ឯកសារ:Prasat_Sa_Kamphaeng_Yai-pano-3.jpg|រូបភាពតូច|(ពីឆ្វេងទៅស្តាំ។[[ព្រះម៉ែលក្ម្សី]] - [[ព្រះនាងភូមិ]]-[[ព្រះនាងនីឡាទេវី]] និង ព្រះនរាយណ៍ )]] |
[[ឯកសារ:Prasat_Sa_Kamphaeng_Yai-pano-3.jpg|រូបភាពតូច|(ពីឆ្វេងទៅស្តាំ។[[ព្រះម៉ែលក្ម្សី]] - [[ព្រះនាងភូមិ]]-[[ព្រះនាងនីឡាទេវី]] និង ព្រះនរាយណ៍ )]] |
||
'''ព្រះវិស្ណុ''' ({{lang-en| Lord Vishnu}}) ឬ '''ព្រះនរាយណ៍''' ({{lang-en| Lord Narayana }}) ឬព្រះភគវន្ត ឬព្រះអនន្ដៈ ឬហរិ ជាអាទិទេពមួយអង្គក្នុងចំណោមអាទិទេពទាំងបីក្នុង [[ព្រហ្មញ្ញ សាសនា]] [[ហិណ្ឌូសាសនា]] [[ព្រហ្មញ្ញសាសនា|ព្រះវេទ]] ។ |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | [[ព្រះវិស្ណុ]]ជាអាទិទេពស្រោចស្រង់លោក ទ្រទ្រង់លោក ចំរើនលោក។ ព្រះវិស្ណុជាកំពូលអាទិទេពធំទីពីរនៅក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនាក៏ប៉ុន្តែការគោរពបូជានៅតាមសម័យកាលខ្លះ ឬនៅតាមតំបន់ នៃពពួកព្រាហ្មណ៍បានចាត់ទុកព្រះវិស្ណុជាកំពូលអាទិទេពទីមួយទៅវិញ ព្រះអង្គពុំមែនជាអ្នកបង្កើតលោកដោយផ្ទាល់ទេ តែទ្រង់ជាអ្នកបង្កើតព្រះព្រហ្ម ហើយបញ្ជាឱ្យព្រះព្រហ្មបង្កើតលោកបន្តទៀតតាមរយៈ ម៉ាយ៉ា(លោកធាតុដ៏បរិសុទ្ធ) របស់ទ្រង់ ដែលបានរក្សាទុកនៅក្នុងអង្គកាយបានសេចក្តីថា នៅពេលលោកធាតុទាំងមូលដោយរួមទាំងទេវៈទាំងឡាផង លោកធាតុទាំងនោះត្រូវចូលទៅក្នុងអង្គកាយព្រះវិស្ណុវិញ រង់ចាំការកកើតសារជាថ្មី ។ ដោយសារមូលហេតុនេះ បានជាគេចាត់ទុកព្រះវិស្ណុ ជាអាទិទេពបង្កើតលោកទាំងបីឋាន ព្រមទាំងជាម្ចាស់លើលោកទាំងបីថែមទៀត។ ព្រះវិស្ណុមានតួនាទីគ្រប់គ្រងថែរក្សាលោកឱ្យបានសេចក្តីសុខសាន្តមានរបៀបរៀបរយដូច្នេះព្រះវិស្ណុមានការទាក់ទងយ៉ាងស្និទជាមួយនឹងលោកយើងនេះបំផុតគឺបៀបបីដូចជាដួងចិត្ត និងរាងកាយ។ ព្រះវិស្ណុជាអាទិទេពតំណាងឱ្យសភាវៈល្អ ជនជាតិឥណ្ឌាម្ចាស់ស្រុកចូលចិត្តសាងអំពើល្អ និងមានសេចក្តីមេត្តាប្រោសប្រណី ព្រវិស្ណុមានឈ្មោះច្រើនណាស់ប្រមាណជាមួយពាន់ឈ្មោះមានជាព្រះនរាយណ៍ ព្រះហរិ ព្រះភគវន្ត<ref>ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅទេវកថា អាវតារ និងកេតភណ្ឌ |
||
របស់ព្រះវិស្ណុ លោកៈញ៉ែមសែ លោក ហ៊ាង រិទ្ធ ទំព័រទី១</ref>។ |
របស់ព្រះវិស្ណុ លោកៈញ៉ែមសែ លោក ហ៊ាង រិទ្ធ ទំព័រទី១</ref>។ |
||
== លំនៅរបស់ព្រះវិស្ណុគង់នៅ == |
== លំនៅរបស់ព្រះវិស្ណុគង់នៅ == |
||
[[ឯកសារ:South_India,_Tamil_Nadu,_probably_Pudokkatai,_early_Chola_Dynasty,_10th_Cen_-_Vishnu_with_Shri,_and_Bhu_-_1963.104_-_Cleveland_Museum_of_Art.tif|រូបភាពតូច| ព្រះវិស្ណុ ឬព្រះនារាយណ៍ មានមហេសីបីរអង្គគឺ៖ [[ព្រះម៉ែលក្ម្សី|ព្រះនាងលក្ម្សី]](ព្រះស្រីទេវី) និង [[ព្រះនាងភូមិ]]([[នាងគង្ហីង|ព្រះម៉ែធរណី]]នៃ[[ព្រះពុទ្ធសាសនា|ព្រះពុទ្ធសាសនានិកាយថេរវាទ]].]] |
|||
[[ឯកសា|រូបភាពតូច|រូបចម្លាក់ព្រះវិស្ណុ]] |
|||
ព្រះវិស្ណុមានលំនៅឯទេវលោកក្សីរសមុទ្រ(សមុទ្រទឹកដោះ)ដែលហ៊ុំព័ទ្ធដោយសមុទ្រចំនួនប្រាំពីរនិងភ្នំចំនួនប្រាំពីរហើយសមុទ្រ និងភ្នំទាំងប្រាំពីរនោះមានឈ្មោះដូចៗគ្នាចំណែកសមុទ្រ និងភ្នំទីប្រាំពីរចុងក្រោយគេជាប់នឹងព្រះរាជវាំងរបស់ព្រះអង្គ មានឈ្មោះហៅថា អស្សកណ្ឌ ភស្តុតាងជានិមិត្តរូបសម្រាប់យើង គឺគូទឹកដែលហ៊ុំព័ទ្ធជុំវិញប្រាសាទអង្គរវត្តសព្វថ្ងៃនេះ ជាតំណាងឱ្យសមុទ្រឈ្មោះ អស្សកណ្ឌនេះឯង ព្រះវិស្ណុ |
ព្រះវិស្ណុមានលំនៅឯទេវលោកក្សីរសមុទ្រ(សមុទ្រទឹកដោះ)ដែលហ៊ុំព័ទ្ធដោយសមុទ្រចំនួនប្រាំពីរនិងភ្នំចំនួនប្រាំពីរហើយសមុទ្រ និងភ្នំទាំងប្រាំពីរនោះមានឈ្មោះដូចៗគ្នាចំណែកសមុទ្រ និងភ្នំទីប្រាំពីរចុងក្រោយគេជាប់នឹងព្រះរាជវាំងរបស់ព្រះអង្គ មានឈ្មោះហៅថា អស្សកណ្ឌ ភស្តុតាងជានិមិត្តរូបសម្រាប់យើង គឺគូទឹកដែលហ៊ុំព័ទ្ធជុំវិញប្រាសាទអង្គរវត្តសព្វថ្ងៃនេះ ជាតំណាងឱ្យសមុទ្រឈ្មោះ អស្សកណ្ឌនេះឯង ព្រះវិស្ណុ |
||
មានព្រះរាជវាំងឈ្មោះ វៃកណ្ឋៈ និងមានមហេសីពីរព្រះអង្គមានដូចជាៈ |
មានព្រះរាជវាំងឈ្មោះ វៃកណ្ឋៈ និងមានមហេសីពីរព្រះអង្គមានដូចជាៈ |
||
បន្ទាត់ទី១២៖ | បន្ទាត់ទី២០៖ | ||
== លក្ខណៈសម្គាល់ == |
== លក្ខណៈសម្គាល់ == |
||
[[ឯកសារ:106_Visnu,_16c,_Ayutthaya_(35122810331).jpg|រូបភាពតូច| ព្រះវិស្ណុ ឬព្រះនារាយណ៍ [[សិល្បៈ]][[អាណាចក្រអយុធ្យា|អយុធ្យា]].]] |
|||
រូបព្រះវិស្ណុជាមនុស្សមានប្រកេស(ក្បាល)មួយ មុខមួយមានដៃពីរ ឬមានដៃបួន ព្រះអង្គរទ្រង់កាន់កេតនភណ្ឌចំនួនបួននៅក្នុងដៃនីមួយៗ គឺខ្យងស័ង្ខ ផែនដី ដំបង និងកងចក្រហើយជួនកាលព្រវិស្ណុមាននៅដៃមានច្រើនទៀត ដែលកាន់បន្ថែមនូវធ្នូ ដាវ ផ្កាឈូក។ល។ព្រះវិស្ណុមានសម្លៀកបំពាក់ពណ៌ខ៊លឿង ពាក់ម្កុដមួកបំពង់មានគ្រុឌជាយានជំនិះ ហើយច្រើនផ្ទុំលើស្តេចនាគអនន្ត។ដើម្បីបំពេញមុខងារជាអ្នកគ្រប់គ្រងថែរក្សាលោក ព្រះវស្ណុបានបែងភាគចុះមកកើតក្នុងឋានមនុស្សហើយផ្ចាញ់សភាវៈអាក្រក់ ដែលតែងតែបៀតបៀងសេចក្តីសុខ បង្ហិនបង្ហោចបំផ្លាច់បំផ្លាញ់ធ្វើឱ្យខូចសណ្តាប់ធ្នាប់ របៀបរៀបរយ និងការរស់នៅរបស់មនុស្សលោក អាទិទេព ឬពួកព្រាហ្មណ៍ សភាវៈដែលជាវិស្ណុបែងភាគនោះឈ្មោះថា អវតារ ដែលមានទាំងអស់ចំនួន ១១ អង្គ ចែកចេញជាបីប្រភេទគឺ មនុស្ស សត្វ និងពាក់កណ្តាលមនុស្សពាក់កណ្តលសត្វ។ ហើយរឿងព្រេងកថាអំពីប្រវត្តិនៃអវតារនីមួយៗនេះមានការពេញនិយមរហូតអវតារខ្លះ ត្រូវបានពពួកព្រាហ្មណ៍គោរពយ៉ាងខ្លាំងក្លា ចំណែកឯនៅប្រទេសកម្ពុជាយើងវិញរឿងរ៉ាវទេវកថាអវតារព្រះវិស្ណុនេះក៏បានជះឥទ្ធិពលមកលើជំនឿនៅក្នុងស្រទាប់មហាជនខ្មែរគ្រប់ៗជំនាន់ផងដែរ។ |
រូបព្រះវិស្ណុជាមនុស្សមានប្រកេស(ក្បាល)មួយ មុខមួយមានដៃពីរ ឬមានដៃបួន ព្រះអង្គរទ្រង់កាន់កេតនភណ្ឌចំនួនបួននៅក្នុងដៃនីមួយៗ គឺខ្យងស័ង្ខ ផែនដី ដំបង និងកងចក្រហើយជួនកាលព្រវិស្ណុមាននៅដៃមានច្រើនទៀត ដែលកាន់បន្ថែមនូវធ្នូ ដាវ ផ្កាឈូក។ល។ព្រះវិស្ណុមានសម្លៀកបំពាក់ពណ៌ខ៊លឿង ពាក់ម្កុដមួកបំពង់មានគ្រុឌជាយានជំនិះ ហើយច្រើនផ្ទុំលើស្តេចនាគអនន្ត។ដើម្បីបំពេញមុខងារជាអ្នកគ្រប់គ្រងថែរក្សាលោក ព្រះវស្ណុបានបែងភាគចុះមកកើតក្នុងឋានមនុស្សហើយផ្ចាញ់សភាវៈអាក្រក់ ដែលតែងតែបៀតបៀងសេចក្តីសុខ បង្ហិនបង្ហោចបំផ្លាច់បំផ្លាញ់ធ្វើឱ្យខូចសណ្តាប់ធ្នាប់ របៀបរៀបរយ និងការរស់នៅរបស់មនុស្សលោក អាទិទេព ឬពួកព្រាហ្មណ៍ សភាវៈដែលជាវិស្ណុបែងភាគនោះឈ្មោះថា អវតារ ដែលមានទាំងអស់ចំនួន ១១ អង្គ ចែកចេញជាបីប្រភេទគឺ មនុស្ស សត្វ និងពាក់កណ្តាលមនុស្សពាក់កណ្តលសត្វ។ ហើយរឿងព្រេងកថាអំពីប្រវត្តិនៃអវតារនីមួយៗនេះមានការពេញនិយមរហូតអវតារខ្លះ ត្រូវបានពពួកព្រាហ្មណ៍គោរពយ៉ាងខ្លាំងក្លា ចំណែកឯនៅប្រទេសកម្ពុជាយើងវិញរឿងរ៉ាវទេវកថាអវតារព្រះវិស្ណុនេះក៏បានជះឥទ្ធិពលមកលើជំនឿនៅក្នុងស្រទាប់មហាជនខ្មែរគ្រប់ៗជំនាន់ផងដែរ។ |
||
[[ឯកសា|រូបភាពតូច|រូបចម្លាក់ព្រះសិវៈនៅប្រាសាទក្រវ៉ាន់]] |
|||
[[ឯកសារ:Vishnu_p1070271.jpg|រូបភាពតូច| ព្រះវិស្ណុ ឬព្រះនារាយណ៍ មានមហេសីបីរអង្គគឺ៖ [[ព្រះម៉ែលក្ម្សី]] និង [[ព្រះនាងសរស្វតី]].]] |
|||
== អវតាព្រះវិស្ណុ == |
== អវតាព្រះវិស្ណុ == |
||
ព្រះវិស្ណុមានអវតា១០គឺ៖ |
ព្រះវិស្ណុមានអវតា១០គឺ៖ |
||
បន្ទាត់ទី២៦៖ | បន្ទាត់ទី៣៨៖ | ||
# ពុទ្ធ (Budha) ជា[[ព្រះពុទ្ធ]] បានជួយស្រោចស្រង់ដាស់តឿនមនុស្ស អោយស្គាល់បុណ្យបាប អាក្រក់ល្អ ផុតចាកបាបកម្ម(តាម ព្រះពុទ្ធពុំមែនជាអវតារ ព្រះវិស្ណុទេ តែពួកព្រាហ្មណ៍ ដោយបានឃើញព្រះពុទ្ធមានឥទ្ធិពល មានអនុភាពខ្លាំង ក៏បានបញ្ចូលជាអវតាព្រះវិស្ណុ) |
# ពុទ្ធ (Budha) ជា[[ព្រះពុទ្ធ]] បានជួយស្រោចស្រង់ដាស់តឿនមនុស្ស អោយស្គាល់បុណ្យបាប អាក្រក់ល្អ ផុតចាកបាបកម្ម(តាម ព្រះពុទ្ធពុំមែនជាអវតារ ព្រះវិស្ណុទេ តែពួកព្រាហ្មណ៍ ដោយបានឃើញព្រះពុទ្ធមានឥទ្ធិពល មានអនុភាពខ្លាំង ក៏បានបញ្ចូលជាអវតាព្រះវិស្ណុ) |
||
# កល្កិន (Kalkin) ជាមនុស្សសេះ គឺខ្លួនមនុស្ស ក្បាលសេះ។ អវតានេះមិនទាន់បានចាប់បដិសន្ធិលើលោកយើងទេ ព្រោះការមកដល់របស់អវតានេះ ប្រៀបដូចជាចុងបញ្ចប់នៃផែនដី។ [[កល្កិន]]មានមុខងារជាអ្នកកាត់ទោសសភាវៈអាក្រក់ដោយដាក់ទណ្ឌកម្មនិងអោយរង្វាន់ដល់សភាវៈល្អដើម្បីរៀបចំយុគមាស។ |
# កល្កិន (Kalkin) ជាមនុស្សសេះ គឺខ្លួនមនុស្ស ក្បាលសេះ។ អវតានេះមិនទាន់បានចាប់បដិសន្ធិលើលោកយើងទេ ព្រោះការមកដល់របស់អវតានេះ ប្រៀបដូចជាចុងបញ្ចប់នៃផែនដី។ [[កល្កិន]]មានមុខងារជាអ្នកកាត់ទោសសភាវៈអាក្រក់ដោយដាក់ទណ្ឌកម្មនិងអោយរង្វាន់ដល់សភាវៈល្អដើម្បីរៀបចំយុគមាស។ |
||
== រូបភាព == |
|||
<gallery> |
|||
រូបភាព:Cambogia,_visnu,_dintorni_di_prasat_rup_arak,_stile_din_kulen,_800-875_ca._02.JPG |
|||
រូបភាព:Phimai_National_Museum-004.jpg |
|||
រូបភាព:Vishnu_on_Garuda_from_Cambodia,_Angkor_Wat_style,_12th_century,_bronze,_HAA.JPG |
|||
រូបភាព:077_Visnu,_14c,_Sukhothai_(35086946062).jpg |
|||
រូបភាព:Airlangga.jpg |
|||
រូបភាព:Art_Gallery_(Tanjore,_Inde)_(14066164096).jpg |
|||
</gallery> |
|||
== ឯកសារយោង == |
== ឯកសារយោង == |
||
==កំណត់== |
|||
{{commons category| ព្រះវិស្ណុ}} |
|||
{{Reflist}} |
|||
== មើលផងដែរ == |
|||
*[[រឿងរាមកេរ្តិ៍]] |
|||
*[[រាមកេរ្តិ៍]] |
|||
*[[របាំព្រះរាជទ្រព្យ]] |
|||
*[[របាំព្រះរាជទ្រព្យ]] |
|||
*[[ព្រះនាងហ្គ៉ាយ៉ាទ្រី]] |
|||
*[[នាគខ្មែរ និង នាគសាសនា]] |
|||
*[[ក្រុងរាពណ៍]] |
|||
*[[នាងមណ្ឌោលគីរី]] |
|||
*[[នាងកាមអគ្គីនាគ|នាងអគ្គីនាគ]] |
|||
*[[នាគក្បាលប្រាំបួន]] |
|||
*[[វត្តព្រះកែវមរកត]] |
|||
*[[ព្រហ្មញ្ញ សាសនា]] |
|||
*[[ហិណ្ឌូសាសនា]] |
|||
*[[នាគ]] |
|||
*[[ប្រាសាទខ្មែរនៅលើទឹកដីថៃ]] |
|||
*[[ប្រាសាទខ្មែរដែលបាត់បង់នៅប្រទេសថៃ]] |
|||
*[[រាយព្រះនាមទេវតានំនៃសាសនាព្រាហ្មណ៍ ឬ ហិណ្ឌូ]] |
|||
*[[តួអង្គនៅក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍ខ្មែរ]] |
|||
*[[ព្រះម៉ែនីវ៉ាន់]] |
|||
*[[ព្រះម៉ែម៉ាណាសា |ព្រះម៉ែម៉ាណាសា (ម៉ូណាសា) ]] |
|||
*[[រាយព្រះនាមទេវតាចិន]] |
|||
*[[រាយព្រះនាមព្រះមហេសីនៃព្រះមហាក្សត្រនៃខ្មែរ]] |
|||
*[[រាយព្រះនាមព្រះមហេសីនៃព្រះមហាក្សត្រនៃថៃ]] |
|||
*[[រាយព្រះនាមព្រះមហេសីព្រះមហាក្សត្រនៃឥណ្ឌាបុរាណ]] |
|||
*[[រាយព្រះនាមម្ចាស់ក្សត្រីនៃអធិរាជចិន]] |
|||
*[[រាយព្រះនាមព្រះមហេសីនៃព្រះមហាក្សត្រនៃមីយ៉ាន់ម៉ា]] |
|||
*[[ភុជង្គនាគ]] |
|||
*[[កម្ពុជនាគរាជ]] |
|||
*[[កុម៉ែរាជ (រឿងនិទាន)|ព្រះថោង]] |
|||
*[[ព្រះបាទវិរូបក្ខ]] |
|||
[[Category:សាសនា]] |
[[Category:សាសនា]] |
កំណែនៅ ម៉ោង២១:៣៥ ថ្ងៃពុធ ទី២២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០
ព្រះវិស្ណុ ព្រះនារាយណ៍ | |
---|---|
ព្រះវិស្ណុ (អង់គ្លេស: Lord Vishnu) ឬ ព្រះនរាយណ៍ (អង់គ្លេស: Lord Narayana ) ឬព្រះភគវន្ត ឬព្រះអនន្ដៈ ឬហរិ ជាអាទិទេពមួយអង្គក្នុងចំណោមអាទិទេពទាំងបីក្នុង ព្រហ្មញ្ញ សាសនា ហិណ្ឌូសាសនា ព្រះវេទ ។
ប្រវត្តិព្រះវិស្ណុ
ព្រះវិស្ណុជាអាទិទេពស្រោចស្រង់លោក ទ្រទ្រង់លោក ចំរើនលោក។ ព្រះវិស្ណុជាកំពូលអាទិទេពធំទីពីរនៅក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនាក៏ប៉ុន្តែការគោរពបូជានៅតាមសម័យកាលខ្លះ ឬនៅតាមតំបន់ នៃពពួកព្រាហ្មណ៍បានចាត់ទុកព្រះវិស្ណុជាកំពូលអាទិទេពទីមួយទៅវិញ ព្រះអង្គពុំមែនជាអ្នកបង្កើតលោកដោយផ្ទាល់ទេ តែទ្រង់ជាអ្នកបង្កើតព្រះព្រហ្ម ហើយបញ្ជាឱ្យព្រះព្រហ្មបង្កើតលោកបន្តទៀតតាមរយៈ ម៉ាយ៉ា(លោកធាតុដ៏បរិសុទ្ធ) របស់ទ្រង់ ដែលបានរក្សាទុកនៅក្នុងអង្គកាយបានសេចក្តីថា នៅពេលលោកធាតុទាំងមូលដោយរួមទាំងទេវៈទាំងឡាផង លោកធាតុទាំងនោះត្រូវចូលទៅក្នុងអង្គកាយព្រះវិស្ណុវិញ រង់ចាំការកកើតសារជាថ្មី ។ ដោយសារមូលហេតុនេះ បានជាគេចាត់ទុកព្រះវិស្ណុ ជាអាទិទេពបង្កើតលោកទាំងបីឋាន ព្រមទាំងជាម្ចាស់លើលោកទាំងបីថែមទៀត។ ព្រះវិស្ណុមានតួនាទីគ្រប់គ្រងថែរក្សាលោកឱ្យបានសេចក្តីសុខសាន្តមានរបៀបរៀបរយដូច្នេះព្រះវិស្ណុមានការទាក់ទងយ៉ាងស្និទជាមួយនឹងលោកយើងនេះបំផុតគឺបៀបបីដូចជាដួងចិត្ត និងរាងកាយ។ ព្រះវិស្ណុជាអាទិទេពតំណាងឱ្យសភាវៈល្អ ជនជាតិឥណ្ឌាម្ចាស់ស្រុកចូលចិត្តសាងអំពើល្អ និងមានសេចក្តីមេត្តាប្រោសប្រណី ព្រវិស្ណុមានឈ្មោះច្រើនណាស់ប្រមាណជាមួយពាន់ឈ្មោះមានជាព្រះនរាយណ៍ ព្រះហរិ ព្រះភគវន្ត[១]។
លំនៅរបស់ព្រះវិស្ណុគង់នៅ
ព្រះវិស្ណុមានលំនៅឯទេវលោកក្សីរសមុទ្រ(សមុទ្រទឹកដោះ)ដែលហ៊ុំព័ទ្ធដោយសមុទ្រចំនួនប្រាំពីរនិងភ្នំចំនួនប្រាំពីរហើយសមុទ្រ និងភ្នំទាំងប្រាំពីរនោះមានឈ្មោះដូចៗគ្នាចំណែកសមុទ្រ និងភ្នំទីប្រាំពីរចុងក្រោយគេជាប់នឹងព្រះរាជវាំងរបស់ព្រះអង្គ មានឈ្មោះហៅថា អស្សកណ្ឌ ភស្តុតាងជានិមិត្តរូបសម្រាប់យើង គឺគូទឹកដែលហ៊ុំព័ទ្ធជុំវិញប្រាសាទអង្គរវត្តសព្វថ្ងៃនេះ ជាតំណាងឱ្យសមុទ្រឈ្មោះ អស្សកណ្ឌនេះឯង ព្រះវិស្ណុ មានព្រះរាជវាំងឈ្មោះ វៃកណ្ឋៈ និងមានមហេសីពីរព្រះអង្គមានដូចជាៈ
- ព្រះនាងស្រីលក្ស្មី (ស្រី+លក្ស្មី) តំណាងឱ្យសោភណភាព+ភោគសម្ប្បត្តិនៃលោកទាំងបីឋាន ជាមួយនឹងព្រះនាងលក្ស្លី ព្រះវិស្ណុមានបុត្រមួយអង្គរគឺព្រះកាមទេព។
- ព្រះនាងភូមិសីទេវតំណាងឱ្យភពផែនដីរបស់យើងឬហៅម៉្យាងទៀតថាព្រះម៉ែធរណី ។
- ព្រះនាងនីឡាទេវី
លក្ខណៈសម្គាល់
រូបព្រះវិស្ណុជាមនុស្សមានប្រកេស(ក្បាល)មួយ មុខមួយមានដៃពីរ ឬមានដៃបួន ព្រះអង្គរទ្រង់កាន់កេតនភណ្ឌចំនួនបួននៅក្នុងដៃនីមួយៗ គឺខ្យងស័ង្ខ ផែនដី ដំបង និងកងចក្រហើយជួនកាលព្រវិស្ណុមាននៅដៃមានច្រើនទៀត ដែលកាន់បន្ថែមនូវធ្នូ ដាវ ផ្កាឈូក។ល។ព្រះវិស្ណុមានសម្លៀកបំពាក់ពណ៌ខ៊លឿង ពាក់ម្កុដមួកបំពង់មានគ្រុឌជាយានជំនិះ ហើយច្រើនផ្ទុំលើស្តេចនាគអនន្ត។ដើម្បីបំពេញមុខងារជាអ្នកគ្រប់គ្រងថែរក្សាលោក ព្រះវស្ណុបានបែងភាគចុះមកកើតក្នុងឋានមនុស្សហើយផ្ចាញ់សភាវៈអាក្រក់ ដែលតែងតែបៀតបៀងសេចក្តីសុខ បង្ហិនបង្ហោចបំផ្លាច់បំផ្លាញ់ធ្វើឱ្យខូចសណ្តាប់ធ្នាប់ របៀបរៀបរយ និងការរស់នៅរបស់មនុស្សលោក អាទិទេព ឬពួកព្រាហ្មណ៍ សភាវៈដែលជាវិស្ណុបែងភាគនោះឈ្មោះថា អវតារ ដែលមានទាំងអស់ចំនួន ១១ អង្គ ចែកចេញជាបីប្រភេទគឺ មនុស្ស សត្វ និងពាក់កណ្តាលមនុស្សពាក់កណ្តលសត្វ។ ហើយរឿងព្រេងកថាអំពីប្រវត្តិនៃអវតារនីមួយៗនេះមានការពេញនិយមរហូតអវតារខ្លះ ត្រូវបានពពួកព្រាហ្មណ៍គោរពយ៉ាងខ្លាំងក្លា ចំណែកឯនៅប្រទេសកម្ពុជាយើងវិញរឿងរ៉ាវទេវកថាអវតារព្រះវិស្ណុនេះក៏បានជះឥទ្ធិពលមកលើជំនឿនៅក្នុងស្រទាប់មហាជនខ្មែរគ្រប់ៗជំនាន់ផងដែរ។
អវតាព្រះវិស្ណុ
ព្រះវិស្ណុមានអវតា១០គឺ៖
- មត្ស្យ (Matsya) ជាត្រី ជួយស្រោចស្រង់ជីវិតមនុស្ស អោយរួចផុត ពីទឹកជំនន់ ដែលបង្កើតឡើង ដោយយក្សឈ្មោះថាហយគ្រីវះ។
- កុម៌ (Kurma) ជាអណ្តើក ជួយធ្វើកំណល់ភ្នំមន្ទរៈ អោយទេវតា និងយក្សយកនាគវាសុកៈ បង្វិលភ្នំ កូរសមុទ្រទឹកដោះ អោយខះរីងហួត ដើម្បីយកទឹកអម្រិត ផឹកកុំអោយស្លាប់។
- វារាហៈ (Varaha) ជាជ្រូកព្រៃ បានបំផ្លាញ ហិរណយក្សដែលប៉ុនប៉ងរំលាយលោក អោយទៅជាទឹកសមុទ្រ។
- នរៈសិង្ហ(Narasinha) ជាមនុស្សសិង្ហ ក្បាលសិង្ហ ខ្លួនមនុស្ស បានបំផ្លាញយក្ស ដែលធ្វើបាបទេវតា។
- វមន (Vamna) ជាមនុស្សតឿ បានប្រើកលល្បិច សុំដីយក្ស ៣ជំហាន ទុកអោយមនុស្សនៅ។
- បរសុរាម (Parachurama) ជារាមពូថៅ បានបង្រ្កាបក្សត្រអរជុន។
- រាម Rama ជាព្រះរាម ក្នុងរឿង រាមាយណៈ បង្រ្កាបក្រុងរាពណ៍។
- ក្រឹស្ណៈ (krisna) ជាក្រឹស្ណ បានជួយមនុស្សអោយរួចពីកណ្តាប់ដៃ ស្តេចកំណាចឈ្មោះ កប្សៈ Kamsa ក្នុងរឿងភារតយុទ្ធ។
- ពុទ្ធ (Budha) ជាព្រះពុទ្ធ បានជួយស្រោចស្រង់ដាស់តឿនមនុស្ស អោយស្គាល់បុណ្យបាប អាក្រក់ល្អ ផុតចាកបាបកម្ម(តាម ព្រះពុទ្ធពុំមែនជាអវតារ ព្រះវិស្ណុទេ តែពួកព្រាហ្មណ៍ ដោយបានឃើញព្រះពុទ្ធមានឥទ្ធិពល មានអនុភាពខ្លាំង ក៏បានបញ្ចូលជាអវតាព្រះវិស្ណុ)
- កល្កិន (Kalkin) ជាមនុស្សសេះ គឺខ្លួនមនុស្ស ក្បាលសេះ។ អវតានេះមិនទាន់បានចាប់បដិសន្ធិលើលោកយើងទេ ព្រោះការមកដល់របស់អវតានេះ ប្រៀបដូចជាចុងបញ្ចប់នៃផែនដី។ កល្កិនមានមុខងារជាអ្នកកាត់ទោសសភាវៈអាក្រក់ដោយដាក់ទណ្ឌកម្មនិងអោយរង្វាន់ដល់សភាវៈល្អដើម្បីរៀបចំយុគមាស។
រូបភាព
ឯកសារយោង
កំណត់
វិគីមេឌាទូទៅមានមេឌាដែលទាក់ទងទៅនឹង: ព្រះវិស្ណុ |
- ↑ ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅទេវកថា អាវតារ និងកេតភណ្ឌ របស់ព្រះវិស្ណុ លោកៈញ៉ែមសែ លោក ហ៊ាង រិទ្ធ ទំព័រទី១
មើលផងដែរ
- រឿងរាមកេរ្តិ៍
- រាមកេរ្តិ៍
- របាំព្រះរាជទ្រព្យ
- របាំព្រះរាជទ្រព្យ
- ព្រះនាងហ្គ៉ាយ៉ាទ្រី
- នាគខ្មែរ និង នាគសាសនា
- ក្រុងរាពណ៍
- នាងមណ្ឌោលគីរី
- នាងអគ្គីនាគ
- នាគក្បាលប្រាំបួន
- វត្តព្រះកែវមរកត
- ព្រហ្មញ្ញ សាសនា
- ហិណ្ឌូសាសនា
- នាគ
- ប្រាសាទខ្មែរនៅលើទឹកដីថៃ
- ប្រាសាទខ្មែរដែលបាត់បង់នៅប្រទេសថៃ
- រាយព្រះនាមទេវតានំនៃសាសនាព្រាហ្មណ៍ ឬ ហិណ្ឌូ
- តួអង្គនៅក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍ខ្មែរ
- ព្រះម៉ែនីវ៉ាន់
- ព្រះម៉ែម៉ាណាសា (ម៉ូណាសា)
- រាយព្រះនាមទេវតាចិន
- រាយព្រះនាមព្រះមហេសីនៃព្រះមហាក្សត្រនៃខ្មែរ
- រាយព្រះនាមព្រះមហេសីនៃព្រះមហាក្សត្រនៃថៃ
- រាយព្រះនាមព្រះមហេសីព្រះមហាក្សត្រនៃឥណ្ឌាបុរាណ
- រាយព្រះនាមម្ចាស់ក្សត្រីនៃអធិរាជចិន
- រាយព្រះនាមព្រះមហេសីនៃព្រះមហាក្សត្រនៃមីយ៉ាន់ម៉ា
- ភុជង្គនាគ
- កម្ពុជនាគរាជ
- ព្រះថោង
- ព្រះបាទវិរូបក្ខ