ព្រះវិស្ណុ៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ស្លាក: កែសម្រួលតាមទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត |
ស្លាក: កែសម្រួលតាមទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត |
||
បន្ទាត់ទី៤២៖ | បន្ទាត់ទី៤២៖ | ||
# ព្រះមច្ឆា (Matsya) ជាត្រី ជួយស្រោចស្រង់ជីវិតមនុស្ស អោយរួចផុត ពីទឹកជំនន់ ដែលបង្កើតឡើង ដោយយក្សឈ្មោះថាហយគ្រីវះ។ |
# ព្រះមច្ឆា (Matsya) ជាត្រី ជួយស្រោចស្រង់ជីវិតមនុស្ស អោយរួចផុត ពីទឹកជំនន់ ដែលបង្កើតឡើង ដោយយក្សឈ្មោះថាហយគ្រីវះ។ |
||
# ព្រះកុមៈ (Kurma) ជាអណ្តើក ជួយធ្វើកំណល់ភ្នំមន្ទ្រៈ អោយទេវតា និងក្រុមយក្សអាសុរា បង្វិលភ្នំ ក្នុងរឿង [[កូរសមុទ្រទឹកដោះ]] ដើម្បីយកទឹកអម្រិតជីវិតអមតៈ ។ |
# ព្រះកុមៈ (Kurma) ជាអណ្តើក ជួយធ្វើកំណល់ភ្នំមន្ទ្រៈ អោយទេវតា និងក្រុមយក្សអាសុរា បង្វិលភ្នំ ក្នុងរឿង [[កូរសមុទ្រទឹកដោះ]] ដើម្បីយកទឹកអម្រិតជីវិតអមតៈ ។ |
||
# |
# វារ៉ាហៈ (Varaha) ជាជ្រូកព្រៃ បានបំផ្លាញ [[ហិរណយក្ស]]ដែលប៉ុនប៉ងរំលាយលោក អោយទៅជាទឹកសមុទ្រ ។ |
||
# នរៈសិង្ហ (Narasinha) ជាមនុស្សសិង្ហ ក្បាលសិង្ហ ខ្លួនមនុស្ស បានបំផ្លាញយក្ស ដែលធ្វើបាបទេវតា។ |
# នរៈសិង្ហ (Narasinha) ជាមនុស្សសិង្ហ ក្បាលសិង្ហ ខ្លួនមនុស្ស បានបំផ្លាញយក្ស ដែលធ្វើបាបទេវតា។ |
||
# |
# វ៉ាមនៈ (Vamna) ជាមនុស្សតឿ បានប្រើកលល្បិច សុំដីយក្ស ៣ជំហាន ទុកអោយមនុស្សនៅ ។ |
||
# ព្រះបរសុរាមៈ (Parachurama) ជារាមពូថៅ បានបង្រ្កាបក្សត្រ[[អរជុន]] ។ |
# ព្រះបរសុរាមៈ (Parachurama) ជារាមពូថៅ បានបង្រ្កាបក្សត្រ[[អរជុន]] ។ |
||
# [[ព្រះរាម]] (Rama) ក្នុងរឿង [[រាមកេរ្តិ៍]] រាមាយណៈ បង្រ្កាប[[ក្រុងរាពណ៍]]។ |
# [[ព្រះរាម]] (Rama) ក្នុងរឿង [[រាមកេរ្តិ៍]] រាមាយណៈ បង្រ្កាប[[ក្រុងរាពណ៍]]។ |
កំណែនៅ ម៉ោង០៨:១៣ ថ្ងៃច័ន្ទ ទី២១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១
ព្រះវិស្ណុ | ||||
Vishnu statue. Angkor Wat Gateway 12th Century. | ||||
ស្ថានលំនៅ | សមុទ្រអព្ទ នៃលំហចក្រវាឡ (Universe) | |||
សាស្ត្រាវុធក្នុងដៃ
(បែងភាគដៃ៨) |
កងចក្រ ខ្យងស័ង្ខ ព្រះខ័ន ផ្កាឈូក ដំបង ដងធ្នូ គម្ពីរវេទ និង ឈើច្រត់ | |||
មហេសី | នាងលក្ស្មី (អានថា៖ ល័កស្មី) | |||
យាន្តជំនិះ | គ្រុឌ | |||
ទម្រង់ព្រះភ័ក្រ | មុខមួយ | |||
ពណ៌សម្បុរ | ពណ៌បៃតង (Green) |
ព្រះវិស្ណុ ឬ ព្រះនារាយណ៍ (អង់គ្លេស: Lord Vishnu) or (អង់គ្លេស: Lord Narayana ) ជាអាទិទេពមួយអង្គក្នុងចំណោមអាទិទេពទាំងបីក្នុង ព្រហ្មញ្ញ សាសនា ឬ ហិណ្ឌូសាសនា ព្រះវិស្ណុ ជាព្រះការពារលោកកិយ៍ និងជាព្រះដែលបង្កើតព្រះព្រហ្ម តាមរយៈទងផ្ចិតរបស់ព្រះអង្គ បានដុះចេញនូវពន្លកផ្កាឈូក ដែលក្ដោបយកដួងកែវជីវិតដើម្បីផ្ដល់កំណើតដល់ ព្រះព្រហ្ម ។
ប្រវត្តិ ព្រះវិស្ណុ
មានតំណាលថា មាននាគក្បាលប្រាំពីរមួយឈ្មោះថា "អនន្តៈ" បានខ្ជាក់នៅស៊ុត (Egg) របស់ខ្លួន ស៊ុតនោះក៏បានញាស់ចេញជា រូបរាង្គព្រះវិស្ណុ ព្រះវិស្ណុក្នុងទម្រង់បែបនេះត្រូវបានគេហៅថា "ហរិណ្យគហ៌" មានន័យថា កំណើតដ៏អឆ្ឆៈរិយៈ បើសិនជាសម្លឹងទៅលើលិទ្ធិត្រីមូ៌តិវិញ ព្រះវិស្ណុជាអទិទេពកំពូលបង្អស់ ក្នុងការបង្កើត អទិទេពពីរអង្គទៀតនោះគឺ ព្រះព្រហ្ម បន្ទាប់មកគឺ ព្រះឥសូរ ។ នៅពេលដែលព្រះវិស្ណុបានចាប់កំណើតមក ទ្រង់បានផ្ទុំលង់លក់នៅលើខ្នងនាគរាជ អនន្តៈ នៃផ្ទៃសមុទ្រអន្ទកាលដ៏ល្វឹងល្វើយ រហូតដល់រាប់រយពាន់ឆ្នាំ ទើបទងផ្ជិតរបស់ទ្រង់ដុះនូវពន្លកផ្កាឈូកមួយ ដែលផ្ដល់កំណើតបន្ទាប់ទៅឱ្យ ព្រះព្រហ្ម ទើបទ្រង់ភ្ញាក់ដឹងព្រះកាយ ក្នុងទម្រង់ពេញវ័យនិងភ្ញាក់ដឹងព្រះកាយផងនោះត្រូវបានគេ ឱ្យឈ្មោះថា "ព្រះវិស្ណុ" ដែលមានន័យថា ព្រះដ៏វិសេស ។ [១]
លក្ខណៈរបស់ ព្រះវិស្ណុ
ព្រះវិស្ណុ ជាព្រះដ៏វិសេស មានសម្បុររាង្គកាយ ពណ៌បៃតង គ្រងសំលៀកបំពាក់ពណ៌មាស មានយាន្តជំនិះ ជាសត្វគ្រុឌ ឬ ហោះហើរដោយមានផ្កាឈូកទ្រនូវបាតជើងរបស់ព្រះអង្គ ហើយព្រះអង្គបែងភាគដែលមានដៃ ៨ មានកាន់សាស្ត្រាវុធក្នុងព្រះហត្ថទាំង ៨ ដូចជា៖ កងចក្រ ខ្យងស័ង្ខ ព្រះខ័ន ផ្កាឈូក ដំបង ដងធ្នូ គម្ពីរវេទ និង ឈើច្រត់ ។ ដោយទ្រង់ជាអ្នកការពារថែរក្សាមនុស្សលោក ទ្រង់តែងដើរតួនាទីជាអ្នកសង្គ្រោះពិភពលោក តាមរយៈទេវៈកថា នៃការបែងភាគ អាវតារ ទាំង១០ របស់ព្រះអង្គ ដែលចែកចេញជា ៣ ទម្រង់ គឺទម្រង់ ជាអាវតារ មនុស្ស សត្វ និង ពាក់កណ្ដាល់មនុស្ស ពាក់កណ្ដាលសត្វ ។ [២]
អវតាព្រះវិស្ណុ
ព្រះវិស្ណុមានអវតា១០គឺ៖
- ព្រះមច្ឆា (Matsya) ជាត្រី ជួយស្រោចស្រង់ជីវិតមនុស្ស អោយរួចផុត ពីទឹកជំនន់ ដែលបង្កើតឡើង ដោយយក្សឈ្មោះថាហយគ្រីវះ។
- ព្រះកុមៈ (Kurma) ជាអណ្តើក ជួយធ្វើកំណល់ភ្នំមន្ទ្រៈ អោយទេវតា និងក្រុមយក្សអាសុរា បង្វិលភ្នំ ក្នុងរឿង កូរសមុទ្រទឹកដោះ ដើម្បីយកទឹកអម្រិតជីវិតអមតៈ ។
- វារ៉ាហៈ (Varaha) ជាជ្រូកព្រៃ បានបំផ្លាញ ហិរណយក្សដែលប៉ុនប៉ងរំលាយលោក អោយទៅជាទឹកសមុទ្រ ។
- នរៈសិង្ហ (Narasinha) ជាមនុស្សសិង្ហ ក្បាលសិង្ហ ខ្លួនមនុស្ស បានបំផ្លាញយក្ស ដែលធ្វើបាបទេវតា។
- វ៉ាមនៈ (Vamna) ជាមនុស្សតឿ បានប្រើកលល្បិច សុំដីយក្ស ៣ជំហាន ទុកអោយមនុស្សនៅ ។
- ព្រះបរសុរាមៈ (Parachurama) ជារាមពូថៅ បានបង្រ្កាបក្សត្រអរជុន ។
- ព្រះរាម (Rama) ក្នុងរឿង រាមកេរ្តិ៍ រាមាយណៈ បង្រ្កាបក្រុងរាពណ៍។
- ព្រះក្រឹស្ណៈ (krisna) ជាក្រឹស្ណ បានជួយមនុស្សអោយរួចពីកណ្តាប់ដៃ ស្តេចកំណាចឈ្មោះ កប្សៈ Kamsa ក្នុងរឿងភារតយុទ្ធ ។
- ព្រះពោធិសាត់ (Budhisattva) ជាអង្គទេវតា សាសនាព្រះពុទ្ធ ជាតួអង្គតថាគត បានជួយស្រោចស្រង់ដាស់តឿនមនុស្ស អោយស្គាល់បុណ្យបាប អាក្រក់ល្អ ផុតចាកបាបកម្ម ។
- ព្រះកល្កិន (Kalkin) ជាមនុស្សសេះ គឺខ្លួនមនុស្ស ក្បាលសេះ ។ អវតានេះមិនទាន់បានចាប់បដិសន្ធិលើលោកយើងទេ ព្រោះការមកដល់របស់អវតានេះ ប្រៀបដូចជាចុងបញ្ចប់នៃផែនដី ។ កល្កិន មានមុខងារជាអ្នកកាត់ទោសសភាវៈអាក្រក់ដោយដាក់ទណ្ឌកម្មនិងអោយរង្វាន់ដល់សភាវៈល្អដើម្បីរៀបចំយុគមាស ។
មើលផងដែរ
ឯកសារយោង
វិគីមេឌាទូទៅមានមេឌាដែលទាក់ទងទៅនឹង: ព្រះវិស្ណុ |
- ↑ Magguddesk ̊nagar, Volume 1. Roṅ Bumb Braḥ Rāja Draby, Original from the University of Michigan. 1941. https://books.google.com.kh/books?id=e0DRAAAAMAAJ&q=%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8E%E1%9E%BB&dq=%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8E%E1%9E%BB&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiS_Mn89afxAhXCwjgGHdaOBrYQ6AEwBnoECAsQAw.
- ↑ Iconographie Bouddhique. Original from the University of Michigan. 1929. https://books.google.com.kh/books?id=H24LAAAAIAAJ&q=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%93%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%99%E1%9E%8E%E1%9F%8D&dq=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%93%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%99%E1%9E%8E%E1%9F%8D&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjd46PAlKjxAhX24jgGHRZXAiA4ChDoATAFegQIAhAD.