ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
No edit summary |
ត ដាក់ចន្លោះមិនឃើញ + រូបភាព |
||
| បន្ទាត់ទី១៖ | បន្ទាត់ទី១៖ | ||
== ប្រវត្តិធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា == |
|||
== ប្រវត្តិធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា == |
|||
[[រូបភាព:National Bank Cambodia.jpg|300px|right]] |
|||
'''ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា'''ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថៃ្ងទី២៣ [[ខែធ្នូ]] ឆ្នាំ១៩៥៤ បន្ទាប់ពីប្រទេសជាតិបានទទួលឯករាជ្យ ពីអាណានិគមនិយមបារាំង និងបន្ទាប់ពីវិជ្ជាស្ថាន បោះប្រាក់ឥណ្ឌូចិនត្រូវបានបិទទ្វារ។ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានផ្សាយប្រាក់[[រៀល]]ឯករាជ្យរបស់ខ្លួនដើម្បីបញ្ចប់ជាស្ថាពរនូវសម្ព័ន្ធភាពជាមួយប្រាក់វៀតណាមនិង [[ឡាវ]] ។ ពេល នោះប្រព័ន្ធធនាគារក្នុងប្រទេសត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយមាន ធនាគាររដ្ឋ និងធនាគារឯកជនធ្វើប្រតិបត្តិការទន្ទឹមគ្នាលើដែនដី[[ប្រទេសកម្ពុជា]] ។ |
|||
នៅឆ្នាំ១៩៦៤ ដើម្បីបំរើឲ្យគោលនយោបាយកសាងជាតិនៃសង្គមរា្រស្តនិយមរដ្ឋបានធ្វើ ការកែទម្រង់ ប្រព័ន្ធធនាគារជាបន្តបន្ទាប់ដើម្បីតម្រូវទៅតាមសេចក្តីត្រូវការនៃ [[សេដ្ឋកិច្ច]]ជាតិនាសម័យនោះដោយបានប្រែក្លាយធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាពីទម្រង់ស្ថាប័នពាក់កណ្តាលស្វ័យតទៅ ជាធនាគាររដ្ឋក្រោមទម្រង់ជាស្ថាប័នសាធារណៈ ដែល មានលក្ខណៈឧស្សាហកម្មនិងពាណិជ្ជកម្ម ចំណែកឯធនាគារឯកជនជាតិ និងបរទេសត្រូវ បានបិទទ្វារហើយ រដ្ឋបានបង្កើតធនាគារដែលកាន់កាប់ដោយរដ្ឋមួយចំនួនដូចជាធនាគារឥណទានជាតិធនាគារអភិវឌ្ឍន៍និង ធនាគារកសិកម្មជនបទ។ ចាប់តាំងពីចុងឆ្នាំ១៩៧០ រហូតដល់ [[ខែមេសា]] ឆ្នាំ១៩៧៥ រដ្ឋបានធ្វើសេរី ភាវូបនីយកម្មជាថ្មីទៅលើប្រព័ន្ធធនាគារ។ ធនាគារឯកជនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើសកម្មភាពទន្ទឹមគ្នានឹងធនាគាររដ្ឋក្រោមការបញ្ជាណែនាំនិងការត្រួតពិនិត្យ របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា។ ជាអកុសលនៅថៃ្ងទី១៧ [[ខែមេសា]] ឆ្នាំ១៩៧៥ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានបិទទ្វារប្រព័ន្ធធនាគារទូទាំងប្រទេស ត្រូវបានលុបបំបាត់ចោល អគារ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានកមេ្ទចរូបិយវត្ថុជាតិត្រូវបានឈប់ប្រើប្រាស់។ រហូតមកដល់ឆ្នាំ ១៩៧៩ទើប ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានរៀបចំឡើងវិញក្នុង នាម ជា ធនាគារ កណ្តាលរបស់ប្រទេសនៅថៃ្ងទី១០ [[ខែតុលា]]។ នៅពេលនោះធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ត្រូវបានស្តារឡើងវិញពីកំរិតសូន្យ ទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងធនធានមនុស្សត្រូវបានប្រមែប្រមូល និងកសាងជាបណើ្តរៗរហូតបង្កើតបានជាស្ថាប័នធនាគារជាតិមួយដែលមានឈ្មោះថា"ធនាគារជាតិនៃប្រជាជនកម្ពុជា"។ |
|||
ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅ ថៃ្ងទី២៣ [[ខែធ្នូ]] ឆ្នាំ១៩៥៤ បន្ទាប់ពីប្រទេសជាតិបានទទួលឯករាជ្យ ពីអាណានិគមនិយមបារាំង និងបន្ទាប់ពីវិជ្ជាស្ថាន បោះប្រាក់ឥណ្ឌូចិនត្រូវបានបិទទ្វារ។ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានផ្សាយប្រាក់រៀលឯករាជ្យរបស់ខ្លួនដើម្បីបញ្ចប់ជាស្ថាពរនូវសម្ព័ន្ធភាពជាមួយប្រាក់វៀតណាមនិង [[ឡាវ]] ។ ពេល នោះប្រព័ន្ធធនាគារក្នុងប្រទេសត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយមាន ធនាគាររដ្ឋ និងធនាគារឯកជនធ្វើប្រតិបត្តិការទន្ទឹមគ្នាលើដែនដី[[ប្រទេសកម្ពុជា]] ។ |
|||
ដោយសារអគារធនាគារក្រហម ត្រូវបានកមេ្ទចទៅហើយនោះធនាគារជាតិនៃប្រជាជនកម្ពុជា បានបើកស្នាក់ការកណ្តាលរបស់ខ្លួនជាបណ្តោះអាសន្ននៅលើអគារ អតីតធនាគារខែ្មរសម្រាប់ ពាណិជ្ជកម្មហើយបានរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំ និងសកម្មភាព ប្រតិបត្តិការនៅទីស្នាក់ការ កណ្តាលនិងបានពង្រីកបណ្តាញទៅ បណ្តាខេត្ត-ក្រុងទាំង២០ទូទាំងប្រទេស ធនាគារជាតិនៃប្រជាជនកម្ពុជាបានបោះផ្សាយប្រាក់រៀលឡើងវិញនៅថៃ្ងទី២០ [[ខែមិនា]]ឆ្នាំ១៩៨០ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ ការ ទូទាត់ក្នុងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន។ ចំណែកឯអគារធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាដែលបាក់បែកត្រូវបានរុះរើនិងសាងសង់ជាថ្មីឡើងវិញនៅឆ្នាំ១៩៩០ ។ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៨៩ ប្រព័ន្ធធនាគារត្រូវបានធ្វើការកែទម្រង់ ។ ធនាគារខេត្ត-ក្រុងទាំង២០ ត្រូវបានប្តូរឈ្មោះមកជាធនាគារឯកទេស ខេត្ត-ក្រុង វិញហើយធ្វើសកម្មភាពនៅលើដែនដីរបស់ខ្លួន តាម របបស្វ័យាភិបាលសេដ្ឋកិច្ចនិងស្វ័យភាព ហិរញ្ញវត្ថុដោយមានធនាគារជាតិនៃប្រជាជនកម្ពុជាជាអ្នកបញ្ជាណែនាំនិងត្រួតពិនិត្យ។ |
|||
នៅឆ្នាំ១៩៦៤ ដើម្បីបំរើឲ្យគោលនយោបាយកសាងជាតិនៃសង្គមរា្រស្តនិយមរដ្ឋបានធ្វើ ការកែទម្រង់ ប្រព័ន្ធធនាគារជាបន្តបន្ទាប់ដើម្បីតម្រូវទៅតាមសេចក្តីត្រូវការនៃ សេដ្ឋកិច្ចជាតិនាសម័យនោះដោយបានប្រែក្លាយធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាពីទម្រង់ស្ថាប័នពាក់កណ្តាលស្វ័យតទៅ ជាធនាគាររដ្ឋក្រោមទម្រង់ជាស្ថាប័នសាធារណៈ ដែល មានលក្ខណៈឧស្សាហកម្មនិងពាណិជ្ជកម្ម ចំណែកឯធនាគារឯកជនជាតិ និងបរទេសត្រូវ បានបិទទ្វារហើយ រដ្ឋបានបង្កើតធនាគារដែលកាន់កាប់ដោយរដ្ឋមួយចំនួនដូច ជាធនាគារឥណទានជាតិធនាគារអភិវឌ្ឍន៍និង ធនាគារកសិកម្មជនបទ។ ចាប់តាំងពីចុងឆ្នាំ១៩៧០ រហូតដល់ [[ខែមេសា]] ឆ្នាំ១៩៧៥ រដ្ឋបានធ្វើសេរី ភាវូបនីយកម្មជាថ្មីទៅលើប្រព័ន្ធធនាគារ។ ធនាគារឯកជនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើសកម្មភាពទន្ទឹមគ្នានឹងធនាគាររដ្ឋក្រោមការបញ្ជាណែនាំនិងការត្រួតពិនិត្យ របស់ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា។ ជាអកុសលនៅថៃ្ងទី១៧ [[ខែមេសា]] ឆ្នាំ១៩៧៥ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានបិទទ្វារប្រព័ន្ធធនាគារទូទាំង ប្រទេស ត្រូវបានលុបបំបាត់ចោល អគារ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានកមេ្ទចរូបិយវត្ថុជាតិត្រូវបានឈប់ប្រើប្រាស់។ រហូតមកដល់ឆ្នាំ ១៩៧៩ទើប ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានេរៀបចំឡើងវិញក្នុង នាម ជា ធនាគារ កណ្តាលរបស់ប្រទេសនៅថៃ្ងទី១០ [[ខែតុលា]]។ នៅពេលនោះធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ត្រូវបានស្តារឡើងវិញពីកំរិតសូន្យ ទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងធនធានមនុស្សត្រូវបានប្រមែប្រមូល និងកសាងជាបណើ្តរៗរហូតបង្កើតបានជាស្ថាប័នធនាគារជាតិមួយដែលមានឈ្មោះថា"ធនាគារជាតិនៃ ប្រជាជនកម្ពុជា"។ |
|||
ក្រោយពីមានសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាព ទីក្រុង[[ប៉ារីស]]ថៃ្ងទី២៣ ខែតុលាឆ្នាំ ១៩៩១ របបនយោបាយមួយត្រូវបានបង្កើតឡើងរបបសេដ្ឋកិច្ចត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរពីសេដ្ឋកិច្ច ផែនការមកជាសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារដែលញាំងឲ្យមានការកែប្រែ ប្រព័ន្ធធនាគារនៅកម្ពុជាពីប្រព័ន្ធ ធនាគារមួយថ្នាក់មកជាប្រព័ន្ធធនាគារពីរថ្នាក់ហើយរដ្ឋបានបើកទូលាយ ចំពោះអាជីវកម្មលើ វិស័យធនាគារតាមរយៈការអនុញ្ញាតឲ្យមានធនាគារ ពាណិជ្ជក្រោមច្បាប់ក្នុងស្រុកឬក្រោម ទម្រង់ជាសាខាធនាគារបរទេស។ ប្រការនេះ តម្រូវឲ្យធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាពង្រឹង តួនាទីរបស់ខ្លួនដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពបញ្ជាណែនាំនិងត្រួតពិនិត្យដោយបានបងើ្កតច្បាប់និងប្រកាសផេ្សងៗជាបន្តបន្ទាប់រួមមាន៖ |
|||
ដោយសារអគារធនាគារក្រហម ត្រូវបានកមេ្ទចទៅហើយនោះធនាគារជាតិនៃប្រជាជនកម្ពុជា បានបើកស្នាក់ការកណ្តាលរបស់ខ្លួនជាបណ្តោះ អាសន្ននៅលើអគារ អតីតធនាគារខែ្មរសម្រាប់ ពាណិជ្ជកម្មហើយបានរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំ និងសកម្មភាព ប្រតិបត្តិការនៅទីស្នាក់ការ កណ្តាលនិងបានពង្រីកបណ្តាញទៅ បណ្តាខេត្ត-ក្រុងទាំង២០ទូទាំងប្រទេស ធនាគារជាតិនៃប្រជាជនកម្ពុជាបានបោះផ្សាយប្រាក់រៀលឡើងវិញនៅថៃ្ងទី២០ [[ខែមិនា]]ឆ្នាំ១៩៨០ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ ការ ទូទាត់ក្នុងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន។ ចំណែកឯអគារធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាដែលបាក់បែកត្រូវបានរុះរើនិងសាងសង់ជាថ្មីឡើងវិញនៅឆ្នាំ១៩៩០ ។ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៨៩ ប្រព័ន្ធធនាគារត្រូវបានធ្វើការកែទម្រង់ ។ ធនាគារខេត្ត-ក្រុងទាំង២០ ត្រូវបានប្តូរឈ្មោះមកជាធនាគារឯកទេស ខេត្ត-ក្រុង វិញហើយធ្វើសកម្មភាពនៅលើដែនដីរបស់ខ្លួន តាម របបស្វ័យាភិបាលសេដ្ឋកិច្ចនិងស្វ័យភាព ហិរញ្ញវត្ថុដោយមានធនាគារជាតិនៃប្រជាជនកម្ពុជាជាអ្នកបញ្ជាណែនាំនិងត្រួតពិនិត្យ។ |
|||
# ច្បាប់ស្តីពីការរៀបចំ និង ការប្រព្រឹត្តិទៅនៃធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា រដ្ឋសភាបានអនុម័តនៅថ្ងៃទី២៦ [[ខែមករា]]ឆ្នាំ ១៩៩៦។ ច្បាប់នេះបានកំណត់បេសកកម្មចម្បង របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា គឺ"កំណត់ និងដឹកនាំនយោបាយរូបិយវត្ថុដើម្បីរក្សាថៃ្លអោយមានស្ថិរភាព"។ |
|||
# ច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងការប្តូរប្រាក់រដ្ឋសភាអនុម័តនៅថៃ្ងទី២២ [[ខែសីហា]]ឆ្នាំ១៩៩៧ ... |
|||
# ច្បាប់ស្តីពីគ្រឹះស្ថានធនាគារ និង ហិរញ្ញវត្ថុរដ្ឋសភាអនុម័តនៅថៃ្ងទី១៨ [[ខែវិច្ឆិកា]] ឆ្នាំ១៩៩៩ និង ចុងក្រោយនេះធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានចងក្រងឯកសារចក្ខុវិស័យ និង ផែនការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ ឆ្នាំ ២០០១-២០១០ ដែលជាឯកសារជាយុទ្ធសា្រស្តសម្រាប់អភិវឌ្ឍ វិស័យហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជាឲ្យមានភាពជឿនលឿនប្រកប ដោយជំនឿទុកចិត្តពីសាធារណជននិងអាចធ្វើសមាហរណកម្មចូលទៅក្នុង ប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុពិភពលោក។ |
|||
ក្នុងនាមធនាគារកណ្តាលដើម្បីលើកមុខមាត់ និងកិត្យានុភាពរបស់ខ្លួនឲ្យសក្កិសមជាអាជ្ញាធរ អាណាព្យាបាលលើ វិស័យ ធនាគារអគារធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ត្រូវបានកែលំអផែ្នកសោភ័ណភាពនៅ ឆ្នាំ២០០៣។ |
|||
ក្រោយពីមានសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាព ទីក្រុង[[ប៉ារីស]]ថៃ្ងទី២៣ ខែតុលាឆ្នាំ ១៩៩១ របស់់នយោបាយមួយត្រូវបានបង្កើតឡើងរបបសេដ្ឋកិច្ចត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរពីសេដ្ឋកិច្ច ផែនការមកជាសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារដែលញាំងឲ្យមានការកែប្រែ ប្រព័ន្ធធនាគារនៅកម្ពុជាពីប្រព័ន្ធ ធនាគារមួយថ្នាក់មកជាប្រព័ន្ធធនាគារពីរថ្នាក់ហើយរដ្ឋបានបើកទូលាយ ចំពោះអាជីវកម្មលើ វិស័យធនាគារតាមរយៈការអនុញ្ញាតឲ្យមានធនាគារ ពាណិជ្ជក្រោមច្បាប់ក្នុងស្រុកឬក្រោម ទម្រង់ជាសាខាធនាគារបរទេស។ ប្រការនេះ តម្រូវឲ្យធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាពង្រឹង តួនាទីរបស់ខ្លួនដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពបញ្ជាណែនាំនិងត្រួតពិនិត្យដោយបានបងើ្កតច្បាប់និងប្រកាសផេ្សងៗជាបន្តបន្ទាប់រួម មាន។ |
|||
# ច្បាប់ស្តីពី ការរៀបចំ និង ការប្រព្រឹត្តិទៅនៃធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា រដ្ឋសភាបានអនុមត័នៅថ្ងៃទី២៦ [[ខែមករា]]ឆ្នាំ ១៩៩៦។ ច្បាប់នេះបានកំណត់បេសកកម្មចម្បង របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា គឺ"កំណត់ និងដឹកនាំនយោបាយរូបិយវត្ថុដើម្បីរក្សាថៃ្លអោយមានស្ថិរភាព"។ |
|||
# ច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងការប្តូរប្រាក់រដ្ឋសភាអនុម័តនៅថៃ្ងទី២២ [[ខែសីហា]]ឆ្នាំ១៩៩៧ ... |
|||
# ច្បាប់ស្តីពីគ្រឹះស្ថានធនាគារ និង ហិរញ្ញវត្ថុរដ្ឋសភាអនុម័តនៅថៃ្ងទី១៨ [[ខែវិច្ឆិកា]] ឆ្នាំ១៩៩៩ និង ចុងក្រោយនេះធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានចងក្រងឯកសារចក្ខុវិស័យ និង ផែនការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ ឆ្នាំ ២០០១-២០១០ដែលជាឯកសារជាយុទ្ធសា្រស្តសម្រាប់អភិវឌ្ឍ វិស័យហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជាឲ្យមានភាពជឿនលឿនប្រកប ដោយជំនឿទុកចិត្តពីសាធារណជននិងអាចធ្វើសមាហរណកម្មចូលទៅក្នុង ប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុពិភពលោក។ |
|||
សរុបសេចក្តីមក ដើមកំណើតរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ចែកចេញជាបីដំណាក់កាលគឺ ៖ |
|||
ក្នុងនាមធនាគារកណ្តាលដើម្បីលើកមុខមាត់ និងកិត្យានុភាពរបស់ខ្លួនឲ្យសក្កិសមជាអាជ្ញាធរ អាណាព្យាបាលលើ វិស័យ ធនាគារអគារធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ត្រូវបានកែលំអផែ្នកសោភ័ណភាពនៅ ឆ្នាំ២០០៣។ |
|||
# ដំណាក់កាលពីឆ្នាំ១៩៥៤ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧៥ : ជាដំណាក់កាលដែលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា មានឯករាជ្យភាពក្នុងការធ្វើប្រតិបត្តិការមានស្វ័យភាពក្នុងការ បោះផ្សាយប្រាក់[[រៀល]]ដែល ជារូបិយវត្ថុ ជាតិនិងបានគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធធនាគារដោយខ្លួនឯងនៅលើដែនដីនៃ[[ប្រទេសកម្ពុជា]]។ |
|||
# ដំណាក់កាលពីឆ្នាំ១៩៧៥ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩ : ជាយុគសម័យដែលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានបិទទ្វារលែងដំណើរការប្រព័ន្ធធនាគារទាំងមូលត្រូវបានកំទេច ចោលទាំងស្រុង។ |
|||
# ដំណាក់កាលពីឆ្នាំ១៩៧៩ រហូតដល់ បច្ចុប្បន្ន : ជាដំណាក់កាល ដែលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ត្រូវបានរស់រានឡើងវិញនិងត្រូវបានពង្រឹងជាបណ្តើរៗរហូត ទទួលបានការទទួលស្គាល់គួរជាទីមោទនៈពីមជ្ឈដ្ឋានអន្តរជាតិ។ |
|||
== មុខងារនិងភារកិច្ចទូទៅរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា == |
|||
សរុបសេចក្តី មកដើមកំណើតរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ចែកចេញជាបីដំណាក់កាលគឺ ៖ |
|||
ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាឬធនាគារកណ្តាលនៃ[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]] មានមុខងារ និងភារកិច្ចដូចតទៅ៖ |
|||
# ដំណាក់កាលពីឆ្នាំ១៩៥៤ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧៥ : ជាដំណាក់កាលដែលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា មានឯករាជ្យភាពក្នុងការធ្វើប្រតិបត្តិការមានស្វ័យភាពក្នុងការ បោះផ្សាយប្រាក់រៀលដែល ជារូបិយវត្ថុ ជាតិនិងបានគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធធនាគារដោយខ្លួនឯងនៅលើដែនដីន [[ប្រទេសកម្ពុជា]]។ |
|||
# កំណត់គោលនយោបាយរូបិយវត្ថុដោយពិគ្រោះជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងក្របខ័ណ្ឌ នយោបាយសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុនៃ[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]។ |
|||
# ដំណាក់កាលពីឆ្នាំ១៩៧៥ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩ : ជាយុគសម័យដែលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានបិទទ្វារលែងដំណើរការប្រព័ន្ធធនាគារទាំងមូលត្រូវបានកំទេច ចោលទាំងស្រុង។ |
|||
# តិះរិះរកអនុវត្ត និងត្រួតពិនិត្យ នយោបាយ រូបិយវត្ថុ និង ប្តូរប្រាក់អោយសំរេចទៅតាមគោលដៅដែលបានកំណត់។ |
|||
# ដំណាក់កាលពីឆ្នាំ១៩៧៩ រហូតដល់ បច្ចុប្បន្នៈជាដំណាក់កាល ដែលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ត្រូវបានរស់រានឡើងវិញនិងត្រូវបានពង្រឹងជាបណ្តើរៗរហូត ទទួលបានការទទួលស្គាល់គួរជាទីមោទនៈពីមជ្ឈដ្ឋានអន្តរជាតិ។ |
|||
# ធ្វើការវិភាគស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចនិង រូបិយវត្ថុ ជាប្រក្រតីរួចចេញផ្សាយលទ្ធផលហើយលើកសំណើនិងវិធានការជូនរដ្ឋាភិបាល។ |
|||
# ផ្តល់ ឫដកហូតអាជ្ញាប័ណ្ណអាជីវកម្ម ចំពោះគ្រឹះស្ថានធនាគារនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងគ្រឹះស្ថានឯទៀត ដែលពាក់ព័ន្ធដូចជាស្នងការគនីគ្រឹះស្ថានជម្រះបញ្ជីជាដើម ព្រមទាំង ចេញបទបញ្ជា និងត្រួតពិនិត្យ គ្រឹះស្ថានទាំងនោះ ។ |
|||
== មុខងារនិងភារកិច្ចទូទៅរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា == |
|||
# ត្រួតពិនិត្យ ប្រព័ន្ធទូទាត់ក្នុង ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និង កែលំអប្រសិទ្ធភាព នៃការទូទាត់ អន្តរ-ធនាគារ ។ |
|||
ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាឬធនាគារកណ្តាលនៃ[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]] មានមុខងារ និងភារកិច្ចដូចតទៅ៖ |
|||
# ទទួលភារៈផ្តាច់មុខជាអ្នកបោះផ្សាយរូបិយវត្ថុជាតិ នៃ[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]។ |
|||
# កំណត់គោលនយោបាយរូបិយវត្ថុដោយពិគ្រោះជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងក្របខ័ណ្ឌ នយោបាយសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុនៃ[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]។ |
|||
# ទទួលខុសត្រូវ និងអនុវត្តក្នុងនាមនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានូវកិច្ចការទាំងឡាយដែលជាលទ្ធផលនៃការចូលរួមរបស់ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជាមួយស្ថាប័ន អន្តរជាតិ សាធារណៈ ក្នុងកិច្ចការធនាគារឥណទានរូបិយវត្ថុ។ |
|||
# តិះរិះរកអនុវត្ត និងត្រួតពិនិត្យ នយោបាយ រូបិយវត្ថុ និង ប្តូរប្រាក់អោយសំរេចទៅតាមគោលដៅដែលបានកំណត់។ |
|||
# តម្លើងតារាងជញ្ជីងទូទាត់ ។ |
|||
# ធ្វើ ការវិភាគស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចបនិង រូបិយវត្ថុ ជាប្រក្រតីរួចចេញផ្សាយលទ្ធផលហើយលើកសំណើនិងវិធានការជូនរដ្ឋាភិបាល។ |
|||
# ចូលរួមក្នុងការគ្រប់គ្រងបំណុល និងឥណនេយ្យជាមួយប្រទេសក្រៅ ។ |
|||
# ផ្តល់ ឫដកហូតអាជ្ញាប័ណ្ណអាជីវកម្ម ចំពោះគ្រឹះស្ថានធនាគារនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងគ្រឹះស្ថានឯទៀត ដែលពាក់ព័ន្ធដូចជាស្នងការគនីគ្រឹះស្ថានជម្រះបញ្ជីជាដើម ព្រមទាំង ចេញបទបញ្ជា និងត្រួតពិនិត្យ គ្រឹះស្ថានទាំងនោះ ។ |
|||
# ចូលរួម ក្នុងការបង្កើត និងការត្រួតពិនិត្យ ទីផ្សាររូបិយវត្ថុ និងទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុ ។ |
|||
# ត្រួតពិនិត្យ ប្រព័ន្ធទូទាត់ក្នុង ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និង កែលំអប្រសិទ្ធភាព នៃការទូទាត់ អន្តរ-ធនាគារ ។ |
|||
# ផ្តល់ ឬដកហូតអាជ្ញាប័ណ្ណចំពោះគ្រឹះស្ថានដែលចូលរួមក្នុងអាជីវកម្មទីផ្សារប្តូរប្រាក់សង្ហារឹមប័ណ្ណ ត្បូងថ្ម និងលោហធាតុមានតមៃ្ល ព្រមទាំងចេញបទ បញ្ជានិងត្រួតពិនិត្យគ្រឹះស្ថានទាំងនេះ ។ |
|||
# ទទួលភារៈផ្តាច់មុខជាអ្នកបោះផ្សាយរូបិយវត្ថុជាតិ នៃ[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]។ |
|||
# កំណត់អត្រាការប្រាក់។ |
|||
# ទទួលខុសត្រូវ និងអនុវត្តក្នុងនាមនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានូវកិច្ចការទាំងឡាយដែលជាលទ្ធផលនៃការចូលរួមរបស់ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជាមួយស្ថាប័ន អន្តរជាតិ សាធារណៈ ក្នុងកិច្ចការធនាគារឥណទានរូបិយវត្ថុ។ |
|||
# តម្លើងតារាងជញ្ជីងទូទាត់ ។ |
|||
# ចូលរួមក្នុងការគ្រប់គ្រងបំណុល និងឥណទេយ្យជាមួយប្រទេសក្រៅ ។ |
|||
# ចូលរួម ក្នុងការបង្កើត និងការត្រួតពិនិត្យ ទីផ្សាររូបិយវត្ថុ និងទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុ ។ |
|||
# ផ្តល់ ឬដកហូតអាជ្ញាប័ណ្ណចំពោះគ្រឹះស្ថានដែលចូលរួមក្នុងអាជីវកម្មទីផ្សារប្តូរប្រាក់សង្ហារឹមប័ណ្ណ ត្បូងថ្ម និងលោហធាតុមានតមៃ្ល ព្រមទាំងចេញបទ បញ្ជានិងត្រួតពិនិត្យគ្រឹះស្ថានទាំងនេះ ។ |
|||
# កំណត់អត្រាការប្រាក់។ |
|||
[[Category:ភ្នំពេញ]] |
[[Category:ភ្នំពេញ]] |
||
កំណែនៅ ម៉ោង១៨:១០ ថ្ងៃពុធ ទី០៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៨
ប្រវត្តិធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា
ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថៃ្ងទី២៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៥៤ បន្ទាប់ពីប្រទេសជាតិបានទទួលឯករាជ្យ ពីអាណានិគមនិយមបារាំង និងបន្ទាប់ពីវិជ្ជាស្ថាន បោះប្រាក់ឥណ្ឌូចិនត្រូវបានបិទទ្វារ។ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានផ្សាយប្រាក់រៀលឯករាជ្យរបស់ខ្លួនដើម្បីបញ្ចប់ជាស្ថាពរនូវសម្ព័ន្ធភាពជាមួយប្រាក់វៀតណាមនិង ឡាវ ។ ពេល នោះប្រព័ន្ធធនាគារក្នុងប្រទេសត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយមាន ធនាគាររដ្ឋ និងធនាគារឯកជនធ្វើប្រតិបត្តិការទន្ទឹមគ្នាលើដែនដីប្រទេសកម្ពុជា ។
នៅឆ្នាំ១៩៦៤ ដើម្បីបំរើឲ្យគោលនយោបាយកសាងជាតិនៃសង្គមរា្រស្តនិយមរដ្ឋបានធ្វើ ការកែទម្រង់ ប្រព័ន្ធធនាគារជាបន្តបន្ទាប់ដើម្បីតម្រូវទៅតាមសេចក្តីត្រូវការនៃ សេដ្ឋកិច្ចជាតិនាសម័យនោះដោយបានប្រែក្លាយធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាពីទម្រង់ស្ថាប័នពាក់កណ្តាលស្វ័យតទៅ ជាធនាគាររដ្ឋក្រោមទម្រង់ជាស្ថាប័នសាធារណៈ ដែល មានលក្ខណៈឧស្សាហកម្មនិងពាណិជ្ជកម្ម ចំណែកឯធនាគារឯកជនជាតិ និងបរទេសត្រូវ បានបិទទ្វារហើយ រដ្ឋបានបង្កើតធនាគារដែលកាន់កាប់ដោយរដ្ឋមួយចំនួនដូចជាធនាគារឥណទានជាតិធនាគារអភិវឌ្ឍន៍និង ធនាគារកសិកម្មជនបទ។ ចាប់តាំងពីចុងឆ្នាំ១៩៧០ រហូតដល់ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ រដ្ឋបានធ្វើសេរី ភាវូបនីយកម្មជាថ្មីទៅលើប្រព័ន្ធធនាគារ។ ធនាគារឯកជនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើសកម្មភាពទន្ទឹមគ្នានឹងធនាគាររដ្ឋក្រោមការបញ្ជាណែនាំនិងការត្រួតពិនិត្យ របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា។ ជាអកុសលនៅថៃ្ងទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានបិទទ្វារប្រព័ន្ធធនាគារទូទាំងប្រទេស ត្រូវបានលុបបំបាត់ចោល អគារ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានកមេ្ទចរូបិយវត្ថុជាតិត្រូវបានឈប់ប្រើប្រាស់។ រហូតមកដល់ឆ្នាំ ១៩៧៩ទើប ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានរៀបចំឡើងវិញក្នុង នាម ជា ធនាគារ កណ្តាលរបស់ប្រទេសនៅថៃ្ងទី១០ ខែតុលា។ នៅពេលនោះធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ត្រូវបានស្តារឡើងវិញពីកំរិតសូន្យ ទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងធនធានមនុស្សត្រូវបានប្រមែប្រមូល និងកសាងជាបណើ្តរៗរហូតបង្កើតបានជាស្ថាប័នធនាគារជាតិមួយដែលមានឈ្មោះថា"ធនាគារជាតិនៃប្រជាជនកម្ពុជា"។
ដោយសារអគារធនាគារក្រហម ត្រូវបានកមេ្ទចទៅហើយនោះធនាគារជាតិនៃប្រជាជនកម្ពុជា បានបើកស្នាក់ការកណ្តាលរបស់ខ្លួនជាបណ្តោះអាសន្ននៅលើអគារ អតីតធនាគារខែ្មរសម្រាប់ ពាណិជ្ជកម្មហើយបានរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំ និងសកម្មភាព ប្រតិបត្តិការនៅទីស្នាក់ការ កណ្តាលនិងបានពង្រីកបណ្តាញទៅ បណ្តាខេត្ត-ក្រុងទាំង២០ទូទាំងប្រទេស ធនាគារជាតិនៃប្រជាជនកម្ពុជាបានបោះផ្សាយប្រាក់រៀលឡើងវិញនៅថៃ្ងទី២០ ខែមិនាឆ្នាំ១៩៨០ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ ការ ទូទាត់ក្នុងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន។ ចំណែកឯអគារធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាដែលបាក់បែកត្រូវបានរុះរើនិងសាងសង់ជាថ្មីឡើងវិញនៅឆ្នាំ១៩៩០ ។ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៨៩ ប្រព័ន្ធធនាគារត្រូវបានធ្វើការកែទម្រង់ ។ ធនាគារខេត្ត-ក្រុងទាំង២០ ត្រូវបានប្តូរឈ្មោះមកជាធនាគារឯកទេស ខេត្ត-ក្រុង វិញហើយធ្វើសកម្មភាពនៅលើដែនដីរបស់ខ្លួន តាម របបស្វ័យាភិបាលសេដ្ឋកិច្ចនិងស្វ័យភាព ហិរញ្ញវត្ថុដោយមានធនាគារជាតិនៃប្រជាជនកម្ពុជាជាអ្នកបញ្ជាណែនាំនិងត្រួតពិនិត្យ។
ក្រោយពីមានសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាព ទីក្រុងប៉ារីសថៃ្ងទី២៣ ខែតុលាឆ្នាំ ១៩៩១ របបនយោបាយមួយត្រូវបានបង្កើតឡើងរបបសេដ្ឋកិច្ចត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរពីសេដ្ឋកិច្ច ផែនការមកជាសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារដែលញាំងឲ្យមានការកែប្រែ ប្រព័ន្ធធនាគារនៅកម្ពុជាពីប្រព័ន្ធ ធនាគារមួយថ្នាក់មកជាប្រព័ន្ធធនាគារពីរថ្នាក់ហើយរដ្ឋបានបើកទូលាយ ចំពោះអាជីវកម្មលើ វិស័យធនាគារតាមរយៈការអនុញ្ញាតឲ្យមានធនាគារ ពាណិជ្ជក្រោមច្បាប់ក្នុងស្រុកឬក្រោម ទម្រង់ជាសាខាធនាគារបរទេស។ ប្រការនេះ តម្រូវឲ្យធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាពង្រឹង តួនាទីរបស់ខ្លួនដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពបញ្ជាណែនាំនិងត្រួតពិនិត្យដោយបានបងើ្កតច្បាប់និងប្រកាសផេ្សងៗជាបន្តបន្ទាប់រួមមាន៖
- ច្បាប់ស្តីពីការរៀបចំ និង ការប្រព្រឹត្តិទៅនៃធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា រដ្ឋសភាបានអនុម័តនៅថ្ងៃទី២៦ ខែមករាឆ្នាំ ១៩៩៦។ ច្បាប់នេះបានកំណត់បេសកកម្មចម្បង របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា គឺ"កំណត់ និងដឹកនាំនយោបាយរូបិយវត្ថុដើម្បីរក្សាថៃ្លអោយមានស្ថិរភាព"។
- ច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងការប្តូរប្រាក់រដ្ឋសភាអនុម័តនៅថៃ្ងទី២២ ខែសីហាឆ្នាំ១៩៩៧ ...
- ច្បាប់ស្តីពីគ្រឹះស្ថានធនាគារ និង ហិរញ្ញវត្ថុរដ្ឋសភាអនុម័តនៅថៃ្ងទី១៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩៩ និង ចុងក្រោយនេះធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានចងក្រងឯកសារចក្ខុវិស័យ និង ផែនការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ ឆ្នាំ ២០០១-២០១០ ដែលជាឯកសារជាយុទ្ធសា្រស្តសម្រាប់អភិវឌ្ឍ វិស័យហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជាឲ្យមានភាពជឿនលឿនប្រកប ដោយជំនឿទុកចិត្តពីសាធារណជននិងអាចធ្វើសមាហរណកម្មចូលទៅក្នុង ប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុពិភពលោក។
ក្នុងនាមធនាគារកណ្តាលដើម្បីលើកមុខមាត់ និងកិត្យានុភាពរបស់ខ្លួនឲ្យសក្កិសមជាអាជ្ញាធរ អាណាព្យាបាលលើ វិស័យ ធនាគារអគារធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ត្រូវបានកែលំអផែ្នកសោភ័ណភាពនៅ ឆ្នាំ២០០៣។
សរុបសេចក្តីមក ដើមកំណើតរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ចែកចេញជាបីដំណាក់កាលគឺ ៖
- ដំណាក់កាលពីឆ្នាំ១៩៥៤ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧៥ : ជាដំណាក់កាលដែលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា មានឯករាជ្យភាពក្នុងការធ្វើប្រតិបត្តិការមានស្វ័យភាពក្នុងការ បោះផ្សាយប្រាក់រៀលដែល ជារូបិយវត្ថុ ជាតិនិងបានគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធធនាគារដោយខ្លួនឯងនៅលើដែនដីនៃប្រទេសកម្ពុជា។
- ដំណាក់កាលពីឆ្នាំ១៩៧៥ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩ : ជាយុគសម័យដែលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានបិទទ្វារលែងដំណើរការប្រព័ន្ធធនាគារទាំងមូលត្រូវបានកំទេច ចោលទាំងស្រុង។
- ដំណាក់កាលពីឆ្នាំ១៩៧៩ រហូតដល់ បច្ចុប្បន្ន : ជាដំណាក់កាល ដែលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ត្រូវបានរស់រានឡើងវិញនិងត្រូវបានពង្រឹងជាបណ្តើរៗរហូត ទទួលបានការទទួលស្គាល់គួរជាទីមោទនៈពីមជ្ឈដ្ឋានអន្តរជាតិ។
មុខងារនិងភារកិច្ចទូទៅរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា
ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាឬធនាគារកណ្តាលនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មានមុខងារ និងភារកិច្ចដូចតទៅ៖
- កំណត់គោលនយោបាយរូបិយវត្ថុដោយពិគ្រោះជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងក្របខ័ណ្ឌ នយោបាយសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
- តិះរិះរកអនុវត្ត និងត្រួតពិនិត្យ នយោបាយ រូបិយវត្ថុ និង ប្តូរប្រាក់អោយសំរេចទៅតាមគោលដៅដែលបានកំណត់។
- ធ្វើការវិភាគស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចនិង រូបិយវត្ថុ ជាប្រក្រតីរួចចេញផ្សាយលទ្ធផលហើយលើកសំណើនិងវិធានការជូនរដ្ឋាភិបាល។
- ផ្តល់ ឫដកហូតអាជ្ញាប័ណ្ណអាជីវកម្ម ចំពោះគ្រឹះស្ថានធនាគារនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងគ្រឹះស្ថានឯទៀត ដែលពាក់ព័ន្ធដូចជាស្នងការគនីគ្រឹះស្ថានជម្រះបញ្ជីជាដើម ព្រមទាំង ចេញបទបញ្ជា និងត្រួតពិនិត្យ គ្រឹះស្ថានទាំងនោះ ។
- ត្រួតពិនិត្យ ប្រព័ន្ធទូទាត់ក្នុង ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និង កែលំអប្រសិទ្ធភាព នៃការទូទាត់ អន្តរ-ធនាគារ ។
- ទទួលភារៈផ្តាច់មុខជាអ្នកបោះផ្សាយរូបិយវត្ថុជាតិ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
- ទទួលខុសត្រូវ និងអនុវត្តក្នុងនាមនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានូវកិច្ចការទាំងឡាយដែលជាលទ្ធផលនៃការចូលរួមរបស់ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជាមួយស្ថាប័ន អន្តរជាតិ សាធារណៈ ក្នុងកិច្ចការធនាគារឥណទានរូបិយវត្ថុ។
- តម្លើងតារាងជញ្ជីងទូទាត់ ។
- ចូលរួមក្នុងការគ្រប់គ្រងបំណុល និងឥណនេយ្យជាមួយប្រទេសក្រៅ ។
- ចូលរួម ក្នុងការបង្កើត និងការត្រួតពិនិត្យ ទីផ្សាររូបិយវត្ថុ និងទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុ ។
- ផ្តល់ ឬដកហូតអាជ្ញាប័ណ្ណចំពោះគ្រឹះស្ថានដែលចូលរួមក្នុងអាជីវកម្មទីផ្សារប្តូរប្រាក់សង្ហារឹមប័ណ្ណ ត្បូងថ្ម និងលោហធាតុមានតមៃ្ល ព្រមទាំងចេញបទ បញ្ជានិងត្រួតពិនិត្យគ្រឹះស្ថានទាំងនេះ ។
- កំណត់អត្រាការប្រាក់។