ទ្វារសមុទ្រមលក្កា៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ពីវិគីភីឌា
ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
No edit summary
No edit summary
បន្ទាត់ទី៥៖ បន្ទាត់ទី៥៖
== សារសំខាន់សេដ្ឋកិច្ច ==
== សារសំខាន់សេដ្ឋកិច្ច ==
[[រូបភាព:StraitOfMalacca.jpg|thumb|right|250px|ច្រកមលក្កា​មើល​ពី​លើ​យន្ត​ហោះ]]
[[រូបភាព:StraitOfMalacca.jpg|thumb|right|250px|ច្រកមលក្កា​មើល​ពី​លើ​យន្ត​ហោះ]]
ច្រក​មលក្កា​ជា​ច្រក​ប្រកប​​ដោយ​យុទ្ឋសាស្ត្រ​សេដ្ឋកិច្ច និង​ជា​ច្រក​ដឹក​ទំនិញ​តាម​សមុទ្រ​មមា​ញឹក​មួយ​របស់​ពិភព​លោក ប្រហាក់​ប្រហែល​នឹង​[[ព្រែក​ជីក​ស៊ុយអែស]] និង [[ព្រែក​ជីក​ប៉ាណាម៉ា]] ដែរ។ ច្រក​នេះ​ជា​ផ្លូវ​សមុទ្រ​ត​ភ្ជាប់​[[មហាសមុទ្រ​ឥណ្ឌា]] និង [[មហាសមុទ្រ​ប៉ាស៊ីហ្វ៊ិក]]។ វា​ជា​ច្រក​សមុទ្រ​ត​ភ្ជាប់​ប្រទេស​សេដ្ឋកិច្ច​ធំៗ របស់​[[អាស៊ី]] ដូច​ជា [[ឥណ្ឌា]] [[ចិន]] [[ជប៉ុន]] [[កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង]] និង [[តៃវ៉ាន់]]។ មាន​កប៉ាល់​ដឹក​ទំនិញ​លើស​ពី ៥ ម៉ឺន​គ្រឿង​ ឆ្លង​កាត់​ច្រក​នេះ​ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ ដោយ​ដឹក​នាំទំនិញ ១ ភាគ ៤ របស់​ពិភព​លោក​ រួម​មាន ប្រេង​កាត ផលិតផល​ឧស្សាហកម្ម​របស់​ចិន និង​កាហ្វេ​របស់​[[ឥណ្ឌូនេស៊ី]]។ ផលិតផល​ប្រេង​កាត​ពិភព​លោក ១ ភាគ ៤ ត្រូវ​បាន​ដឹក​ឆ្លង​កាត់​ច្រក​នេះ ពី​ប្រទេស​ផ្គត់​ផ្គង់​នៅ​[[ឈូងសមុទ្រពែក្ស]] មក​ប្រទេស​ទី​ផ្សារ​អាស៊ី មាន​ចិន ជប៉ុន និង កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង។ តាម​ការ​ប៉ាន់​ស្មាន ក្នុង​ឆ្នាំ ២០០៦ បញ្ជាក់​ថា មាន​ប្រេង​កាត ១៥ លាន​[[បារ៉ែល]]​ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ​ ឆ្លង​កាត់​ច្រក​សមុទ្រ​នេះ។
ច្រកមលក្កា​ជា​ច្រក​ប្រកប​ដោយយុទ្ឋសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច និងជាច្រកដឹកទំនិញតាមសមុទ្រមមាញឹកមួយរបស់ពិភពលោក ប្រហាក់ប្រហែលនឹង[[ព្រែកជីកស៊ុយអែស]] និង [[ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា]] ដែរ។ ច្រកនេះជាផ្លូវសមុទ្រតភ្ជាប់[[មហាសមុទ្រឥណ្ឌា]] និង [[មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក]]។ វាជាច្រកសមុទ្រតភ្ជាប់ប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចធំៗរបស់[[អាស៊ី]]ដូចជា [[ឥណ្ឌា]] [[ចិន]] [[ជប៉ុន]] [[កូរ៉េខាងត្បូង]] និង [[តៃវ៉ាន់]]។ មានកប៉ាល់ដឹកទំនិញលើសពី៥ម៉ឺនគ្រឿងឆ្លងកាត់ច្រកនេះជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដោយដឹកនាំទំនិញ១ភាគ៤របស់ពិភពលោករួមមាន ប្រេងកាត ផលិតផលឧស្សាហកម្មរបស់ចិន និង កាហ្វេរបស់[[ឥណ្ឌូនេស៊ី]]។ ផលិតផលប្រេងកាតពិភពលោក១ភាគ៤ត្រូវបានដឹកឆ្លងកាត់ច្រកនេះ ពីប្រទេសផ្គត់ផ្គង់នៅ[[ឈូងសមុទ្រពែរ]] មកប្រទេសទីផ្សាអាស៊ីមានចិន ជប៉ុន និង កូរ៉េខាងត្បូង។ តាមការប៉ាន់ស្មានក្នុងឆ្នាំ ២០០៦ បញ្ជាក់ថា មានប្រេងកាត ១៥ លាន[[បារ៉ែល]]ក្នុងមួយថ្ងៃឆ្លងកាត់ច្រកនេះ។


== គ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗ ==
== គ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗ ==
ការ​ប្លន់​តាម​សមុទ្រ​កើន​ឡើង​ក្នុង​ពេល​ថ្មីៗ នេះ។ មាន​ការ​វាយ​ប្រហារ​លើ​នាវា​ដឹក​ទំនិញ ២៥ ករណី​ក្នុង​ឆ្នាំ ១៩៩៤, ២២០ ករណី​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០០០ និង​ជាង ១៥០ ករណី​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០០៣។ ចាប់​តាំង​ពី​មាន​កំណើន​ចោរកម្ម​តាម​សមុទ្រ​មក កង​ទ័ព​ជើង​ទឹក​[[ឥណ្ឌូនេស៊ី]] [[ម៉ាឡេស៊ី]] និង [[សិង្ហបុរី]] បាន​ពង្រឹង​សន្តិសុខ ដោយ​ចេញ​នាវា​ល្បាត​តំបន់​នោះ​តាំង​ពី​ខែកក្កដា ២០០៤។
ការប្លន់តាមសមុទ្រកើនឡើងក្នុងពេលថ្មីៗនេះ។ មានការវាយប្រហារលើនាវាដឹកទំនិញ ២៥ ករណីក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៤, ២២០ ករណីក្នុងឆ្នាំ ២០០០ និង ជាង១៥០ ករណីក្នុងឆ្នាំ ២០០៣។ ចាប់តាំងពីមានកំនើនចោរកម្មតាមសមុទ្រមក កងទ័ពជើងទឹក[[ឥណ្ឌូនេស៊ី]] [[ម៉ាឡេស៊ី]] និង [[សិង្ហបុរី]] បានពង្រឹងសន្តិសុខដោយចេញនាវាល្បាតតំបន់នោះតាំងពីខែកក្កដា២០០៤។


គិត​តាំង​ពីឆ្នាំ ១៨៨០ មាន​នាវា ៣៤ គ្រឿង​បាន​លិច។ គ្រោះ​ថ្នាក់​មួយ​ទៀត គឺ​ផ្សែង​មក​ពី​ភ្លើង​ឆេះព្រៃ​នៅ​[[កោះ​ស៊ូម៉ាត្រា]] ដែល​កម្រិត​គំហើញ​មក​ត្រឺម ២០០ ម៉ែត្រ ដែល​​បង្ខំ​​ឲ្យ​​នាវា​​ទាំង​​ឡាយ​បន្ថយ​ល្បឿន។
គិតតាំងពីឆ្នាំ ១៨៨០ មាននាវា ៣៤ គ្រឿងបានលិច។ គ្រោះថ្នាក់មួយទៀតគឺផ្សែងមកពីភ្លើងឆេះព្រៃនៅ[[កោះស៊ូម៉ាត្រា]] ដែលកំរិតគំហើញមកត្រឺម ២០០ ម៉ែត្រ ដែល​បង្ខំ​ឲ្យ​នាវា​ទាំង​ឡាយ​បន្ថយ​ល្បឿន។


== សំណើ​បន្ទូរ​បន្ថយ​ភាព​កក​កុញ​នៅ​ច្រកមលក្កា ==
== សំណើ​បន្ទូរ​បន្ថយ​ភាព​កក​កុញ​នៅ​ច្រកមលក្កា ==


ប្រទេស[[ថៃ]]បានអភិវឌ្ឍគំរោងជាច្រើនក្នុងការកាត់បន្ថយសក្ដានុពលរបស់ច្រកនេះ។ រដ្ឋាភិបាលថៃបានស្នើជាច្រើនដងឲ្យ​ជីកព្រែកជីក កាត់តាមតំបន់ចម្រៀកដី'''ក្រះ''' ដែលអាចកាត់ចម្ងាយ​ផ្លូវ​បាន ៩៦០ គ.ម. ក្នុង​ការ​ដឹក​ជញ្ជូន​ពី​[[មហាសមុទ្រឥណ្ឌា]]ទៅ[[មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វ៊ិក]]។ ការ​ធ្វើ​បែប​នេះ​អាច​​នឹង​កាត់​ប្រទេស​ថៃ​ជា​ ២ ផ្នែក និង​អាច​ឈាន​ទៅ​ដល់​កាត់​តំបន់​មាន​ជន​មុស្ល៊ិម​ភាគ​ច្រើន​​នៅ​ខេត្ត​បត្តានី​ចេញ​ពី​ថៃ​ផង​ដែរ។ នៅឆ្នាំ ២០០៤ ប្រទេស​ចិន​បាន​ស្នើ​ជា​សម្ងាត់​ក្នុង​ការ​ចេញ​ថ្លៃ​ចំណាយ​ទាំង​ស្រុង​ក្នុង​ការ​ជីក​ព្រែក។ ទោះ​ជា​មាន​ការ​គាំ​ទ្រ​ពី​អ្នក​នយោបាយ​ថៃ​ជា​ច្រើន​ក៏​ដោយ សំណើ​​ឲ្យ​ជីកព្រែកនេះមិនអាចទៅមុខបានទេ ដោយសារការចំណាយទាំងហិរញ្ញវត្ថុនិងការបំផ្លាញប្រព័ន្ឋអេកូឡូស៊ី។
ប្រទេស​[[ថៃ]]​បាន​អភិវឌ្ឍ​គម្រោង​ជា​ច្រើន​ក្នុង​ការ​កាត់​បន្ថយ​សក្ដានុពល​របស់​ច្រក​សមុទ្រ​នេះ។ រដ្ឋាភិបាល​ថៃ​បាន​ស្នើ​ជា​ច្រើន​ដង​ឲ្យ​​ជីក​ព្រែក​ជីក កាត់​តាម​តំបន់​ចម្រៀក​ដី'''ក្រះ''' ដែល​អាច​កាត់​ចម្ងាយ​​ផ្លូវ​​បាន ៩៦០ គ.ម. ក្នុង​​ការ​​ដឹក​​ជញ្ជូន​​ពី​​[[មហាសមុទ្រ​ឥណ្ឌា]]​ទៅ​[[មហាសមុទ្រ​ប៉ាស៊ីហ្វ៊ិក]]។ ការ​​ធ្វើ​បែប​នេះ​អាច​​នឹង​កាត់​ប្រទេស​ថៃ​ជា​ ២ ផ្នែក និង​អាច​ឈាន​ទៅ​ដល់​កាត់​តំបន់​មាន​ជន​មុស្ល៊ិម​ភាគ​ច្រើន​​នៅ​ខេត្ត​បត្តានី​ចេញ​ពី​ថៃ​ផង​ដែរ។ នៅឆ្នាំ ២០០៤ ប្រទេស​ចិន​បាន​ស្នើ​ជា​សម្ងាត់​ក្នុង​ការ​ចេញ​ថ្លៃ​ចំណាយ​ទាំង​ស្រុង​ក្នុង​ការ​ជីក​ព្រែក។ ទោះ​ជា​មាន​ការ​គាំ​ទ្រ​ពី​អ្នក​នយោបាយ​ថៃ​ជា​ច្រើន​ក៏​ដោយ សំណើ​​ឲ្យ​ជីកព្រែកនេះមិនអាចទៅមុខបានទេ ដោយសារការចំណាយទាំងហិរញ្ញវត្ថុនិងការបំផ្លាញប្រព័ន្ឋអេកូឡូស៊ី។


សំណើ​មួយ​ផ្សេង​ទៀត​ គឺ​ឲ្យ​សាងសង់បំពង់បង្ហូរប្រេងកាត់តាមចំរៀកដីក្រា ដើម្បីបង្ហូរប្រេងកាតពីកប៉ាល់នៅម្ខាងទៅកប៉ាល់នៅម្ខាងទៀត។ សំណើ​នេះ​ត្រូវ​គេ​ប៉ាន់​ប្រមាណ​ថា អាច​កាត់​បន្ថយ​តម្លៃ​ផ្គត់​ផ្គង់​ប្រេង​កាត​ទៅ​អាស៊ី​បាន ០,៥$/បារ៉ែល (៣$/ម<sup>៣</sup>)។ [[មីយ៉ាន់ម៉ា]]ក៏បានលើកនូវសំណើ​អំពី​បំពង់​បង្ហូរ​ប្រេង​ស្រដៀង​នេះ​ដែរ។ មាន​សំណើ​មួយ​ផ្សេង​ទៀត​អំពី​ការ​ស្ថាបនា​បំពង់​បង្ហូរ​ប្រេង​ពី​មជ្ឍិមបូព៌ា​មក​ប្រទេស​ចិន ដែល​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​នៅ​ខែ​តុលា ២០០៤។
សំណើ​មួយ​ផ្សេង​ទៀត​ គឺ​ឲ្យ​សាងសង់បំពង់បង្ហូរប្រេងកាត់តាមចំរៀកដីក្រា ដើម្បីបង្ហូរប្រេងកាតពីកប៉ាល់នៅម្ខាងទៅកប៉ាល់នៅម្ខាងទៀត។ សំណើ​នេះ​ត្រូវ​គេ​ប៉ាន់​ប្រមាណ​ថា អាច​កាត់​បន្ថយ​តម្លៃ​ផ្គត់​ផ្គង់​ប្រេង​កាត​ទៅ​អាស៊ី​បាន ០,៥$/បារ៉ែល (៣$/ម<sup>៣</sup>)។ [[មីយ៉ាន់ម៉ា]]ក៏បានលើកនូវសំណើ​អំពី​បំពង់​បង្ហូរ​ប្រេង​ស្រដៀង​នេះ​ដែរ។ មាន​សំណើ​មួយ​ផ្សេង​ទៀត​អំពី​ការ​ស្ថាបនា​បំពង់​បង្ហូរ​ប្រេង​ពី​មជ្ឍិមបូព៌ា​មក​ប្រទេស​ចិន ដែល​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​នៅ​ខែ​តុលា ២០០៤។

កំណែនៅ ម៉ោង០៤:២២ ថ្ងៃអង្គារ ទី១១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០០៩

ផែន​ទី​ទី​តាំង​ច្រក​មលក្កា

ច្រកមលក្កា (ឬ ម៉ាឡាកា) (Strait of Malacca) ជាច្រកសមុទ្រតូចចង្អៀតមួយដែលខណ្ឌចែកឧបទ្វីបមឡាយូ ជាមួយកោះស៊ូម៉ាត្រា។ វាមានប្រវែង ៨០៥ គ.ម និងមានទទឹងមធ្យម ២,៨ គ.ម។


សារសំខាន់សេដ្ឋកិច្ច

ឯកសារ:StraitOfMalacca.jpg
ច្រកមលក្កា​មើល​ពី​លើ​យន្ត​ហោះ

ច្រក​មលក្កា​ជា​ច្រក​ប្រកប​​ដោយ​យុទ្ឋសាស្ត្រ​សេដ្ឋកិច្ច និង​ជា​ច្រក​ដឹក​ទំនិញ​តាម​សមុទ្រ​មមា​ញឹក​មួយ​របស់​ពិភព​លោក ប្រហាក់​ប្រហែល​នឹង​ព្រែក​ជីក​ស៊ុយអែស និង ព្រែក​ជីក​ប៉ាណាម៉ា ដែរ។ ច្រក​នេះ​ជា​ផ្លូវ​សមុទ្រ​ត​ភ្ជាប់​មហាសមុទ្រ​ឥណ្ឌា និង មហាសមុទ្រ​ប៉ាស៊ីហ្វ៊ិក។ វា​ជា​ច្រក​សមុទ្រ​ត​ភ្ជាប់​ប្រទេស​សេដ្ឋកិច្ច​ធំៗ របស់​អាស៊ី ដូច​ជា ឥណ្ឌា ចិន ជប៉ុន កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង និង តៃវ៉ាន់។ មាន​កប៉ាល់​ដឹក​ទំនិញ​លើស​ពី ៥ ម៉ឺន​គ្រឿង​ ឆ្លង​កាត់​ច្រក​នេះ​ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ ដោយ​ដឹក​នាំទំនិញ ១ ភាគ ៤ របស់​ពិភព​លោក​ រួម​មាន ប្រេង​កាត ផលិតផល​ឧស្សាហកម្ម​របស់​ចិន និង​កាហ្វេ​របស់​ឥណ្ឌូនេស៊ី។ ផលិតផល​ប្រេង​កាត​ពិភព​លោក ១ ភាគ ៤ ត្រូវ​បាន​ដឹក​ឆ្លង​កាត់​ច្រក​នេះ ពី​ប្រទេស​ផ្គត់​ផ្គង់​នៅ​ឈូងសមុទ្រពែក្ស មក​ប្រទេស​ទី​ផ្សារ​អាស៊ី មាន​ចិន ជប៉ុន និង កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង។ តាម​ការ​ប៉ាន់​ស្មាន ក្នុង​ឆ្នាំ ២០០៦ បញ្ជាក់​ថា មាន​ប្រេង​កាត ១៥ លាន​បារ៉ែល​ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ​ ឆ្លង​កាត់​ច្រក​សមុទ្រ​នេះ។

គ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗ

ការ​ប្លន់​តាម​សមុទ្រ​កើន​ឡើង​ក្នុង​ពេល​ថ្មីៗ នេះ។ មាន​ការ​វាយ​ប្រហារ​លើ​នាវា​ដឹក​ទំនិញ ២៥ ករណី​ក្នុង​ឆ្នាំ ១៩៩៤, ២២០ ករណី​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០០០ និង​ជាង ១៥០ ករណី​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០០៣។ ចាប់​តាំង​ពី​មាន​កំណើន​ចោរកម្ម​តាម​សមុទ្រ​មក កង​ទ័ព​ជើង​ទឹក​ឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី និង សិង្ហបុរី បាន​ពង្រឹង​សន្តិសុខ ដោយ​ចេញ​នាវា​ល្បាត​តំបន់​នោះ​តាំង​ពី​ខែកក្កដា ២០០៤។

គិត​តាំង​ពីឆ្នាំ ១៨៨០ មាន​នាវា ៣៤ គ្រឿង​បាន​លិច។ គ្រោះ​ថ្នាក់​មួយ​ទៀត គឺ​ផ្សែង​មក​ពី​ភ្លើង​ឆេះព្រៃ​នៅ​កោះ​ស៊ូម៉ាត្រា ដែល​កម្រិត​គំហើញ​មក​ត្រឺម ២០០ ម៉ែត្រ ដែល​​បង្ខំ​​ឲ្យ​​នាវា​​ទាំង​​ឡាយ​បន្ថយ​ល្បឿន។

សំណើ​បន្ទូរ​បន្ថយ​ភាព​កក​កុញ​នៅ​ច្រកមលក្កា

ប្រទេស​ថៃ​បាន​អភិវឌ្ឍ​គម្រោង​ជា​ច្រើន​ក្នុង​ការ​កាត់​បន្ថយ​សក្ដានុពល​របស់​ច្រក​សមុទ្រ​នេះ។ រដ្ឋាភិបាល​ថៃ​បាន​ស្នើ​ជា​ច្រើន​ដង​ឲ្យ​​ជីក​ព្រែក​ជីក កាត់​តាម​តំបន់​ចម្រៀក​ដីក្រះ ដែល​អាច​កាត់​ចម្ងាយ​​ផ្លូវ​​បាន ៩៦០ គ.ម. ក្នុង​​ការ​​ដឹក​​ជញ្ជូន​​ពី​​មហាសមុទ្រ​ឥណ្ឌា​ទៅ​មហាសមុទ្រ​ប៉ាស៊ីហ្វ៊ិក។ ការ​​ធ្វើ​បែប​នេះ​អាច​​នឹង​កាត់​ប្រទេស​ថៃ​ជា​ ២ ផ្នែក និង​អាច​ឈាន​ទៅ​ដល់​កាត់​តំបន់​មាន​ជន​មុស្ល៊ិម​ភាគ​ច្រើន​​នៅ​ខេត្ត​បត្តានី​ចេញ​ពី​ថៃ​ផង​ដែរ។ នៅឆ្នាំ ២០០៤ ប្រទេស​ចិន​បាន​ស្នើ​ជា​សម្ងាត់​ក្នុង​ការ​ចេញ​ថ្លៃ​ចំណាយ​ទាំង​ស្រុង​ក្នុង​ការ​ជីក​ព្រែក។ ទោះ​ជា​មាន​ការ​គាំ​ទ្រ​ពី​អ្នក​នយោបាយ​ថៃ​ជា​ច្រើន​ក៏​ដោយ សំណើ​​ឲ្យ​ជីកព្រែកនេះមិនអាចទៅមុខបានទេ ដោយសារការចំណាយទាំងហិរញ្ញវត្ថុនិងការបំផ្លាញប្រព័ន្ឋអេកូឡូស៊ី។

សំណើ​មួយ​ផ្សេង​ទៀត​ គឺ​ឲ្យ​សាងសង់បំពង់បង្ហូរប្រេងកាត់តាមចំរៀកដីក្រា ដើម្បីបង្ហូរប្រេងកាតពីកប៉ាល់នៅម្ខាងទៅកប៉ាល់នៅម្ខាងទៀត។ សំណើ​នេះ​ត្រូវ​គេ​ប៉ាន់​ប្រមាណ​ថា អាច​កាត់​បន្ថយ​តម្លៃ​ផ្គត់​ផ្គង់​ប្រេង​កាត​ទៅ​អាស៊ី​បាន ០,៥$/បារ៉ែល (៣$/ម)។ មីយ៉ាន់ម៉ាក៏បានលើកនូវសំណើ​អំពី​បំពង់​បង្ហូរ​ប្រេង​ស្រដៀង​នេះ​ដែរ។ មាន​សំណើ​មួយ​ផ្សេង​ទៀត​អំពី​ការ​ស្ថាបនា​បំពង់​បង្ហូរ​ប្រេង​ពី​មជ្ឍិមបូព៌ា​មក​ប្រទេស​ចិន ដែល​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​នៅ​ខែ​តុលា ២០០៤។