អាហ្វ្រិក៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ត រ៉ូបូ កែសំរួល: az:Afrika |
ត រ៉ូបូ បន្ថែម: si:අප්රිකාව |
||
| បន្ទាត់ទី២៧៣៖ | បន្ទាត់ទី២៧៣៖ | ||
[[sg:Afrîka]] |
[[sg:Afrîka]] |
||
[[sh:Afrika]] |
[[sh:Afrika]] |
||
[[si:අප්රිකාව]] |
|||
[[simple:Africa]] |
[[simple:Africa]] |
||
[[sk:Afrika]] |
[[sk:Afrika]] |
||
កំណែនៅ ម៉ោង០១:០៣ ថ្ងៃសៅរ៍ ទី២២ ខែមករា ឆ្នាំ២០១១
អាហ្វ្រិក គឺជាទ្វីបធំជាងគេទី២ នៅផែនដី និង មានប្រជាជនច្រើនជាងគេទី២ដែ បន្ទាប់ពី ទ្វីបអាស៊ី។ ទ្វីបអាហ្វ្រិក មានផ្ទៃក្រឡាប្រហែល ៣០.២ លានគីឡូម៉ែត្រការ៉េ (ដោយរួមបញ្ចូលទាំងបណ្ដាកោះនៅជិតៗផង) ដែលគ្របដណ្ដប់ប្រមាណ ៦% នៃផែនដី និង ២៤.៤% នៃផ្ទៃដីទ្វីប។[១] ជាមួយប្រជាជនប្រមាណ ៩៩២ លាននាក់ (នៅឆ្នាំ២០០៥) គឺប្រហែល ១៤.២% នៃចំនួនប្រជាជនពិភពលោក។
ទ្វីបនេះ ត្រូវបានព័ទ្ធជុំវិញដោយ សមុទ្រមេឌីទែរ៉ានេ នៅខាងជើង, ព្រែកជីកស៊ុយអេ និង សមុទ្រក្រហម នៅខាងជើងឆៀងខាងកើត, មហាសមុទ្រឥណ្ឌា ស្ថិតនៅខាងត្បូងឆៀងខាងកើត, និង មហាសមុទ្រអាត្លង់ទិក ស្ថិតនៅខាងលិច។ ទ្វីបអាហ្វ្រិក មាន៥៣ប្រទេសរួមទាំង "ម៉ាដាកាស្កា" និង ក្រុមកោះចំណុះជាច្រើនទៀត។
.svg)
អ្នកវិទ្យាសាស្ដ្រនិយម ពិចារណាថា មនុស្សលោកបានឧប្បតិដ្ឋាននៅអាហ្វ្រិកកណ្ដាល ច្រើនជាង ៧លានឆ្នាំហើយ (សូមអានអត្តបទអំពី មនុស្ស) គេនិយាយថា មនុស្សទាំងអស់ មកពីក្រុមមនុស្សដំបូង ដែលបានរស់នៅកន្លែងដែលយើងហៅនៅបច្ចុប្បន្នកាលនេះថា ប្រទេសអេត្យូពី អ្នកវិទ្យាសាស្ដ្រនិយមនិយាយថា អ្វីៗរបស់មនុស្សដែលចាស់ជាងគេ បានរកឃើញនៅ អេត្យូពី និងវាមានចំនាស់ ២០០ ពាន់ឆ្នាំ។[២]
ប្រទេសនៅទ្វីបអាហ្វ្រិក
មាន៦១ប្រទេសនៅអាហ្រ្វិក (ខ្លះជាដែនដីរបស់ប្រទេស នៅទ្វីប អីរ៉ុប មាន៥តំបន់
អាហ្វ្រិកខាងកើត
- ប៊ូរុនឌី
- កូម៉ូរូស
- ជីបូទី
- អេរីទ្រា
- អេត្យូពី
- កេនយ៉ា
- ម៉ាដាហ្គាស្ការ
- ម៉ាឡាវី
- មូរីទូស
- ម៉ាយូទេ (ប្រទេស បារាំង)
- ម៉ូហ្សំប៉ិក
- រេអូនីអូណ (ប្រទេស បារាំង)
- រ្វ៉ាន់ដា
- សេសែល
- សូម៉ាលី
- តង់ហ្សានៀរ
- អ៊ុយហ្គាន់ដា
- ហ្សំប៊ី
អាហ្វ្រិកកណ្តាល
- អង់ហ្គូឡា
- កាមេរូន
- សាធារណរដ្ឋ អាហ្វ្រិកកណ្ដាល
- ឆែត
- កុងហ្គូ (ឃីនសាសា)
- កុងហ្គូ (ប្រេសាវីល)
- អេក្វាទ័រ ហ្គីនី
- ហ្កាបុង
- សៅតូមេ និង ព្រីនស៊ីប
អាហ្វ្រិកខាងជើង
- អាល់ហ្សេរី
- អេហ្ស៊ីប
- លីប៊ី
- ម៉ារ៉ុក
- ស៊ូដង់
- ទុយណេស៊ី
- សាហារ៉ាខាងលិច
- ប្រជុំកោះកាណារីអាស (រាជាអាណាច័ក្រអេស្ប៉ាញ)
- សេអូតា (រាជាអាណាច័ក្រអេស្ប៉ាញ)
- ប្រជុំកោះម៉ាដេអីរ៉ា (ព័រទុយហ្គាល់)
- មេលីយ៉ា (រាជាអាណាច័ក្រអេស្ប៉ាញ)
អាហ្វ្រិកខាងត្បូង
អាហ្វ្រិកខាងលិច
- ប៊ែនីន
- ប៊ូគីណា ហ្វាសូ
- ខេបវើត
- កូឌីវ័រ
- ហ្សែមបៀរ
- ហ្គាណា
- ហ្គីនៀ
- ហ្គីនៀ-ប៊ីសូ
- លីបេរីយ៉ា
- ម៉ាលី
- មូរីតានី
- នីហ្សេ
- នីហ្សេរីយ៉ា
- សាងហេឡេង អាសេណសីអូណ និង ទ្រីស្សតាង របស់កូណា (ចក្រភពអង់គ្លេស)
- សេណេហ្គាល់
- សេរ៉ាឡេអូន
- តូហ្គូ
-
ព្រះចៅហ្វារ៉ាអុង រ៉ាមេសេស្សទី២ នៅអេហ្ស៊ីប -
-
-
មនុស្សប្រុសប្រជាជន តូអារ៉េក នៅអាល់ហ្សេរី -
មនុស្សប្រុសប្រជានកុលសម្ពន្ទ នៅបូសស្វានណា -
មនុស្សស្រី នៅប៊ែនីន -
មនុស្សស្រី នៅកេនយ៉ា -
-
ឯកសារយោង
- ↑ Sayre, April Pulley. (1999) Africa, Twenty-First Century Books. ISBN 0-7613-1367-2.
- ↑ "Homo sapiens: University of Utah News Release: Feb. 16, 2005". http://web.utah.edu/unews/releases/05/feb/homosapiens.html.