សង្រ្គាមស៊ីវិលអាមេរិក

ពីវិគីភីឌា
សង្រ្គាមស៊ីវិលអាមេរិក

Clockwise from top left: Battle of Stones River; Confederate prisoners of war; Battle of Fort Hindman.
កាលបរិច្ឆេទ April 12, 1861 – May 10, 1865 (by declaration)[១]
(4 ឆ្នាំ, 3 សប្ដាហ៍ និង 6 ថ្ងៃ)
(last shot fired June 22, 1865)
ទីតាំង Southern United States, Northeastern United States, Western United States, Atlantic Ocean
លទ្ធផល Union victory
ភាគីសង្គ្រាម
 សហរដ្ឋអាមេរិក  Confederate States
មេបញ្ជាការ និង មេដឹកនាំ
Abraham Lincoln

Edwin M. Stanton
Ulysses S. Grant
William T. Sherman
David Farragut
David D. Porter

and others
Jefferson Davis

Judah P. Benjamin
Robert E. Lee
Joseph E. Johnston
Raphael Semmes
Josiah Tattnall

and others
កម្លាំង
2,100,000 1,064,000
សហេតុភាព និង ការខាងបង់
110,000 Army killed in action/dead of wounds [២]
25,000 Army dead in Confederate prisons [២]
2,260 Navy/Marines killed [៣]

~ 365,000 total dead[៤]
275,200 wounded
75,000 killed in action/dead of wounds (incomplete data)[៣]
26,000–31,000 Army dead in Union prisons [៣]



~260,000 total dead
137,000+ wounded

ទំព័រគំរូ:Campaignbox American Civil War

សង្រា្គមស៊ីវិលអាមេរិក ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាសង្រ្គាមរវាងរដ្ឋនិងរដ្ឋ ឫក៏គ្រាន់តែជាសង្រ្គាមស៊ីវិលនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលនៅក្នុងកំឡុងឆ្នាំ (១៨១៦ទៅ១៨៦៥)ចាប់តាំងពីរដ្ឋខាងត្បូងបានប្រកាសផ្ដាច់ខ្លួនចេញពីគ្នាគឺ អាមេរិក ខន់ហ្វីដឺរាស៊ី និង អាមេរិកខាងជើង ដែលក្នុងនោះមានរដ្ឋចំនួន១១ ។សង្គ្រាមនេះប្រភពដើមមកពីរបញ្ហាទាំសភាព និងបញ្ហាឈ្លានពានទឹកដីនៅភាគខាងលិច។ មហាអំណាចបរទេសមិនព្រមជួយធ្វើអន្តរាគម៍។ ក្រោយពីសង្រ្គាមអស់រយៈ៤ឆ្នាំបានធ្វើឲ្យទាហានជាង ៦០០០០០នាក់ស្លាប់ និងបានបំផ្លាញហេដ្ឋារចនាសម្ព័នជាច្រើន និងបានបំផ្លាញពួកខន់ហ្វីដឺរាស៊ីនៅភាគខាងត្បូងជាច្រើន ហើយវាពិតជាពិកបាកខ្លាំងណាស់ក្នុងការកសាងឡើងវិញ និងឯកភាពជាតិបានធានាសិទ្ធពីស៊ីវិលឲ្យដោះលែងទាសករមកវិញ។

នៅក្នុងឆ្នាំ១៨៦០ ពួកសារធារណៈរដ្ឋនិយមបានធ្វើការបោះឆ្នោតដែលមានមេដឹកនាំដោយប្រធានាធិបតី អប្រាហាំលីនខុន ជំទាស់និងការពង្រីកនៃទាសភាពចូលទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិក លីនខុនបានឈ្នះការបោះឆ្នោត ប៉ុន្តែមុនពេលគាត់សម្ភោធនៅខែ មិនា ៤ ១៨១៦ រដ្ឋតូចៗចំនួន ៧ រួមជាមួយនិងសេដ្ឋកិច្ចកប្បាសដែលត្រូវបង្កើតឡើងដោយពួកខន់ហ្វីដឺរាស៊ី។ប្រាំមួយថ្ងៃដំបូងការធ្វើរបបគមន៏នៃទាសករមានសមាត្រខ្ពស់បំផុតចំនួន ៤៨,៨%ប្រជាជនរបស់ពូកគេសម្រាប់ប្រាំមួយថ្ងៃនេះ។

លោកប្រធានាធិបតី ចាម៉ាស បូចានាន់ និងសារណៈរដ្ឋបានផ្តាច់ខ្លួនចេញ នេះជាការខុសច្បាប់។តាមរយៈការអះអាងរបស់លោក លីនខុនជាប្រមុខរដ្ឋបាននិយាយថាគាត់មិនបានផ្តួចផ្តើមនៃសង្រ្គាមស៊ីវិលនេះទេ ហើយពួកខន់ហ្វីដឺរាស៊ីបានអះអាងបន្ថែមទៀតថាកងកម្លាំងសហព័ន្ធ ហ្វូត បានរឹបអូសទឹកដីសហព័្នន្ធជាច្រើន។សន្និសិទ្ធសន្តិភាពមួយត្រូវបានបរាជ័យក្នុងគោលបំណងសម្របសម្រួលរវាងភាគីទាំងសងខាង ដូចជាការរៀបចំឡើងនូវសង្រ្គាមទាំងពីរ។ សហព័ន្ធនេះបានសន្មត់ថាបណ្តាប្រទេសនៅអឺរ៉ុបបានសង្ឃឹមទៅលើស្តេច ឃីង ចុតទុន ដែលពួកគេនិងធ្វើអន្តរាគមន៏, គ្មាននណាម្នាក់ហើយក៏គ្មានម្នាក់ព្រមទទួលស្គាល់សហព័ន្ធអាមេរិកថ្មីរបស់អាមេរិកទេ។

អាទិភាពបានចាប់ផ្តើមនៅខែ មេសា ១២១៨៦១ ខណៈពេលដែលកងកម្លាំងសហភាពមកលើ ហ្វរ ស៊មធើ ដែលជាបន្ទាយដ៏ធំមួយដោយធ្វើឡើងដោយកងទ័ពសហភាពនៅក្នុងរដ្ឋ ការ៉ូលីណា ខាងជើង។ ពេលនេះ លីនខុនបានអំពាចនាវឲ្យកងព័ទពង្រឹងឡើងវិញនូវ ហ្វត់នេះ។ ដូចនេះរដ្ឋតូចៗទាំងបួន រួមទាំង ខន់ហ្វីដឺរាស៊ី សរុបជាង១១រដ្ឋ។ហើយថ្មីៗនេះសហភាពរដ្ឋគ្រប់គ្រងព្រំដែននិងជាការបង្កើតឲ្យមានភាពរាំងស្ទះផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចជើងទឹកខាងត្បូង។ ដោយសារតែមានពត៍មានមិនច្បាស់នៅក្នុងឆ្នាំ១៨៦១ ១៨៦១ ថាកាលរដូវស្លឹកឈើជ្រុះឆ្នាំ១៨៦២ យុទ្ធនាកាសហភាពរបស់រដ្ឋ ម៉ារី ឡែន(រដ្ឋសហភាព)បានបញ្ចប់ជាមួយនិងការចាកចេញសហព័ន្ធនៅសមរភូមិ អឺតិតាម ទប់ស្កាត់ការអន្តរាគម៍នៃជនជាតិអង់គ្លេស។

លីនខន់បានចេញសេចក្តីប្រកាសថានឹងរំដោះខ្លួនចេញ បន្ទាប់ពីរការបញ្ឈប់គោលដៅនៃសង្រ្គាមទាសភាព។


See also[កែប្រែ]

General reference

Union

Confederacy

Ethnic articles

Topical articles

National articles

References[កែប្រែ]

Notes
Citations
  1. "The Belligerent Rights of the Rebels at an End. All Nations Warned Against Harboring Their Privateers. If They Do Their Ships Will be Excluded from Our Ports. Restoration of Law in the State of Virginia. The Machinery of Government to be Put in Motion There". The New York Times. The New York Times Company. Associated Press. 1865-05-10. Retrieved 2013-12-23.
  2. ២,០ ២,១ Fox, William F. Regimental losses in the American Civil War (1889)
  3. ៣,០ ៣,១ ៣,២ "Official DOD data". Archived from the original on 2017-12-06. Retrieved 2014-05-31.
  4. Chambers 1999, p. 849.

Cite error: <ref> tag with name "Civil War Refugees" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "Forrest McDonald 2002" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "Lincoln's Call for Troops" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "Lincoln's Call to Arms" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "McPhersonExceptionalism" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "Proclamation 83 – Increasing the Size of the Army and Navy" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "StatsWarCost" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "United States Volunteers – Indian Troops" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "WarLeader" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "american83" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "appomattox" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "approaching" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "census74" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "charleston" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "clement" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "confederacy" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "confederacy84" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "confederate36" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "controversy" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "copperhead" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "counterpoint" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "desertion" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "desertion37" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "economist" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "expansion" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "february" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "franklin" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "gallagher" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "history" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "inaugural" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "inaugural29" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "infantry" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "murdock" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "nationalgeographic" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "nationalism" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "nationalism19" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "nevins" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "nevins26" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "nevins73" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "proclamation" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "progressive" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "questia" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "reconstruct" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "republican18" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "republican21" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "sectionalism" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "sectionalism17" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "slate" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "southern" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "surrender" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "taussig" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "teachinghistory" defined in <references> is not used in prior text.
Cite error: <ref> tag with name "terrible" defined in <references> is not used in prior text.

Cite error: <ref> tag with name "ucsb" defined in <references> is not used in prior text.
Bibliography

Further reading[កែប្រែ]

External links[កែប្រែ]

ទំព័រគំរូ:American Civil War

ទំព័រគំរូ:American conflicts ទំព័រគំរូ:US history ទំព័រគំរូ:United States topics