អាពាហ៍ពិពាហ៍

ពីវិគីភីឌា

ដើមកំណើតនៃពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍[កែប្រែ]

ពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្មែរ[កែប្រែ]

នៅក្នុងពិធីមង្គលការខ្មែរ វាមានពិធីជាច្រើន បានប្រារព្ធធ្វើទៅតាមលំដាប់នៃកាលប្បវត្តិមួយ។ ពួកគេបានបង្ហាញពីឫស​ប្រវត្តិសាស្រ្ត​ដែលទាក់ទងនឹងសម័យព្រះពុទ្ធដែលកើតមានជាយូរយាណាស់មកហើយ នេះបើយោងតាមសៀវភៅ «ក្បួនអាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្មែរ» ឧកញ៉ាវិច្ឆិកា បានសរសេរដាក់ថា នៅក្នុងច្បាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍បុរាណខ្មែរ មនុស្សធ្វើការពិពណ៌នា​អំពី​បទចម្រៀង ព្រះវេស្សន្ដ បរម្យពោធិ៍សាត់ រៀបចំអាពាហ៍ពិពាហ៍រវាងកូនរបស់លោក ជាលី និងបទចម្រៀង​មួយចំនួនផ្សេងទៀត ​គឺអំពីការរៀប​ចំអាពាហ៍ពិពាហ៍​របស់ ព្រះរាម​ និង​នាង​សេដា។​ ឧកញ៉ាវិច្ឆិកា បានសរសេរថា ការត្រៀមលក្ខណៈអាពាហ៍ពិពាហ៍​នាពេលបច្ចុប្បន្នត្រូវបាន​រៀបចំតាម​វិធាន​​ដែលបានគូរឡើងដោយព្រះបាទព្រះជ័យជេស្ដាធិបតី បន្ថែម​លើស​ពីនេះទៅទៀត​ ប្រជាជនខ្មែរយើង​ក៏មានជំនាញ​ក្នុងវត្ថុ​បុរាណ​ ដាវ អាវុធពាសដែក និងវត្ថុបុរាណ។


វត្ថុបុរាណនេះ បើយោងតាមសៀវភៅរបស់ ស្តេចនេះដាក់ថា ពិធីទាំងអស់នៅក្នុងអាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្មែរ គឺទាក់ទងទៅនឹងរឿងព្រេងខ្មែរ ដូចជា៖

  • រឿងមួយ​តំណាលថា «សោមស្លាកន្សែង» ត្រូវបានគេប្រាប់ថា មានបុរសពីរនាក់​ដែលបានទៅចិញ្ចឹម​ក្របីរបស់ពួកគេនៅ​ក្នុងវាល​ចង់ធ្វើជាមិត្តជាមួយគ្នា​ហើយចង់តែទាក់ដោយ​អាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយ​គ្នាព្រោះម្នាក់​មានមានកូនប្រុសមួយនិងម្នាក់ទៀតមានកូនស្រីមួយនៅក្នុងគោលបំណងដើម្បីបង្ហាញពីពាក្យរបស់ ពួកគេពួកគេបាន​សុំស្លាគ្រាប់​ដាក់ក្នុងក្រមាឲគ្នាទៅវិញទៅមកដើម្បីបង្ហាញការសន្យារបស់ពួកគេថាកូនរបស់ពួកគេនឹងរៀបការជាមួយគ្នា។
  • រឿងមួយទៀតគឺ «ផ្កាស្លាបី» ​។ វាពណ៌នា​ថាមានបុរសបួននាក់ដែលមានជំនាញផ្សេងៗគ្នា បុរស់ទីមួយចេះហែលទឹក បុរស់ទីពីរចេះ បាញ់​ បុរស់ទីបីចេះទាយ៍ បុរស់ទីបួនចេះមន្តអាគម។ បន្ទាប់ពីបានបញ្ចប់ ការសិក្សា របស់ ពួកគេ ពួកគេក៏បានវិលត្រឡប់មកផ្ទះវិញ។ នៅតាមផ្លូវត្រឡប់មកវិញនៅក្បែរស្ទ្រីមមួយ បុរសចេះទាយ៍បានទាយ៍ ឱ្យដឹងថានៅថ្ងៃនោះ​ពួកគេនឹងទៅជួប​ក្មេងស្រីមួយ​ និង​​ជា​ភ​រិយារបស់ពួកគេ បន្ទាប់មកមានបក្សីដ៏ធំមួយបាននាំ​​​​​​​ក្មេងស្រីមួយមកចុះ​នៅខាងស្ដាំដែលមិន​ឆ្ងាយពីពួកគេប៉ុន្មាន​បុរសម្នាក់​បាញ់​ប្រហារ​នេះ​​បានយកក្បាលរបស់គាត់ ហើយបានបាញ់​​​​បក្សីចុះត្រឡប់ទៅស្ទ្រីម។ កីឡាករហែល​​​​​​ទឹកដែលហែលទឹកបន្ទាប់​​​មកបាននាំនាងដើម្បីទៅលើដីប៉ុន្តែនាងបានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតទៅហើយ។ បន្ទាប់ពីនោះបុរស​វេទមន្ត​បានជួយរបស់​នាងឲរស់​ឡើងវិញ​ម្តង​ទៀត។ បុរស់ទាំងបួនមានអារម្មណ៍ថាមានស្នេហាជាមួយនារីដ៏ឆ្នើមនេះបន្ទាប់មកពួកគេធ្វើការវិនិច្ឆ័យមិនដាច់ក៏បានឲស្ដេចជួយដោះស្រាយ។ ដូច្នេះស្ដេចបានវិនិច្ឆ័យថានាងនោះ​នឹងក្លាយជាប្រពន្ធរបស់​បុរស់ដែលហែលទឹក​ជួយនាងដោយសារ​តែគាត់អាច​ប៉ះរាងកាយរបស់នាងជាលើកដំបូង។ ចំនែកឯបុរសវេទមន្តនិងបុរសនាក់បាញ់នឹងក្លាយជាឪពុកម្តាយនិងបងប្រុសរៀងគ្នា។ ចាប់តាំងពីពេលនោះ មកនៅក្នុង អាពាហ៍ពិពាហ៍ទាំងអស់​កូនកំលោះ​និងកូនក្រមុំ​ត្រូវ​តែមា​នផ្កាស្លាបីនៅ​ក្នុងគោល​បំណង​ដើម្បីបង្ហាញ​​​​​​ការ​ដឹង​​​​គុ​​ណ​​​​ន​​​ឆ្ពោះទៅរកឪពុកម្តាយនិងបងប្អូនប្រុសបងប្អូនស្រីរបស់ពួកគេ។

ពិធីកំណត់កាលបរិច្ឆេទ​កូនកំលោះ​កាន់​ក្រម៉ា​រុំត្រូវ​បានប្រាប់​ថាព្រះអង្គម្ចាស់​ថោងគឺ​រៀបកា​រ​ជាមួយព្រះនាង ទេវីកូនស្រីរបស់ស្តេចនាគសមុទ្រ។ បន្ទាប់ពីការកំណត់​កាល​បរិច្ឆេទ​រួចទៅហើយ ទេវី បាននាំយកគាត់ទៅឪពុករបស់នាងនៅឋាននាគ ដូច្នេះកូន​ស្រីនាគ​សមុទ្ររបស់សម្ដេចបាន​សួរទៅកាន់កន្សែង​របស់នាងដើម្បីជ្រមុជទឹកក្នុងពិភពនាគ។នៅក្នុងខណៈនោះផងដែរដែលជាស្ដេចនាគបានបញ្ជាបុរសម្នាក់របស់លោកក្នុងការសម្លាប់ សម្ដេចនៅច្រកទ្វារចូលក្នុងគោលបំណងដើម្បីសាកល្បងសមត្ថភាពរបស់សម្ដេច។ ប៉ុន្តែកូនស្រីបានគេស្គាល់ថា ហេតុនេះ​នាងក្លែង​ធ្វើខ្លួនឯងថាជាសម្ដេចដោយ ផ្ចាញ់សំពត់​របស់នាងហើយ​វាត្រូវបានគេដាក់​នៅលើសម្ដេចជំនួស​ដូច្នេះថាឃាតករនេះ​គឺមិនអាច​សម្លាប់​​​​​ព្រះអង្គ នោះហើ​យជាមូលហេតុដែលនៅក្នុង​អាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្មែរ​នាពេលបច្ចុប្បន្នវាត្រូវបានគេមើលឃើញថាមាន សម្លៀក​បំពាក់ផ្លាស់ប្តូរ រវាងកូនកំលោះ និងកូន ក្រមុំនិងកូន កំលោះកូនក្រមុំកាន់ក្រម៉ារុំនៅក្នុងបន្ទប់អមដោយ "ផាត់ ជាយ និងនាងនាគ" និង​មានបទចម្រៀងដ៏ទៃទៀត។ ពិធីហៅថា "ជ័យ ហោង សួស្ដី ហោង បុរស ហោង" នេះនៅក្នុងពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍​​​បានអនុវត្តរហូត​ ដល់ឥឡូវនេះ​ត្រូវបានបន្តដោយរឿងបុរាណបានកត់ត្រាក្នុង សៀវភៅ"ច្បាប់នៃអាពាហ៍ពិពាហ៍" វាពណ៌នា​ថាពេលដែល​នៅលើពេល​​​វេលាមួយមានបងប្អូនប្រុសពីរនាក់ និង សួស្ដី។ នៅពេលនោះគ្មានស្ដេចសោយរាជ្យទេព្រោះស្តេចមុនបានស្លាប់ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដូ​ច្នេះ​ក្រុមមន្រ្តីនៅក្នុងព្រះ​បរមរាជវាំងពឹ​ងផ្អែក​លើដំរីដ៏បរិសុទ្ធនិ​ងសេះដើម្បី​ស្វែងរកបុ​រស​់​ម្នាក់ឱ្យធ្វើជាស្ដេចរបស់ពួកគេ។

បន្ទាប់មកសត្វទៅជិតផ្ទះរបស់បងប្អូន ជាលទ្ធផលពួក​គេបានដឹងថា​មួយក្នុងចំណោម​បងប្អូនប្រុស​គឺជាបុរសម្នាក់​ដែល​សមរម្យ​ដែលត្រូវបានគ្រងរាជ្យ។ ជ័យបានក្លាយជាព្រះមហាក្សត្រនិង សួស្ដី ក្លាយជាជំនួយការរបស់គាត់នៅពេលដូចគ្នានេះ។ ពេលដែលគ្រងរាជ្យប្រជាជន ធ្វើពិធីដើម្បីប្រទានពរដល់ព្រះមហាក្សត្រ ពួកគេបាននិយាយថា: «ជ័យ ហោង សួស្ដី ហោង បុរស ហោង" ក្នុងពេលដំណាលគ្នា។ ពរត្រូវបានសម្រួលឱ្យប្រើនៅក្នុងពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍ ពិធី "បង្វិល ពពិល" នៅក្នុងអាពាហ៍ពិពាហ៍​ខ្មែរត្រូវបានសរសេរផងដែរនៅក្នុង "រួមរឿងព្រេងខ្មែរ" សៀវភៅទំហំ 9 នេះបើយោងតាមរឿង​ព្រេងដែលវាត្រូវបាន​គេប្រាប់ថា​ពេល​ដែលនៅលើពេលវេលាមួយមានបុរសម្នាក់ឈ្មោះជ័យសូរិយាដែលបានបញ្ចប់ការបណ្តុះបមន្តអាគមរួចហើយពីព្រះគឺ ឥសូរ ដូច្នេះ​គាត់បានស្នើសុំព្រះសម្រាប់វត្ថុបុរាណដ៏ពិសិដ្ឋជាឧបករណ៍ពរជ័យសម្រាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍របស់មនុស្ស បន្ទាប់មក​ព្រះបាន​ប្រទាន​បុរសម្នាក់នេះចម្លងនៃលិង្គនិង ការចម្លងនៃទ្វាមាសប្រពន្ធរបស់គាត់ដែលជាឧបករណ៍ពរជ័យមួយរបស់គាត់ដើម្បីបានរីករាលដាលកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ពួកគេនៅក្នុងពិភពលោក ។ព្រះឥសរបានយកខ្សាច់​ពេជ្រ ពីសាកលវិទ្យាល័យ​ដើម្បីធ្វើឱ្យស្លឹកពោធិមាស​ដែល​តំណាងឱ្យ ទ្វាមាសប្រពន្ធរបស់គាត់ ហើយបានយកថ្មពេជ្រពី ភ្នំហិម៉ាឡៃយ៉ា ដើម្បីធ្វើឱ្យ ទៀនដែលតំ ណាង ឱ្យ លិង្គ របស់ គាត់និងបានសន្មត់ថាវាជាការពរជ័យពីរ "។ បន្ទាប់មកគាត់បាន​ប្រាប់បុរសម្នាក់ឱ្យ​យកទៀនរុំនៅក្នុង​ស្លឹកពោធិបាន​គូសបីដងនៅជុំវិញកូន​កំលោះ​​​បាននិង កូនក្រមុំ ដើម្បី ឱ្យស្រូបផ្សែងធ្វើឱ្យពួកវា មានអានុភាព ។ "បង្វិលពពិល" ពិធីនេះ​ត្រូវបានគេ​ជឿថានាំមក​នូវភាពសុខ​ដុមរម្យនា សម្រាប់គូ ស្វាមីភរិយាថ្មី ធ្វើឲពួកគេទ ទួលបាន ជោគជ័យ នៅក្នុងបញ្ហាប្រឈមទាំងអស់។ចាប់តាំងពីពេលនោះ មកប្រជាជនខ្មែរមាន ភាពរឹងមាំដោយស្មោះ និងមានជឿថានៅ ក្នុងពិធី "ពពិល" វាត្រូវបានអនុវត្តមិនត្រឹម តែនៅក្នុង ពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍ប៉ុន្តែ ក៏មាន​នៅក្នុងពិធីផ្សេងទៀត​ដូចជាឡើងផ្ទះ,ខួបកំណើត។​សង្កត់ជាអាវុធមុខប្រពៃ​ណីអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅ​ក្នុងដំណើរការ​រីកចម្រើន​នេះ​ក៏​បានប្រាប់ថា នៅពេល ដែលនៅលើពេលវេលាមួយមានជិះសេះជាន់ខ្ពស់មួយនៅក្នុងវិមានពារាណសីដែលបានធ្លាក់ក្នុងអន្លង់ស្នេហ៍ជាមួយ នឹងកូនស្រីរបស់អ្នក​ភូមិនិងដាក់ដុំមាសមួយ​ជាថ្លៃបណ្ណាការមួយនិង​បានសន្យាថានឹងរៀបការ​ជាមួយនៅក្នុង​ពេល​បីខែ។​បីឆ្នាំបានទៅដូច្នេះនាងត្រូវរៀបការជាមួយអ្នកភូមិជិតខាងរបស់ នាង ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍​នេះមានបុរស់ជិះ​សេះម្នាក់បាន​បង្ហាញ​ខ្លួន​និងបានយកដាវរបស់គាត់ចេញនិងបានសម្លាប់បុរសម្នាក់ដែលមានកូនក្រមុំនេះ បន្ទាប់មកប្រធាន អ្នកបួស បាន​អធិ​ស្ឋាន​​​ដើម្បីច្រានចោលនូ វរឿងអាក្រក់ទាំងអស់ នៅកន្លែងនោះ អ្នកបួស បានវិភាគលើអំណាចនៃដាវនេះ។ នោះហើយជាមូលហេតុ ដែលប្រជាជនប្រើដាវ មួយ នៅក្នុងពិធីរៀប អាពាហ៍ពិពាហ៍ នៅពេល ដែលកូន កំលោះ និងកូនក្រមុំនៅក្នុងសម្រាប់ការប្រទានពរ។ ពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍គឺមានន័យខ្លាំងណាស់ សម្រាប់ជីវិតរបស់ បុគ្គលដែល មានគួ។ ប្រពៃណី​និងច្បាប់របស់ប្រទេសនោះរ​បស់​ពួក​គេ។នោះហើយជាមូលហេតុដែលពិធីនេះត្រូវបានដោះស្រាយដោយប្រុងប្រយ័ត្នជាមួយនឹងការទាក់ទងនឹងការជ្រើសរើសកាលបរិច្ឆេទដែលត្រូវបានគេជឿថានាំមកនូវសំណាងនិងភាព សុខដុមសម្រាប់ជីវិតរបស់ប្រជាជននិងការចាប់ផ្តើមជាមួយក្រុមគ្រួសារថ្មី។គ្រួសារមួយចំនួនមិនអនុញ្ញាតឱ្យកូនរបស់ពួកគេរៀបការនៅក្នុងរដូវភ្លៀងនិងពន្យាពេលខ្លះវាសម្រាប់រយៈពេលពីរឆ្នាំបន្ទាប់ពីពិធីភ្ជាប់ពាក្យនេះដោយសារតែការទស្សន៍ទាយនោះទេ។ នេះបើយោងតាមលោកញាណភឿនអ្នក ស្រាវជ្រាវនិង ជាចាងហ្វាងការផ្សាយ នៃ​ប្រពៃណីខ្មែរ ជាតិនិងគណៈកម្មាធិការបុណ្យ អន្ដរជាតិលោកបាន​ឱ្យដឹងថាប្រពៃណី​ខ្មែរ អនុញ្ញាតឱ្យ មនុស្ស​ដែលរៀបការបានតែ​នៅ​ក្នុងរយៈពេលប្រាំមួយខែ ក្នុងមួយឆ្នាំប៉ុន្តែ មិនបានប្រាំមួយផ្សេងទៀត។ អាពាហ៍ពិពាហ៍ អាចត្រូវបាន អនុវត្ត តែនៅ ក្នុងខែ​ 30 ថ្ងៃ។​ ​​​ អ្នកទាំងនោះបានប្រាំ មួយខែអាច នឹងមាននៅដើមខែ ឧសភាខែ កក្កដា ខែ តុលា ខែមករានិងខែមីនា។ ប៉ុន្តែ​សម្រាប់ពិធី​ភ្ជាប់ពាក្យ​និង​ការផ្គូផ្គងដែល គីមីវិទ្យា ធម្មជាតិ រវាង កូនប្រុសនិងកូនស្រីនោះពួកគេអាចនឹងត្រូវធ្វើនៅក្នុងខែណាមួយទេ។ លោកបាន​បន្ត​ទៀត​ថាសម្រាប់ខែខាងលើនេះគឺមានតែ 7 ថ្ងៃនៃការជារៀងរាល់ខែដែលជាថ្ងៃល្អ។ នេះបើយោងតាមប្រពៃណី​ខ្មែរពួកគេមិនគួរ​អនុវត្ត​នៅលើខួបកំណើតរបស់ពួកគេនៅថ្ងៃសាសនាពងក្រពើតាមច័ន្ទគតិឬនិងព្រះអាទិត្យនិងក្នុងអំឡុងពេលចូលឆ្នាំថ្មីខ្មែរ។ ជាការពិតណាស់មូលហេតុដែលមនុស្សមិនទទួលបានរៀបការក្នុងរដូវភ្លៀង នេះគឺថាមានច្រើន​នៃការមានភ្លៀងធ្លាក់​ដែលធ្វើ​ឱ្យ​វា​មានការលំបាក សម្រាប់ការ ទទួលស្វាគមន៍ អាពាហ៍ពិពាហ៍ណើរការនិងពិធីបុណ្យផ្សេងទៀត។ វាជាការលំ​បាកណាស់​សម្រាប់​ភ្ញៀវ​ដែលបានធ្វើដំណើរ ទៅចូលរួមមង្គល ការផងដែរ ហើយវាជា ពេលដែលកសិករ រវល់ ជាមួយវាលរបស់ពួកគេ។