ឌិត ប្រន
| អ្នកកាសែត ឌិត ប្រន(ខ្មែរ) | ||
|---|---|---|
| ||
| ព័ត៌មានមួយចំនួន | ||
| កំណើត | ២៧ កញ្ញា ១៩៤២
ខេត្តសៀមរាប ប្រទេសកម្ពុជា | |
| មរណៈភាព | ៣០ មិនា ២០០៨
ញូជើស៊ី | |
| និវេសដ្ឋាន | វ៉ូតប្រីឌ, ញូជើស៊ី | |
| និយោជិក | ញ៉ូយ៉កថែម | |
| បង្ហាញពី | វាលពិឃាដ | |
| និយោជិក | ញ៉ូយ៉កថែម | |
| ដៃគូ | ស៊ីដនី ស្កាបើក | |
ឌិត ប្រន (ថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៤២-ថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០០៨) ដែលជាអ្នកសារព័ត៌មានរបស់ប្រទេសកម្ពុជាដ៏ល្បីល្បាញម្នាក់ ហើយត្រូវបានគេស្គាល់ជាជនភៀសខ្លួន និងជាអ្នកដែលនៅរស់រានមានជីវិតពីការសម្លាប់រង្គាល។ លោកជាប្រធានបទនៃរឿង(វាលពិឃាត)ដែលបានទទួល ពានរង្វាន់ Academy Award ប្រចាំឆ្នាំ១៩៨៤។ លោកត្រូវបានបង្ហាញក្នុងខ្សែភាពយន្តនេះ តាមរយៈតួសម្តែង លោក ង៉ោ ហាំង សំណាង Haing Ngo ( ១៩៤០-១៩៩៦) ដែលទើបចូលសំដែងភាពយន្តជាលើកដំបូង និង ទទួលបាន ពានរង្វាន់តួរងសំដែងបានល្អបំផុតប្រចាំឆ្នាំ ។
ខ្សែជីវិតដំបូង
[កែប្រែ]លោក ឌិត ប្រន បានកើតនៅខេត្តសៀមរាម ប្រទេសកម្ពុជា នៅក្បែរប្រាសាទអង្គវត្ត។ ឪពុករបស់លោកជាមន្ត្រីការងារសាធារណៈ។ លោកឌិតប្រនបានសិក្សាភាសាបារាំងនៅឯសាលា តែបានរៀនភាសាអង់គ្លេសដោយខ្លួនឯង។ ទាហានអាមេរិកបានជួលលោកអោយធ្វើជាអ្នកបកប្រែភាសាអោយពួកគេ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីចំណងមិត្តភាពរបស់លោកជាមួយនឹងសហរដ្ឋអាមេរិចកាន់តែមានភាពជិតស្និតនោះ លោកប្រន បានដើរតួសំដែងធ្វើជាកម្មករនាវាជាមួយខ្សែភាពយន្តអង់គ្លេស បន្ទាប់មកក៏បានធ្វើជាអ្នកទទួលភ្ញៀវក្នុងសណ្ឋាគារ ។
សម័យបដិវត្តន៍
[កែប្រែ]ក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥ លោកប្រនហើយនឹងលោក ស៊ីដនី សែនបឺហ្គ (Sydney Schanberg) ដែលជាអ្នករាយការណ៍របស់កាសែតញូយ៉កថែម បានតាមដានស្ថានការណ៍នៃប្រទេសកម្ពុជាចំពោះការធ្លាក់ចុះរបស់រដ្ឋធានីភ្នំពេញចូលក្នុងរបបកុំមុយនីសខ្មែរក្រហម។ លោក ស៊ីដនី សែនបឺហ្គ (Sydney Schanberg)និងអ្នករាយការណ៍បរទេសផ្សេងទៀតត្រូវបានអនុញ្ញាតិ់អោយចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជា លើកលែងតែលោកឌិតប្រនម្នាក់ ។ ដោយសារតែការសង្កត់សង្កិនផ្នែកចំណេះដឹងក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ លោកក៏ត្រូវបិទបាំងការពិតនៃចំណេះដឹងរបស់លោក និងការដែលបានស្គាល់គ្នាជាមួយជនជាតិអាមេរិកាំង ដោយភូតអង្គការខ្មែរក្រហម ថាជាអ្នកបើកបរតាក់ស៊ី។ នៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់បានបង្ខំអោយធ្វើការក្នុងជំរុំទាសករ លោកប្រនបានស៊ូទ្រាំរស់នៅអត់ឃ្លាន រងការធ្វើទារុណកម្មអស់រយៈពេលជិត ៤ឆ្នាំមុនពេលដែលទាហានវៀតណាមវាយផ្ដួលរំលំរបបខ្មែរក្រហមក្នុង ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨។ លោកប្រនបានដាក់ឈ្មោះសម័យនោះថា (វាលពិឃាដ "Killing Fields" សំដៅទៅលើគំនរសាកសព និងឆ្អឹងជាច្រើនរបស់ជនរងគ្រោះខ្មែរទាំងឡាយ ដែលលោកបានដើរឆ្លងគេចរវាងចំងាយ ៤០ ម៉ាយ(40miles)។ បងប្អូនប្រុសបី និងស្រីមួយនាក់របស់លោកប្រនត្រូវបានគេសម្លាប់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ។ លោកប្រន បានធ្វើដំណើរត្រលប់ទៅខេត្តសៀមរាប ហើយបានទទួលដំណឹងថាសមាជិកគ្រួសាររបស់លោក ជាង៥០នាក់បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិត។ ជនជាតិវៀតណាម បានលើកលោកអោយធ្វើជាមេភូមិ ប៉ុន្តែលោកបានបដិសេធនិងគេចខ្លួនទៅប្រទេសថៃ នៅថ្ងៃទី៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៩ បន្តាប់ពីការភ័យខ្លាចពួកគេដឹងពីចំណងមិត្តភាពរបស់លោកជាមួយនឹងអាមេរិក។
ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៨០ លោកប្រន បានធ្វើការជាអ្នកសារព័ត៌មានផ្នែកខាងថតរូបជាមួយកាសែតញូយ៉កថែម ក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក។
ជីវិតផ្ទាល់ខ្លួន
[កែប្រែ]នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៦ លោកបានចូលសញ្ជាតិអាមេរិកជាមួយប្រពន្ធឈ្មោះ សែ មឿន (Ser Moeun Dith) ដែលបានលែងលះគ្នា គ្រាបន្ទាប់មកទៀត។ បន្ទាប់មក លោកបានរៀបការជាមួយគិម ដឺផល(Kim DePaul) ប៉ុន្តែក៏បានលែងលះគ្នាសាជាថ្មីទៀត។ លោកធ្លាប់បានឃោសនាបញ្ចុះបញ្ចូល អោយគេស្គាល់ពីជនរងគ្រោះក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរ ជាពិសេសអ្នកស្រាវជ្រាវ និងជាប្រធាននៃគំរោង(The Dith Pran Holocaust Awareness Project)។ លោកក៏ជាអ្នកដែលទទូលនូវមេដាយកិត្តិយស Ellis Island ឆ្នាំ១៩៩៨ និងពានរង្វាន់ដ៏ថ្លៃថ្លាខ្ពង់ខ្ពស់នៃមជ្ឍមមណ្ឌលអន្តរជាតិ(The International Center)។
មរណៈភាព
[កែប្រែ]លោក ប្រន បានស្លាប់នៅ ថ្ងៃអាទិត្យ ទី៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០០៨ នៅក្រុងញូប្រនស្វីគ, រដ្ឋញូជើស្ស៊ី, នៅអាយុ៦៥ឆ្នាំ ដោយសាររោគមហារីកលំពែង។
ឯកសារយោង
[កែប្រែ]ភ្ជាប់សម្ព័ន្ធខាងក្រៅ
[កែប្រែ]
- Dith Pran at Findagrave
- "Dith Pran Biography". Retrieved 2008-03-31.
- The Dith Pran Holocaust Awareness Project at the Internet Archive
- The Last Word of Dith Pran New York Times. March 30, 2008. Video Interview of Dith Pran.
- Obituaries:
- The Times, 31 March 2008 Archived 24 May 2010[Date mismatch] at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.
- The Daily Telegraph, 1 April 2008
- The Independent, 1 April 2008
- The Guardian, 1 April 2008