ឋាឡាន់

ឋាឡាន់ (អង់គ្លេស: Talent) ជាខ្នាតទម្ងន់មួយក្នុងចំណោមខ្នាតជាច្រើនទៀត នៅសម័យបុរាណ។ វាជាខ្នាតទម្ងន់មួយដែលត្រូវបានគេប្រើនៅក្នុងពាណិជ្ជកម្ម ហើយក៏ត្រូវបានប្រើសម្រាប់ថ្លឹងលោហៈមានតម្លៃផងដែរ ដូចជាមាស ឬប្រាក់ជាដើម។^[១]^[២] ១ឋាឡាន់របស់ក្រិកឬ ១អាទិកឋាឡាន់ ស្មើនឹង ២៦ គីឡូក្រាម (៥៧ Ib) ១ឋាឡាន់របស់រ៉ូម៉ាំងស្មើនឹង ៣២,៣ គីឡូក្រាម (៧១ Ib) ១ឋាឡាន់របស់អេស៊ីព្ទស្មើនឹង ២៧ គីឡូក្រាម (៦០ Ib) ហើយ ១ឋាឡាន់របស់បាប៊ីឡូនស្មើនឹង ៣០,៣ គីឡូក្រាម (៦៧ Ib)^[៣] អ៊ីស្រាអែលសម័យបុរាណ និងប្រទេសគ្រីស្ទានឡាតាំងជាច្រើនទៀត បានប្រើខ្នាតឋាឡាន់របស់ពួកបាប៊ីឡូន ប៉ុន្តែក្រោយមកបានកែប្រែទម្ងន់ឡើងវិញ។^[៤] ឋាឡន់ដែលមានទម្ងន់ធម្មតា ត្រូវបានប្រើនៅក្នុងសម័យនៃព្រះគម្ពីរសម្ពន្ធមេត្រីថ្មី ដែល១ឋាឡាន់ស្មើនឹង ៥៨,៩ គីឡូក្រាម (១៣០ Ib)។^[៤]

អាទិកឋាឡាន់ (Attic Talent)

១អាទិកឋាឡាន់ ស្មើនឹង ៦០ មីណា ឬ ៦០០០ ដ្រាក់ម៉ា។^[៥] មាន៦០០០០ ដ្រាក់ម៉ា ក្នុងមួយអាទិកឋាឡាន់។

១អាទិកឋាឡាន់មានទម្ងន់ប្រហែលជា ២៦ គីឡូក្រាម (៥៧ Ib)។ បើតាមការប៉ាន់ស្មានរបស់ Friedrich Hultsch ថា ១អាទិកឋាឡាន់មានទម្ងន់ ២៦.១៩៦ គីឡូក្រាម រីឯ Dewald (ឆ្នាំ ១៩៩៨) ថាមានទម្ងន់ស្មើនឹង ២៥.៩៩២ គីឡូក្រាម។^[៦]

ប្រាក់១អាទិកឋាឡាន់មានតម្លៃស្មើនឹងតម្លៃពលកម្មជំនាញរបស់ក្មេងប្រុសអាយុ៩ឆ្នាំ។^[៧] នៅឆ្នាំ ៤១៥ មុនគស ប្រាក់បៀរវត្សរមួយខែរបស់កម្មករកប៉ាល់ស្មើនឹង ១អាទិកឋាឡាន់។^[៨] ប្រាក់ឈ្នួលប្រចាំថ្ងៃរបស់ទានហាន ក្នុងមួយថ្ងៃស្មើនឹង ១ដ្រាក់ម៉ា។

អ៊ីជីនីថិនឋាឡាន់ (Aeginetan Talent)

១អ៊ីជីនីថិនឋាឡាន់មានទម្ងន់ប្រហែលជា ៣៧ គីឡូក្រាម។ ប្រវត្តិវិទូអាឡឺម៉ង់ Friedrich Hultsch បានគណនាឃើញថាទម្ងន់នៅចន្លោះពី ៣៦.១៥ ទៅ ៣៧.២ គីឡូក្រាម ដោយផ្អែកលើទម្ងន់កាក់មួយ metretes ពេញ។^[៩] លោក Percy Gardner បានប៉ាន់ស្មានថា ១អ៊ីជីនីថិនមានទម្ងន់ស្មើនឹង ៣៧.៣២ គីឡូក្រាម។^[១០]

១អ៊ីជីនីថិនឋាឡាន់មានតម្លៃស្មើនឹង ៦០ អ៊ីជីនីថិនមីណា ឬ ៦០០០ អ៊ីជីនីថិនដ្រាក់ម៉ា។

ឋាឡាន់ផ្សេងៗទៀត

ពួកបាប៊ីឡូន សាម៉ារី និងហេព្រើរ បានបែងចែកមួយឋាឡាន់ជា៦០មីណា។ ១មីណារបស់ក្រិកមានទម្ងន់ប្រហែលជា 434 ± 3 ក្រាម។ ១ឋាឡាន់របស់រ៉ូម៉ាំងស្មើនឹង ១០០ libra. ១ libra ស្មើនឹង៣ភាគ៤នៃមីណារបស់ក្រិក ដូច្នេះ ១ឋានឡាន់របស់រ៉ូម៉ាំងស្មើនេង ១.២៥ ឋាឡាន់របស់ក្រិក។ ១ឋាឡាន់របស់អេស៊ីព្ទស្មើនឹង ៨០ librae។^[១១]

ឋាឡាន់គឺជាឯកត្តាតម្លៃដែលត្រូវបានលើកមកនិយាយនៅក្នុងព្រះគម្ពីរសញ្ញាថ្មី នៅក្នុងពាក្យឧបមារបស់ព្រះយេស៊ូវអំពីឋាឡាន់ (ម៉ាថាយ ២៥:១៤-៣០)។^[១២] នេះគឺជាប្រភពដើមនៃការប្រើពាក្យ "ឋាឡាន់" សំដៅន័យថា "អំណោយទាន ឬ ជំនាញ" នៅក្នុងភាសាអង់គ្លេស និងភាសាផ្សេងទៀត។^[១៣]^[១៤] កណ្ឌគម្ពីរលូកាបានរួមបញ្ចូលទាំងពាក្យឧបមាផ្សេងទៀតដែលទាក់ទងនឹងមីណា។^[១៥]^[១៦] ឋាឡាន់ត្រូវបានគេឃើញនៅក្នុងពាក្យឧបមាផ្សេងទៀតរបស់ព្រះយេស៊ូវ^[១៧] គឹត្រង់កន្លែងដែលអ្មកបម្រើម្នាក់ត្រូវបានអត់ទោសឲ្យចំពោះបំណុលដែលគាត់ជំពាក់ចំនួនមួយម៉ឺនឋាឡាន់ ប៉ុន្តែអ្នកបម្រើនោះមិនព្រមអត់ទោសដល់គូកនរបស់ខ្លួន ដែលជំពាក់តែមួយរយឌេណារីវិញ។ ^[១៨]^[១៩]

ឯកសារយោង

↑ Homer, Iliad, Hom. Il. 23.784.
↑ Talent (Biblical Hebrew), unit of measure, unitconversion.org.
↑ Herodotus, Robin Waterfield and Carolyn Dewald, The Histories (1998), p. 593.
↑ ^៤,០ ^៤,១ "III. Measures of Weight:", JewishEncyclopedia.com
↑ Renfrew & Wagstaff (1982): "One Attic talent was the equivalent of 60 minae or 6,000 drachmae..."
↑ Dewald (1998), in Appendix II
↑ Engen, Darel. "The Economy of Ancient Greece Archived 2006-05-02 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.", EH.Net Encyclopedia, 2004.
↑ Thucydides. History of the Peloponnesian War. Book 6, verse 8: "Early in the spring of the following summer the Athenian envoys arrived from Sicily, and the Egestaeans with them, bringing sixty talents of uncoined silver, as a month's pay for sixty ships, which they were to ask to have sent them."
↑ Hultsch (1882), p 502
↑ Gardner (1918)
↑ John William Humphrey, John Peter Oleson, Andrew Neil Sherwood, Greek and Roman technology, p.487.
↑ Matthew 25:14-30
↑ Talent. (F.-L-Gk.) The sense of 'ability' is from the parable; Matt. xxv. F. talent, 'a talent in money; also will, desire;' Cot. —L. talentum. — Gk. тоЛа»Tov, a balance, weight, sum of money, talent. Named from being lifted and weighed; cf. Skt. tul, I.. tollere, to lift, Gk. Tcsa-m, sustaining. (TAL.) Allied to Tolerate. Der. talent-ed, in use before A. D. 1700. p 489 A concise etymological dictionary of the English language, Rev. Walter W. Skeat
↑ talent late 13c., "inclination, disposition, will, desire," from O.Fr. talent, from M.L. talenta, pl. of talentum "inclination, leaning, will, desire" (1098), in classical L. "balance, weight, sum of money," from Gk. talanton "balance, weight, sum," from PIE *tel-, *tol- "to bear, carry" (see extol). Originally an ancient unit of weight or money (varying greatly and attested in O.E. as talente), the M.L. and common Romanic sense developed from figurative use of the word in the sense of "money." Meaning "special natural ability, aptitude," developed mid-14c., from the parable of the talents in Matt. xxv:14-30. Related: Talented. Online Etymological Dictionary
↑ Luke 19:12-27
↑ Epiphanius, Treatise on Weights and Measures (Syriac Version) James Elmer Dean (ed.), Chicago University Press: 1935, §45
↑ Matthew 18:23-35
↑ Exodus 38
↑ 2 Chronicles 9:13 1 Kings 10:14

[1] Homer, Iliad, Hom. Il. 23.784.

[unit-2] Talent (Biblical Hebrew), unit of measure, unitconversion.org.

[Herodotus-3] Herodotus, Robin Waterfield and Carolyn Dewald, The Histories (1998), p. 593.

[JE-4] ៤,០ ^៤,១ "III. Measures of Weight:", JewishEncyclopedia.com

[5] Renfrew & Wagstaff (1982): "One Attic talent was the equivalent of 60 minae or 6,000 drachmae..."

[6] Dewald (1998), in Appendix II

[7] Engen, Darel. "The Economy of Ancient Greece Archived 2006-05-02 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.", EH.Net Encyclopedia, 2004.

[8] Thucydides. History of the Peloponnesian War. Book 6, verse 8: "Early in the spring of the following summer the Athenian envoys arrived from Sicily, and the Egestaeans with them, bringing sixty talents of uncoined silver, as a month's pay for sixty ships, which they were to ask to have sent them."

[9] Hultsch (1882), p 502

[10] Gardner (1918)

[Humphrey-11] John William Humphrey, John Peter Oleson, Andrew Neil Sherwood, Greek and Roman technology, p.487.

[12] Matthew 25:14-30

[13] Talent. (F.-L-Gk.) The sense of 'ability' is from the parable; Matt. xxv. F. talent, 'a talent in money; also will, desire;' Cot. —L. talentum. — Gk. тоЛа»Tov, a balance, weight, sum of money, talent. Named from being lifted and weighed; cf. Skt. tul, I.. tollere, to lift, Gk. Tcsa-m, sustaining. (TAL.) Allied to Tolerate. Der. talent-ed, in use before A. D. 1700. p 489 A concise etymological dictionary of the English language, Rev. Walter W. Skeat

[14] talent late 13c., "inclination, disposition, will, desire," from O.Fr. talent, from M.L. talenta, pl. of talentum "inclination, leaning, will, desire" (1098), in classical L. "balance, weight, sum of money," from Gk. talanton "balance, weight, sum," from PIE *tel-, *tol- "to bear, carry" (see extol). Originally an ancient unit of weight or money (varying greatly and attested in O.E. as talente), the M.L. and common Romanic sense developed from figurative use of the word in the sense of "money." Meaning "special natural ability, aptitude," developed mid-14c., from the parable of the talents in Matt. xxv:14-30. Related: Talented. Online Etymological Dictionary

[15] Luke 19:12-27

[16] Epiphanius, Treatise on Weights and Measures (Syriac Version) James Elmer Dean (ed.), Chicago University Press: 1935, §45

[17] Matthew 18:23-35

[18] Exodus 38

[19] 2 Chronicles 9:13 1 Kings 10:14

[១]

[២]

[៣]

[៤]

[៥]

[៦]

[៧]

[៨]

[៩]

[១០]

[១១]

[១២]

[១៣]

[១៤]

[១៥]

[១៦]

[១៧]

[១៨]

[១៩]