ភាពយន្តឯកសារ
ឯកសារភាពយន្តគឺជាឯកសារមួយដែលបានបង្កើត សំរាប់និពន្ធនៅរឿងដែលមានការទាក់ទង់នៅក្នុងភាពយន្ត ដោយមានការធំទូលាយនៅសាច់រឿង ដើម្បីធើ្វអោយមាននៅចលនារូបភាពដោយមានការសិក្សាពីរដំបូងនៅប្រវត្តសា្តស្រនៅការថតចំលងនៅរឿងរ៉ាវដែលបាននិពន្ធឡើងជាឯកសារខ្លៗសំរាប់
ដោយការពិតសិក្សាពីដំបូងដោយមានការរក្សាទុកនៅប្រវត្តសាស្រ្តសំរាប់អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវបង្កើតឡើងនៅឯកសារថ្មីផ្សេងទៀតដើម្បីសំដែងរឿងអោយ អ្នកទស្សនបានឃើញនៅសាច់រឿងដែលមានខ្លឹមសារសំរាប់ឆ្លោះបញ្ជាំងទៅដល់អ្នកទស្សនាយល់ដឹងអំពីបញ្ហារឿងនិមួយៗតើរឿងនេះគេចង់និយាយអំពីអ្អ្
ឍវីនៅក្នុងរឿងឯកសារភាពយន្តគេប្រឌិតឡើងដើម្បីផលិតនៅ(videoanddigital)ដោយមានការរូមថ្សំឡើងនៅវីដេអូរហើយនិងគំនិតឆ្នៃប្រឌិតនៅឯកសារភាព យន្តដោយមានការឆ្នៃប្រឌិតឡើងសម្រាប់(televisionprogram)និងកម្មវិធីទូរទស្សន៍សដើម្បីផ្តល់នៅពត៍មានទៅតាមអេក្រង់សម្រាប់ផ្សព្វផ្សាយនៅចំ ណេះដឹងទូទៅដើម្បីអោយឯកសារភាពយន្តកាន់តែមានភាពល្បីល្បាញជាទូទៅដល់សាធារណ:ជនដែលបានទស្សនាមើលនៅរឿងដែលមានអតនយ័ខ្លឹម
សារឯកសារភាពយន្តផ្សេងៗ។
ឯកសារច្បាស់លាស់នៅក្នុងការសំដែងភាពយន្ត
[កែប្រែ]មានដួចជាអ្នកនិពន្ធរឿងសម្រាប់ការផ្សព្វផ្សាយទៅដល់សាធារណ:ជនដែលកំពុងទស្សនាមើលនៅលើកញ្ជាក់ទូរទស្សន៍ឬមើលទៅតាមប្រវត សាស្រ្តឯកសារភាពយន្តអោយមានការយល់មានការសសេរឬនិពន្ធនៅសាច់រឿងដើម្បីបញ្ជាក់នៅការសម្តែងរឿងនិមួយៗអោយវាស្រប់ទៅតាម កើតឡើងនៅក្នុងឯកសារភាពយន្តអោយមានការឆ្នៃប្រឌិតឡើងការបញ្ជូល់នៅសំលេងនៅក្នុងឯកសារភាពយន្តមានតូឯកប្រុសឬស្រីសម្រាប់ការសាសង គា្នទៅវិញទៅមកដើម្បីអោយកម្មពវិធីនោះមានដំណើការទៅបានល្អសម្រាប់ការសំដែងរឿងបន្ទាប់មកមានការសម្តែងនោះជាលក្ខណ: រឿងព្រេងកថា
រឿងប្រវតសាស្រ្តរឿប្រឌិតនិងរឿងផ្សេងៗជាច្រើនទៀតដើម្បីឆ្លោះបញ្ជាំងនៅក្នុងសង្គមដូចជាការបង្ហាញប្រាប់នៅក្នុងការរស់នៅដើម្បីអោយមានករីក ចំរើនឡើងទៅតាមប្រព្រៃណីនិង ទំនៀមទំលាប់សម្រាប់ពិពណ័នាពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតធើ្វអោយសង្គមមានភាពកាន់តែរីកចំរើនឡើងទៅ
ជាលំដាប់ដែលគេនិយមនៅក្នុងរឿងទេវកថាឯកសារភាពយន្តដោយមានការរកឃើញនៅជនជាតិស្កតឯកសារវិទូមា្នក់ឈ្មោះ(JohnGriersoនៅលើពិភព លោកមុនគេបង្អស់ដែលជាប្រវតសាស្រ្តគាត់បានពិត្យនៅភាពយន្តនោះឡើងវិញដោយលោក(RobertFlaherty)ហើយឯកសារភាពយន្តរបស់លោកឈ្មោះ
(Moana)នៅក្នុងឆ្នាំ(1926) ហើយបានបោះពុម្ភផ្សាយនៅក្នុងទីក្រុង(New York Sun)នៅខែប្រាំបីកុម្ភ:នៅក្នុងឆាំ្ន (1926)បានសរសេរដោយលោក "The Moviegoer" ហើយបន្ទាប់មកគាត់សរសេរជាលក្ខណ: សិលធម៍ដែលមានសក្តានុភាពនៅក្នុងការស្រវជ្រាវនិងសង្គេតគេបង្អស់បន្ទាប់មកពូកគេបានប្រឌិតឡើង
នៅវត្ថុដូចគា្នមានអ្នកកប្រែទំនើបនៅលើពិភពលោកជាការពិតណាស់ការ ដើរតូជាល្ខោនសំដែងអោយអ្នកមើលឃើញយល់ថាគូរអោយរំភើបចិត្ត នៅក្នុងការប្រឌិតរឿងមានការដើរតូជាគហបតីចេះកល្បិចនៅពេលឡើងសំដែលនិយាយមានបង្គបនៅអត្ថនយ័ដែលបានប្រឌិតឡើងដោយពិតនៃទស្សនវិជ្ជា
បានទទូលស្គាលនៅឯកសារភាពយន្តអំពីការអនុមត័ឡើងវិញ ជនជាតិអាមរិចឈ្មោះ លោក( Pare Lorentz) បានរើសគន់នៅឯកសារភាពយន្តថា ឯកសារភាពយន្តអត់មានការក្លែងបន្លាប់ឡើយដោយមានការកើតឡើងពិតប្រាកដ់មានការគាំទ្រពីអតិដិជនជាច្រើនដែលបានលើកដំកើងនៅ ឯកសារភាពយអាច់ផ្តលនូវពត៍មាន និងសាច់រឿងដែលមានកាអប់រំទាក់ទង់សង្គមនៅពេលបច្ចុប្បន្នដែលមានការស្តែង។
ប្រវត្តសាស្រ្តឯកសារភាពយន្ត
[កែប្រែ]មុនពេលកំណត់ខែ្សភាពយន្ត(pre1900)ដោយមានហេតុការណ៍គ្រប់គ្រង់ដល់ចំលែកមួយបានធ្លាក់តែមួយ៉ាងសំខាន់នៅពេលដែលចាប់បានលើខែ្សភាពយន្ត មានកាហ្វឹកហ៊ាត់ព្រាមព្រៀងគា្ននៅស្ថានីយមួយដោយនាវាទៅតារោងចក្រដែលគេចេញធើ្វការងារ ហើយមាននៅខ្សែភាពយន្តខ្លីៗដែលគេបានហៅថា
ពិតឯកសារភាពយន្តវាមិនអាចកើតឡើងរហូតដល់ឆ្នាំ(1926.)ហើយនិងអាច់បង្កើតនៅខ្សែភាពយន្តដំបូងដូច្នោះជិតធើ្វនៅខែសីហាដោយហើយដោយ (Louis Lumière)ធើ្វមិងដឹងដោយមានការទុកស្កាត់នៅខ្សែភាពយន្តធ្លាក់ចុះមកដល់មនុស្សជាច្រើនឧទាហរណ៍ការចាក់ចេញពីរោងចក្រនៃអ្នកជំនួញជាញឹក
ញ៉ាបការរកហេតុផលឃើញការរស់នៅរបស់មនុស្សនូវខ្សែភាពយន្តដែលមានស្រេកឃា្លននៅប្រាក់ចំណាយសំរាប់ខ្សែភាពយន្តគូរកាត់សំគាលមួយនៅខ្សែភាព យន្តវាមានការវាស់នៅម៉ោង(Corbett- Fitzsimmons Fight)អ្នកកប្រែនៃភាពយន្តបច្ចេកវិជា្ជ( Enoch J. Rector)ថ្មីៗសារពន័ល្បីល្បាញនៅក្នុឆំា្ន( 1897)កីឡា
ប្រដាល់ការបញ្ចាំងរូបភាពនៅលើខ្សែភាពយន្តដើម្បីឆ្លងកាត់ប្រទេសបារាំងនិងធ្វើការពេទ្យវះកាត់(EugèneLouisDoyen)ដោយក្រុមចាប់ផ្តើមធ្វើការវះកាត់នៅ ខែកក្កដាខាងមុខ( 1898.)រហូតដល់ឆំា្ន 1906លោក(Doyen)និងធ្វើការថតនៅសំលេងពូកគេ60នាក់ ដើម្បីធ្វើជាព្រឹតិការណ៍សំខាន់(Doyen)បាននិយាយថា គាត់ឃើញភាពយន្តដំបូងមាត្រាដើម្បីទ្រូតពិនិត្យនៃវិជា្ជជីវ:ការប្រព្រឹខុសមិនដឹងនៃវិជា្ជសាស្រ្តដោយចេត្តនាបន្ទាប់ពីរលោក(Doyen)រៀបចំនៅក្នុងឆំា្ន 1906 ហើយគាត់សបានធ្វើបកស្រាយ15នៃភាពយន្តរបស់គាត់ដែលចូលទៅក្នុងការរស់នៅពីរមួយណាខ្លះ។