វិគីភីឌា:កែប្រែអត្ថបទ

ត្រប៉ែឆ្កួត ឬត្រប៉ែរបស់មនុស្សឆ្កួត

ភាគច្រើនគេធ្វើពីដំណើប ស។ ការធ្វើគឺមនុស្សពីរនាក់ធ្វើត្រប៉ែ ក្នុងពេលតែមួយ ហើយនៅកៀកកិតនឹងគ្នា ដោយម្នាក់មានដាក់មេដំបែ និងម្នាក់ទៀតមិនមានដាក់មេដំបែ។ អ្នកដែលធ្វើត្រប៉ែ ដាក់មេដំបែ គឺជាអ្នកធ្វើត្រប៉ែជា។ ឯអ្នកដែលធ្វើត្រប៉ែ ម្នាក់ទៀតនៅនៅកៀកកិតជាប់គ្នា ហើយមិនដាក់មេដំបែ គឺជាអ្នកធ្វើត្រប៉ែឆ្កួត។

របៀបធ្វើ

គេផ្ដើមពីដាំបាយដំណើបពីរឆ្នាំងដោយឡែកពីគ្នា។ អ្នកធ្វើត្រប៉ែជា ជាធម្មតាដាំបាយមួយឆ្នាំង ហើយអ្នកធ្វើត្រប៉ែដែលឆ្កួតដាំមួយឆ្នាំងផ្សេងទៀត។ លុះបាយដំណើបឆ្អិនហើយ អ្នកទាំងពីរដួសបាយយកមកវាចឲ្យស្មើ នៅលើចង្អេរមួយម្នាក់ ដែលដាក់នៅជិតកៀកកិតនឹងគ្នា។

នៅពេលដែលអ្នកធ្វើត្រប៉ែជាយកមេដំបែមកបុកឲ្យម៉ដ្ឋ អ្នកឆ្កួតក៏យកត្បាល់មួយមកដែរ គេធ្វើកិច្ចជាលូកចាប់យកមេដំបែមកដាក់ក្នុងកូនត្បាល់ រួចបុកខ្យល់ទទេនៅជិតគេ។ ពេលដែលឃើញម្នាក់ទៀតកាយមេដំបែដែលបុកម៉ដ្ឋនោះយកមកដាក់ក្នុងចាន អ្នកឆ្កួត ក៏ធ្វើដូចគេដែរ តែកាយតែខ្យល់ទទេ ធ្វើជាយកមកដាក់ចានដែរ។

លុះបាយដំណើបត្រជាក់ល្មមហើយ អ្នកធ្វើត្រប៉ែជា លូកដៃទៅចិបមេដំបែដែលបុកម៉ដ្ឋពីចាននៅជិតនោះ យកមករោយយ៉ាងស្មើដៃទៅលើបាយដំណើបនៅក្នុងចង្អេរ។ មនុស្សឆ្កួត ក៏ធ្វើត្រាប់គេ ដោយលូកដៃទៅចិបមេដំបែទទេពីចានទទេរបស់ខ្លួនដែលឧបកិច្ចថា ជាចានដាក់មេដំបែបុកម៉ដ្ឋនោះ យកមកធ្វើកិច្ចជារោយ ទៅលើបាយដំណើបនៅក្នុងចង្អេររបស់ខ្លួនដែលដាក់ជិតជាប់ នឹងចង្អេររបស់គេ។

អ្នកឆ្កួតចេះតែធ្វើត្រាប់តាមគេតាំងពីរោយមេដំបែ ផ្គុំបាយដំណើបដែលរោយមេដំបែជាដុំៗប៉ុនផ្លែក្រសាំងដាក់ទៅក្នុងឆ្នាំង (ឆ្នាំងមួយម្នាក់តែឆ្នាំងទាំងពីរដាក់នៅជិតគ្នា) ដោយឡែកតែរៀងខ្លួន។ គេធ្វើយ៉ាងនេះរហូតដល់អស់បាយពីចង្អេរ។

កាលណាអ្នកធ្វើត្រប៉ែជាយកខ្លឹកចេកមួយផ្ទាំងគ្របបិទឆ្នាំង ហើយយកខ្សែស្របាលចេកមកចងរិតត្រង់កឆ្នាំងឲ្យជិតល្អនោះ អ្នកធ្វើត្រប៉ែដែលឆ្កួតក៏ចេះតែធ្វើតាមគេជាដរាប។ ឆ្នាំងត្រប៉ែរបស់អ្នកទាំងពីរដាក់ទៅជិតគ្នារង់ចាំពេលដែលត្រប៉ែដំ (រយៈពេល ២ ឬ៣យប់ត្រប៉ែនឹងដំ ហើយមានរសជាតិផ្អែម។ ពាក្យដំនេះមានន័យថា ម្សៅមេដំបែជ្រួតជ្រាបចូលទៅក្នុងបាយដំណើបសព្វទាំងអស់ ហើយក៏ប្រែក្លាយបាយដំណើបឲ្យមានរសជាតិផ្អែមផង មានក្លិនប្រហាក់ប្រហែលស្រានោះផង)។

លុះដល់ថ្ងៃកំណត់ បើគេសាកល្បង បរិភោគមើលទៅគេសំគាល់ឃើញថា ត្រប៉ែក្នុងឆ្នាំងទាំងពីរមានរសជាតិផ្អែម ប្រហាក់ប្រហែលគ្នា តែត្រប៉ែជាផ្អែមធ្ងន់ ផ្អែមមុតជាង ហើយខ្លាំងជាង។ ឯត្រប៉ែរបស់មនុស្សឆ្កួត ផ្អែមល្មម ផ្អែមឆ្ងាញ់ត្រូវមាត់ក្មេងៗណាស់។

តើរឿងដែលពោលមកខាងលើនេះអាចឲ្យជឿបានឬទេ? តើអាចពន្យល់ដោយទាញយកហេតុផលបែបវិទ្យាសាស្រ្តមកបញ្ជាក់ផងបានឬទេ? តើបាតុភូតនេះកើតឡើងយ៉ាងណាដែរ?

អំពីបាតុភូតត្រប៉ែរបស់មនុស្សឆ្កួត

ត្រប៉ែរបស់មនុស្សឆ្កួត គឺស្ថិតនៅត្រង់អ្វីៗសុទ្ធតែខុសប្លែកពីគេ ខុសគេ។ អ្នកធ្វើត្រប៉ែឆ្កួតនេះ ធ្វើអ្វីដែលគ្មាននៅពេលដែលម្នាក់ទៀតគេធ្វើអ្វីដែលមានពិតៗ។ ឧទាហរណ៍គេបុកមេដំបែមែនទែនគាត់បុកតែត្បាល់ទទេ គេយកមេដំបែមែនទែនដែលបុកម៉ដ្ឋយកទៅរោយ លើបាយដំណើបនៅក្នុងចង្អេររបស់គេ គាត់ក៏ចាប់យកមេដំបែដែគ្មានសោះនោះទៅរោយលើបាយក្នុងចង្អេរខ្លួន។ គេផ្គុំបាយដំណើបរបស់គេដែលមានលាយម្សៅមេដំបែមែនទែនដាក់ក្នុងឆ្នាំងគេ គាត់ផ្គុំបាយដំណើបដែលគ្មានលាយជាតិមេដំបែបន្តិចសោះដាក់ទៅក្នុងឆ្នាំងគាត់... ប្រការដែលគួរឲ្យឆ្ងល់នោះគឺហេតុអ្វីក៏ត្រប៉ែដែលគ្មានដាក់មេដំបែបន្តិចទាល់តែសោះនោះមានរសជាតិផ្អែមដូចត្រប៉ែមួយឆ្នាំងផ្សេងទៀត ដែលមានលាយជាតិមេដំបែពិតៗនោះដែរ? ដំបូងយើងខ្ញុំសូមទាញអារម្មណ៍អ្នកទាំងអស់គ្នាឲ្យបានជ្រាប៖

កត្តាសំខាន់បំផុតដែលត្រូវពិចារណានោះគឺ អ្វីៗសុទ្ធតែដាក់នៅជិតគ្នា ចង្អេរបាយដំណើប ចានដាក់មេដំបែ ឆ្នាំងសម្រាប់ដាក់ត្រប៉ែផ្ដុំ...

មេដំបែបុកម៉ដ្ឋដែលអ្នកធ្វើត្រប៉ែជារោយទៅលើបាយដំណើបក្នុងចង្អេររបស់គាត់ អាចហុយហើរមកធ្លាក់លើចង្អេររបស់អ្នកធ្វើត្រប៉ែដែលឆ្កួតទាំងម្សៅបុកម៉ដ្ឋទាំងក្លិន ទោះតិចក្ដីច្រើនក្ដី។

ត្រប៉ែដែលអាចដំទៅបានក៏អាស្រ័យដោយសារក្លិនផងដែរ។ ចុះបើអ្វីៗសុទ្ធតែដាក់នៅជិតគ្នាបែបនេះរឿងអ្វីដែលរារាំងមិនឲ្យវាឆ្លងពីម្ខាងទៅម្ខាងបានទៀតនោះ? គឺបាតុភូតដ៏អាថ៌កំបាំងបែបនេះហើយដែលត្រប៉ែឆ្កួតមានរសជាតិផ្អែមដូចត្រប៉ែជានោះ។

ឯកសារយោង៖ កម្រងឯកសារស្ដីពីប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ភាគ១។ ចងក្រង និងរៀបរៀងដោយសាស្រ្តាចារ្យ មៀច ប៉ុណ្ណ។ ផ្សាយចេញពី ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ។ គ.ស. ២០០១។