សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា

ពីវិគីភីឌា

តើសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសកម្ពុជាធ្លាក់ចុះនៅថ្ងៃខែឆ្នាំណា ?

== សេដ្ឋកិច្ច​ ==

កម្ពុជា​ជា​ប្រទេស​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​ប្រជាជាតិ​ដែល​ក្រីក្រ​បំផុត​លើ​ពិភពលោក​។​ ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ ​១៩៩៩ ផលិតផល​សរុប​ក្នុងស្រុក​ ​របស់​កម្ពុជា​ ​គឺ​ ​៣១០០ លាន​ដុល្លា​ ​ដែល​គិត​ក្នុង​មនុស្ស​ម្នាក់​ ​២៧០ ដុល្លារពោល​គឺ​ស្ថិត​ក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​ដែល​មាន​ ​អត្រា​ទាប​បំផុត​ក្នុង​លោក​។​ មុន​ពេល​ធ្លាក់​ចូល​ក្នុង​ជម្លោះ​ស៊ី​វិល​នា​ឆ្នាំ​១៩៧០​ ​កម្ពុជា​ខ្វះខាត​នូវ​ការ​អភិវឌ្ឍ​ឧស្សាហកម្ម​ដោយ​កម្លាំង​ពលកម្ម​ ភាគ​​ច្រើន​ស្ថិត​ក្នុង​ផ្នែក​កសិកម្ម​។​ ​តែ​កម្ពុជា​អាច​ទ្រទ្រង់​ខ្លួនឯង​បាន​នូវ​ម្ហូបអាហារ​ ​និង​បាន​នាំ​ចេញ​នូវ​ផលិតផល​ស្រូវ​លើស​ ​ទៀត​ផង​។​ ​ទោះជា​ទិន្នផល​ទាប​ ​និង​ការ​ប្រមូល​ផល​បាន​តែ​មួយ​ដង​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​ក៏​ដោយ​ ​ក៏​កម្ពុជា​បាន​នាំ​ចេញ​ជា​រៀង​រាល់​ ​ឆ្នាំ​នូវ​អង្ករ​រាប់រយ​ពាន់​តោន​ដែរ​។​ សង្គ្រាមស៊ីវិល​ពី​ឆ្នាំ​ ​១៩៧០- ១៩៧៥ របប​ខ្មែរក្រហម​ពី​ឆ្នាំ​ ​១៩៧៥- ១៩៧៩ និង​សង្គ្រាម​កម្ពុជា​-វៀតណាម​ពី​ឆ្នាំ​ ​១៩៧៨- ១៩៧៩ បាន​បំផ្លាញ​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា​យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ​។​ ​នៅ​អំឡុង​ឆ្នាំ​ ​១៩៧៤ នៃ​ពេល​សង្គ្រាម​ ​អង្ករ​ត្រូវ​បាន​នាំ​ចូល​ពី​ ​ខាងក្រៅ​ ​ផលិតផល​ធញ្ញជាតិ​របស់​កម្ពុជា​ដែល​ពី​មុន​អំណោយផល​ដល់​ការ​នាំ​ចេញ​ ​ផលិតផល​កៅស៊ូ​បាន​ធ្លាក់​ចុះ​យ៉ាង​គំហុក​។​ ​ភាព​វឹកវរ​ផ្ទៃក្នុង​បាន​ធ្វើ​អោយ​ប៉ះពាល់​ដល់​ឧស្សាហកម្ម​កែ​ច្នៃ​របស់​កម្ពុជា​ដែល​នៅ​ក្មេងខ្ចី​នៅឡើយ​ ​និង​បាន​បំផ្លាញ​យ៉ាង​ខ្លាំង​ដល់​ប្រព័ន្ធ​ផ្លូវ​គោក​ ​និង​ផ្លូវដែក​។​ ក្នុង​ឆ្នាំ​ ​១៩៧៥ របប​ថ្មី​ខ្មែរក្រហម​បាន​ធ្វើ​ជា​តូ​នី​យ​កម្ម​នូវ​រាល់​មធ្យោបាយ​ផលិត​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​។​ ​លុយ​ ​និង​កម្មសិទ្ធិ​ឯកជន​ត្រូវ​បាន​លុប​បំបាត់​ ​ហើយ​កសិកម្ម​ក៏​ត្រូវធ្វើ​សហ​ក​រូប​នី​យ​កម្ម​ ​កម្ម​សិទ្ធ​ផ្ទាល់ខ្លួន​ត្រូវ​បាន​បំលែង​​ជា​របស់​មនុស្ស​មួយ​ ​ក្រុម​ដែល​តំណាង​អោយ​រដ្ឋ​។​ ​ផែនការ​៤ឆ្នាំ​របស់​ខ្មែរក្រហម​ដែល​ជា​ឯកសារ​មហា​លោតផ្លោះ​​មហា​អស្ចារ្យ​ ​ដែល​បាន​ព្រាង​ក្នុង​ឆ្នាំ​ ​១៩៧៦ បាន​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ពី​ការ​ធ្វើ​ស្រូវ​ច្រើន​រដូវ​ ​និង​ការ​ពង្រីក​ឲ្យ​​បាន​ធំ​ទូលាយ​នូវ​ប្រព័ន្ធ​ធារាសាស្ត្រ​។​ ​គម្រោង​ផែនការ​នេះ​មាន​បំណង​បង្កើន​ចំណូល​ដែល​បាន​មក​ពី​ការ​នាំ​ចេញ​អង្ករ​ ​និង​ផលិតផល​ផ្សេង​ទៀត​ ​និង​ដើម្បី​ប្រើប្រាស់​ចំណូល​ ​នេះ​ក្នុង​ការ​ទិញ​គ្រឿងចក្រ​ដែល​ប្រើប្រាស់​សម្រាប់​បម្រើ​ដល់​វិស័យ​ឧស្សាហូបនីយកម្ម​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​។​ ​គម្រោង​ផែនការ​៤​ឆ្នាំ​ ​នេះ​ ​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​ពុំ​បាន​ពិចារណា​អោយ​បាន​ស៊ីជម្រៅ​ ​និង​ត្រូវ​បាន​បង្ខំ​អោយ​អនុវត្ត​ដោយ​ឃោរ​ឃៅ​ ​និង​ពុំ​​ទទួល​បាន​ជោគជ័យ​ឡើយ​។​ ​ផលិតផល​ស្រូវ​កើនឡើង​តិចតួច​ ​តែ​មាន​មនុស្ស​រាប់រយ​ពាន់​នាក់​បាន​ស្លាប់​រវាង​ឆ្នាំ​១៩៧៦​-១៩៧៨ ដោយ​កង្វះខាត​ចំណីអាហារ​ ​ធ្វើការ​ហួសកំលាំង​ ​និង​ជំងឺ​ដ​ង្កា​ត់​ដែល​ពុំ​បាន​យកចិត្តទុកដាក់​ព្យាបាល​ ​និង​ពិនិត្យ​រោគ​សញ្ញា​ ​ខុស​។​ ​ពួក​ខ្មែរក្រហម​បាន​ប្រហារជីវិត​មនុស្ស​រាប់រយ​ពាន់​នាក់​ដោយ​ចោទ​ពួក​គេ​ថា​ជាសត្រូវ​របស់​អង្គការ​។​ ​អំពើ​ឃោ​រឃៅ​ ​របស់​របប​ខ្មែរ​ ​ក្រហម​បាន​សម្លាប់​រង្គាល​កម្លាំងពលកម្ម​កម្ពុជា​យ៉ាងច្រើន​។​ បន្ទាប់​ពីរ​បបរ​ខ្មែរក្រហម​ត្រូវ​ដួល​រលំ​ក្នុង​ដើមឆ្នាំ​ ​១៩៧៩ មក​ ​រដ្ឋាភិបាល​បាន​បើក​ទូលាយ​លើ​វិស័យ​កសិកម្ម​ ​ប្រជាជន​ ​កម្ពុជា​រាប់​លាន​នាក់​បាន​ប្រកបការងារ​ជា​កសិករ​បែប​គ្រួសារ​។​ ​ក្នុង​អំឡុង​ពាក់​កណ្តា​លទស​វត្ស​ ​៩០ ទើប​កម្ពុជា​អាច​មាន​ ​ផលិតផល​អង្ករ​គ្រប់គ្រាន់​សម្រាប់​ទ្រទ្រង់​ខ្លួនឯង​បាន​ ​និង​ចាប់ផ្តើម​នាំ​ចេញ​បាន​បន្តិចបន្តួច​។​ ​ហេ​ដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​ប្រទេស​បាន​ ​កែ​លំអ​បន្តិច​ម្តងៗ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ ​៩០ ដោយ​មួយ​ភាគ​ធំ​ផ្អែក​លើ​ជំនួយ​បរទេស​។​ ​តែ​វិស័យ​ផ្សេងៗ​ទៀត​របស់​សេដ្ឋកិច្ច​មិន​ទាន់​បាន​ ​រីក​ចម្រើន​នៅឡើយ​ទេ​។​ ​ក្នុង​ឆ្នាំ​១៩៩៥​ សេដ្ឋកិច្ច​ប្រទេស​ទាំងមូល​មាន​កម្រិត​ត្រឹម​ពី​៤០​-៥០ ភាគរយ​ប៉ុណ្ណោះ​បើ​ ​ប្រៀបធៀប​ ​ទៅ​នឹង​មុន​ឆ្នាំ​ ​១៩៧០សម្រាប់អ្នកមកទស្សនានៅប្រទេសកម្ពុជា ភាព​ក្រីក្រ​ត្រូវ​បាន​បិទ​បាំង​ដោយសារ​ភាព​រីក​ចម្រើន​ដែល​គេ​ ​មើលឃើញ​នៅ​ភ្នំពេញ​។​

១. អាករលើ​តំលៃបន្ថែម​ ​[កែប្រែ]

ទិដ្ឋភាព​ទូទៅ​[កែប្រែ]

ពន្ធ​លើ​តំលៃ​ប​ន្ថៃ​ម​ ​VAT ​ត្រូវ​បាន​អនុវត្ត​សម្រាប់​ ​របប​ពិត​នៃ​អ្នក​បង់ពន្ធ​ចាប់ពី​ថ្ងៃ​ទី​ ​១ មក​រា​ ​១៩៩៩ មក​។​ ​ក្រោម​ប្រព័ន្ធ​ ​VAT ​ពន្ធ​លើ​ទិន្នផល​ ​"Output TAX​" ត្រូវ​ប្រមូល​ពី​អតិថិជន​ដោយ​បន្ថែម​ ​VAT ​ទៅ​លើ​ចំនួន​ដែល​គេ​បាន​ចំណាយ​។​ ​ទោះបីជា​យ៉ាងណា​ក៏​ដោយ​ក៏​អាជីវករ​ត្រូវ​បង់​ផង​ដែរ​នូវ​ពន្ធ​លើ​ធនធាន​ដើម​ ​"Input​ ​TAX​" ទៅ​អ្នក​ផ្គត់ផ្គង់​លើ​តម្លៃដែល​ ​ខ្លួន​បាន​ជាវ​។​ ​អាជីវករ​ត្រូវ​បង់​ Output TAX​បន្ទាប់​ពី​ដក​រំ​លួស​ ​Input​ ​TAX​ ​ដែល​បង់​អោយ​អ្នក​ផ្គត់ផ្គង់​រួច​។​ ​តាម​ទ្រឹស្តី​ ​អាជីវករ​បង់ពន្ធ​លើតម្លៃ​ដែល​បន្ថែម​ទៅ​ក្នុង​ចង្វាក់​ផ្គត់ផ្គង់​។​ ​ពន្ធ​នេះ​កើតឡើង​ដោយ​អ្នកទិញ​ ​រឺ​អាជីវករ​ដែល​ត្រូវ​ ​លើកលែង​ពី​ពន្ធ​ពេល​ដែល​អ្នកទិញ​ ​រឺ​អាជីវករ​មិន​អាច​ទារ​ Input TAX​ ​ដែល​បង់​បាន​។​

ដែន​អនុវត្តន៍​[កែប្រែ]

ប្រព័ន្ធ​ ​VAT ​របស់​កម្ពុជា​បច្ចុប្បន្ន​កំណត់​ត្រឹម​សកម្មភាព​អាជីវកម្ម​នៃ​អ្នក​បង់ពន្ធ​របប​ពិត​ ​ដែល​ផលិត​នូវ​របស់​ផ្គត់ផ្គង់​ ​ដែល​ត្រូវ​បង់ពន្ធ​ហើយ​រួម​ទាំង​អ្នក​នាំ​ចូល​ខ្លះ​។​ ​សូម​មើល​ខាងក្រោមៈ​ អ្នក​បង់ពន្ធ​របប​ពិត​រួម​មាន​អ្នក​បង់ពន្ធ​ ​Incorperated​ ​និង​ Large​ ​ដែល​ទាក់ទង​ដល់​ផលិតកម្ម​ពាណិជ្ជកម្ម​ ​និង​ ​សេវាកម្ម​។​ ​ក្នុង​ករណី​នីមួយៗ​អាជីវករ​ត្រូវ​បង់​ ​VAT ​លើ​តម្លៃ​នៃ​ទំនិញ​ ​រឺ​សេវា​ដែល​ត្រូវ​ផ្គត់ផ្គង់​។​ ​ការ​បង់ពន្ធ​លើ​ ​របប​មិន​ពិត​អាច​នឹង​ត្រូវ​បញ្ចូល​ទៅ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ ​VAT ​នា​​ពេល​ក្រោយ​។​ VAT ​ក៏​អនុវត្ត​ផង​ដែរ​លើ​តម្លៃ​នៃ​អាករ​លើ​ទំនិញ​ដែល​នាំ​ចូល​ដោយ​រួម​មាន​សម្បទាន​ ​ទោះបី​សម្រាប់​អ្នក​នាំ​ចេញ​ក៏​ដោយ​ ​ទំនិញ​ដែល​លើកលែង​ពន្ធ​ខ្លះ​មាន​បារី​ ​គ្រឿង​ស្រវឹង​ ​ផលិតផល​គ្រឿងយន្ត​ដែល​នាំ​ចូល​សម្រាប់​គាំទ្រ​ដល់​ការ​កែ​ច្នៃ​នាំ​ចេញ​។​ ​ទំនិញ​ដែល​នាំ​ចូល​អាច​ចាត់ទុកជា​សេវា​ភ្ជាប់​រួម​។​ ​អ្នក​នាំ​ចូល​ត្រូវ​បង់​ ​VAT ​ដល់​គយ​នៅ​ក្នុង​ពេល​ដែល​អ្នក​នាំ​ចូល​នោះ​ ​បង់ពន្ធ​នាំ​ចូល​។​ ​VAT ​អាច​ត្រូវ​បង់​នៅ​ពេល​ទំនិញ​ណាមួយ​ត្រូវ​គេ​ចាត់​ទុក​ថា​សម្រាប់​ប្រើប្រាស់​ជា​បុគ្គល ​រឺ​ក៏ ​ជា​អំណោយ​។​

ទំនិញ​ ​និង​សេវា​រួច​ពន្ធ​[កែប្រែ]

VAT ​មិន​ត្រូវ​បាន​រាប់​បញ្ចូល​អោយ​បង់​ទេ​ ​នូវ​សកម្មភាព​ដែល​រួម​មានការ​ផ្គត់ផ្គង់​នូ​វៈ​

  • សេវា​ប្រៃសនីយ៍​សាធារណៈ​
  • សេវា​ថ្មាំ​ពេទ្យ​ ​និង​ពេទ្យ​, និង​រាល់​ទំនិញ​ដែល​បម្រើ​អោយ​សកម្មភាព​នេះ​
  • សកម្មភាព​ដឹក​ជញ្ជូន​សាធារណៈ​ដែល​ប្រតិបត្តិការ​ដោយ​អ្នក​ផ្គត់ផ្គង់​ខ្លួនឯង​
  • ជំនួញ​ផ្នែក​ធានា​រ៉ាប់រង​
  • សេវា​ហិរញ្ញវត្ថុ​មួយ​ចំនួន​
  • ការ​នាំ​ចូល​នូវ​ទំនិញ​ផ្ទាល់ខ្លួន​មួយ​ចំនួន​
  • សកម្មភាព​មួយ​ចំនួន​ដែល​មិន​គិត​ពី​ប្រាក់​ចំណេញ​ពោល​គឺ​ ​ក្នុង​គោលដៅ​ប្រយោជន៍​សាធារណៈ​ ​ដូចដែល​មាន​ចែង​ក្នុង​ ​ច្បាប់​។​

បើសិនជា​អាជីវករ​លក់​នូវ​ទំនិញ​ ​រឺ​សេវា​ដែល​រួច​ពន្ធ​ ​គេ​មិន​អាច​ទារពន្ធ​ ​Input​ ​TAX​ ​ដែល​បង់​លើ​ការ​ជាវ​នេះ​បាន​ទេ​។​ ​ប្រការ​នេះ​ផ្ទុយ​ពី​អា​ត្រា​សូន្យ​ ​ដែល​អ្នកលក់​ត្រូវ​រាប់​បញ្ចូល​ទៅ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ ​VAT ​និង​ដែល​អាច​ត្រូវ​បង់​ ​Input​ ​TAX​។​ ​បើ​ ​សិន​ជា​អាជីវករ​លក់​ទាំង​របស់​ដែល​ត្រូវ​បង់​ ​និង​រួច​ពន្ធ​នោះ​ ​គេ​អាច​ត្រឹមតែ​ទាមទារ​អោយ​បង់ពន្ធ​លើ​របស់​ដែល​ជាប់ជំពាក់​ ​និង​ ​សកម្មភាព​ដែល​ត្រូវ​បង់ពន្ធ​ប៉ុណ្ណោះ​។​


អា​ត្រា​ពន្ធ​[កែប្រែ]

មាន​អា​ត្រា​ពន្ធ​ ​VAT ​ចំនួន​ពីរ​ដូច​ខាងក្រោមៈ​

  • ០%- អា​ត្រា​នេះ​អនុវត្ត​សម្រាប់​តែ​ទំនិញ​ដែល​នាំ​ចេញពី​កម្ពុជា​ ​និង​សេវា​ដែល​ធ្វើ​នៅ​ក្រៅ​កម្ពុជា​ ​ការ​នាំ​ចេញ​ត្រូវ​កំណត់​ថា​ ​រាប់​បញ្ចូល​ទៅ​ក្នុង​ការ​ដឹក​ជញ្ជូន​អន្តរជាតិ​សម្រាប់​អ្នកដំណើរ​រឺ​ទំនិញ​និង​សេវា​ដែល​ទាក់ទង​ទៅ​នឹង​ការ​ដឹក​ជញ្ជូន​អន្តរជាតិ​។​
  • ១០%- នេះ​ជា​អា​ត្រា​ស្តង់ដារ​អនុវត្ត​ចំពោះ​រាល់​ការ​ផ្គត់ផ្គង់​ដែល​មិន​បង់ពន្ធ​ដ៏​ទៃ​ទៀត​។​


មូលដ្ឋាន​ប្រមូល​ពន្ធ​[កែប្រែ]

Output TAX​ ​ជា​ទូទៅ​ត្រូវ​គិត​តាម​ការ​គុណ​តំលៃ​បង់ពន្ធ​ ​ពន្ធ​ ​VAT ​សុទ្ធ​ដែល​យក​ពី​តំលៃ​វិ​ក័យ​ ​ប័ត្រ​ដោយ​អា​ត្រា​ ​VAT ​ដែល​អនុវត្ត​។​ ​ជាមួយ​មុខទំនិញ​កំណត់​មួយ​ចំនួន​ ​VAT ​ត្រូវ​បាន​គណនា​ដោយ​ផ្អែក​លើ​ ​ជី​ធ​ ​នៃ​តំលៃ​នាំ​ចូល​បូក​នឹង​ពន្ធគយ​ ​នាំ​ចូល​បូក​នឹង​ពន្ធ​ពិសេស​លើ​សេវា​ ​និង​ទំនិញ​មួយ​ចំនួន​។​ ​សម្រាប់​ទំនិញ​ដែល​លក់​ឈរ​លើ​គោលការណ៍​ទិញ​-ជួល​ (9រិះេ-ផុរ​ច​ហាស​បេ)​ ​និង​កិច្ចសន្យាជួល​ហរិ​ញ្ញ​វត្ថុ​ (​9ធិនានចិលា-ល​សោ​បេ)​ ​VAT ​ត្រូវ​បាន​គណនា​លើ​តំលៃ​សរុប​នៅ​ពេល​ផ្គត់ផ្គង់​ ​ដែល​ខុស​ពី​ប្រាក់​បង់​បន្តិច​ម្តងៗ​ដែល​ទទួល​បាន​។​ ​សម្រាប់​ទំនិញ​ដែល​ស្ថិត​ក្រោម​ការ​ជួល​ ​រឺ​ទិញ​ដោយ​បង់​តាម​រយៈពេល​ ​ទំនិញ​ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ថា​ត្រូវ​បាន​ផ្ត​ង់​ផ្គង់​ជា​បន្តបន្ទាប់​។​ Input​ ​Credit​ ​ក៏​ត្រូវ​បង់ពន្ធ​ ​VAT ​ដែរ​លើ​ការ​កំសាន្ត​រួម​មាន​ផលិតផល​ប្រេង​ ​និង​ការ​ទិញ​យានយន្ត​របស់​អ្នក​ ​ដំណើរ​ខ្លះ​។​ ​ ចំណុចក្នុងវង់ក្រចកអត់យល់ 🙏🙏🙏

ការ​ចុះបញ្ជី​[កែប្រែ]

អ្នក​បង់ពន្ធ​លើ​របប​ពិត​ទាំងអស់​ដែល​ផ្គត់ផ្គង់​នូវ​រាល់​ទំនិញ​ ​និង​សេវា​បង់ពន្ធ​នៅ​កម្ពុជា​ត្រូវ​ចុះបញ្ជី​សម្រាប់​ ​VAT។​ ការ​ចុះបញ្ជី​ដោយ​ស្ម័គ្រចិត្ត​សម្រាប់​អ្នក​ដែល​មិន​បង់​របប​ពិត​និង​អង្គភាព​ដែល​ទទួល​អាជ្ញា​ប័ត្រ​ពី​ ​ជ​ឌ​ជ​ ​ក្នុង​ដំណាក់កាល​ ​មុន​ពេល​ប្រតិបត្តិការ​ក៏​អាច​ធ្វើ​បាន​ដែរ​។​


បែបបទ​រដ្ឋបាល​[កែប្រែ]

សម្រាប់​ការ​ផ្គត់ផ្គង់​ក្នុងស្រុក​ ​អ្នក​បង់ពន្ធ​ទាមទារ​អោយ​បិទ​បញ្ជី​ ​VAT ​និង​ធ្វើ​សេចក្តី​ប្រកាស​ ​និង​ការ​ទូទាត់​ផ្អែក​លើ​ ​មូលដ្ឋាន​ប្រចាំខែ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២០​នៃ​ខែ​បន្ទាប់​។​ ​សម្រាប់​ការ​នាំ​ចូល​ ​VAT ​អាច​បង់​ទៅ​គយ​នៅ​ពេល​នាំ​ចូល​។​ ​នៅ​ពេល​ដែល​ ​Input​ ​VAT ​របស់​អ្នក​បង់ពន្ធ​លើស​ពី​ ​Output VAT ​អាជីវករ​ត្រូវ​ប្រកាស​ពី​ការ​លើស​នេះ​ក្នុង​រយៈពេល​បី​ខែ​បន្ទាប់​។​ ​អាជីវករ​អាច​ស្នើ​សុំ​អោយ​អាជ្ញាធរ​គយ​បង់​អោយ​ខ្លួន​វិញ​នូវ​អ្វី​ដែល​លើស​។​ ​បទដ្ឋាន​ពិសេស​នៃ​ការ​បង់​ជូន​វិញ​សម្រាប់​អ្នក​ ​នាំ​ចេញ​ ​និង​អង្គភាព​ដែល​ទទួល​អាជ្ញា​ប័ត្រ​ពី​ ​CDC​ ​ក្នុង​ដំណាក់កាល​មុន​ពេល​ប្រតិបត្តិការ​។​ ​បទដ្ឋាន​លំអិត​រួម​មាន​ ​កាតព្វកិច្ច​ក្នុង​ការ​ថែរក្សា​តួលេខ​ ​និង​ការ​ធ្វើ​វិ​ក័យ​ប័ត្រ​ពិសេស​។​ ​វិក័យបត្រ​ប្រែប្រួល​ដោយ​ផ្អែក​លើ​ការ​ចុះបញ្ជី​ ​រឺ​មិន​ចុះបញ្ជី​ ​VAT ​របស់​អ្នក​ដែល​កំពុង​ធ្វើ​វិ​ក័យ​បត្រ​។​


២. ពន្ធ​លើ​ផលរបរ​[កែប្រែ]

ទិដ្ឋភាព​ទូទៅ​[កែប្រែ]

៣១ ធ្នូ​ ​១៩៩៨ ពន្ធ​លើ​ផលរបរ​ត្រូវ​អនុវត្ត​លើ​រាល់​បុគ្គល​ ​រឺ​អង្គភាព​ទោះបី​បុគ្គល​រឺ​ក្រុមហ៊ុន​ក្នុងស្រុក​ ​រឺ​ក៏​បរទេស​ដែល​ ​ដាក់​ទុន​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​។​ ​ជាមួយនឹង​ការ​ចាប់ផ្តើម​អនុវត្ត​VATពី​ថ្ងៃ​ទី​១​មក​រា​១៩៩៩​មក​ ​ពន្ធ​លើ​ផលរបរ​លែង​ត្រូវ​បាន​ ​គេ​អនុវត្ត​ទៀត​ហើយ​លើ​អ្នក​បង់ពន្ធ​របប​ពិត​។​ ​ពន្ធ​៤​%នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ពី​មុន​ ​ក៏​ត្រូវ​បាន​ដក​ចេញ​ផង​ដែរ​ពី​រាល់​អ្នក​នាំ​ចូល​ ​ទោះបីជា​ ​VAT ​នៅ​អនុវត្ត​ក៏​ដោយ​។​ ពន្ធ​លើ​ផលរបរ​បន្ត​អនុវត្ត​ចំពោះ​អ្នក​បង់ពន្ធ​មិនមែន​របប​ពិត​ក្នុង​អា​ត្រា​ទាប​២​%។ សម្រាប់​ពន្ធ​លើ​ផលរបរ​គឺ​រួម​មាន​ប្រាក់​ ​ចំណូល​ពី​ការ​ផ្គត់ផ្គង់​ទំនិញ​ ​និង​សេវា​ទោះបីជា​អ្នក​នាំ​ចេញ​ភាគច្រើន​ត្រូវ​លើកលែង​។​ ​ផលរបរ​ដែល​មិន​ទាក់ទង​នឹង​ពន្ធ​លើ​ ​ផលរបរ​ត្រូវ​បាន​កំណត់​ក្នុង​ក្របខ័ណ្ឌ​ដូច​ខាងក្រោមៈ​

  • ការ​លក់​ផលិតផល​កសិកម្ម​ដែល​មិន​កែ​ឆ្នៃ​ ​ដែល​ការ​លក់​នេះ​ធ្វើ​ដោយ​អ្នក​ផលិត​
  • សកម្មភាព​អាជីវកម្ម​តូចៗ​
  • ការ​នាំ​ចេញ​ភាគច្រើន​


មូលដ្ឋាន​បង់ពន្ធ​[កែប្រែ]

ពន្ធ​លើ​ផលរបរ​គឺជា​ពន្ធ​លើ​ប្រាក់​ដែល​ប្រកប​របរ​ដែល​រកបាន​ ​ហើយ​វា​មិនមែន​ជា​ ​VAT ​ទេ​។​ ​ជា​ទូទៅ​គេ​គណនា​វា​ដោយ​ ​តំលៃ​សរុប​ដែល​មាន​ក្នុង​វិ​ក័យ​ប័ត្រ​ដោយ​អា​ត្រា​អនុវត្ត​កំណត់​មួយ​។​ ​វា​ជា​ការ​សាម​ញ្ញែ​ដល​ពន្ធ​នេះ​ត្រូវ​បាន​ទារ​លើ​ភាគី​ធ្វើ​ ​វិ​ក័យ​ប័ត្រ​។​ករណី​នេះ​ពន្ធ​លើ​ផលរបរ​ដែល​ប្រមូល​បានជា​ទូទៅ​ចាត់​ទុក​ថា​ជា​បំណុល​នៃ​ពន្ធ​លើ​ផលរបរ​ទាំងមូល​ឧទាហរណ៍​ ​ដូច​ជា​គ្មាន​ការ​ហូតពន្ធ​ដែរ​។​


អា​ត្រា​ពន្ធ​[កែប្រែ]

ចាប់ពី​ថ្ងៃ​ទី​ ​១ មក​រា​ ​១៩៩៩ មក​ ​ពន្ធ​លើ​ផលរបរ​ត្រូវ​បាន​ក្នុង​អា​ត្រា​ ​២%។


បែបបទ​រដ្ឋបាល​[កែប្រែ]

ចំពោះ​ទំនិញ​ក្នុងស្រុក​ ​អ្នក​បង់ពន្ធ​ត្រូវធ្វើ​សេចក្តី​ប្រកាស​ ​និង​បង់ពន្ធ​ពិសេស​នេះ​លើ​គោល​ការ​ណ៏​ប្រចាំខែ​ដោយ​មិន​អោយ​ ​ហួស​ពី​ថ្ងៃ​ទី​ ​១០ នៃ​ខែ​បន្ទាប់​។​ ​សម្រាប់​ទំនិញ​នាំ​ចូល​ពន្ធ​ពិសេស​ត្រូវ​បង់​ទៅ​អោយ​គយ​ក្នុង​ពេល​នាំ​ចូល​។​ ​បទដ្ឋាន​លំអិត​ ​មាន​ចែង​ពី​កាតព្វកិច្ច​ក្នុង​ការ​ថែរក្សា​ទិន្នន័យ​ ​និង​ការ​ធ្វើ​វិ​ក័យ​ប័ត្រ​។​


២.១. ពន្ធ​ពិសេស​លើ​សេវា​ ​និង​ទំនិញ​កំណត់​[កែប្រែ]

ទិដ្ឋភាព​ទូទៅ​[កែប្រែ]

ពន្ធ​ពិសេស​លើ​សេវា​ ​និង​ទំនិញ​កំណត់​គឹ​ជា​ទំរង់​មួយ​នៃ​ពន្ធ​អាករ​ដែល​អនុវត្ត​ចំពោះ​ការ​នាំ​ចូល​ ​រឹ​ផលិតផល​ក្នុងស្រុក​ ​និង​ ​ការ​ផ្គត់ផ្គង់​សេវា​ ​និង​ទំនិញ​កំណត់​។​ អត្រាពន្ធ​ទំនិញ​ ​សេវា​ ​និង​អត្រា​នៃ​ពន្ធ​មាន​ដូច​ខាងក្រោមៈ​

  • រថយន្ត​មួយ​ចំនួន​ ​និង​គ្រឿងបន្លាស់​ ​ដែល​មានកំ​លាំង​ខ្លាំង​ជាង​ ​២០០០ សេ​សេ​ ​៖ ៣០%
  • រថយន្ត​មួយ​ចំនួន​ ​និង​គ្រឿងបន្លាស់​ ​ដែល​មានកំ​លាំង​ខ្លាំង​ជាង​ ​២០០១ សេ​សេ​ ​៖ ២០%
  • រថយន្ត​ទំហំ​ធំ​មួយ​ចំនួន​ធំ​ ​ឧ​. (ឡាន​ដឹក​អ្នកដំណើរ​ ​ឡាន​ដឹក​ទំនិញ​ ​) ៖ ១០%
  • ម៉ូតូ​ ​និង​គ្រឿងបន្លាស់​ដែល​មានកំ​លាំង​ខ្លាំង​ជាង​ ​១២៤ សេ​សេ​ ​៖ ១០%
  • ផលិតផល​ប្រេង​មួយ​ចំនួន​ ​២០%
  • ភេសជ្ជៈ​ដែល​មិន​ស្រវឹង​ ​និង​មាន​សារធាតុ​កាបូ​ណាត​ខ្លា​ត​ ​៖ ២០%
  • ស្រា​បៀ​ ​ស្រា​ ​និង​គ្រឿង​ផឹក​ស្រវឹង​ ​៖ ១០%
  • បារី​ ​និង​ស៊ី​ហ្គា​ ​៖ ១០%
  • សណ្ឋាគារ​ ​និង​កន្លែង​កំសាន្ត​ ​៖ ១០%
  • សំបុត្រ​យន្តហោះ​អន្តរជាតិ​ ​ដែល​ក្នុង​កម្ពុជា​ ​៖ ២%
  • សកម្មភាព​ទូរ​គម​នា​គម​ន៏​អន្តរជាតិ​ខ្លះ​ ​៖ ២%

ចូរ​កំណត់ចំណាំ​ថា​ ​ការ​អនុវត្ត​ន៏​ពន្ធ​ពិសេស​លើ​ការ​ជួល​បន្ទប់​សណ្ឋាគារ​ត្រូវ​បាន​ផ្អាក​រហូត​ដល់​មាន​សេចក្តីណែនាំ​ថ្មី​។​


មូលដ្ឋាន​ទារពន្ធ​[កែប្រែ]

សម្រាប់​ទំនិញ​ដែល​ផលិត​ក្នុងស្រុក​ ​ពន្ធ​ពិសេស​គឺជា​ទូទៅ​គិត​លើ​តំលៃ​លក់​ក្រោយ​ចេញពី​រោងចក្រ​។​ ​សម្រាប់​ទំនិញ​ដែល​ ​នាំ​ចូល​វិញ​ពន្ធ​នេះ​គិត​លើ​តំលៃ​ ​ជី​ធ​ ​រួម​ជាមួយ​ពន្ធគយ​។​ ​សម្រាប់​សំបុត្រ​យន្តហោះ​ ​សណ្ឋាគារ​ ​និង​សេវា​ទូរគមនាគមន៍​ពន្ធ​ ​នេះ​ជា​ទូទៅ​បង់​លើ​តំលៃ​ដែល​មាន​ក្នុង​វិ​ក័យ​ប័ត្រ​ដោយ​ចំពោះ​សំបុត្រ​យន្តហោះ​ ​ត្រូវ​កំណត់​ត្រឹម​សំបុត្រ​ដែល​ចេញ​ក្នុង​ ​ប្រទេស​កម្ពុជា​។​


បែបបទ​រដ្ឋបាល​[កែប្រែ]

ចំពោះ​ទំនិញ​ក្នុងស្រុក​ ​អ្នក​បង់ពន្ធ​ត្រូវធ្វើ​សេចក្តី​ប្រកាស​ ​និង​បង់ពន្ធ​ពិសេស​នេះ​លើ​គោល​ការ​ណ៏​ប្រចាំខែ​ដោយ​មិន​អោយ​ ​ហួស​ពី​ថ្ងៃ​ទី​ ​១០ នៃ​ខែ​បន្ទាប់​។​ ​សម្រាប់​ទំនិញ​នាំ​ចូល​ពន្ធ​ពិសេស​ត្រូវ​បង់​ទៅ​អោយ​គយ​ក្នុង​ពេល​នាំ​ចូល​។​ ​បទដ្ឋាន​លំអិត​មាន​ ​ចែង​ពី​កាតព្វកិច្ច​ក្នុង​ការ​ថ្ងែ​រក្សា​ទិន្នន័យ​ ​និង​ការ​ធ្វើ​វិ​ក័យ​ប័ត្រ​។​


៣. ពន្ធគយ​នាំ​ចេញ​ ​នាំ​ចូល​[កែប្រែ]

ពន្ធ​នាំ​ចូល​[កែប្រែ]

ពន្ធ​នាំ​ចូល​គ្របដណ្តប់​លើ​ទំនិញ​ជា​ច្រើន​ប្រភេទ​។​ ​ជា​ទូទៅ​អា​ត្រា​មាន​ពី​ ​៧% ១៥% ២០% ៣៥% រឺ​ ​៥០%។ ការ​លើកទឹកចិត្ត​ចំពោះ​វិនិយោគ​ ការ​លើកលែង​ពន្ធ​នាំ​ចូល​អាច​ផ្តល់​ជូន​ដោយ​ ​ជ​ឌ​ជ​ ​ដោយ​ចាត់​ទុក​ថា​ជា​ការ​លើកទឹកចិត្ត​ចំពោះ​ការ​វិនិយោគ​។​ ​ការ​លើក​ ​លែង​នេះ​អនុវត្ត​ចំពោះ​ ​៖

  • សំភារៈ​សំណង់​
  • គ្រឿង​ម៉ាស៊ីន​ ​និង​សំភារៈ​ ​និង​គ្រឿងបន្លាស់​ ​ដែល​ត្រូវ​ប្រើ​សម្រាប់​ផលិតកម្ម​
  • សំភារៈ​ឆៅ​ ​និង​ទំនិញ​ពាក់កណ្តាល​កែ​ឆ្នៃ​ ​ដែល​ប្រើ​ក្នុង​ផលិតកម្ម​
  • គម្រោង​វិនិយោគ​ ​ដែល​មាន​ទំនាក់ទំនង​ ​និង​ការ​លើកទឹកចិត្ត​ផ្នែក​ពន្ធ​នាំ​ចុ​ល​រួម​មានៈ​
  • គម្រោង​ដែល​មាន​ទិស​ដៅ​នាំ​ចេញ​ ​យ៉ាងតិច​៨០​%
  • គម្រោង​ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​តំបន់​លើកទឹកចិត្ត​ពិសេស​
  • គម្រោង​ក្នុង​ផ្នែក​ឧស្សាហកម្ម​ទេសចរ​ណ៏​
  • គម្រោង​ផលិតកម្ម​ការងារ​បំពាក់​បំ​ពន​
  • គម្រោង​ផ្នែក​ហេ​ថា​រចនា​សម្ព​ន្ធ័​ ​និង​ថាមពល​

ពន្ធ​នាំ​ចេញ​[កែប្រែ]

ពន្ធ​នាំ​ចេញ​គ្របដណ្តប់​លើ​មុខទំនិញ​មួយ​ចំនួន​មាន​កំណត់​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​ ​ដូច​ជា​ឈើ​និង​ផលិតផល​ចេញ​អំពី​សត្វ​មួយ​ចំនួន​ ​ភាគច្រើន​រួម​មាន​អាហារ​សមុទ្រ​។​


៤. ពន្ធ​លើ​បៀវត្ស​[កែប្រែ]

ទិដ្ឋភាព​ទូទៅ​[កែប្រែ]

បទ​បញ្ញា​ត្តិ​ស្តី​ពី​ពន្ធ​លើ​បៀវត្ស​របស់​កម្ពុជា​កំណត់​តាម​គោល​ការ​ណ៏​ប្រភព​ ​និង​ការ​ស្នាក់​នៅ​ផ្តល់​អោយ​ជា​លក្ខណៈ​ ​អន្តរជាតិ​។​ ​ប្រាក់បៀវត្ស​បរទេស​សម្រាប់​ជន​ដែល​ស្នាក់​នៅ​កម្ពុជា​ ​ស្ថិត​ក្រោម​ពន្ធ​លើ​បៀវត្ស​របស់​កម្ពុជា​ចំពោះ​អ្នក​ដែល​មិន​ ​ស្នាក់​នៅ​កម្ពុជា​ ​តែ​ប្រាក់បៀវត្ស​មាន​ប្រភព​ពី​កម្ពុជា​ក៏​ស្ថិត​ក្រោម​ពន្ធលើប្រាក់បៀវត្ស​នេះ​ដែរ​។​ ​ទីកន្លែង​នៃ​ការ​បើក​ ​បៀវត្ស​មិន​ទាក់ទង​ដល់​ការ​កំណត់​ប្រភព​វា​ឡើយ​។​ កម្ពុជា​ធ្វើការ​បែងចែក​ខុស​ពី​គ្នា​រវាង​ប្រាក់បៀវត្ស​សុទ្ធ​ ​និង​ប្រាក់​ចំណេញ​បន្ទាប់បន្សំ​។​ ​ប្រាក់បៀវត្ស​សុទ្ធ​ត្រូវ​ទារ​ពី​ ​និយោជិត​ក្នុង​ពេល​ដែល​ពន្ធ​លើ​បៀវត្ស​លើ​ប្រាក់​ចំណេញ​បន្ទាប់បន្សំ​ត្រូវ​បង់​ដោយ​និយោជក​។​ ​ពន្ធ​លើ​បៀវត្ស​គ្របដណ្តប់​លើ​ ​ប្រាក់ខែ​ដែល​ទាក់ទង​នឹង​ការ​បំពេញការងារ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​ ​ដែល​ខុស​ពី​ចំណូល​បុគ្គល​ទូទៅ​។​ ​ចំណូល​សុទ្ធ​មិន​ត្រូវ​បាន​រាប់​ ​បញ្ចូល​ផង​ដែរ​ ​ដោយ​ចំណូល​របៀប​នេះ​ត្រូវ​ស្ថិត​ក្រោម​ប្រភេទ​ពន្ធលើប្រាក់ចំណេញ​។​ ​បទដ្ឋាន​ទាំងនេះ​អាច​អោយ​អាជ្ញាធរ​ ​គិត​ថា​អ្នក​ពិគ្រោះ​យោបល់​ខ្លះ​ជា​និយោជិត​។​


ការ​ស្នាក់​នៅ​[កែប្រែ]

អ្នក​ដែល​ស្នាក់​នៅ​កម្ពុជា​ ​ដែល​កំណត់​ថា​ជា​និយោជិត​ ​អ្នក​បង់ពន្ធ​រឺ​មនុស្ស​ម្នាក់​គឺ​អ្នក​ដែល​ ​៖

  • ស្នាក់​នៅ​កម្ពុជា​ ​រឺ​
  • មាន​ទីកន្លែង​ជា​គោល​នៅ​កម្ពុជា​ ​រឺ​
  • ដែល​មាន​វត្ត​មាននៅ​កម្ពុជា​លើស​ពី​ ​១៨២ថ្ងៃ ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​នៃ​ប្រតិទិន​។​


ប្រាក់បៀវត្ស​ដែល​ត្រូវ​បង់ពន្ធ​[កែប្រែ]

ការ​បែងចែក​ខុស​គ្នា​ត្រូវធ្វើ​ចំពោះ​បៀវត្ស​សុទ្ធ​ ​និង​ប្រាក់​ចំណេញ​បន្ទាប់បន្សំ​។​ ​កំរិត​នៃ​ការ​បង់ពន្ធ​ខុស​គ្នា​ត្រូវ​យក​មក​ ​អនុវត្ត​លើ​បៀវត្ស​សុទ្ធ​។​ បៀវត្ស​សុទ្ធ​រួម​មាន​ ​ប្រាក់ខែ​ ​ប្រាក់​កំលាំង​ពលកម្ម​ ​ប្រាក់​រង្វាន់​ ​ប្រាក់​លើស​ម៉ោង​ ​ការ​ទូទាត់​កំចី​ ​និង​ប្រាក់​បើក​មុន​ដែល​ ​ផ្តល់​ដោយ​និយោជក​។​


ផល​ចំណេញ​បន្ទាប់បន្សំ​[កែប្រែ]

ផល​ចំណេញ​បន្ទាប់បន្សំ​រួម​មានៈ​

  • ការ​ប្រើប្រាស់​យានយន្ត​
  • ប្រដាប់ប្រដា​ដែល​ប្រើប្រាស់​សម្រាប់​តុបតែង​ទីកន្លែង​ស្នាក់​នៅ​ ​រួម​មាន​គ្រឿង​សង្ហា​រឹម​ ​និង​ប្រដាប់ប្រដា​ខាងក្នុង​ផ្សេង​ ​ទៀត​ផង​។​
  • កំចី​អត្រា​ការ​ប្រាក់​ទាប​ ​និង​ការ​លក់​បញ្ចុះតំលៃ​
  • ជំនួយ​ផ្នែក​អប់រំ​ ​ឧ​ទា​ហរ​ណ៏​ដូច​ជា​ ​ការ​បណ្តុះបណ្តាល​
  • ការ​គាំទ្រ​ផ្នែក​ធានា​រ៉ាប់រង​មួយ​ចំនួន​
  • ប្រាក់​ហោប៉ៅ​បន្ទាប់បន្សំ​ ​រឺ​លើស​ ​និង​និរភ័យ​សង្គម​ ​និង​វិភាគទាន​ប្រាក់​សោ​ធ​និវត្ត​។​
  • ប្រាក់​ចំណាយ​លើ​ការ​កំសាន្ត​ ​និង​លំហែកាយ​ ​ដែល​មិន​ដក​ពី​អ្នក​ផ្តល់​សម្រាប់​គោលដៅ​លើ​ប្រាក់​ចំណេញ​ឡើយ​


បៀវត្ស​ដែល​មិន​បង់ពន្ធ​[កែប្រែ]

  • ការ​ទូទាត់​លើស​មួយ​ចំនួន​
  • ការ​ទូទាត់​សង​នៃ​ចំណាយ​ដែល​ទាក់ទង​នឹង​ការងារ​
  • ប្រាក់​សម្រាប់​ធ្វើ​ដំណើរ​ខ្លះ​
  • ប្រាក់បៀវត្ស​របស់​និ​យោ​ជិ​ក​នៃ​អង្គការ​ជំនួយ​ ​រឺ​ការទូត​ ​និង​អន្តរជាតិ​ដែល​ទទួលស្គាល់​
  • ប្រាក់បៀវត្ស​នៃ​ជន​ដែល​មិន​ស្នាក់​នៅ​កម្ពុជា​ ​ហើយ​ដែល​ប្រាក់​នេះ​មិន​បើក​នៅ​កម្ពុជា​ ​។


ការ​កាត់​រំ​លោះ​[កែប្រែ]

ការ​កាត់​រំ​លោះ​គឺ​ត្រូវ​បាន​គេ​កំរិត​ចំពោះ​ចំនួន​ទឹកប្រាក់​ដែល​បាន​កំណត់​ដោយ​ច្បាប់​ដែល​មាន​ ​ចំនួន​តិចតួច​សម្រាប់​កូន​នៅ​ ​ក្នុង​បន្ទុក​របស់​និ​យោ​ជិ​ក​ ​និង​សម្រាប់​ការ​សង​វិញ​នៃ​ប្រាក់​កម្ចី​និយោជក​ឬ​ប្រាក់​ផ្តល់​អោយ​មុន​ប្រា​ក់ Avances​។​


អត្រា​ពន្ធលើប្រាក់បៀវត្ស​[កែប្រែ]

ប្រាក់ខែ​សុទ្ធ​-ការ​ស្នាក់​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ​អត្រា​ពន្ធលើប្រាក់បៀវត្ស​ប្រចាំខែ​គិត​ជា​ប្រាក់​រៀល​

  • ០-៨០០,០០០​៛ គិត​ ​០%
  • ៨០០,០០១​៛​-​១,២៥០,០០០​៛ គិត​ ​៥%
  • ១,២៥០,០០១​៛​-៨,៥០០,០០០​៛ គិត​ ​១០%
  • ៨,៥០០,០០១​៛​-១២,៥០០,០០០​៛ គិត​ ​១៥%
  • ​ ១២,៥០០,០០១​៛ ឡើ​ទៅ​គិត​ ​២០%

អត្រាពន្ធ​នេះ​សម្រាប់​ការ​មិន​ស្នាក់​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​គឺ​យ៉ាង​ទាប​១៥​%។ ពន្ធ​នេះ​បង្កើត​បានជា​ពន្ធ​ចុង​ក្រោយ​ផង​ដែរ​។​

ប្រាក់​ចំណេញ​បន្ទាប់បន្សំ​[កែប្រែ]

ប្រាក់​ចំណេញ​បន្ទាប់បន្សំ​គឺ​អាច​ដាក់​ពន្ធ​បាន​លើ​និយោជក​(មិនមែន​លើ​និ​យោ​ជិ​ក​) ចំពោះ​កំរិត​អត្រា​យ៉ាង​ទាប​២០​%នៃ​ ​តំលៃ​ទីផ្សារ​នៃ​ប្រាក់​ចំណេញ​។​ ​កំរិត​អត្រាពន្ធ​គឺ​ត្រូវ​បាន​កំណត់​ជា​ប្រាក់​រៀល​កម្ពុជា​ចំណូល​ជា​រូបិយ​ប​ណ្ណ័​បរទេស​ត្រូវ​ ​បង្វែរ​ទៅ​ជា​ប្រាក់​រៀល​។​ ​អត្រា​ប្តូរ​ប្រាក់​ជា​ផ្លូវការ​គឺ​ត្រូវ​បាន​ផ្តល់​អោយ​ចំពោះ​គោលបំណង​នេះ​។​


ការ​គ្រប់គ្រង[កែប្រែ]

​ និ​យោ​ជិ​ក​ទាំងឡាយ​ត្រូវ​តែ​ធ្វើ​សេចក្តី​ប្រកាស​ ​និង​ការ​បង់​ពន្ធលើប្រាក់បៀវត្ស​ប្រចាំខែ​មិន​ត្រូវ​យឺត​ជាង​ថ្ងៃ​ទី​១៥​នៃ​ខែ​ ​បន្ទាប់ៗ​។​ ​មិន​មានការ​បង់​ត្រឡប់​ប្រចាំឆ្នាំ​វិញ​ (ប្រភពអត្ថបទ ៖ www.cambodia.gov.kh)