អនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រ

អនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រ (UNCLOS) ហៅផងដែរថា អនុសញ្ញាច្បាប់សមុទ្រ ឬច្បាប់នៃសន្ធិសញ្ញាសមុទ្រ គឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិដែលបង្កើតក្របខ័ណ្ឌច្បាប់សម្រាប់រាល់សកម្មភាពសមុទ្រ និងដែនសមុទ្រ។ គិតត្រឹមខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ ប្រទេសចំនួន១៦៨ និងសហភាពអឺរ៉ុបគឺជាភាគី។

អនុសញ្ញានេះបានមកពីសន្និសីទអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រលើកទីបី (UNCLOS III) ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៣ និង១៩៨២។ អនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រ បានជំនួសសន្ធិសញ្ញាចំនួនបួននៃអនុសញ្ញាឆ្នាំ១៩៥៨ ស្តីពីសមុទ្រខ្ពស់។ អនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រ បានចូលជាធរមានក្នុងឆ្នាំ១៩៩៤ មួយឆ្នាំបន្ទាប់ពីប្រទេសហ្គីយ៉ាណា បានក្លាយជាប្រទេសទី៦០ ដែលផ្តល់សច្ចាប័នលើសន្ធិសញ្ញានេះ។ នៅឆ្នាំ ២០២៣ កិច្ចព្រមព្រៀងត្រូវបានសម្រេចលើសន្ធិសញ្ញាសមុទ្រខ្ពស់ដែលត្រូវបន្ថែមជាឧបករណ៍នៃអនុសញ្ញា ដើម្បីការពារជីវិតមហាសមុទ្រនៅក្នុងដែនទឹកអន្តរជាតិ។ នេះនឹងផ្តល់នូវវិធានការរួមទាំងតំបន់ការពារសមុទ្រ និងការវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន។ ខណៈពេលដែលអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបានឧបករណ៍ផ្តល់សច្ចាប័ន និងការចូលជាសមាជិក ហើយអង្គការសហប្រជាជាតិផ្តល់ការគាំទ្រសម្រាប់កិច្ចប្រជុំរដ្ឋភាគីនៃអនុសញ្ញានោះ លេខាធិការដ្ឋានអង្គការសហប្រជាជាតិមិនមានតួនាទីប្រតិបត្តិការផ្ទាល់ក្នុងការអនុវត្តអនុសញ្ញានោះទេ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ទីភ្នាក់ងារឯកទេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ អង្គការដែនសមុទ្រអន្តរជាតិ មានតួនាទី ក៏ដូចជាស្ថាប័នផ្សេងទៀតដូចជា គណៈកម្មការត្រីបាឡែនអន្តរជាតិ និងអាជ្ញាធរបាតសមុទ្រអន្តរជាតិ (ISA) ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយអនុសញ្ញាខ្លួនឯង។