អេមីល្យូ ហ្គីណូ សេហ្គ្រែ

អេមីល្យូ ហ្គីណូ សេហ្គ្រែ

Emilio Gino Segrè
កើតនៅ	ថ្ងៃ​ទី ១ កុម្ភៈ ១៩០៥ ទីវ៉ូលី , អ៊ីតាលី
មរណភាព	ថ្ងៃ​ទី ២២ មេសា ១៩៨៩ (អាយុ៨៤ឆ្នាំ)
សញ្ជាតិ	អ៊ីតាលី
ស្នាដៃសំខាន់ៗ​	របកគំឃើញអង់ទីប្រូតុង
រង្វាន់​	រង្វាន់ណូបែលផ្នែករូបវិទ្យា (១៩៥៩)

អេមីល្យូ ហ្គីណូ សេហ្គ្រែ (Emilio Gino Segrè) (១ កុម្ភៈ ១៩០៥ - ២២ មេសា ១៩៨៩) ជាអ្នករូបវិទ្យាជនជាតិអ៊ីតាលី និងជាជ័យលាភីរង្វាន់ណូបែលផ្នែករូបវិទ្យា។ លោកជាមួយនឹង អូវិន ឆេមបឺឡែន (Owen Chamberlain) បានរកឃើញអង់ទីភាគល្អិត អនុអាតូមិចឈ្មោះអង់ទីប្រូតុង។

ជីវប្រវត្តិ

សេហ្គ្រែចាប់កំនើតនៅ ទីវ៉ូលី ក្បែរទីក្រុងរ៉ូម និងបានចុះឈ្មោះចូលរៀនផ្នែកវិស្វកម្មនៅសាកលវិទ្យាល័យរ៉ូម។ លោកបានប្ដូរមុខជំនាញទៅផ្នែករូបវិទ្យាវិញនៅឆ្នាំ១៩២៧ និងបានទទួលសញ្ញាប័ត្រថ្នាក់បណ្ឌិតនៅឆ្នាំ១៩២៨។ គ្រូរបស់លោកគឺអង់រីកូ ហ្វែរមី។

បន្ទាប់ពីចប់ភារកិច្ចកងទ័ពពីឆ្នាំ១៩២៨ដល់ឆ្នាំ១៩២៩ លោកបានចូលធ្វើការជាមួយ អុតតូ ស្ទើន នៅ ហាំបួក (អាល្លឺម៉ង់) បន្ទាប់មកជាមួយ ភាធើ ហ្ស៊ីម៉ាន់នៅអាំស្ទើដាំ (ហុល្លង់)ក្នុងនាមជាបុគ្គលិកមូលនិធិរ៉ក់ហ្វែលឡឺនៅឆ្នាំ១៩៣០។ សេហ្គ្រែត្រូវបានតែងតាំងជាសាស្ត្រាចារ្យជំនួយផ្នែករូបវិទ្យា​នៅសាកលវិទ្យាល័យរ៉ូម ពីឆ្នាំ១៩៣២ដល់ឆ្នាំ១៩៣៦។ ពីឆ្នាំ១៩៣៦ដល់ឆ្នាំ១៩៣៨ លោកធ្វើជានាយកបន្ទប់ពិសោធន៍រូបវិទ្យានៅសាកលវិទ្យាល័យប៉ាលើម៉ូ។ នៅឆ្នាំ១៩៣៦ លោកបានរកឃើញធាតុតិចនេចូម ដែលជាធាតុគីមីបានដោយការសំយោគដោយមនុស្ស ដំបូងគេ។

ខណៈពេលដែលសេហ្គ្រែធ្វើទស្សនកិច្ចរដូវក្ដៅនៅកាលីហ្វរនៀនៅឆ្នាំ១៩៣៨ រដ្ឋាភិបាលហ្វាស៊ីសរបស់មូសូលីនីបានអនុម័តច្បាប់ហាមប្រាមមិនអោយ​ជនជាតិជ្វីហ្វមានតំនែងក្នុងសាកលវិទ្យាល័យ។ ដោយខ្លួនជានជនជាតិជ្វីហ្វ សេហ្គ្រែបានស្ថិតក្នុងភាពអន្តោប្រវេសន៍ក្នុងរយៈពេលមិនកំនត់។ លោកបានចូលធ្វើជាអ្នកជំនួយការស្រាវជ្រាយក្នុង​បន្ទប់ពិសោធន៍វិទ្យុសកម្មបឺឃើលេយ និងធ្វើជាគ្រូរូបវិទ្យានៅសាកលវិទ្យាល័យកាលីហ្វរនៀ។ ពេលនៅបឺឃើលេយ គាត់បានជួយរកឃើញធាតុ អាស្តាទីន និងអ៊ីសូតូប ភ្លុយតូនីញ៉ូម-239 (ភ្លុយតូនីញ៉ូម-239 ត្រូវបានគេប្រើសំរាប់ផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូដែលទំលាក់នៅ​ណាហ្គាសាគី)។

ពីឆ្នាំ១៩៤៣ ដល់ ១៩៤៦ លោកធ្វើការនៅ បន្ទប់ពិសោធន៍ជាតិឡូសអាឡាម៉ូស ក្នុងឋានៈជាអ្នកដឹកនាំក្រុម នៃគំរោងម៉ាន់ហាថាន់។ នៅឆ្នាំ១៩៤៤ លោកក្លាយជាពលរដ្ឋអាមេរិកដោយស្វ័យប្រវត្តិ។ លោកបានបង្រៀនៅសាកលវិទ្យាល័យកូឡុំបៀ សាកលវិទ្យាល័យអ៊ីលីណយ និង សាកលវិទ្យាល័យរីយ៉ូ ដឺ ចានេរ៉ូ។ នៅឆ្នាំ១៩៥៩ លោកជាមួយនឹង អូវិន ឆេមបឺឡែន (Owen Chamberlain) បានរកឃើញអង់ទីប្រូតុង ដែលជាភាគល្អិតមានម៉ាស់ស្មើប្រូតុងតែមានបន្ទុកផ្ទុយគ្នា។ នៅឆ្នាំដដែលនោះលោកបានទទួលរង្វាន់ណូបែលផ្នែករូបវិទ្យា​សំរាប់របកគំហើញនេះ។ ពេលត្រលប់ទៅបឺឃើលេយវិយ លោកក្លាយជាសាស្ត្រាចារ្យរូបវិទ្យានិងប្រវត្តិសាស្ត្រវិទ្យាសាស្ត្រ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧២។ នៅឆ្នាំ១៩៧៤ លោកបានត្រលប់ទៅកាន់សាកលវិទ្យាល័យរ៉ូមវិញ ក្នុងឋានៈជាសាស្ត្រាចារ្យរូបវិទ្យានុយក្លេអ៊ែរ។

នៅឆ្នាំ១៩៧០ សេហ្គ្រែបានបោះពុម្ភសៀវភៅជីវប្រវត្តិរបស់អង់រីកូ ហ្វែរមី (Enrico Fermi: Physicist, University of Chicago Press)។ សេហ្គ្រែបានទទួលមរណភាពនៅអាយុ៨៤ឆ្នាំដោយជំងឺខ្សោយបេះដូង។