អ្នកប្រើប្រាស់:ស្រីណុច វង្ស
<h1> WELCOME TO MY WIKIPEDIA...!
សូមជំរាបសួរទស្សនិកជន! នាងខ្ញុំឈ្មោះវង្ស ស្រីណុច ភេទស្រី អាយុ២០ឆ្នាំ ជាសិស្សផ្នែកទំនាក់ទំនងសង្គមនិងសារព័ត៌មានឆ្នាំទី១ ជំនាន់ទី៨ នៃសាលាបច្ចេកទេសដុនបូស្កូខេត្តព្រះសីហនុ។
ប្រវត្តិ កសិកម្ម
ការបង្កើតកសិកម្មនៅប្រវត្តិសាស្រ្តគឺមានការជាប់ទាក់ទង់និងការផ្សាំងនៃចំការ និង សត្វ ដែលបានអភិវឌ្ឍន៍ ជាង ១២,០០០ ឆ្មាំមកហើយ តែយ៉ាងណាក៍ដោយមនុស្សនៅតែបានចាប់ផ្តើមមានការផ្លាស់ប្តូរ រុក្ខជាតិ និងសត្វ ឲ្យមានការទំនាក់ទំនង់គ្នានិងដើម្បីបង្កើតគុណប្រយោជន៍តាមអត្តន័យទៅតាមការបង្កើតដីស្រែឲ្យមានភាពរាប់ស្មើ។ កសកម្មបានទទួលរង់យ៉ាងសំខាន់ចំពោះការអភិវឌ្ឍន៍នៃពេលមួយដែលគេបានចាប់ផ្តើមបង្កើតវា។ មួយចំហៀងធំដែលមានដីសុទ្ធតែមានជីជាតិនៅទិសខាងលិច អាស៊ី អេហ្សីប ហើយ ប្រទេសឥណ្ឌា បានស្វែងរកទីតាំងដើម្បីសាប់ព្រោះស្រូវ ហើយការច្រូតកាត់នៃស្រែចំការរបស់ពួកគេដែលពីមុនបានប្រមូលនៅក្នុងព្រៃ។ ឯករាជភាពដែលបានអភិវឌ្ឍន៍នៃដីស្រែកសិកម្មមុនគេនោះបានកើតមានឡើងទិសខាងជើង និងទិសខាងត្បួងនៃប្រទេសចិន ទ្វីបអាហ្រ្វិក ហើយមានពីរ បី ជាតិសាសទៀតនៅប្រទេស អាមីរិចកាំង។ រឺឯប្រតិបត្តិការនៃកសិកម្មនៃរបៀបបញ្ចូលទឹក ក្នុងដំណាំបែបវិលជំតាមរដូវអាស្រ័យតាមការដាក់ជី ហើយនិង ប្រើថ្នាំសំលាប់សត្វចង្រៃដែលធ្វើឲ្យយើងអភិវឌ្ឍន៍មានរយៈពេលយូរ។នៅក្នុងសតវត្សរ៏ ដែលកសិកម្មបាន បង្ហាញដោយការបញ្ចូននៃការឲ្យផលទៅលើពួកមនុស្សដែលមាននឿយហត់នៃការដាក់ជី និងការសំលាប់សត្វចង្រៃ ក្នុងការជ្រើសយកពួចមកបណ្ដុះ។អ្វីដែលនិងកើតមាននៅអតីតៈកាលនៃកសិកម្មដែលបានមានភាពស្និតស្នាលជាមួយនិង នយោបាយបញ្ហាផលដែលបូកបញ្ចូលនិងទឹកដែលមានជីជាតិច្រើនទៅក្នុងស្រែ។ កសិកម្មនៅប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសដែលយកកសិកម្មជាធំ សម្រាប់ធ្វើការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ ។ កសិកម្មនៅកម្ពុជា នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គឺនៅមានការខ្វះខាតនៅឡើយ ដោយសារ ការប្រកបរបរ ទាំងរបស់កសិករភាគច្រើនពឹងផ្អែកទៅលើធម្មជាតិជាធំ ( ធ្វើទៅតាមយថាកម្មនៅឡើយ)។ ចំណែកនៅលើពិភពលោក ប្រទេសមួយចំនួន ដែលមានការរីកចម្រើន ខាងវិស័យកសិកម្ម គេបាន ធ្វើស្រែដោយប្រើប្រាស់ នៅគ្រឿងចក្រទំនើបៗ ជាហេតុធ្វើឱ្យប្រទេសគេមានការរីកចំរើនខាងវិស័យនេះ ។ ចំណែកនៅប្រទេសកម្ពុជាការផលិតស្រូវនៅមានការខ្វះខាតនូវបច្ចេកទេស ដើម្បីធ្វើការដាំដុះនៅឡើយ ។ ជាក់ស្តែងនៅរាល់ការពិសោធន៍របស់ និស្សិតនៅតាមសាកលវិទ្យាល័យពុំមានការណែនាំ នៅបច្ចេកទេសដែលសមស្របនៅឡើយ ។ជាក់ស្តែងនិស្សិតតែងតែ ទៅសាក់សួរកសិករដើម្បីប្រមូលឯកសារមកវិញដើម្បីធ្វើការពិសោធន៍ទៅតាមកសិករទៅវិញ ។ ទាំងនេះជាហេតុផលមួយដែលធ្វើឱ្យកសិកម្មនៅកម្ពុជាមានការអន់ថយ ។
ដំណាំត្រប់
ត្រប់ជាដំណាំមួយ ដែលប្រជាជននៅលើពិភពលោកតែងតែបានស្គាល់ និងប្រើប្រាស់ធ្វលម្ហូបអាហារប្រចាំថ្ងៃ យ៉ាងប្រជាប្រិយបំផុតចាប់តាំងពីសតវត្សទី ១៦ មក ម្លេះ ។ នៅឆ្នាំ ១៧៥៣ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្រ្ដជាច្រើន បានកំណត់ ប្រភេទរុក្ខជាតិនេះនៅក្នុងគ្រួសារ (សូឡាណាសេ) លំដាប់ សូឡានូម ។ ហើយមានឈ្មោះវិទ្យាសាស្រ្តហៅថា Solanum Melongena L. ប៉ុន្តែវាក៏មានឈ្មោះផ្សេងៗទៀតជាច្រើនដូចជា នៅឆ្នាំ ១៧៧៥ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត ឈ្មោះ Forsskal បានអោយឈ្មោះថា Solanum Caglans និងនៅឆ្នាំ ១៨៥២ អ្នកប្រាជ្ញឈ្មោះ Dun Dunal បានអោយឈ្មោះថា Solanum Pressum ។ នៅក្នុងប្រភេទដំណាំត្រប់មានច្រើនប្រភេទដូចជា៖ ២ . ត្រប់ស្រួយត្រប់ខារ ឬ ត្រប់ពងមាន់ ៖ ឈ្មោះអ្នកវិទ្យាសាស្រ្ដហៅថា Macrocarpon ឈ្មោះធម្មតាអាចហៅថា Bitter Egg plant បានដែរ ។ ៣. ត្រប់ក្រាំងរមាស ឬ ត្រប់សណ្ដាយ ៖ មានឈ្មោះវិទ្យាសាស្រ្ដហៅថា Solanum melongena មានឈ្មោះធម្មតាហៅថា Egg plant ឬត្រប់សណ្ដាយ ឬត្រប់ក្រាំងរមាស ដែលមានផ្លែសំប៉ែត ឬមូលតែពណ៌ប្រផេះ ឬ បៃតង ។ ជាទូទៅគេពិនិត្យឃើញមានចំនួន ២២ប្រភេទនៃក្រុម Solanum នៅក្នុងប្រទេស ឥណ្ឌា ។ តាមការស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថា ក្រុមនេះមានប្រភពកំណើតនៅតំបន់អាស៊ីដូចជា៖ នៅប្រទេសចិន ឥណ្ឌា និង ទ្វិបអាហ្រិ្វក ។ ប៉ុន្ដែក្រោយមករីករាលដាលដល់ទ្វិបអាមេរិក និង ពេញពិភពលោក ជាពិសេសនៅតាមតំបន់សីតុណ្ហភាពក្ដៅ ។ នៅប្រទេសកម្ពុជាយើង ត្រប់ជាប្រភេទបន្លែមួយ៉ាងសាមញ្ញ ដែលប្រជាជនគ្រប់គ្នាតាមបណ្ដោយទន្លេមេគង្គ និងតំបន់ផ្សេងៗទៀតជាច្រើនតែដាំជាលក្ខណះសួនបន្លែចំរុះ ។ លក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុ ដំណាំត្រប់គ្រប់ប្រភេទឆាប់ទទួលរងនូវអំពើអាកាសធាតុ ជាពិសេសនៅពេល សីតុណ្ហភាពត្រជាត់ សំណើមបរិយាកាសខ្ពស់ វាធ្វើឲ្យឥទ្ធិពលនៃការបន្តពូជ ប្រដាប់បន្តពូជញី មិនទទួលយកលំអងផ្កាឈ្មោលក្នុងពេលវេលាដែលបង្កកំនើត ប៉ុន្តែសីតុណ្ហភាពមធ្យមហើយ រយៈពេលវែងក្នុងរដូវដាំដុះធ្វើឲ្យត្រប់ទទួលបានជោគជ័យលើការងារផលិតកម្ម។ ចំពោះប្រភេទ នៃពូជមានអាយុកាលលូតលាស់វែងអាចមានកំរិតធន់ទ្រាំ និងបន្សាំបានល្អក្នុងលក្ខខណ្ឌ អាកាសធាតុប្រែប្រួលខ្លាំង។ នៅពេលយប់ត្រជាក់ហើយពេលថ្ងៃក្តៅរយៈពេលខ្លីធ្វើឲ្យត្រប់បាត់បង់ទិន្នន័យច្រើន។ប្រសិនបើសីតុណ្ហភាពមធ្យមប្រចាំថ្ងៃចន្លោះពី១៨-២៥ អង្សាសេ ធ្វើឲ្យការដុះលូតលាស់ និងទិន្នផលខ្ពស់ជាទីបំផុត គឹដុះលូតលាស់លឿនផ្កាចេញស្រុះគ្នាល្អកំរិតបន្តពូជនិងការលូតលាស់បានល្អ។ នៅពេលសីតុណ្ហភាពឡើងខ្ពស់ពី៣០-៣៣ អង្សាសេ និងមានខ្យល់បកខ្លាំងក្នុងអំឡុងពេល ត្រប់ចេញផ្កា វាធ្វើឲ្យមានឥទ្ធិពលអាក្រក់ដល់ផ្កា ហើយលទ្ធផលទិន្នន័យថយចុះក៏កាន់តែខ្លាំង ។គ្រាប់ពូជដុះពន្លកបានល្អ គឺជាមធ្យម២៥ អង្សាសេ។
ព្រះរាជណាចក្រកម្ពុជា[កែប្រែ]
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា រឺ កម្ពុជា (អ.ស.អ.: [kɑmˈpuˈciə], ការបញ្ចេញសំឡេងខ្មែរ: [កាំ'ពុ'ជា]) ឈ្មោះផ្លូវការ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជាប្រទេសមួយស្ថិតនៅផ្នែកខាងត្បូងនៃទៀបកោះឥណ្ឌូចិននៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ដែលមានផ្ទៃដីសរុបរួម ១៨១ ០៣៥ សហាតិមាត្រការ៉េ (គីឡូម៉ែត្រការ៉េ) ប្រទេសនេះមានព្រំដែនជាប់ថៃនៅខាងលិចឆៀងខាងជើង លាវខាងកើតឆៀងខាងជើង វៀតណាមនៅខាងកើត និងឈូងសមុទ្រថៃនៅខាងលិចឆៀងខាងត្បូង។
មានប្រជាជនជាង ១៤,៨ លាននាក់ កម្ពុជាគឺជាប្រទេសដែលមានប្រជាជនច្រើនបំផុតទី៧០ក្នុងពិភពលោក។ សាសនាផ្លូវការគឺព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទ ដែលត្រូវបានកាន់ដោយប្រជាជនកម្ពុជាប្រហែល ៩៥%។ ក្រុមជនជាតិភាគតិចនៃប្រទេសនេះរួមមានវៀតណាម ចិនហាន ចាម និងកុលសម្ព័ន្ធភ្នំ ៣០ ផ្សេងៗទៀត។[៧] រាជធានី និង ទីក្រុងធំបំផុតគឺ ភ្នំពេញ ដែលជាមជ្ឈមណ្ឌលនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និង វប្បធម៌នៃកម្ពុជា។ ព្រះរាជាណាចក្រនេះកាន់របបរាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលមានព្រះបាទ នរោត្តម-សីហមុនី ដែលជាព្រះមហាក្សត្រមួយអង្គដែលត្រូវបានជ្រើសតាំងដោយក្រុមប្រឹក្សារាជបល្ល័ង្ក ជាប្រមុខរដ្ឋ។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលគឺ ហ៊ុន-សែន ដែលលោកថ្មីៗនេះគឺជាមេដឹកនាំដែលស្ថិតក្នុងតំណែងយូរបំផុត នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍និងបានដឹកនាំកម្ពុជាអស់រយៈពេលជាង ២៥ ឆ្នាំមកហើយ។
ឈ្មោះបុរាណរបស់កម្ពុជាគឺ "កម្ពុជៈ" (សំស្ក្រឹត: कंबुज)។[៨] នៅឆ្នាំ ៨០២ នៃ គ.ស. ព្រះបាទជ័យវម៌្មទី២បានប្រកាសព្រះអង្គឯងជាព្រះមហាក្សត្រ ដែលកត់សម្គាល់ឱ្យឃើញនូវការចាប់កកើតនៃអធិរាជាណាចក្រខ្មែរដ៏រុងរឿងអស់រយៈពេលជាង ៦០០ ប្លាយឆ្នាំ និងនាំឱ្យព្រះមហាក្សត្រសោយរាជ្យបន្តបន្ទាប់ត្រួតត្រាភាគដ៏ធំនៃអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងប្រមូលផ្ដុំអំណាច ព្រមទាំងភោគទ្រព្យដ៏ច្រើនលើសលប់។ ព្រះរាជាណាចក្រឥណ្ឌូបនីយកម្មមួយនេះបានកសាងប្រាសាទបូជនីយដ្ឋាននានា ដូចជាអង្គរវត្ត និងបានសម្រួលដល់ការផ្សព្វផ្សាយព្រហ្មញ្ញសាសនា ក្រោយមកព្រះពុទ្ធសាសនានៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ភាគច្រើន។ បន្ទាប់ពីការធ្លាក់អង្គរទៅដៃអយុធ្យានៅសតវត្សទី១៥ កម្ពុជាបានប្រែក្លាយជាប្រទេសចំណុះមួយនៅចន្លោះប្រទេសជិតខាងរបស់ខ្លួនរហូតដល់ប្រទេសត្រូវបានធ្វើអាណានិគមកិច្ចដោយពួកបារាំងនៅពាក់កណ្ដាលសតវត្សទី១៩។ កម្ពុជាទទួលបានឯករាជ្យពីបារាំងមកវិញនៅឆ្នាំ ១៩៥៣។
សង្គ្រាមវៀតណាមបានរីករាលដាលដល់កម្ពុជា ដែលធ្វើឱ្យមានការងើបឡើងរបស់ពួកខ្មែរក្រហម ដែលពួកគេបានដណ្ដើមយកបានភ្នំពេញនៅឆ្នាំ ១៩៧៥ ហើយបានបន្ដការប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរ ចាប់ពី ១៩៧៥-១៩៧៩ និងក្រោយមកបានវាយប្រយុទ្ធនឹងពួកយួនដែលនៅពីក្រោយខ្នងរបបសាធារណរដ្ឋកម្ពុជាប្រជាមានិតកំឡុងសង្គ្រាមកម្ពុជា-វៀតណាម (១៩៧៩-១៩៩១)។ បន្តបន្ទាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពប៉ារីស១៩៩១ កម្ពុជាត្រូវបានអភិបាលមួយរយៈពេលខ្លីដោយបេសកកម្មសហប្រជាជាតិ (១៩៩២-១៩៩៣) និងក្រោយពីការបោះឆ្នោតមកក្នុងនោះប្រហែល ៩០% នៃពួកអ្នកបោះឆ្នោតដែលបានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតបានបោះឆ្នោតរួច ហើយ ស.ប. ក៏បានដកខ្លួនចេញ។ រដ្ឋប្រហារ១៩៩៧ បានផ្ទេរអំណាចទៅឱ្យលោកប្រធានហ៊ុន-សែន និង គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ឱ្យស្ថិតនៅក្នុងអំណាចមកទល់ឆ្នាំ២០១៤សព្វថ្ងៃនេះ។
កម្ពុជាបានងើបមុខឡើងវិញប៉ុន្មានឆ្នាំក្រោយមកក្នុងមណ្ឌលនៃឥទ្ធិពលសង្គមនិយម ជាសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជារហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៩៣។ បន្ទាប់ពីប៉ុន្មានឆ្នាំនៃគម្លាតឆ្ងាយ ប្រជាជាតិដែលត្រូវបានបំផ្លិចបំផ្លាញដោយសារសង្គ្រាមមួយនេះ បានបង្រួបបង្រួមគ្នាឡើងវិញក្រោមរបបរាជាធិបតេយ្យនៅឆ្នាំ ១៩៩៣ និងបានស្គាល់នូវការរីកចម្រើនយ៉ាងលឿនក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច និងធនធានមនុស្ស ដែលពេលនោះកំពុងតែរស់រានឡើងវិញក្រោយពីប៉ុន្មានទសវត្សនៃសង្គ្រាមរដ្ឋប្បវេណីមក។ កម្ពុជាធ្លាប់មានកំណត់ត្រាមួយក្នុងចំណោមកំណត់ត្រាសេដ្ឋកិច្ចដ៏ល្អបំផុតនៅអាស៊ី ជាមួយនឹងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាមធ្យម ៦,០% ក្នុងរយៈពេល ១០ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ វិស័យវាយនភណ្ឌ កសិកម្ម សំណង់ សម្លៀកបំពាក់ និង ទេសចរណ៍ដ៏ខ្លាំងក្លាបាននាំឱ្យមានការបណ្ដាក់ទុនបរទេស និងការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ។[៩] នៅឆ្នាំ២០០៥ ស្រទាប់រ៉ែប្រេង និងឧស្ម័នធម្មជាតិត្រូវបានរកឃើញខាងក្រោមទឹកក្នុងទឹកដីកម្ពុជា និងគ្រានោះដែរនិស្សារណកម្មពាណិជ្ជកម្មនឹងចាប់ផ្ដើមក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ ចំណូលប្រេងទាំងមូលអាចជះឥទ្ធិពលដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាយ៉ាងខ្លាំង។[១០] ទោះបីមានការរីកចម្រើនខាងសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងណាក្ដី ពេលតែមួយក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ នោះដែរ លិបិក្រមអភិវឌ្ឍន៍មនុស្ស (លអម) ចាត់ថ្នាក់កម្ពុជាក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ទី១៣៨ (រួមជាមួយ លាវ) ក្នុងលក្ខខណ្ឌនៃការអភិវឌ្ឍមនុស្សចង្អុលបង្ហាញថាកម្ពុជាមានការរីកចម្រើនពីមធ្យមមកទាបមកទល់សព្វថ្ងៃនេះ។[១១]