វិធីសាស្រ្តក្នុងការទំនាក់ទំនង
គំរូនៃការទំនាក់ទំនង សំដៅទៅលើគំរូនៃគំនិត ធ្លាប់បានពន្យល់អំពីការទំនាក់ទំនង របស់មនុស្ស។ គំរូសំខាន់ ដំបូងគេបានមកដល់នៅ ឆ្នាំ១៩៤៩ តាមរយៈ ខ្លាយ អ៊ីលវ៉ួត ស៉្យានួន (Claude Elwood Shannon) និង វ៉ារិន វ៉ីវឺ (Warren Weaver) សំរាប់ទីពីសោធន៍ប៉ែល (Bell Laboratories) គោរពតាមគំនិតគ្រឹះ ការទំនាក់ទំនងគឺជាវិធីមួយ ដែលធ្វើការបញ្ជួននិងការទទួលសារ ឬ ការបញ្ជួនពត៌មាន ចេញពីមនុស្សម្នាក់ទៅកាន់ម្នាក់ទៀងដែលជាអ្នក ទទួល។
ស៉្យានួន និងវ៉ីរិន(Shannon and Warren
[កែប្រែ]គំរូមុនគេបង្អស់ត្រូវបាបកសាងឡើងដើម្បីឆ្លុះ បញ្ជាំងពីមុខងារបច្ចេកវិជ្ជាធ្វើការរវាងវិទ្យុ និងទូរសព្ទ័។គំរូដំបូងរបស់ពួកគេចែក ចេញជាបីផ្នែកមានដូចជា៖អ្នកបញ្ជួន អ្នកទទួល និងអ្នកប៉ុស្តបណ្តាញ។ អ្នក ផ្ញើរជាផ្នែកមួយរបស់ទូរសព្ទ័ដែលមនុស្សម្នាក់ បាននិយាយចូល បណ្តាញជាទូរសព្ទ័ផ្ទាល់ ហើយអ្នកទទួលជាផ្នែកមួយនៃទូរសព្ទ័ដែលជាក់ ន្លែងដែលមនុស្សម្នាក់ទៀងបាន ឭសំលេង។ ស៉្យានួន (Shannon) និងវ៉ារិន(Warren) បានដឹងថា ជានិច្ចកាលតែងតែមានអគ្គិសនីអាកាស ដែល ជ្រៀតជ្រែកដល់ការស្តាប់ការសន្ទនាតាម ទូរសព្ទ័ដែលគិតថាជាសំលេង។នៅក្នុងគំរូធម្មតា ជានិច្ចកាលសំដៅទៅលើវិធីសាស្រ្តបញ្ជួន ឬ ការយល់ឃើញជាទូទៅនៃទំនាក់ទំនង ពត៌មាន ឬអត្ថបទ។ ឧទាហរណ៍ សារជាភាសាដើម ត្រូវបានផ្ញើរតាមទំរង់មួយចំនួន (ជាភាសានិយាយ)ចេញពីអ្នកនិយាយ អ្នកសរសេរ ចូលទៅទិស ដៅដែលជាអ្នកទទួលឬអ្នកបកប្រែ។ គំនិតនៃការទំនាក់ទំនងនេះ បង្ហាញអោយឃើញការទំនាក់ទំនង ជាអត្ថន័យមួយនៃការផ្ញើរ និង ការទទួលពត៌មាន។ កំលាំងនៃ គំរូនេះងាយស្រួល ជាទូទៅ និង មានគុណភាព។ អ្នកសង្គម វិទ្យាសាស្រ្តលោក ស៉្យានួន និងវ៉ារិនវ៉ីវឺ (Shannon and Warren Weaver) បានរចនាសម្ពន្ធ័គំរូនេះ យោងទៅលើកំលាំងធម្មជាតិ។
- ប្រភពពត៌មានដែលបង្កើតសារ។
- អ្នកបញ្ជួនដែលបញ្ចូលសារចូល
ទៅក្នុងសញ្ញា។
- បណ្តាញដេលជាសញ្ញាត្រូវបាន
យកលំនាំតាមសំរាប់ការបញ្ជួនសារ។
- អ្នកទទួលបកប្រែ ផ្ញើរសារមកវិញពីសញ្ញា។
- ទីសដៅជាកន្លែងដែលសាទៅដល់។
ស៉្យានួន និងវ៉ីវឺមិនយល់ស្របបញ្ហាបីយ៉ាង សំរាប់ទំនាក់ទនងនៅក្នុងទ្រឹះស្តីនេះ។ កំហុសបច្ចេកទេសៈ តើសារអាចបញ្ជួន ទៅដល់រឺយ៉ាងណាដែរ? បញ្ហាជាក់លាក់ៈ តើអត្ថន័យដែលបាប ផ្ញើរទៅពិតជាមិនការបន្លំ?រឿងប្រសិទ្ធ ភាពៈនៅពេលអ្នកទទួលបានទទួលសារ ហើយតើពួកគេមានអកាប្បកិរិយាយ៉ាងណា? ដាញ៉ែល ចាន់លឺ រិះគន់គំរូការភ្ជាប់ទំនាក់ ទំនងដោយថ្លែងថា៖អ្នកទំនាក់ទំនងហាក់ ដូចជាមិននៅជាមួយគ្នាឡើយ មិនអនុញ្ញាតិអោយមានគោលបំណង ខុសគ្នាជាច្រើនមិនព្រមអោយមានការ បកប្រែភាសាខុសគ្នាមិនអនុញ្ញាតិសំរាប់ ស្ថានភាពបរិបទ។
លោកដាវីដ បឺឡូ
[កែប្រែ]ក្នុងឆ្នាំ១៩៦០ លោកដាវី បឹឡូ បានពព្រីកគំរូនៃការទំនាក់ទំនងទៅលើវិធីសាស្រ្តលោក ស៉្យានួន និងវ៉េវឺស្តីអំពីបន្ទាន់នៃទំនាក់ទនង ហើយបានបង្កើតគំរូទំនាក់ទំនង SMCR។វិធីសាស្រ្តការបញ្ជូនសារនិងការទទួល ត្រូវបានបំបែកយ៉ាងច្បាស់ជាផ្នែកៗ ហើយបានពព្រីក នូវវិធីខាងលើនេះដោយអ្នកប្រាជ្ញជាច្រើន។
លោកស្កា្រម
[កែប្រែ]ការទំនាក់ទំនងជាធម្មតានិយាយអំពីខ្នាតសំខាន់ៗមួយចំនួនៈ សារ (ហេតុអ្វីបានជាប្រភេទនៃវត្ថុមួយ ត្រូវបានទាក់ទងគ្នា) ប្រភព អ្នកផ្ញើរ អ្នកបញ្ចូលអក្សរសំងាត់ (ដោយនរណា) ទំរង់(មានលក្ខណៈបែបណា) បណ្តាញ(តាមរយៈអ្វី) ទិសដៅ(អ្នកទទួល ទិសដៅ អ្នកបកប្រែ (ទៅកាន់នរណា) ហើយអ្នកទទួល។ លោក វីបឺស្ក្រាមនៅឆ្នាំ១៩៥៤ បានចង្អុលបង្ហាញថាយើងគូរតែពិនិត្យការប៉ះទង្កិចផងដែរថា សារមួយមានទាំងចេតនានិងអចេតនា នៅលើទិសដៅនៃសារ។នៅក្នុងចំនោមការចូលរួមទាំងនេះ ការទំនាក់ទំនងរួមបញ្ចូលទាំងការសំដែលដែលសាកសមទៅនិងចំនេះដឹង និងបទពិសោធន៍ការផ្តល់យោបល់ ការបង្កាប់បញ្ជា និងការសួរសំនួរ។ការបង្ហាញទាំងនេះប្រហែលជា មានច្រើនរូបរាងនៅក្នុងចំនោមលក្ខណៈមួយនៃលក្ខណៈជាច្រើនទៀត។ ទំរង់ទាំងនេះអាស្រ័យទៅលើ សមត្ថភាព នៃក្រុមធ្វើការទំនាក់ទំនង។ជាមួយនេះផងដែរមាតិកាទំនាក់ទំនងនិងទំរង់ការបង្កើតសារ ដែលបានផ្ញើរទៅកាន់ទិសដៅមួយ។ ទិសដៅអាចជាខ្លួនឯងផ្ទាល់ អ្នកដទៃ ឬការរស់នៅអង្គភាព ណាមួយដូចជា សារជីវកម្ម ឬការរស់នៅជាក្រុម។
វិធីសាស្រ្តក្នុងការទំនាក់ទំនង
[កែប្រែ]
មានការបន្ថែមនិយមន័យជាច្រើន នៃការទំនាក់ទំនងដើម្បីលើកយក មកពិចារណា ដែលអ្នកនិពន្ធជាច្រើន ដូចជា លោក រីឆាត(Richard) ឡាញ៉ាមនៅឆ្នាំ២០០៣ ដែលបាន លើកឡើងដូចទៅនិងទស្សនរបស់ លោក អឺវ៉ីង ហ្គប់ម៉ាន នាឆ្នាំ១៩៥៩ដែរ ។ នេះគឺជាការរីកចំរើនមួយដែលកើតចេញ ពីការខំប្រឹងប្រែងរបស់លោក ឡាស្វែល ធ្វើការស្វែងរកការទំនាក់ទំនង របស់មនុស្សតាមរយៈស.វ នៃបដិវត្ត ទៅតាមគំរូនៃការចងក្រងថ្មី ។
អ្នកសរសេរប្រយោគជឿជាក់ថា វិធីសាស្រ្តនៃការទំនាក់ទំនងគឺជាសារ ដែលស្ថិតនៅក្នុងខ្លួនផ្ទាល់តែម្តង។ និយមន័យនៃការទំនាក់ទំនង មិនអាចត្រូវបានបំបែកចេញពីបរិបទសង្គម និងប្រវត្តិសាស្រ្តឡើយដែលវាបាន ក្រោកឡើង ដូចនេះខ្លឹមសារក្នុងការ ស្វែងរទ្រឹស្តីបទទំនាក់ទំនងគឺជារចនាបទសំរាប់លោក រីឆាត ឡាញ៉ាម និងការយល់ឃើញរបស់លោក អឺវ៉ីង ហ្គប់ម៉ាន។ ឡាញ៉ាមជ្រើសរើសដាក់បង្ហាញការទំនាក់ទំនងជាគូប្រកួត ជាសកល ដោយប្រើប្រាស់គំរូ CBS ហើយស្វែងរក ការវិធីសាស្រ្តការបញ្ជូនសារ ឆ្ងាយជាងនេះទៀត។ វិធីសាស្រ្តCBS បានជជែកថាសភាពភ្លឺថ្លា ភាបខ្លី ហើយនិង ភាពស្មោះ ត្រង់គឺជាគ្រាន់តែជាគោលបំណងដើម្បី និយាយរាយរាប់ ពីការទំនាក់ ទំនងយ៉ាងនោះឯង។ ឡាញ៉ាមបានសរសេរថា, “If words matter too, if the whole range of human motive is seen as animating prose discourse, then rhetoric analysis leads us to the essential questions about prose style” នេះមានន័យថា វោហាសាស្រ្ត ហើយនិងស្តាយគឺជាគ្រឹះសំខាន់ ដែលទាំងនេះមិនមានបញ្ហាអ្វីទៅនិងគោល បំណងនៃការបញ្ជូនទេ។ ដំណើរការដែលយើយបានបង្កើតនិងដាក់ចុះត្រូវបានធ្វើការវិភាគ។ អឺវ៉ីង ហ្គប់ម៉ាន រកឃើញដោយខ្លួនឯង ថាគំរោងដែលសំខាន់បំផុត ដើម្បីទំនាក់ទំនង។ គាត់បានសរសេរថា“What does seem to be required of the individual is that he learn enough pieces of expression to be able to ‘fill in’ and manage, more or less, any part that he is likely to be given” នៅឆ្នាំ១៩៧៣ ហ្គប់ ម៉ាន កំពុងដាក់ចេញការបញ្ជាក់យ៉ាងសំខាន់ ជាការពិតណាស់ នៅក្នុងករណីទាំងពីរនេះ គឺ ការបន្លឺសំឡេង ហើយនិងនិយមន័យតែមួយ។ ការបង្កើតសារ ពីបរិបទសង្គម និងប្រវត្តិសាស្រ្តគឺជាគ្រាប់ពូជដែលមានតាំងពីមុន សំរាប់បញ្ជូនសារ។ ដូចនេះការរកឃើញនូវទ្រឹស្តីបទដទៃទៀងគឺតែរួមបញ្ចូល លទ្ធភាពដែលបានព្រៀងទុកដ៏អស្ចារ្យរបស់លោក អ្នកប្រាជ្ញ ដូចជាលោក រីឆាតអេឡាញ៉ាម និងលោក អឺវ៉ីងហ្គប់ម៉ាន ដែលលក្ខណៈទាំងនោះគឺជាវិធីសាស្រ្តទាំង មូល។ ការទំនាក់ទំនងបោះជំហរជារឹសគល់យ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងអាកប្បកិរិយារបស់មនុស្សហើយនិងការកើតឡើង នៃសង្គម ដែលអ្នកប្រាជ្ញពិបាកគិតខណៈពេលដែលមិនបានរាប់បញ្ចូលព្រឹត្តិការសង្គម។ វិធីសាស្រ្តCBS បានជជែកថាសភាពភ្លឺថ្លា ភាបខ្លី ហើយនិង ភាពស្មោះត្រង់គឺជាគ្រាន់តែជាគោលបំណងដើម្បី និយាយរាយរាប់ ពីការទំនាក់ទំនងយ៉ាងនោះឯង។ ឡាញ៉ាមបានសរសេរថា, “If words matter too, if the whole range of human motive is seen as animating prose discourse, then rhetoric analysis leads us to the essential questions about prose style” នេះមានន័យថា វោហាសាស្រ្ត ហើយនិងស្តាយគឺជាគ្រឹះសំខាន់ ដែលទាំងនេះមិនមានបញ្ហាអ្វីទៅនិងគោល បំណងនៃការបញ្ជូនទេ។ ដំណើរការដែលយើយបានបង្កើតនិងដាក់ចុះត្រូវបានធ្វើការវិភាគ។ អឺវ៉ីង ហ្គប់ម៉ាន រកឃើញដោយខ្លួនឯង ថាគំរោងដែលសំខាន់បំផុត ដើម្បីទំនាក់ទំនង។ គាត់បានសរសេរថា“What does seem to be required of the individual is that he learn enough pieces of expression to be able to ‘fill in’ and manage, more or less, any part that he is likely to be given” នៅឆ្នាំ១៩៧៣ ហ្គប់ ម៉ាន កំពុងដាក់ចេញការបញ្ជាក់យ៉ាងសំខាន់ ជាការពិតណាស់ នៅក្នុងករណីទាំងពីរនេះ គឺ ការបន្លឺសំឡេង ហើយនិងនិយមន័យតែមួយ។ ការបង្កើតសារ ពីបរិបទសង្គម និងប្រវត្តិសាស្រ្តគឺជាគ្រាប់ពូជដែលមានតាំងពីមុន សំរាប់បញ្ជូនសារ។ ដូចនេះការរកឃើញនូវទ្រឹស្តីបទដទៃទៀងគឺតែរួមបញ្ចូល លទ្ធភាពដែលបានព្រៀងទុកដ៏អស្ចារ្យរបស់លោក អ្នកប្រាជ្ញ ដូចជាលោក រីឆាតអេឡាញ៉ាម និងលោក អឺវ៉ីងហ្គប់ម៉ាន ដែលលក្ខណៈទាំងនោះគឺជាវិធីសាស្រ្តទាំង មូល។ ការទំនាក់ទំនងបោះជំហរជារឹសគល់យ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងអាកប្បកិរិយារបស់មនុស្សហើយនិងការកើតឡើង នៃសង្គម ដែលអ្នកប្រាជ្ញពិបាកគិតខណៈពេលដែលមិនបានរាប់បញ្ចូលព្រឹត្តិការសង្គម។
ឯកសារយោង
[កែប្រែ]- "Method of Communication"
- ^ a b Shannon, C. E., & Weaver, W. (1949). The mathematical theory of communication. Urbana, Illinois: University of Illinois Press
- ^ Crag, Robert T. (1999). Communication Theory as a Field. International Communication Association. Retrieved 12.07.2011.
- ^ Chandler, Daniel (1994). The Transmission Model of Communication. University of Western Australia. Retrieved 11.06.2011.
- ^ Berlo, D. K. (1960). The process of communication. New York, New York: Holt, Rinehart, & Winston.
- ^ Schramm, W. (1954). How communication works. In W. Schramm (Ed.), The process and effects of communication (pp. 3-26). Urbana, Illinois: University of Illinois Press.
- ^ Barnlund, D. C. (2008). A transactional model of communication. In. C. D. Mortensen (Eds.), Communication theory (2nd ed., pp47-57). New Brunswick, New Jersey: Transaction.
- ^ Littlejohn, S.W. and Foss, K.A. (2008). Theories of human communication, 9th edition. Belmont, CA: Thomson Wadsworth.
- ^ Miller, Katherine (2005). Communication Theories: Perspectives, Processes, and Contexts 2nd Edition. Boston, MA: McGraw-Hill Higher Education. ISBN 0072937947.
- ^ Miller (2005). pp. 30.
- ^ Miller (2005). pp. 30–31.
- ^ Miller (2005). pp. 31.
- ^ Craig, Robert T. (May 1999). "Communication Theory as a Field" (PDF). Communication Theory(Blackwell Publishing Ltd.; International Communication Association) 9 (2): 119–161. doi:10.1111/j.1468-2885.1999.tb00355. Retrieved Jan. 8, 2011.
- ^ Craig 1999, pp. 135-136.
- ^ Craig 1999, pp. 136-138.
- ^ Craig 1999, pp. 138-140.
- ^ Craig 1999, pp. 141-142.
- ^ Craig 1999, pp. 142-144.
- ^ Craig 1999, pp. 144-146.
- ^ Craig 1999, pp. 146-149.