សេអ៊ូល

ពីវិគីភីឌា
សេអ៊ូល (សូល/សអ៊ុល)
서울시
ទីក្រុងពិសេស
ទីក្រុងពិសេសសេអ៊ូល
서울특별시
[[File:
The Seongsan Bridge illuminated at night
Deoksugung, a traditional Korean building
Illuminated signs above a crowded street in Gangnam
Illuminated nighttime urban landscape of Seoul
Vendors sell root vegetables at Gyeongdong Market, a crowded indoor mall with a glass roof
Cheonggyecheon, a landscaped urban stream with vegetation along its shore
Gyeongbokgung Palace, a traditional Korean building
|250px|none|alt=|ពីកំពូលទៅឆ្វេងទៅស្តាំ: ស្ពានសុងសាន់ឆ្លងទន្លេហាន, ព្រះបរមរាជវាំងដកស៊ូ, ស្រុកកាំងណាំ, ជើងមេឃនៅពេលយប់, ផ្សារក្យុងដុង, ព្រែកជីកឆុងក្យេឆន, ព្រះរាជវាំងក្យុងបុកគុង]]ពីកំពូលទៅឆ្វេងទៅស្តាំ: ស្ពានសុងសាន់ឆ្លងទន្លេហាន, ព្រះបរមរាជវាំងដកស៊ូ, ស្រុកកាំងណាំ, ជើងមេឃនៅពេលយប់, ផ្សារក្យុងដុង, ព្រែកជីកឆុងក្យេឆន, ព្រះរាជវាំងក្យុងបុកគុង

ទង់

ត្រា
បាវចនា: "Seoul, my soul"[១]
ចម្រៀង: គ្មាន[២]
[[File:Map|250px|none|alt=|Location of សេអ៊ូល (សូល/សអ៊ុល)]]
[[file:បាន​រក​ឃើញ​រង្វិលជុំ​របស់ទំព័រគំរូ​៖ ទំព័រគំរូ:Location map+|240px|សេអ៊ូល is located in បាន​រក​ឃើញ​រង្វិលជុំ​របស់ទំព័រគំរូ​៖ ទំព័រគំរូ:Location map+]]<div style="position: absolute; z-index: 2; top: Expression error: Unexpected < operator.%; left: Expression error: Unexpected < operator.%; height: 0; width: 0; margin: 0; padding: 0;">
[[File:
[[file:ទំព័រគំរូ:Location map mark|240px|សេអ៊ូល is located in ទំព័រគំរូ:Location map mark]]បាន​រក​ឃើញ​រង្វិលជុំ​របស់ទំព័រគំរូ​៖ ទំព័រគំរូ:Location map~
|6x6px|សេអ៊ូល (សូល/សអ៊ុល)|link=|alt=]]
សេអ៊ូល (សូល/សអ៊ុល)
ប្រទេស កូរ៉េខាងត្បូង
តំបន់រដ្ឋធានីសេអ៊ូល
ស្រុក25 ស្រុក
រដ្ឋាភិបាល
 • ប្រភេទអភិបាលក្រុង - ក្រុមប្រឹក្សា
 • Bodyរដ្ឋាភិបាលក្រុងសេអ៊ូល
ក្រុមប្រឹក្សាក្រុងសេអ៊ូល
 • អភិបាលក្រុងអូ សេ-ហ៊ុន (គណបក្សអំណាចប្រជាជន)
 • រដ្ឋសភា49
ផ្ទៃក្រឡា[៣]
 • សរុប៦០៥.២១ គម2 (២៣៣.៦៧ ម៉ាយ ការ)
រយៈកំពស់៣៨ m (១២៥ ft)
ប្រជាជន (2021)[៤]
 • សរុប៩,៧៦៥,៨៦៩
 • ចំណាត់ថ្នាក់ទី 1
 • សន្ទភាព០.០១៦/km2 (០.០៤២/sq mi)
 • ប្រជានាមសេអ៊ូលឡាយត៍ (Seoulite)
 • គ្រាមភាសាក្យុងគី
បក្សីសត្វល្មូនបូព៌ាកូរ៉េ
ពណ៌សេអ៊ូលក្រហម[៥]
ផ្កាForsythia
ម៉ាស្កូតហែឈី
ដើមឈើGinkgo
GDP នាមករណ៍
(ទីក្រុងពិសេស)
384 ពាន់​លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក[៦]
Nominal GDP នាមករណ៍សម្រាប់មនុស្សម្នាក់
(ទីក្រុងពិសេស)
39,558 ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក[៦]
គេហទំព័រOfficial website (English)

សអ៊ុលសេអ៊ូល(서울특별시, 서울特別市) ជារដ្ឋធានីនិងជាទីក្រុងធំជាងគេរបស់ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង។ សេអ៊ូលមានប្រជាជនជាង១០លាននាក់ និងស្ថិតក្នុងចំនោមទីក្រុង​ដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេលើពិភពលោក។ តំបន់រដ្ឋធានីជាតិសេអ៊ូល (Seoul National Capital Area)​ ដែលក្ដោបរួមទាំងទីក្រុងកំពង់ផែដ៏ធំឈ្មោះអ៊ិនឆន់​និងទីក្រុងរណបនានា មានមនុស្សរស់នៅប្រមាណ២៣លាននាក់។ ស្ទើរពាក់កណ្ដាល​នៃប្រជាជនកូរ៉េខាងត្បូង​រស់នៅតំបន់រដ្ឋធានីជាតិសេអ៊ូលនេះ និងប្រហែល១ភាគ៤​រស់នៅក្នុងសេអ៊ូលតែម្ដង។ កត្តានេះធ្វើអោយសេអ៊ូលក្លាយជា​មជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌ នយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចចំបង​របស់ប្រទេស។ ដោយវាមានឋានានុក្រមជាទីក្រុងពិសេស ហេតុនេះ​វាស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងដោយផ្ទាល់ពីរដ្ឋាភិបាលជាតិ។

សេអ៊ូលធ្លាប់ធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះកីឡាអូឡាំពិករដូវក្ដៅឆ្នាំ១៩៨៨ និង ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកហ្វីហ្វាឆ្នាំ២០០២។ សេអ៊ូលតែងតែជាប់លំដាប់ថ្នាក់​១០ខាងលើក្នុងចំនោមទីក្រុងហិរញ្ញវត្ថុនិងពាណិជ្ជកម្ម និងជាទីស្នាក់ការកណ្ដាលរបស់​ក្រុមហ៊ុនពហុជាតិជាច្រើនដូចជា ក្រុមហ៊ុនសាំស៊ុង(Samsung; 삼성) ក្រុមហ៊ុនអិលជី(LG) និងក្រុមហ៊ុនហ្យុនដាយ(Hyundai; 현대)។ វាជាទីក្រុងថ្លៃជាងគេទី៥លើពិភពលោក និងទី២នៅអាស៊ី និងជាទីក្រុងមានជាងគេទី៤នៅអាស៊ី។

សេអ៊ូលស្ថិតនៅអាងទន្លេហាន់ នៅប៉ែកពាយ័ព្យនៃប្រទេស ចំងាយប្រហែល៥០គ.ម ពីព្រំដែនកូរ៉េទាំង២។

អំពីឈ្មោះ[កែប្រែ]

ទីក្រុងសេអ៊ូល ត្រូវបានស្គាល់ពីអតីតកាល តាមរយៈឈ្មោះ វីរែសុង (Wirye-seong ; 위례성; 慰禮城, Baekje era), ហានជូ (Hanju ; 한주; 漢州, Silla era), ណាមគ្យ៉ង (Namgyeong ; 남경; 南京, Goryeo era), ហានសុង (Hanseong ; 한성; 漢城, Baekje and Joseon era), ហានយ៉ាង (Hanyang ; 한양; 漢陽, Joseon era), និង ក្យ៉ងសុង (Gyeongseong ; 경성; 京城, Japanese occupation era)។ ឈ្មោះបច្ចុប្បន្នរបស់ទីក្រុងនេះត្រូវបានបង្កើតឡើងពីពាក្យនៅក្នុងភាសាកូរ៉េ ដែលមានន័យថា "រដ្ឋធានី" ដែលត្រូវបានជឿជាក់ថាវាក្លាយមកពីពាក្យ "សូរ៉ាបុល" (Seorabeol ; 서라벌; 徐羅伐), ដែលពីដំបូងសំដៅទៅលើ ក្យ៉ងជូ (Gyeongju; 경주), រដ្ឋធានីរបស់អតីតអាណាចក្រ "ស៊ីឡា" (Silla; 신라)។

មិនដូចជាឈ្មោះភាគច្រើននៃទីកន្លែងនៅក្នុងប្រទេសកូរ៉េ "សេអ៊ូល" មិនមានអក្សរ "ហានចា" (Hanja, តួអក្សរចិនដែល ត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុងភាសាកូរ៉េ) ដែលស៊ីគ្នានោះទេ។ ឈ្មោះជាភាសាចិន សំរាប់ទីក្រុងសេអ៊ូល ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសនាពេលថ្មីៗនេះគឺ 首尔 (simplified), 首爾 (traditional) (Shǒuěr), ដែលមានសំលេងប្រហាក់ប្រហែលខ្លះទៅនឹង "សេអ៊ូល" នៅពេលអានជាភាសាចិនតាមបែប ម៉ាន់ដារីន (Mandarin Chinese).

ប្រវត្តិ[កែប្រែ]

ប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់សេអ៊ូល​ចាប់គិតតាំងពីឆ្នាំ១៨មុនគ.ស​ នៅពេលដែលមានការបង្កើតរាជាណាចក្របែកចេ។ ក្រោយមកទៀតវាក្លាយជារាជធានីរបស់រាជវង្សចូសេអុន។ នៅក្នុងសម័យអាណានិគមជប៉ុននៅដើមស.វទី២០ កន្លែងជាប្រពៃណីនិងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់សេអ៊ូល​បានផ្លាស់ប្ដូរ។ ទីក្រុងនេះត្រូវបានបំផ្លាញស្ទើរទាំងស្រុងក្នុងសង្គ្រាមកូរ៉េ ប៉ុន្តែត្រូវបានសាងសង់ឡើយវិញយ៉ាងលឿននៅក្នុងគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច​នៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៦០និង៧០។ សំនង់ប្រវត្តិសាស្ត្រសំខាន់ៗខ្លះៗ​ត្រូវបានជួសជុលស្ថាបនាឡើងវិញ រួមមានរាជវាំងហ្គ្យេអុងបុកហ្គុង (រាជវាំង១របស់រាជវង្សចូសេអុន)

ភូមិសាស្ត្រ[កែប្រែ]

សេអ៊ូលស្ថិតនៅផ្នែកពាយ័ព្យនៃកូរ៉េខាងត្បូង។ វាមានផ្ទៃដីប្រហែល ៦០៥,៣៩គ.ម និងពុះជា២ផ្នែក ជើងនិងត្បូងដោយទន្លេហាន់។ ទន្លេហាន់និងតំបន់ជុំវិញនោះ​ដើរតួនាទីសំខាន់ណាស់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកូរ៉េ។ រាជាណាចក្រកូរ៉េទាំង៣ ធ្លាប់ប្រកួតប្រជែងគ្នាកាន់កាប់ដែនដីនេះ ព្រោះវាមានទន្លេហាន់​ដែលជាផ្លូវជំនួញទៅកាន់ចិន(កាត់តាមសមុទ្រលឿង)។ ប៉ុន្តែ​បច្ចុប្បន្ន ទន្លេនេះមិនត្រូវបានគេប្រើសកម្មក្នុងការធ្វើចរាចរណ៍ទេ​ ដោយសារតែកន្លែងដែលវាហូរចាក់ចូលទៅក្នុងសមុទ្រនៅក្បែរព្រំដែនកូរ៉េទាំង២ពេក​ ហើយដែលតំបន់នោះ​ត្រូវគេហាមប្រាមមិនអោយជនស៊ីវិលចូល។ សេអ៊ូលហ៊ុំព័ទ្ធដោយភ្នំ៨ ខ្ពង់រាបទន្លេហាន់។

អាកាសធាតុ[កែប្រែ]

ដូចគ្នានឹងកន្លែងដទៃទៀតនៅកូរ៉េខាងត្បូងដែរ សេអ៊ូលមានអាកាសធាតុទ្វីប សើម ទោះជាកូរ៉េជាប្រទេសហ៊ុំព័ទ្ធដោយសមុទ្រពីជ្រុងទាំង៣ក៏ដោយ។ រដូវក្ដៅ​ជាទូទៅក្ដៅហើយសើម ដោយមានខ្យល់មូសុងបក់ពីខែមិថុនា​ដល់ខែកក្កដា។ ខែសីហាជាខែដែលក្ដៅជាងគេ និងមានសីតុណ្ហភាពមធ្យមប្រែប្រួលពី 22 °C ទៅ 30 °C។ រដូវរងារ​ជាញឹកញាប់រងារខ្លាំង និងស្ងួត។ សីតុណ្ហភាពនៅខែមករាប្រែប្រួលពី -7 °C ទៅ 1 °C។ នៅក្នុងមួយឆ្នាំ ជាមធ្យមមានព្រិលធ្លាក់ចំនួន២៨ថ្ងៃ។

ទិដ្ឋភាពទីក្រុង[កែប្រែ]

បេះដូងប្រពៃណីរបស់សេអ៊ូលគឺ ក្រុងរាជវង្សចូសេអុនចាស់ ដែលឥលូវជាមណ្ឌលក្រុង ដែលប្រជុំដោយរាជវាំង អាគាររដ្ឋាភិបាល ទីស្នាក់ការកណ្ដាលរបស់សហគ្រាសនានា សណ្ឋាគារ និងផ្សារបែបប្រពៃណី។ តំបន់នេះគ្របដណ្ដប់លើជ្រលងឆេអុងហ្គ្យេឆេអុន ដែលជាកូនអូរមួយហូរពីលិចទៅកើតចូលទន្លេហាន់។ អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ អូរនេះត្រូវបានគ្របដោយបេតុង ប៉ុន្តែត្រូវបានគេស្ដារឡើងវិញ​ក្នុងគំរោងសង្គ្រោះទីក្រុងមួយ។ នៅខាងជើងមណ្ឌលក្រុងគឺភ្នំបុកហាន់ និងនៅខាងត្បូងគឺភ្នំណាំសាន់។ ទៅខាងត្បូងទៀត​ជាក្រុងចាស់ យ៉ុងសាន់-ហ្គុ និង ម៉ាប៉ូ-ហ្គុ និងទន្លេហាន់។ ឆ្លងរំលងទន្លេហាន់ទៅគឺតំបន់អ្នកមានថ្មីៗ ឈ្មោះហ្គាងណាំ-ហ្គុ និងសេអុចូ-ហ្គុ។ ហ្គាងណាំ-ហ្គុ ជាកន្លែងតាំងនៅរបស់អាគារពាណិជ្ជកម្មពិភពលោករបស់កូរ៉េ និងជាកន្លែងធ្វើការតាំងពិពណ៌និងសន្និសិតនានា។ ចុះទៅក្រោមតាមដងទន្លេគឺ យ៉េអ៊ូអ៊ីដូ ជាកោះធំមួយដែលមានអាគាររដ្ឋសភាជាតិ ស្ទុឌីយ៉ូផ្សាយធំៗ និងអាគារការិយាល័យខ្ពស់ៗ ក៏ដូចជាអាគារហិរញ្ញវត្ថុកូរ៉េ។ នៅក្បែរយ៉េអូអ៊ីដូ គឺ កោះបាំសេអុម ជាកោះគ្មានមនុស្សនៅ ស្ថិតនៅកណ្ដាលទន្លេ។ ពហុកីឡាដ្ឋានអូឡាំពិក សួនច្បារអូឡាំពិក និងWorld Lotte World ស្ថិតនៅ សុងប៉ា-ហ្គុ នៅខាងត្បូងទន្លេហាន់។

កន្លែងទំនើបៗសំខាន់ៗមាន អាគារហិរញ្ញវត្ថុកូរ៉េ ប៉មសេអ៊ូល អាគារពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក អាគារ៦៣ និងអាគារស្នាក់នៅកប់ពពកទាំង៦ ឈ្មោះថូវើរ ផាលេស។ ដោយសារតែមានដង់ស៊ីតេប្រជាជនខ្ពស់ សេអ៊ូលមានការស្ថាបនាអាគារកប់ពពក​ជាច្រើន ហើយក្រុមប្រឹក្សាក្រុងកំពុង​រៀបចំផែនការសាងសង់អាគារខ្ពស់១ស៊េរី ដែលក្នុងនោះមាន មជ្ឍមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មកំពស់៥៨០ម៉ែត្រនៅ Sangam Digital Media City និង ប៉មឡុតតេវើល២ កំពស់៨០០ម៉ែត្រ នៅ Jamsil។

ទីប្រជុំជន[កែប្រែ]

សេអ៊ូលបែងចែកទៅជា គូ (구; 區) (ខណ្ឌ)[៧] គូនីមួយៗមានទំហំផ្ទៃដីខុសៗគ្នា (ចាប់ពី 10 ទៅ 47 គម.²) និងមានចំនួនប្រជាជន (ពី 140, 000 ទៅ 630, 000 នាក់) សុងផាគឺជាស្រុកដែលមានប្រជាជនច្រើនបំផុត ខណៈពេលដែលសរឆូគឺជាតំបន់ដែលមានផ្ទៃដីធំជាងគេ រដ្ឋាភិបាលគូនីមួយៗត្រួតពិនិត្យមុខងារផ្សេងៗគ្នា និហទីក្រុងពិសេសនឹងត្រួតពិនិត្យនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចផ្សេងទៀត គូនីមួយៗបែងចែកជាដុង (dong; 동; 洞) ឬស្រុក គូខ្លះអាចមានដុងតែពីរបីប៉ុណ្ណោះ ខណៈពេលដែលដុងផ្សេងទៀត ដូចជា ចុងណូ នឹងមានស្រុកមួយចំនួនធំ គូទាំងអស់នៅក្នុងទីក្រុងសេអ៊ូលមាន 522 ដុង (행정동)[៧] ដុង (dong) នេះក៏អាចត្រូវបានបែងចែកទៅជាផ្នែករងបន្ថែមទៀតជា ថុង (tong; 통; 統) ដែលមានចំនួនសរុប 13,787 កន្លែង និងដុងអាចត្រូវបានបែងចែកទៅជា ផាន់ មានចំនួនសរុប 102, 796 ផាន់

ខណ្ឌក្នុងទីក្រុងសេអ៊ូល

ប្រជាសាស្ត្រ[កែប្រែ]

ប្រជាជនរស់នៅសេអ៊ូល​ស្ទើរតែទាំងអស់ជាជនជាតិកូរ៉េ និងក្រុមភាគតិចជនជាតិចិននិងជប៉ុន។ កំនើនប្រជាជនមកពីបរទេសបានកើនឡើង​យ៉ាងខ្លាំង ដែលមកទល់បច្ចុប្បន្នចំនួននោះ​កើនដល់ប្រហែល២%នៃ​ប្រជាជនសរុប។ ចំនួនប្រជាជនសេអ៊ូលបានកើនលើសពី ១០ ៤២១ ០០ នាក់នៅចុងឆ្នាំ២០០៧ ហើយចំនួនជនបរទេសមាន ២២៩ ០០០នាក់ គឺប្រហែល២,២%នៃប្រជាជនសរុប។

អត្រាបទល្មើសនិង​ឧក្រិដកម្មនៅសេអ៊ូលមានកំរិតទាប ដែលគេអាចចាត់ទុកសេអ៊ូល​ថាជាទីក្រុងដ៏មានសុវត្ថិភាពមួយនៅអាស៊ី។ សាសនាសំខាន់ទាំង២នៅសេអ៊ូលគឺ ព្រះពុទ្ធសាសនា និង គ្រឹស្ដសាសនា

សេដ្ឋកិច្ច[កែប្រែ]

សេអ៊ូលជាមជ្ឍមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ចដ៏សំខាន់​មួយនៅអាស៊ី និងជាតាំងនៅរបស់ទីស្នាក់ការសហគ្រាស​ធំៗកំរិតពិភពលោក​ដូចជា ក្រុមហ៊ុនសាំស៊ុង ក្រុមហ៊ុនអិលជី និង ក្រុមហ៊ុនហ្យុនដាយ

វិស័យអប់រំ[កែប្រែ]

មានសាកលវិទ្យាល័យល្បីៗជាច្រើនដែលមានទីតាំងនៅសេអ៊ូល។


See also[កែប្រែ]


References[កែប្រែ]

  1. ""Seoul, my soul" selected as the city's new slogan". Seoul Metropolitan Government. 5 April 2023. Retrieved 11 May 2023.
  2. "서울시 사이트에 서울 시가인 서울의 찬가가 없습니다". Seoul Metropolitan Government. Archived from the original on 2021-09-22. Retrieved 2021-09-22.
  3. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named seoul1
  4. "City Overview (Population)". Seoul Metropolitan Government. Retrieved 26 November 2021.
  5. "Color". Archived from the original on 11 May 2012. Retrieved 8 April 2012.
  6. ៦,០ ៦,១ "2018년 지역소득(잠정)". Archived from the original on 21 June 2020. Retrieved 28 December 2019.
  7. ៧,០ ៧,១ "Administrative Districts". Seoul Metropolitan Government. Archived from the original on 2008-02-20. Retrieved 2012-05-12.

External links[កែប្រែ]

វិគីនានុក្រមខ្មែរ
វិគីនានុក្រមខ្មែរ
វិគីនានុក្រមខ្មែរមានអត្ថន័យពាក្យ ​អំពី:

Official sites[កែប្រែ]

Tourism and living information[កែប្រែ]

Maps[កែប្រែ]

Photos[កែប្រែ]

Red-light district[កែប្រែ]

Seoul has four Red=light district. Miari, Youngdeungpo, Cheonho-dong, Cheongnayngri.

មុនដោយ
Capital of Baekje
18 BC–475 AD
តដោយ
Ungjin
មុនដោយ
Gaegyeong
Capital of Korea តដោយ
មុនដោយ
Capital of South Korea
1948–
តដោយ
(incumbent)