ឃុំបឹងសាលាខាងជើង
ប្រវត្តិឃុំបឹងសាលាខាងជើង
១. ស្ថានភាពភូមិសាស្រ្ត
ឃុំបឹងសាលាខាងជើង (អក្សរកាត់: ប.ស.ជ.) ជាឃុំមួយក្នុងចំណោមឃុំទាំងអស់នៅស្រុកកំពង់ត្រាច ខេត្តកំពត ដោយមានផ្ទៃដីសរុប ១៥ ៩៣៧ ៤០០ ម៉ែត្រការេ ( ឬ ស្មើនឹង ១៥៩៣.៧៤ ហិចតា) មានចំងាយ៧ គីឡូម៉ែត្រ ពីទីរួមស្រុកកំពង់ត្រាច មានព្រំប្រទល់ ៖
· ខាងជើងជាប់នឹង ឃុំអង្គសុរភី និង ឃុំភ្នំប្រាសាទ,
· ខាងត្បូងជាប់នឹង ឃុំបឹងសាលាខាងត្បូង
· ខាងកើតជាប់នឹង ឃុំភ្នំប្រាសាទ និងឃុំព្រែកក្រឹស
· ខាងលិចជាប់នឹងឃុំកំពង់ត្រាចខាងកើត ។
បច្ចុប្បន្នរដ្ឋបាលឃុំបឹងសាលាខាងជើង មានភូមិចំណុះចំនួន ៤ រួមមានៈ ភូមិកោះទ្រមូង ភូមិកោះម៉ាក់ប្រាំង ភូមិព្រៃទប់ និង ភូមិដាសស្គរ ដោយភូមិនីមួយៗមានវត្តអារាមមួយ និងសាលាឆទានមួយសំរាប់ប្រជាជនប្រារពពីធីបុណ្យតាមប្រពៃណីជាតិ ។ ចំណែកផ្ទៃដីនិងសណ្ឋានដីនៃឃុំនេះ ជាតំបន់វាលរាប មានបឹង និង មានប្រឡាយគ្រប់ដណ្ដប់គ្រប់ភូមិ ។
២. អំពីប្រវត្តិ នៃការកកើតឃុំបឹងសាលាខាងជើង
តាមដឹងពីជីដូន ជីតា លោកបានប្រាប់ថា ពីដើមភូមិសាស្ត្រឃុំនេះមានបឹង និងអូរច្រើន ពុំសូវមានផ្លូវគោកច្រើនសម្រាប់ធ្វើដំណើរនោះទេ ដោយប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនធ្វើដំណើរដោយទូក ពីតំបន់មួយ ទៅតំបន់មួយដើម្បីដោះដូរផលិតផលនានា តាមផ្លូវទឹក ។ ដោយមានការលំបាកក្នុងការឈប់សម្រាក់ពេល ធ្វើដំណើរ ប្រជាពលរដ្ឋបាននាំគ្នាសង់សាលាដំណាក់មួយនៅប្របមាត់បឹងទុកសម្រាប់ឈប់សម្រាក ។ សាលាដំណាក់មាត់បឹងត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋហៅឈ្មោះថា បឹងសាលា ហើយតំបន់នេះត្រូវបានរាជការ បង្កើតទៅជាឃុំបឹងសាលា ដែលមានលោក តា ច្រឹង ជាមេឃុំ ក្រោមការត្រួតត្រាដោយអាណានិគម និយមបារាំង (១៩៥៣) ក្រោយពីសម្តេចព្រះនរោត្តមសីហនុទាមទារ ឯករាជ្យពីអាណានិគមនិយម បារាំង នៅឆ្នាំ១៩៥៣ ដល់ឆ្នាំ១៩៦៧ (សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម) មេឃុំឈ្មោះ ហែម ហ៊ុន ការអភិវឌ្ឈន៍ក្នុងឃុំបឹងសាលាមិនសូវរីកចម្រើនទេ។ ឆ្នាំ១៩៦៧ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧០ មេឃុំឈ្មោះ សឺង ទឹម ពេលនោះការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងឃុំមានការរីកចម្រើនខ្លះៗ ដូចជាមានផ្លូវថ្នល់សម្រាប់ធ្វើដំណើរ ។ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ លន់ នល់ បានធ្វើរដ្ឋប្រហាទម្លាក់សម្ដេចព្រះនរោត្តមសីហនុ ហើយ បានប្តូរទៅជា របបសាធារណៈរដ្ឋខ្មែរ ក្រោមការគ្រប់គ្រងដោយ លន់ នល់ ពេលនោះហើយដែល ប្រទេសជាតិមានភាពវឹកវរដោយភ្លើងសង្គ្រាមរវាងខ្មែរនិងខ្មែរ ក្នុងរបបសាធាណៈរដ្ឋខ្មែរ ឃុំបឹងសាលា មានមេឃុំឈ្មោះ តា ស៊ឹម ។ ថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ របបសាធារណៈរដ្ឋខ្មែរត្រូវបានដួលរលំ ពេលនោះប្រទេសកម្ពុជាបានប្ដូររបបទៅជា កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដឹកនាំដោយ ប៉ុលពត ឃុំនេះនៅ មានឈ្មោះ ឃុំបឹងសាលា ដដែល ដោយមានមេឃុំឈ្មោះ តា ហ៊ន ពេលនោះប្រជាជនបានជួបការ លំបាកខ្លាំងអាហារមិនគ្រប់គ្រាន់ បិទសិទ្ធសេរីភាពគ្រប់បែបយ៉ាង មិនអាចបំភ្លេចរបបដ៏ខ្មៅងងឹតមួយនេះបានទេ ។
លុះដល់ថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ប្រទេសត្រូវបានរំដោះ ដោយរណៈសេរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិ របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវបានបញ្ចប់ របបសាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា ត្រូវបានបង្កើត ឡើងដោយឥស្សរៈជនស្នេហាជាតិ ពេលនោះហើយដោយឃើញផ្ទៃដីឃុំបឹងសាលាធំពិបាកគ្រប់គ្រង រដ្ឋាភិបាលក៏បានបែងចែក រដ្ឋបាលឃុំបឹងសាលា ជាពីរ ទី១ឈ្មោះឃុំបឹងសាលាខាងជើង និងទី២ឈ្មោះឃុំបឹងសាលាខាងត្បូង ៖
· ឃុំបឹងសាលាខាងជើងលោក ស្រី អេង ជាមេឃុំ (១៩៧៩-១៩៨៩)
· ឃុំបឹងសាលាខាងជើង លោក ឃ្លោក សាម៉េត ជាមេឃុំ (១៩៨៩-២០០២)
· ឃុំបឹងសាលាខាងជើង លោក ភូ យៀន ជាមេឃុំ (២០០២-២០១២)
· ឃុំបឹងសាលាខាងជើង លោក ចាន់ សាម៉ន ជាមេឃុំ (២០១២-២០១៧)
· ឃុំបឹងសាលាខាងជើង លោក ស្រី អាន់ ជាមេឃុំ ឆ្នាំ២០១៧ ដល់ បច្ចុប្បន្ន
ការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងឃុំមានការរីកចម្រើនគ្រប់វិស័យឃុំ មានប្រព័ន្ធហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ ខ្វាត់ខ្វែងប្រទាក់ក្រឡាគ្នាពីភូមិមួយ ទៅភូមិមួយ និង ទៅឃុំមួយ ទៀត ដែលបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការធ្វើដំណើរ និងដឹកជញ្ជូនកសិផល ទៅកាន់គ្រប់ទីកន្លែងក្នុងឃុំ និងក្រៅឃុំ ក៏ដូចជាក្រៅស្រុក ។
រដ្ឋបាលឃុំបច្ចុប្បន្ន
[កែប្រែ]ឃុំបឹងសាលាខាងជើង (អង់គ្លេស: $ Commune) ជាដែនរដ្ឋបាលស្ថិតនៅក្នុង ស្រុកកំពង់ត្រាច ខេត្តកំពត មាន ភូមិ៖
| លេខកូដភូមិ | ឈ្មោះភូមិជាអក្សរខ្មែរ | ឈ្មោះភូមិជាអក្សរឡាតាំង |
|---|---|---|
| 7060101 | ភូមិកោះទ្រមូង | Koah Tromung Village |
| 7060102 | ភូមិដាសស្គរ | Das Skor Village |
| 7060103 | ភូមិកោះម៉ាក់ប្រាំង | Koah Makprang Village |
| 7060104 | ភូមិព្រៃទប់ | Prey Tob Village |
ព្រំប្រទល់នៃឃុំបឹងសាលាខាងជើង
| ឃុំបឹងសាលាខាងជើង | ទិស | |||
|---|---|---|---|---|
| ខាងកើត (E) | ខាងលិច (W) | ខាងត្បូង (S) | ខាងជើង (N) | |
| ឃុំភ្នំប្រាសាទ និង ឃុំព្រែកក្រឹស | ឃុំកំពង់ត្រាចខាងកើត | ឃុំបឹងសាលាខាងត្បូង | ឃុំ អង្គសុរភី និង ឃុំភ្នំប្រាសាទ | |
ឃុំបឹងសាលាខាងជើង (អង់គ្លេស: Boeng Sala Khang Cheung) ស្ថិតនៅ ស្រុកកំពង់ត្រាច ខេត្តកំពត មាន ០៤ភូមិ÷
| លេខកូដភូមិ | ឈ្មោះភូមិជាអក្សរខ្មែរ | ឈ្មោះភូមិជាអក្សរឡាតាំង |
|---|---|---|
| 7060101 | ភូមិកោះទ្រមូង | Koah Tromung Village |
| 7060102 | ភូមិដាសស្គរ | Das Skor Village |
| 7060103 | ភូមិកោះម៉ាក់ប្រាំង | Koah Makprang Village |
| 7060104 | ភូមិព្រៃទប់ | Prey Tob Village |
Boundary
East ឃុំព្រែកក្រឹស ឃុំកន្ថោរខាងកើត ស្រុកកំពង់ត្រាច West កំពង់ត្រាចខាងកើត ស្រុកកំពង់ត្រាច South បឹងសាលាខាងត្បូង ស្រុកកំពង់ត្រាច North ឃុំកន្ថោរខាងលិច ឃុំកន្ថោរខាងកើត ស្រុកកំពង់ត្រាច
រដ្ឋបាលឃុំចាស់
[កែប្រែ]
វប្បធម៏
[កែប្រែ]ប្រជាជននៅទីនេះមានចំរុះជាតិសាសន៏ ហើយកាន់សាសនាផ្សេងៗគ្នា តែភាគច្រើនគឺកាន់សាសនាព្រះពុទ្ធ តែពួកគាត់ចេះជួយគ្នាទៅវិញទៅមកពេលមានអាសន្នម្ដងៗ រឺបុណ្យទាន ពិធីរៀបអាពាពិពាហ៏ ។
សេដ្ឋកិច្ច
[កែប្រែ]ប្រជាជនប្រកបររបរជាកសិករ និង ធ្វើចំការមួយចំនួនតូច ពុំបានទទួលប្រាក់កំរៃច្រើននោះទេ។ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះមានការរីចម្រើនច្រើន គឺ មានអគ្គីសនី និង ទឹកស្អាត ប្រើគ្រប់គ្រាន់។ ប្រជាជនមិនសូវជាមានជីវភាពគ្រប់គ្រាន់ទេ ព្រោះពួកគាត់ភាគច្រើនពុំសូវបានរៀនសូត្រគ្រប់គ្រាន់ដូចគេ។ហើយពួកគាត់ប្រកបរបរជាកម្មករ ធ្វើការអោយគេ ដូចជា ប្រកបរបរអាជីកម្មផ្សេងៗ កម្មករច្រូតកាត់ សំណង់ កម្មករ រោងចក្រ ដើម្បើចិញ្ចិមជីវិត ។សេដ្ធកិច្ចនៅក្នុងស្រុកកំពុងត្រាចប្រជាជនប្រកបររបរជាកសិករ និង ធ្វើចំការមួយចំនួនតូច ពុំបានទទួលប្រាក់កំរៃច្រើននោះទេ។
ការអភិវឌ្ឍន៏
[កែប្រែ]ការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងឃុំមានការរីកចម្រើនគ្រប់វិស័យឃុំ មានប្រព័ន្ធហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ ខ្វាត់ខ្វែងប្រទាក់ក្រឡាគ្នាពីភូមិមួយ ទៅភូមិមួយ និង ទៅឃុំមួយ ទៀត ដែលបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការធ្វើដំណើរ និងដឹកជញ្ជូនកសិផល ទៅកាន់គ្រប់ទីកន្លែងក្នុងឃុំ និងក្រៅឃុំ ក៏ដូចជាក្រៅស្រុក ។
វិស័យសុខាភិបាល
[កែប្រែ]រដ្ឋបាលឃុំមិនទាន់មានមណ្ឌលសុខភាពប្រចាំឃុំនៅឡើយ។ រាល់សេវាសុខភាពពលរដ្ឋត្រូវទៅរកសេវាដោយពឹងលើផ្អែកមណ្ឌលសុភាព ឃុំបឹងសាលាខាងត្បូង និង ឃុំអង្គសុរភី, និង ពេទ្យឯកជន ។
រមនីយដ្ឋានឃុំកំពង់ត្រាច
[កែប្រែ]ស្ថិតនៅជើងភ្នំផ្នែកខាងត្បូងមានអារាមមួយឈ្មោះថាវត្ដគិរីសិលាដែលជាទីស្ថានសម្រាប់ពុទ្ធបរិស័ទគោរពប្រតិ បត្ដិតាមគន្លងសាសនា ដោយមានយាយជីតាជី និង ព្រះសង្ឃគង់នៅជាច្រើនអង្គ។ សម្រាប់បងប្អូនជាពុទ្ធសាសនិក ក្រោយពីថ្វាយ បង្គំព្រះសង្ឃតាមទំនៀមទម្លាប់រួចរាល់ ដើរសំដៅចូលតាមផ្លូវក្នុងរូងទៅកណ្ដាលភ្នំ ពិតជាបានជួបទីវាលល្ហល្ហេវ ភ្លឺស្រឡះ ពោរ ពេញដោយភាពសុខដុមគ្មានពីរ ព្រោះកាលបើ ចោលភ្នែកសម្លឹងមើល ទៅលើនឹងប្រទះឃើញផ្ទៃមេឃគ្របដណ្ដប់នៅ ជិតបង្កើយ ជារង្វង់មូលដូចបាតខ្ទះ តាមរាងរៅនៃចន្លោះផ្ទាំងថ្មចេញពីបាតភ្នំ។ នេះជារមណីយដ្ឋានប្រវត្ដិសាស្ដ្រពោរពេញដោយភាពរំភើបរីក រាយឥតគណនាដែលមិនមានកន្លែងណា អាចយកមកប្រៀបផ្ទឹមបាន។នៅអមតាម បណ្ដោយរូងផ្លូវក្រោមបាតភ្នំមានល្អាងជាច្រើន ប្រកបដោយរូបសំណាក សត្វឫុរូបសំណាកឧបករណ៍ ប្រើប្រាស់ដែលកើតឡើងមកអំពី សំណឹកនៃផ្ទាំងថ្មធំៗ យូរលង់ណាស់មកហើយ ហើយភ្ញៀវទេសចរទាំងឡាយ គយគន់មើលសណ្ឋានរបស់វា នឹងអាចកាត់យល់បានតាម ការផ្គូផ្គងពីមគ្គុទេសក៍ដែលនៅរង់ចាំជូនដំ ណើរដើម្បីពន្យល់តាមអ្វីជាការចំណាំតគ្នាទោះបីគ្មានឯកសារណាមួយ យកធ្វើសំអាងក្ដី ។ រមណីយដ្ឋានមួយនេះតែងតែមានភ្ញៀវ មកទស្សនាពុំដាច់មិនថារដូវប្រាំង ឫុ រដូវវស្សាឡើយ ហើយទីតាំងរបស់ ភ្នំនេះទៀតសោតជាកន្លែង ដែលផលិតកម្មភាពយន្ដនានា អាចថតយកទេសភាព សោភ័ណភាពយ៉ាងប្រណីតៗផងដែរ ។កន្លែងទេសចរណ៏សំរាប់ភ្ញៀវមកពីគ្រប់ទិសទីចូលកំសាន្តមានដូចជា ល្អាង ចម្លាក់ និងកន្លែងគោរពបូជាយ៉ាងច្រើន។ទេសចរណ៍ គ្មានទេនៅក្នុងភូមិត្រពាំងធំ ព្រោះមិនមានកន្លែងអភិវឌ្ឍន៏ដែលជាទីចាប់អារម្មណ៏។ប៉ុន្ដែមានតំបន់ទេសចរណ៏នៅក្នុងខេត្តកំពតជាច្រើនកន្លែងដូចជា ភ្នំបូកគោ ភ្នំបូកគោមានទីតាំងស្ថិតនៅប្រមាណ៤២គីឡូម៉ែត្រពីទីរួមខេត្ត។ រមណីយដ្ឋាននេះបានកសាងឡើងដោយអាណានិគមនិយមបារាំងនៅឆ្នាំ១៩២២ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ។ ភ្នំបូកគោគឺជាកន្លែងកម្សាន្តសម្រាប់ពួកអាណានិគមបារាំង ដែលត្រូវការផ្លាស់ប្តូរបរិយាកាសពីតំបន់វាលទំនាបទៅតំបន់ភ្នំក្បែរ មាត់សមុទ្រ។
កាអប់រំ
[កែប្រែ]ការអប់រំពុំមានការវិវត្តន៏ខ្លាំងនេះទេ ដោយសារនៅទីនោះពុំនូវមានរីកចំរើន ផ្លូវពិបាកក្នុងការធ្វើដំណើរ ជីវភាពមានការខ្វះខាត ។ដោយសារប្រជាជននៅទីនោះមានជីវភាពខ្វះខាតធ្វើអោយពួកគេទៅរកការងារធ្វើនៅតាមរោងចក្រផ្សេងៗដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសាររបស់គេ។នៅក្នុងខេត្តនេះក៏មានសាលាមត្តេយ្យ សាលាបឋមសិក្សា អនុវិឡាលយ័ និងវិទ្យាល័យផងដែរ។ប៉ុន្តែពុំសូវបានទទួលការអប់រំទូលំទូលាយទេ ដោយសារជីវភាពខ្វះខាត និងពេលវេលាសម្រាប់សិក្សា ព្រោះពួកគាតជួយធ្វើការដើម្បីរកចំណូល ទើបប្រជាជននៅទីនោះពុំសូវទទួលបានការអប់រំច្រើននោះទេ។