ឈៀង កៃសេក

ពីវិគីភីឌា
ឈៀង កៃសេក​ (Chiang Kai-shek)
蔣中正
蔣介石
ឈៀងនៅឆ្នាំ ១៩៤៣
ប្រធានរដ្ឋាភិបាលជាតិនិយមសាធារណរដ្ឋចិន
ក្នុងការិយាល័យ
10 October 1943 – 20 May 1948
Acting: 1 August 1943 – 10 October 1943
ប្រធានរដ្ឋាភិបាលត្សេវុង សុង
អនុប្រធានស៊ុន ហ្វូ
មុនលីន សេន
បន្ទាប់ការលុបចោលតំណែង (ខ្លួនគាត់ជាប្រធានាធិបតីរបស់សាធារណរដ្ឋចិន)
ក្នុងការិយាល័យ
10 October 1928 – 15 December 1931
ប្រធានរដ្ឋាភិបាលថាន់ យ៉ានកៃ
ត្សេវុង សុង
មុនថាន់ យ៉ានកៃ
បន្ទាប់លីន សេន
ប្រធានគណៈកម្មការកិច្ចការយោធា
ក្នុងការិយាល័យ
15 December 1931 – 31 May 1946
មុនតំណែងដែលបានបង្កើតឡើង
បន្ទាប់តំណែងដែលបានបង្កើតឡើង
ប្រធានាធិបតីទី ១ ទី ២ ទី ៣ និងទី ៤ របស់សាធារណរដ្ឋចិន
ក្នុងការិយាល័យ
1 March 1950 – 5 April 1975
ប្រធានរដ្ឋាភិបាលយ៉ាន ស៊ឺសាន
ឆេន ឆេង
យូ ហ៊ុងឈុន
យេន ឈៀកាន់
ឈៀង ឈីងគួ
អនុប្រធានលី ចុងរើន
ឆេន ឆេង
យេន ឈៀកាន់
មុនលី ចុងរើន
បន្ទាប់យេន ឈៀកាន់
ក្នុងការិយាល័យ
20 May 1948 – 21 January 1949
ប្រធានរដ្ឋាភិបាលឆាង ឈុន
វ៉ុង វ៉េនហៅ
ស៊ុន ហ្វូ
អនុប្រធានលី ចុងរើន
មុនតំណែងដែលបានបង្កើតឡើង (ខ្លួនគាត់ជាប្រធានរដ្ឋាភិបាលជាតិនិយម)
បន្ទាប់លី ចុងរើន (ធ្វើសកម្មភាព)
នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃសាធារណរដ្ឋចិន
ក្នុងការិយាល័យ
1 March 1947 – 18 April 1947
មុនត្សេវុង សុង
បន្ទាប់ឆាង ឈុន
ក្នុងការិយាល័យ
20 November 1939 – 31 May 1945
ប្រធានាធិបតីលីន សេន
មុនសៀងស៊ី គុង
បន្ទាប់ត្សេវុង សុង
ក្នុងការិយាល័យ
9 December 1935 – 1 January 1938
ប្រធានាធិបតីលីន សេន
មុនវ៉ាំង ជីងវ៉េ
បន្ទាប់សៀងស៊ី គុង
ក្នុងការិយាល័យ
4 December 1930 – 15 December 1931
មុនត្សេវុង សុង
បន្ទាប់ឆេន មីងស៊ូ
ប្រធានគួមីនតាំង
ក្នុងការិយាល័យ
12 May 1936 – 1 April 1938
មុនហ៊ូ ហាន់មីន
បន្ទាប់ខ្លួនគាត់ជាអគ្គនាយកគួមីនតាំង
ក្នុងការិយាល័យ
6 July 1926 – 11 March 1927
មុនZhang Renjie
បន្ទាប់Woo Tsin-hang and Li Yuying
អគ្គនាយកគួមីនតាំង
ក្នុងការិយាល័យ
1 April 1938 – 5 April 1975
រងវ៉ាំង ជីងវ៉េ
ឆេន ឆេង
មុនតំណែងដែលបានបង្កើតឡើង
បន្ទាប់ឈៀង ឈីងគួ (ជាអគ្គនាយកគួមីនតាំង)
ព័ត៌មានលម្អិតផ្ទាល់ខ្លួន
កើត(1887-10-31)31 October 1887
ស៊ឺខូវ, ហ្វើងហួ, នីងប៉ូ, ចឺជៀង, ចក្រភពឈីង
ស្លាប់5 April 1975(1975-04-05) (អាយុ 87 ឆ្នាំ)
ទីលំនៅផ្លូវការស៊ឺលីន,[១][២] ស្រុកស៊ឺលីន, ឬ មន្ទីរពេទ្យកណ្តាលតៃប៉ិ,[៣] តៃប៉ិ, តៃវ៉ាន់ (សាធារណរដ្ឋចិន)
កន្លែងបញ្ចុះសពទីបញ្ចុះសពឈឺហ៊ូ, [[ថៅយៀន]]
សញ្ជាតិសាធារណរដ្ឋចិន
គណបក្ស​នយោបាយគួមីនតាំង (KMT)
ពន្ធភាពម៉ៅ ហ៊្វូមេ
យ៉ៅ យេឆេង
ឆេន ជៀរូ
សុង មេលីង
កូនឈៀង ឈីងគួ
ឈៀង វ៉េគួ (adopted)
សាលាមាតាសាលាយោធាប៉ៅទីង, តូក្យូស៊ីនប៊ូហ្គាកខូ
ពានរង្វាន់Order of National Glory, Order of Blue Sky and White Sun, Order of the Sacred Tripod, Legion of Merit
ហត្ថលេខា
ឈ្មោះហៅក្រៅ"ឧត្តមសេនីយ៍"
"ឧត្តមសេនីយ៍ក្រហម"[៤]
សេវា​យោធា
ភក្ដីភាព Empire of Japan (១៩០៩–១៩១១)
 Republic of China (១៩១១–១៩៧៥)
សាខា/សេវាកម្ម កងទ័ពអធិរាជជប៉ុន (១៩០៩–១៩១១)
 សាធារណរដ្ឋចិន (១៩១១–១៩៧៥)
ឆ្នាំកាន់តំណែង១៩០៩–១៩៧៥
ឋានៈ ឧត្តមសេនីយ៍ (特級上將)
សមរភូមិ/សង្គ្រាមការបដិវត្តន៍ស៊ីនហៃ, បេសកកម្មខាងជើង, សង្គ្រាមចិន-ទីបេ, ការបះបោរគូមុល, ការឈ្លានពានស៊ីនជៀងរបស់សហភាពសូវៀត, សង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងចិន, សង្គ្រាមចិន-ជប៉ុនលើកទី ២, ការបះបោរឥស្លាមនិងគួមិនតាំងនៅប្រទេសចិន
ឈៀង កៃសេក
"Chiang Kai-shek" in Traditional (top) and Simplified (bottom) Chinese characters
Traditional Chinese蔣介石
Simplified Chinese蒋介石
register name
Traditional Chinese蔣周泰
Simplified Chinese蒋周泰
milk name
Traditional Chinese蔣瑞元
Simplified Chinese蒋瑞元
school name
Traditional Chinese蔣志清
Simplified Chinese蒋志清
adopted name
Traditional Chinese蔣中正
Simplified Chinese蒋中正

ឈៀង កៃសេក (៣១ តុលា ១៨៨៧ – ៥ មេសា ១៩៧៥),[៣] ស្គាល់ផងដែរថាជា ឈៀង ឈុងឈេង (ចិន: 蔣中正, ជៀង ចុងចឺង) និងតួអក្សររ៉ូម៉ាំងតាមរយៈភាសាចិនកុកងឺជា ឈៀង ឈីស៊ឺ និង​ ជៀង ជៀស៊ឺ (ចិន: 蔣介石) ជាអ្នកនយោបាយជាតិនិយម មេដឹកនាំបដិវត្តន៍និងយោធាដែលបានបម្រើការជាមេដឹកនាំរបស់សាធារណរដ្ឋចិនពីឆ្នាំ ១៩២៨ ដំបូងនៅចិនដីគោករហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៤៩ ហើយបន្ទាប់មកនៅតៃវ៉ាន់ រហូតដល់គាត់ស្លាប់នៅឆ្នាំ ១៩៧៥ គាត់គឺជាប្រធានាធិបតីរបស់សាធារណរដ្ឋចិនទីមួយ បម្រើសម្រាប់ ៥ អាណត្តិដំបូង

កើត​នៅខេត្តឈេគៀង (ចឺជៀង) ឈៀងជាសមាជិករបស់គួមីនតាំង​និងអនុសេនីយ៍ឯករបស់ស៊ុន យ៉ាតសេន ក្នុងបដិវត្តន៍ដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលប៉េយ៉ាងនិងបង្រួបបង្រួមប្រទេសចិនឡើងវិញ​ ដោយមានជំនួយពីសូវៀតនិងបក្សកុម្មុយនិស្តចិន ឈៀងបានរៀបចំកងទ័ពសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលជាតិនិយមកាំងតុនរបស់ស៊ុន យ៉ាតសេន​​ និងជាដឹកនាំសាលាយោធាវ៉ាមប៉ៅ (ដែលគាត់ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាឧត្តមសេនីយ៍ (Generalissimo))​ គាត់បានដឹកនាំបេសកកម្មខាងជើងពីឆ្នាំ ១៩២៦ ដល់ ១៩២៨ មុនពេលយកឈ្នះក្រុមចម្រុះនៃអ្នកចម្បាំងនិងការបង្រួបបង្រួមប្រទេសចិនឡើងវិញក្រោមរដ្ឋាភិបាលជាតិនិយមថ្មី។​​ ផ្លូវកណ្តាលឆ្លងកាត់បេសកកម្មខាងជើង សម្ព័ន្ធភាពគួមីនតាំង-បក្សកុម្មុយនិស្តចិនបានបែកបាក់និងបោសសំអាតពួកកុម្មុយនិស្តរបស់ឈៀងនៅខាងក្នុងគណបក្ស​ បង្កសង្គ្រាមស៊ីវិលជាមួយបក្សកុម្មុយនិស្តចិន ទីបំផុតគាត់បានបាត់បង់នៅឆ្នាំ ១៩៤៩

ឯកសារយោង[កែប្រែ]

  1. "Chiang Kai-shek (1st – 5th terms)". Office of the President Republic of China (Taiwan). Retrieved 29 September 2019. 1887 Born in Fenghua County, Zhejiang Province. Better known in Chinese as Chiang Chung-cheng. ... 1975-04-05 Dies of heart attack at his Shilin residence.
  2. 第1~5任 蔣總統中正先生. 中華民國總統府 Office of the President Republic of China (Taiwan) (in Chinese (Taiwan)). Retrieved 29 September 2019. 64年04月05日 因突發性心臟病於臺北士林官邸逝世。
  3. ៣,០ ៣,១ "Chiang Kai‐shek Is Dead in Taipei at 87; Last of Allied Big Four of World War II". The New York Times (Taipei City, Taiwan). 6 April 1975. https://www.nytimes.com/1975/04/06/archives/chiang-kaishek-is-dead-in-taipei-at-87-last-of-allied-big-four-of.html. "Taipei, Taiwan, Sunday, April 6—Chiang Kai‐shek, the President of Nationalist China and the last survivor of the Big Four Allied leaders of World War II, died of a heart attack here last night. He was 87 years old. An announcement by the Government said Chiang suffered a heart attack at 10:20 P.M. and was taken to the Taipei Central Hospital, where he died at 11:50 P.M. (10:50 A.M., New York time). His wife and his eldest son, Premier Chiang Ching‐kuo, were at his bedside." 
  4. Pakula 2009, p. 346.