បូជាចារ្យ

ពីវិគីភីឌា

បូជាចារ្យ (អង់គ្លេស: Priest; pronounce /prst/) ជាមនុស្សពិសិដ្ឋដែលបម្រើកិច្ចការនៅទីថ្វាយតង្វាយរបស់ព្រះ ប៉ុន្តែមិនមែនចាំបាច់ទាល់តែជាមនុស្សវិសុទ្ធទើបអាចធ្វើជាបូជាចារ្យនោះទេ។ នៅក្នុងសាសនារបស់ពួកអ្នកមិនជឿព្រះ ក៏មានបូជាចារ្យដែរ ហើយពួកគេជាអ្នកដែលកាន់តាមទម្លាប់សាសនារបស់ខ្លួន មានដូចជា បូជាចារ្យរបស់សេយូស បូជាចារ្យរបស់ជូភីធើ បូជាចារ្យរបស់ព្រះបាលជាដើម។

Roman Catholic while celebrating a mass

បូជាចារ្យ (ភាសាក្រិក πρεσβύτερος presbýteros ភាសាឡាតាំង presbyter មានន័យថា "ចាស់ទុំ" ឬក៏ "provost" មានន័ថា "អ្នកដែលគេដាក់ឲ្យគ្រប់គ្រងមនុស្សផ្សេងទៀត", ឬមកពីពាក្យឡាតាំងមួយទៀត praepositus មានន័យថា "មនុស្សដែលគេដាក់ឲ្យទទួលខុសត្រូវ), ជាអ្នកដែលគេបានផ្ដល់សិទ្ធិអំណាចឲ្យធ្វើពិធីផ្សេងៗនៅក្នុងសាសនា ជាពិសេសគាត់ជាអ្នកកណ្ដាលរវាងមនុស្ស និងព្រះ។ គាត់ក៏មានសិទ្ធិ ឬអំណាច ក្នុងការចាត់ចែងពិធីសាសនាដែរ ជាពិសេសពីធីថ្វាយតង្វាយជាដើម។

នៅក្នុងគ្រីស្ទានខាងប្រូតេស្តង់ បូជាចារ្យជាធម្មតា ជាអ្នកបម្រើ និងជាគ្រូគង្វាល។

នៅក្នុងសាសនាជាច្រើន បូជាចារ្យត្រូវបំពេញមុខងារពេញម៉ោង ទាំងទាត់ចោលកិច្ចការផ្សេងៗទៀតផង។ បូជាចារ្យគ្រីស្ទានជាច្រើនបានជ្រើសរើស ឬត្រូវបានផ្ដល់សិទ្ធិឲ្យថ្វាយខ្លួនដល់ក្រុមជំនុំ និងរស់នៅដោយក្រុមជំនុំជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់។ ក្នុងករណីផ្សេងទៀត បូជាចារ្យគ្រាន់តែបំពេញមុខងារក្រៅម៉ោងតែប៉ុណ្ណោះ។

[១][២][៣][៤][៥][៦][៧][៨][៩][១០][១១][១២][១៣]

សាសនាគ្រីស្ទ[[ឯកសា|ធ្វេង|រូបភាពតូច|A Roman Catholic priest, Saint Josemaría Escrivá, celebrating the holy sacrifice of the Mass]]

Some clergy and religious, such as these, who are Canons Regular of the Order of the Holy Cross and live in the Netherlands, wear distinctive clothing which distinguishes them from other clergy, whether secular or religious

[១៤][១៥][១៦]

ចាប់តាំងពីមានកំណែទម្រង់ប្រូតេស្តង់មក និកាយជាច្រើនដែលគ្មានការធ្វើពិធីសាសនា ទំនងជាប្រើពាក្យ "ចាស់ទុំ" សំដៅលើគ្រូគង្វាលរបស់ខ្លួន។

យ៉ាងណាមិញ នៅក្នុងព្រះគម្ពីរសញ្ញាថ្មី គ្មានពាក្យថា គ្រូគង្វាលទេ (ក្រៅពីព្រះគ្រីស្ទ) ដែលត្រូវបានផ្ដល់ងារថា "hiereus," ជាភាសាក្រិក មានន័យថា "បូជាចារ្យ" ដូច្នេះហើយការបកប្រែពាក្យនេះទៅជាភាសាអង់គ្លេស ត្រូវបានគេឃើញថាខុសពីពាក្យដើមរបស់ក្រិក "presbuteros," ដែលមានន័យថា "ចាស់ទុំ" និងជាពាក្យដែលគេប្រើសម្រាប់ពួកអ្នកដឹកនាំគ្រីស្ទាន ក្នុងព្រះគម្ពីរសញ្ញាថ្មី។[១៧] នៅក្នុងព្រះគម្ពីរសញ្ញាថ្មី មានបង្រៀនថា ដោយសារព្រះគ្រីស្ទត្រូវបានធ្វើឲ្យទៅេជាយញ្ញបូជាដ៏គ្រប់លក្ខណ៍សម្រាប់ការអស់ទោសបាប នោះពួកអ្នកជឿអាចចូលទៅឯព្រះបិតាដោយផ្ទាល់ តាមរយៈព្រះអង្គបាន (ហេព្រើរ 10:19) ដោយភាពជាបូជាចារ្យតែមួយគត់ដែលព្រះគ្រីស្ទបានផ្ដល់ឲ្យក្រុមជំនុំ។[១៨]

នៅក្នុងលីខិតផ្ញើរទៅគ្រីស្ទានជាតិហេព្រើរ បានគូសបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់នូវភាពខុសគ្នារវាងភាពជាបូជាចារ្យរបស់យូដា និងភាពជាមហាបូជាចារ្យរបស់ព្រះគ្រីស្ទ។ លិខិតនោះបង្រៀនថាតង្វាយឲ្យថួននឹងបាប ដែលថ្វាយដោយព្រះយេស៊ូវ នៅកាលវ៉ារី បានបង្កើតភាពជាបូជាចារ្យរបស់ពួកយូដា និងយញ្ញបូជាដ៏លើសលប់ ព្រមទាំងការប្រារព្ធពិធីផ្សេងៗទៀតតាមក្រឹត្យវិន័យរបស់ម៉ូសេ។ ដូច្នេះចំពោះគ្រីស្ទាន ព្រះគ្រីស្ទព្រះអង្គផ្ទាល់គឺជាមហាបូជាចារ្យតែមួយគត់ ហើយគ្រីស្ទានគ្មានភាពជាបូជាចារ្យដោយខ្លួនឯង ឬមានភាពជាបូជាចារ្យពីការរួមចំណែកផ្សេងពីភាពជាបូជាចារ្យរបស់ព្រះគ្រីស្ទឡើយ ដែលព្រះគ្រីស្ទក្បាលនៃក្រុមជំនុំ។ យញ្ញបូជាតែមួយគត់ដែលព្រះគ្រីស្ទបានថ្វាយម្ដងជាសម្រេច (ហេព្រើរ 10:10) នៅលើឈើឆ្កាង ផ្ដល់នូវការញែគជាវិសុទ្ធ និងការប្រោសលោះដ៏អស់កល្បជានិច្ច។[១៩][២០][២០][២១][២២][២៣][២៤][២៥]

និកាយប្រូតេស្តង់[កែប្រែ]

មុខងារជាបូជាចារ្យទូទៅ ឬមុខងារជាបូជាចារ្យរបស់អ្នកជឿទាំងអស់ គឺជាគោលលទ្ធិមួយរបស់គ្រីស្ទាន ដែលមានប្រភពមកពីព្រះបន្ទូលនៅក្នុងព្រះគម្ពីរសញ្ញាថ្មី។ វាជាគំនិតដ៏សំខាន់នៃនិកាយប្រូតេស្តង់។[២៦] វាជាគោលលទ្ធិដែលលោក Martin Luther លើកឡើងក្នុងឆ្នាំ១៥២០ ដល់ពួកអភិជនគ្រីស្ទាននៅអាឡឺម៉ង់ ដើម្បីលុបបំបាត់នូវជំនឿគ្រីស្ទានមជ្ឈឹមសម័យ ដែលថាគ្រីស្ទានត្រូវតែមានការបែងចែកជាពីរថ្នាក់គឺ: "គ្រីស្ទានខាងវិញ្ញាណ" និង "គ្រីស្ទានខាងលោកីយ៍" ឬ គ្រីស្ទានមិនមែនខាងវិញ្ញាណ។

បុព្វជិតដែលត្រូវបានតែងតាំងឡើងខាងនិកាយប្រូតេស្តង់ ជាធម្មតាមមានងារជាគ្រូគង្វាល ជាអ្នកបម្រើ ជារីវើរិន (reverend)។ល។ នៅក្នុងក្រុមជំនុំលូធើរ៉ានខ្លះ បុព្វជិតដែលត្រូេវបានតែងតាំងឡើង ត្រូវបានហៅថាបូជាចារ្យ ខណៈដែលក្រុជំនុំផ្សេងទៀតចូលចិត្តហៅថាគ្រូគង្វាលវិល។ [២៧][២៨][២៩][៣០].[៣១][៣២][៣៣]

References[កែប្រែ]

  1. Webster's New World Dictionary of the American Language, College Edition, The World Publishing Company, Cleveland OH, s.v. "priest"
  2. Joseph B. Lightfoot, Epistle to the Philippians; a revised text, with introduction, etc., 2nd ed. 1869, p. 184, cited after OED.
  3. Dening, Sarah (1996). The Mythology of Sex – Ch.3. Macmillan. ល.ស.ប.អ. 978-0-02-861207-2. http://www.ishtartemple.org/myth.htm.  Archived 2010-09-01 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.
  4. Black, Jeremy (1998). Reading Sumerian Poetry. Cambridge University Press. p. 142. ល.ស.ប.អ. 0-485-93003-X. https://books.google.com/books?id=Jj3bi8QAm1AC&pg=PA142. 
  5. "Hebrew Lexicon :: H6948 (KJV)". cf.blueletterbible.org. Retrieved 2015-07-25.
  6. Blue Letter Bible, Lexicon results for qĕdeshah (Strong's H2181), incorporating Strong's Concordance (1890) and Gesenius's Lexicon (1857).
  7. Also transliterated qĕdeshah, qedeshah, qědēšā ,qedashah, kadeshah, kadesha, qedesha, kdesha. A modern liturgical pronunciation would be k'deysha
  8. Prioreschi, Plinio (1991). A History of Medicine. Horatius Press. p. 376. ល.ស.ប.អ. 1-888456-00-0. https://books.google.com/books?id=MJUMhEYGOKsC&pg=PA376&lpg=PA376&dq=Ishtaritu+history&source=bl&ots=NnvVXxLgAX&sig=2myBoCB53iMJOeaksn6xZEWcZ5o&hl=en&ei=JplATPeEHYH-8Abmj43eDw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CCMQ6AEwBQ#v=onepage&q&f=false. 
  9. Sauneron, Serge (2000) [1988]. The Priests of Ancient Egypt, New Edition. Translated by David Lorton. Cornell University Press. pp. 32–36, 89–92
  10. Sauneron 2000, pp. 42–47, 52–53
  11. Doxey, Denise M., "Priesthood", in The Oxford Encyclopedia of Ancient Egypt (2001), vol. III, pp. 69–70
  12. A Roman matron was any mature woman of the upper class, married or unmarried. Females could serve public cult as Vestal Virgins but few were chosen, and then only from young maidens of the upper class.
  13. Barbette Stanley Spaeth, The Roman goddess Ceres, University of Texas Press, 1996, pp. 4–5, 9, 20 (historical overview and Aventine priesthoods), 84–89 (functions of plebeian aediles), 104–106 (women as priestesses): citing among others Cicero, In Verres, 2.4.108; Valerius Maximus, 1.1.1; Plutarch, De Mulierum Virtutibus, 26.
  14. Garhammer, Erich (2005). "Priest, Priesthood  3. Roman Catholicism". In Erwin Fahlbusch (ed.). Encyclopedia of Christianity. Vol. 4. Wm. B. Eerdmans Publishing. p. 348. ISBN 9780802824165. Retrieved 2012-06-20.
  15. "Dennis Chester Smolarski, ''Sacred Mysteries'' (Paulist Press 1995 ISBN 9780809135516), p. 128". Google.com. Retrieved 2014-08-25.
  16. An example of the use of "presbyter" is found in Catechism of the Catholic Church, 1554
  17. Buchanan, Colin (February 27, 2006). Historical Dictionary of Anglicanism. USA: Scarecrow Press. p. 367. ល.ស.ប.អ. 978-0810853270. 
  18. Merkle, Benjamin L. (November 29, 2007). 40 Questions about Elders and Deacons. Grand Rapids, MI: November 29, 2007. pp. 52, 53. ល.ស.ប.អ. 978-0825433641. 
  19. "Catechism of the Catholic Church, 1362–1367". Vatican.va. Retrieved 2014-08-25.
  20. ២០,០ ២០,១ "Peter M. Doll, ''Anglicanism and Orthodoxy'' (Peter Lang 2006 ISBN 9783039105809), pp. 206–207". Google.com. Retrieved 2014-08-25.
  21. "Catechism of the Catholic Church – The sacrament of Matrimony". vatican.va. Retrieved 2015-07-25.
  22. Miller, Michael (May 17, 2008). "Peoria diocese ordains its first married priest". Peoria Journal Star: p. C8. http://webcache.googleusercontent.com/search?hl=en&q=cache:Yef8j_4zgTwJ:http://rentapriest.blogspot.com/2008/05/peoria-diocese-ordains-its-first.html។ បានយកមក 2013-06-14. "About 100 Episcopal priests, many of them married, have become Roman Catholic priests since a "pastoral provision" was created by Pope John Paul II in 1980, said [Doug] Grandon, director of catechetics for the diocese. [...] His family life will remain the same, he said. Contrary to popular misunderstandings, he won't have to be celibate." 
  23. Emma John (July 4, 2010). "Should women ever be bishops?". The Observer (London). https://www.theguardian.com/world/2010/jul/04/should-women-ever-be-made-bishops. 
  24. Sulaiman Kakaire. "Male bishops speak out on female priests".
  25. Anglican Church of Canada. "Minister or Priest?".
  26. "The Protestant Heritage". Encyclopædia Britannica. 2007. Archived from the original on June 14, 2006. Retrieved 2007-09-20. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  27. Lew, Irene (2008-02-26). "Indian City Opens Doorway to Female Hindu Priests". Women's eNews. Retrieved 2014-08-25.
  28. Mathai, Kamini (2008-10-18). "Masti, mehendi mark Karva Chauth in city [Chennai"]. The Times of India. http://findarticles.com/p/articles/mi_8012/is_20081018/ai_n39508201/. 
  29. Asante, M.K.; Mazama, A. (2009). Encyclopedia of African Religion. 1. SAGE Publications. ល.ស.ប.អ. 9781412936361. https://books.google.co.uk/books?id=B667ATiedQkC&pg=PT365។ បានយកមក 2015-07-25. 
  30. Walter, M.N.; Fridman, E.J.N. (2004). Shamanism: An Encyclopedia of World Beliefs, Practices, and Culture. 1. ABC-CLIO. p. 451. ល.ស.ប.អ. 9781576076453. https://books.google.co.uk/books?id=X8waCmzjiD4C&pg=PA451។ បានយកមក 2015-07-25. 
  31. "Priesthood". Paganwiccan.about.com. 2014-03-04. Archived from the original on 2014-08-26. Retrieved 2014-08-25.
  32. "Leadership". Patheos.com. Retrieved 2014-08-25.
  33. "The Priesthood – Temple of the Good Game". Goodgame.org.nz. Archived from the original on 2014-07-02. Retrieved 2014-08-25.