Jump to content

សាន គឹមស៊ាន

ពីវិគីភីឌា

សាន គឹមស៊ាន កើតថ្ងៃទី 24 ខែមីនា ឆ្នាំ 1945 គឺជាមេក្បាច់គុន ល្បុក្កតោ ទំនើប ហើយត្រូវបានទទួលស្គាល់យ៉ាងទូលំទូលាយជាមួយនឹងសិល្បៈក្បាច់គុនខ្មែរដែលរស់ឡើងវិញ។ លោក សាន គឹមស៊ាន ជាស្ថាបនិកសហព័ន្ធក្បាច់គុនល្បុក្កតោកម្ពុជា និងសាលាល្បុក្កតោកម្ពុជា។

ពាក្យ​ល្បុក្កតោ​ប្រែ​ថា «​វាយ​តោ​» ពាក្យ​«​បូ​កា​» មាន​ន័យ​ថា​ទះកំផ្លៀង និង​ទូ​មាន​ន័យ​ថា​សិង្ហ ។ ក្នុងរបប ប៉ុល ពត (១៩៧៥ - ១៩៧៩) អ្នកដែលហាត់ក្បាច់គុនបុរាណនឹងត្រូវខ្មែរក្រហមសម្លាប់ចោល ភៀសខ្លួន រស់នៅនិរទេសខ្លួនជាជនភៀសខ្លួន ឬឈប់បង្រៀន។ បន្ទាប់ពីរបបខ្មែរក្រហម យោធភូមិភាគយោធាវៀតណាមបានចាប់ផ្តើមនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយសិល្បៈក្បាច់គុនបុរាណត្រូវបានហាមឃាត់ទាំងស្រុងពីការអនុវត្ត។

ក្រោយ​របប ប៉ុល ពត លោក សាន គឹមស៊ាន ត្រូវ​ភៀស​ខ្លួន​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា​ទៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ក្រោម​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​របស់​ជនជាតិ​វៀតណាម ថា​បង្រៀន​ហាប់គីដូ និង​ល្បុក្កតោ។ កាលនៅសហរដ្ឋអាមេរិក សាន គឹមស៊ាន បានចាប់ផ្តើមបង្រៀនហាប់គីដូនៅ YMCA ក្នុងស្រុកមួយក្នុងទីក្រុងហ៊ូស្តុន រដ្ឋតិចសាស់ ហើយក្រោយមកបានផ្លាស់ទៅទីក្រុងឡុងប៊ិច រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា។ បន្ទាប់ពីរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងបង្រៀន និងផ្សព្វផ្សាយកីឡាហាប់គីដូ លោក សាន គឹមស៊ាន បានសម្រេចចិត្តត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ ដើម្បីស្តារក្បាច់គុនល្បុក្កតោ។ លោក សាន គឹមស៊ាន បាន​ចាក​ចេញ​ពី​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ក្នុង​ឆ្នាំ ១៩៩២ ហើយ​បាន​វិល​ត្រឡប់​មក​ប្រទេស​កំណើត​វិញ ដើម្បី​យក​ក្បាច់​គុន​ល្បុក្កតោ​ជូន​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​របស់​លោក។

នៅឆ្នាំ ២០០១ លោក សាន គឹមស៊ាន បានផ្លាស់ទៅរស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ហើយបន្ទាប់ពីទទួលបានការអនុញ្ញាតពីព្រះបាទនរោត្តមសីហនុ ឱ្យចាប់ផ្តើមបង្រៀនយុវជនក្នុងស្រុក។ នៅឆ្នាំដដែលនោះ ក្នុងក្តីសង្ឃឹមនៃការនាំយកគ្រូដែលនៅរស់ទាំងអស់រួមគ្នាដើម្បីស្តារក្បាច់គុន សាន គឹមស៊ាន បានចាប់ផ្តើមធ្វើដំណើរទូទាំងប្រទេសដើម្បីស្វែងរកក្បាច់គុនល្បុក្កតោ ឬគ្រូបង្ហាត់ដែលធ្លាប់រស់នៅក្រោយរបបខ្មែរក្រហម។ ចាស់ទុំមួយចំនួនដែលលោក សាន គឹមស៊ាន រកឃើញមានវ័យចំណាស់ចាប់ពីហុកសិបដល់កៅសិបឆ្នាំ។ មនុស្សជាច្រើនភ័យខ្លាចក្នុងការបង្រៀនក្បាច់គុនល្បុក្កតោដោយបើកចំហ។ បន្ទាប់ពីការបញ្ចុះបញ្ចូលជាច្រើន និងការយល់ព្រមពីរដ្ឋាភិបាល លោក សាន គឹមស៊ាន បានស្តារឡើងវិញនូវក្បាច់គុនល្បុក្កតោដល់ប្រជាជនកម្ពុជា។