ហង់រី ការចេរ ប្រេស្សុង

ហង់រី ការចេរ ប្រេស្សុង​ (Henri Cartier-Bresson)(២២ សីហា ឆ្នាំ១៩០៨- ៣ សីហា ២០០៤) ដែលជាអ្នកថតរូបជនជាតិបារាំងម្នាក់ ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​ចាត់ទុកជាបិតា​នៃ​ការ​ថតរូប​សម្រាប់​កាសែត បែប​ទំនើប។ គាត់គឺជាអ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​ហ្វ៊ីល ៣៥ មម ដំបូង​បំផុត និង ជា​បិតា​នៃ​ការ​ថត​រូប​យក​សកម្មភាព​ពិត​ៗ។ គាត់​បាន​ជួយ​ដល់​ការ​បង្កើត​ស្ទីល​ថត​រូប​យកសកម្មភាព​ពិត​ៗ​នៃ​​ជីវភាព​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​មនុស្ស​ ដែល​ស្ទីល​ទាំង​នោះ​មាន​ឥទ្ធិពល​ដល់​អ្នក​ថត​រូប​ផ្សេង​ទៀត​ជា​ច្រើន​ជំនាន់។​

ជីវិតតំបូង

ការចេរ ប្រេស្សុង បានកើតនៅ Chanteloup-en-Brie, Seine-et-Marne ប្រទេស​បារាំង។ គាត់គឺជាកូនច្បងគេ ក្នុងចំនោមកូន៥នាក់។ ឪពុករបស់គាត់គឺជា ឧស្សាហករវាយនភ័ណ្ឌ ដ៏​មាន​ស្ដុកស្ដម្ភ​ម្នាក់, ដែល សសៃអំបោះរបស់​ គ្រួសារ Cartier-Bresson ជាផលិតផលដេរប៉ាក់​ដ៏​សំខាន់​មួយ​នៅ​ប្រទេស​បារាំង។ គ្រួសារខាង​ម្តាយរបស់គាត់ គឺជាអ្នកជំនួញ ផលិតផល​សំពត់ ហើយជាម្ចាស់ដី នៅ Normandy, ជាទីកន្លែងដែលគាត់បានចំនាយពេលវេលាមួយផ្នែកនៃ កុមារភាពរបស់គាត់។ គ្រួសារ​ Cartier-Bresson បានរស់នៅ​ក្នុង​ជីវភាព​ប្រហាក់​ប្រហែល​នឹង​ពួក​គហិបតី នៅ​ក្នុង​ក្រុង​ប៉ារីស នៅ​ក្បែរស្ពានអឺរ៉ុប (Europe Bridge)។ គ្រួសារ​របស់​គាត់ បានផ្តល់អោយគាត់ នូវការ​ផ្គត់ផ្គង់​ផ្នែក​ហិរញ្ញវត្ថុ ដែល​បាន​ជួយ​ឱ្យ​គាត់​ធ្វើ​ការអភិវឌ្ឍផ្នែក​ថតរូប ក្នុងរបៀប​ឯករាជ្យច្រើនជាងអ្នក​ផ្សេង​ទៀត​ក្នុង​វ័យ​ស្រករ​នឹង​គាត់​។ នៅ​ពេល​ទំនេរ ការចេរ ប្រេស្សុង ក៏តែង​និពន្ធ​​ផងដែរ។ គាត់​បាន​រៀបរាប់​ថា គ្រួសារ​របស់​គាត់ កាតូលិចសង្គមនិយម ។

នៅ​ជា​ក្មេង​ប្រុស​ម្នាក់​នៅ​ឡើយ ការចេរ ប្រេស្សុង មាន​ម៉ាស៊ីនថត Box Brownie មួយ​គ្រឿង ដែល​គាត់​បាន​ប្រើប្រាស់វា​សម្រាប់​ថត​រូប នៅ​ថ្ងៃសំរាក; ក្រោយយ​មក​គាត់​បាន​ប្រើប្រាស់​កាមេរ៉ា​គំហើញ 3x4 អ៊ីញ (View Camera)។ គាត់​ត្រូវ​បាន​គ្រួសារ​របស់​គាត់​អប់រំ​ឱ្យ​តាម​របៀប​ជា​គហិបតី​បារាំង​បុរាណ ដែល​ គាត់​ត្រូវ​តែ​ហៅ​ឪពុក​របស់​គាត់ ដោយ​ប្រើ​ពាក្យ Vous ដោយ​មិន​ត្រូវ​ប្រើ​ពាក្យ Tu ឡើយ។ ឪពុក​របស់​គាត់​សង្ឃឹម​ថា ការចេរ ប្រេស្សុង នឹង​ទទួល​យក​ការ​ងារ​ជំនួញ​បន្ត​ពី​គាត់ ប៉ុន្តែ ការចេរ ប្រេស្សុង បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​​ឪពុក​ខក​បំណង​ជា​ខ្លាំង។

ការចេរ ប្រេស្សុង បាន​ទៅ​រៀន​នៅ​សាលា École Fénelon ដែល​ជា​សាលា​កាតូលិច​មួយ ដែល​គេ​បាន​រៀបចំ​សម្រាប់​សិស្ស​ត្រៀម​ទៅ​សិក្សា​នៅ​វិទ្យាល័យ Condorcet ។ មាន​ថ្ងៃ​មួយ អនុរក្ស​​សាលា​បាន​​ទាន់​ ការចេរ ប្រេស្សុង កំពុង​តែ​អាន​សៀវភៅ​និពន្ធ​ដោយ Rimbaud ឬ Mallarmé នៅ​ដើម​ឆ្នាំ​សិក្សា​នៅ​ឡើយ ហើយ​បាន​ស្ដីបន្ទោស​ឱ្យ​គាត់​យ៉ាង​ខ្លាំងថា ៖ "សូម​ឯង​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​សណ្ដាប់ធ្នាប់​ក្នុង​ការ​សិក្សា​បន្តិច​ទៅ" ។ អនុរក្ស​​សាលា​ នោះ និយាយ​ដោយប្រើ​ពាក្យ tu ក្រៅ​ផ្លូវ​ការ ដែល​ជា​ទូទៅ​មាន​ន័យ​ថា កូន​សិស្ស​នោះ នឹង​ត្រូវ​អនុរក្សច្រាស់​អស់​ស្រកី​មិន​ខាន ប៉ុន្តែ​លោក​អនុរក្ស​បាន​និយាយ​បន្ត​ថា "ឯង​ត្រូវ​ទៅ​អាន​​នៅ​ការិយាល័យ​របស់​ខ្ញុំវិញ" ដែល​លោក ការចេរ ប្រេស្សុង គិត​ថា សំណើ​នេះ​ មិន​ចាំ​បាច់​ឱ្យ​លោក​អនុរក្ស​ធ្ងន់​មាត់​ទាន់​ទេ គឺ​យល់​ព្រម​តាម​សំណើ​ភ្លាម។

ការសិក្សាអំពីគំនូរ

បន្ទាប់ពីការព្យាយាមរៀនបទភ្លេង ទទួលការបរ៉ាជ័យ ក្មេងប្រុសCartier-Bressonបានណែនាំវិចិត្រកម្មដែលប្រើថ្នាំលាយប្រេងគឺជា ពូរបស់គាត់ Louisដែលមាននិស្ស័យ ជាអ្នកវិចិត្រករ។ វិចិត្រកម្ម គឺជា ក្តីស្រម៉ៃរបស់ខ្ញុំ តាំងពីពេលដែល ឪពុកទេវកថា និង ឪពុករបស់បងប្រុសរបស់ខ្ញុំ បាននាំគាត់ទៅ កន្លែងសិល្បះ កំលុងពេល សំរាកថ្ងៃ Christmasក្នុងឆ្នាំ ១៩១៣។ខ្ញុំមានអាយុត្រឹមតែ ៥ឆ្នាំ។ខ្ញុំបានរស់នៅក្នុងបរិយាកាសនៃការផាត់ពណ៌ ខ្ញុំបានគូររូបលើផ្ទាំងក្រណាត់។មេរៀនការផាត់ពណ៌របស់លោកពូLouisបានកាត់អោយខ្លី គាត់បានស្លាប់កាលពីសង្រ្គាមលោកលើកទី១។ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩២៧Cartier-Bressonមានអាយុ១៩បានចូលទៅក្នុងសាលាសិល្បះឯកជននិងសាលាជាន់ខ្ពស់Lhoteកន្លែងដែលសិល្បះអ្នកផាត់ពណ៌Cubistហើយនិងរូបចំលាក់André Lhote។មហិច្ចតារបស់Lhoteគឺបញ្ជូលជាមួយទំរង់ដែលវិចិត្រយ៉ាងពិតប្រាកដរបស់លោកAndré Lhoteគាត់ចង់ភ្ជាប់ប្រពៃណីបុរាណរបស់បារាំងនៃNicolas Poussinហើយនិង Jacques-Louis Davidនិងភាពទាន់សម័យ។Cartier-Bressonផងដែរបានសិក្សាអំពីគំនូរសមាគមន៍អ្នកគូររូបពាក់កណ្តាលខ្លួនJacques Émile Blanche។កំឡុងពេលគាត់អានDostoevsky, Schopenhauer, Rimbaud, Nietzsche, Mallarmé, Freud, Proust, Joyce, Hegel, Engels and Marx។Lhoteបានយកប្រស្រីភ្នែករបស់គាត់សំរាប់សិក្សាអំពីសិល្បះបុរាណហើយវិចិត្រសាលប៉ារីសបានសិក្សាអំពីវិជ្ជាជីវះអំពីសិល្បះ។Cartier-Bresson'sមានចំណាប់អារម្មណ៍លើសិល្បះទំនើបដែលបានបញ្ចូលជាមួយនឹង ការស្ងើចសរសើរនៃការងារ នៃRenaissanceដែលជាស្នាដៃឯកនៃ Jan van Eyck, Paolo Uccello, Masaccio ហើយនិងPierodella Francesca។Cartier-Bressonបានគិតថា Lhoteដូចគ្រូរបស់គាត់ដែរ គឺ ថតរូបដោយមិនបាច់ប្រើកាមេរ៉ា។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយCartier-Bresson មានការព្រួយបារម្ភបន្តិចម្តងៗ អំពី ច្បាប់ជាច្រើនរបស់ Lhote ឈានទៅរកសិល្បះ ទ្រឹស្តីដ៏តឹងរឹងរបស់គាត់ អប់រំអោយគាត់នឹង ជួយគាត់ប្រឈមមុខនឹងបញ្ហា និងដោះស្រាយបញ្ហា នៃទំរង់ដែលវិចិត្រ និង ដៃគូរប្រគួតប្រជែង ខាងថតរូប។ក្នុងឆ្នាំ១៩២០សាលារៀនថតរូប ប្រាកដជាល្បីល្បាញ នៅទ្វីប អឺរ៉ុប ប៉ុន្តែ ទេសភាពនិមួយៗមានភាពខុសប្លែកពីគ្នានៅលើការ ចាត់ចែង នឹងត្រូវបានថត។បដិវត្តន៍នៃរូបថត នឹងត្រូវបានបង្កើតឡើង ការបាត់បង់ការថតរូបវត្ថុ ។ អ្វីដែលស្មានមិនដល់ក្នុងឆ្នាំ១៩២៤មានការផ្លាស់ប្តូរ paradigm នេះ។ Cartier-Bresson បានចាប់ផ្តើម ធ្វើអោយសង្គម មានការរីកចំរើនមិន គួរអោយនឹកស្មានដល់ នៅហាងកាហ្វេ Cyranoក្នុង Blanche ។គាត់បានទទួល ចំណាត់ ថ្នាក់លេខ១ ខាងអ្នកដឹកនាំ ហើយគឺជាចលនា ផ្សាភ្ជាប់ដ៏ប្រពៃដោយ មិនគួរអោយជឿ ព្រមទាំងសំរេច ការងាររបស់គេភ្លាមៗ។ អ្នកប្រវត្តិសាស្រ្ត Peter Galassi បានពន្យល់ អ្នកមនោគតិ បានប្រឡូកក្នុងការថតរូប ក្នុងផ្លូវដូច ផ្លូវដែល Aragon ហើយនិង Breton ដែលបានចូលប្រឡូកដែរ ផ្លូវរបស់ពួកគេគឺ ការប្រថ្នាមិនចេះចប់ ក្នុងរឿងអាចទៅរួច រឺ រឿងដែលមិនអាចទៅរួច អ្នកមនោគតិបានរៀបចំយ៉ាង ច្បាស់លាស់អំពីរូបថតពិតៗ គុណភាពជាការចាំបាច់ ដែលមិនរាប់បញ្ចូលទ្រឹស្តីពីមុនៗ នៃរូបថតប្រាកដនិយមនោះទេ។ ពូកគេបានឃើញរូបថតដើម ជាពិសេសគេបានយក ទ្រព្យសម្បត្តិរក្សាទុក មានអត្ថន័យ ដែលមិនអាចស្មានដល់។

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយCartier-Bresson មានការព្រួយបារម្ភបន្តិចម្តងៗ អំពី ច្បាប់ជាច្រើនរបស់ Lhote ឈានទៅរកសិល្បះ ទ្រឹស្តីដ៏តឹងរឹងរបស់គាត់ អប់រំអោយគាត់នឹង ជួយគាត់ប្រឈមមុខនឹងបញ្ហា និងដោះស្រាយបញ្ហា នៃទំរង់ដែលវិចិត្រ និង ដៃគូរប្រគួតប្រជែង ខាងថតរូប។ក្នុងឆ្នាំ១៩២០សាលារៀនថតរូប ប្រាកដជាល្បីល្បាញ នៅទ្វីប អឺរ៉ុប ប៉ុន្តែ ទេសភាពនិមួយៗមានភាពខុសប្លែកពីគ្នានៅលើការ ចាត់ចែង នឹងត្រូវបានថត។បដិវត្តន៍នៃរូបថត នឹងត្រូវបានបង្កើតឡើង ការបាត់បង់ការថតរូបវត្ថុ ។ អ្វីដែលស្មានមិនដល់ក្នុងឆ្នាំ១៩២៤មានការផ្លាស់ប្តូរ paradigm នេះ។ Cartier-Bresson បានចាប់ផ្តើម ធ្វើអោយសង្គម មានការរីកចំរើនមិន គួរអោយនឹកស្មានដល់ នៅហាងកាហ្វេ Cyranoក្នុង Blanche ។គាត់បានទទួល ចំណាត់ ថ្នាក់លេខ១ ខាងអ្នកដឹកនាំ ហើយគឺជាចលនា ផ្សាភ្ជាប់ដ៏ប្រពៃដោយ មិនគួរអោយជឿ ព្រមទាំងសំរេច ការងាររបស់គេភ្លាមៗ។ អ្នកប្រវត្តិសាស្រ្ត Peter Galassi បានពន្យល់ អ្នកមនោគតិ បានប្រឡូកក្នុងការថតរូប ក្នុងផ្លូវដូច ផ្លូវដែល Aragon ហើយនិង Breton ដែលបានចូលប្រឡូកដែរ ផ្លូវរបស់ពួកគេគឺ ការប្រថ្នាមិនចេះចប់ ក្នុងរឿងអាចទៅរួច រឺ រឿងដែលមិនអាចទៅរួច អ្នកមនោគតិបានរៀបចំយ៉ាង ច្បាស់លាស់អំពីរូបថតពិតៗ គុណភាពជាការចាំបាច់ ដែលមិនរាប់បញ្ចូលទ្រឹស្តីពីមុនៗ នៃរូបថតប្រាកដនិយមនោះទេ។ ពូកគេបានឃើញរូបថតដើម ជាពិសេសគេបានយក ទ្រព្យសម្បត្តិរក្សាទុក មានអត្ថន័យ ដែលមិនអាចស្មានដល់។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយCartier-Bresson មានការព្រួយបារម្ភបន្តិចម្តងៗ អំពី ច្បាប់ជាច្រើនរបស់ Lhote ឈានទៅរកសិល្បះ ទ្រឹស្តីដ៏តឹងរឹងរបស់គាត់ អប់រំអោយគាត់នឹង ជួយគាត់ប្រឈមមុខនឹងបញ្ហា និងដោះស្រាយបញ្ហា នៃទំរង់ដែលវិចិត្រ និង ដៃគូរប្រគួតប្រជែង ខាងថតរូប។ក្នុងឆ្នាំ១៩២០សាលារៀនថតរូប ប្រាកដជាល្បីល្បាញនៅទ្វីប អឺរ៉ុប ប៉ុន្តែ ទេសភាពនិមួយៗមានភាពខុសប្លែកពីគ្នានៅលើការ ចាត់ចែង នឹងត្រូវបានថត។បដិវត្តន៍នៃរូបថត នឹងត្រូវបានបង្កើតឡើង ការបាត់បង់ការថតរូបវត្ថុ ។ អ្វីដែលស្មានមិនដល់ក្នុងឆ្នាំ១៩២៤មានការផ្លាស់ប្តូរ paradigm នេះ។ Cartier-Bresson បានចាប់ផ្តើម ធ្វើអោយសង្គម មានការរីកចំរើនមិនគួរអោយនឹកស្មានដល់ នៅហាងកាហ្វេ Cyranoក្នុង Blanche ។គាត់បានទទួលចំណាត់ថ្នាក់លេខ១ ខាងអ្នកដឹកនាំ ហើយគឺជាចលនាផ្សាភ្ជាប់ដ៏ប្រពៃដោយមិនគួរអោយជឿ ព្រមទាំងសំរេចការងាររបស់គេភ្លាមៗ។ អ្នកប្រវត្តិសាស្រ្ត Peter Galassi បានពន្យល់ អ្នកមនោគតិ បានប្រឡូកក្នុងការថតរូប ក្នុងផ្លូវដូច ផ្លូវដែល Aragon ហើយនិង Bretonដែលបានចូលប្រឡូកដែរ ផ្លូវរបស់ពួកគេគឺ ការប្រថ្នាមិនចេះចប់ ក្នុងរឿងអាចទៅរួច រឺ រឿងដែលមិនអាចទៅរួច អ្នកមនោគតិបានរៀបចំយ៉ាងច្បាស់លាស់អំពីរូបថតពិតៗ គុណភាពជាការចាំបាច់ ដែលមិនរាប់បញ្ចូលទ្រឹស្តីពីមុនៗ នៃរូបថតប្រាកដនិយមនោះទេ។ ពូកគេបានឃើញរូបថតដើម ជាពិសេសគេបានយក ទ្រព្យសម្បត្តិរក្សាទុក មានអត្ថន័យ ដែលមិនអាចស្មានដល់។ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩២៨ ដល់ ១៩២៩ Cartier-Bressonបានចូលរួម ប្រជុំនៅសកលវិទ្យាល័យ Cambridge ដែលជាកន្លែងដែលគាត់បានសិក្សាអង់គ្លេស សិល្បះ

Cartier-Bresson ជាអ្នកដែលវិចិត្រករដ៏សុក្រិដ្ឋ ក្នុងវប្បធម៌ និង ជាមនុស្សដែលគាំទ្រ បរិស្ថាន។គាត់ ជាមនុស្សប្រកបដោយចំនេះដឹងក្នុងការគិត និងវែកញែក ប៉ុន្តែគាត់មិនអាចស្វែងរកផ្លូវ នៃការបញ្ចេញ អំពីការត្រិះរិះពិចារណា នេះ ក្នុង គំនូររបស់គាត់ទេ។ គាត់បានធ្វើអោយ សំរាច់ ជាមួយនឹងការពិសោធន៍របស់គាត់ ហើយក្រោយមកទៀត បានធ្វើអោយខូច និតិភាពសំរាប់មុនការងាររបស់គាត់។ ហើយនិង អក្សរសាស្រ្ត ហើយបានក្លាយជាអ្នកដែលចេះភាសាច្រើនមុខ។នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៣០ ការដាក់ទ័ពនៅឯ Le Bourget ក្បែរទីក្រុងប៉ារីស គាត់បានបំពេញតួនាទីជាអ្នកទទួលបញ្ជារ នៅក្នុង កងទ័ពបារាំង។គាត់បានចង់ចាំថា “ខ្ញុំបានធ្វើការយ៉ាងលំបាកគ្រប់ពេល នៃការងារហ្នឹង ពីព្រោះ ខ្ញុំបានយកកាំភ្លើងវែងពីដៃរបស់ ខ្ញុំហើយដាក់នៅលើស្មា“។ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩២៩ មេបញ្ជាការកងចំបាំងអាកាសរបស់ Cartier-Bresson's ដាក់អោយគាត់ចូលខាងក្រោមផ្ទះដោយចាប់ខ្លួនចំពោះការបរបាញ់ ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតិ។ Cartier-Bresson បានជួបជនជាតិភៀសខ្លូនរបស់អាមេរិចកាំង Harry Crosby នៅ at Le Bourget ដែលបានលួងលោមអោយមន្រ្តីអោយឃុំក្នុងគុកជាមួយ Cartier-Bresson ដែរ សំរាប់ ពីរបីថ្ងៃ។ការពិគ្រោះគ្នាទៅវិញទៅមករបស់ពួកគេ មានចំណាប់អារម្មណ៍ខាងថតរូប ហើយពួកគេបានចំនាយពេលវេលាទាំងពីរនាក់ ថតរូបនិង គូរគំនូរនៅផ្ទះ Crosby Le Moulin du Soleil (The Sun Mill), នៅទីក្រុងប៉ារីស Ermenonvilleប្រទេសបារាំង។Crosby បាននិយាយទៅ Cartier-Bresson ហាក់បីដូចជា ខ្មាស់ ហើយ មានភាពទន់ខ្សោយ ហើយ ស្រទន់។ការអោបថើបចំនងមេត្រីរបស់ Crosby និង ភរិយា Caresse បានធ្វើអោយ Cartier-Bresson ធ្លាក់ចូលទៅក្នុងទំនាក់ទំនងភេទជាមួយនាង។ ពីរឆ្នាំបន្ទាប់ទៀត Harry Crosby បានសំលាប់ខ្លួនភាពសប្បាយរីករាយរបស់ Cartier-Bresson's ត្រូវបានបញ្ចប់ក្នុងឆ្នាំ១៩៣១ជាមួយនឹង Caresse Crosby ចាកចេញពីគាត់ធ្វើអោយគាត់មានការឈឺចាប់។កំឡុងពេលការចូលរួមរបស់គាត់ គាត់បានអាន សេចក្តីស្នេហារបស់ Conrad ដ៏ស្រងូតស្រងាត់ហើយគាត់បានសំរេចចិត្តស្វែងរកផ្លូវចេញ និង ផ្សងព្រេង នៅឯ the Côte d'Ivoire ក្នុងប្រទេសបារាំង ដែលជាអាណានិគម នៃទ្វីបអាព្រិច ។ការបោះបង់ចោលការគួររូប គាត់បានសរសេរ “ខ្ញុំចាកចេញពីការដ្ឋានសិល្បះនៃ Lhoteជាដួងព្រលឹងនៃសិល្បះនេះទេ។ខ្ញុំចង់ធ្វើជាខ្លួនខ្ញុំ។គំនួរ និងការផ្លាស់ប្តួរនៃពិភពលោកខ្ញុំបានគិតជាងរឿង ជីវិតខ្ញុំទៀត”។គាត់បានបរបាញ់ និងលក់វាទៅអោយអ្នកភួមិ ។ពីការបរបាញ់គាត់បាន រៀនរបៀបដែលគាត់បានប្រើនៅក្នុងការថតរូប។ Côte d'Ivoire គាត់បានកើតរោគគ្រុនក្តៅ ដែលសឹងសំលាប់គាត់។ខណះពេលដែលគាត់នៅតែមានជំងឺ គាត់បានប្រាប់ទៅ ឪពុកម្តាយ គាត់អោយយកសពរបស់គាត់នៅក្នុង Normandieនៅមុខ នៃព្រៃ Eawyខណះពេល Debussy គឺជាក្រុមភ្លេងបូននាក់កំពុងតែលេង។ពូរបស់គាត់បាន សរសេរត្រលប់មកវិញ ឪពុកម្តាយរបស់ឯងបានរកក្រុមភ្លេងដ៏ថ្លៃ។