ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ
ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ (វិវាទព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ) បានចាប់ផ្តើមនៅក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ២០០៨ ដែលជាជុំចុងក្រោយនៃជម្លោះដ៏យូរមួយសតវត្សន៍រវាងប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសថៃ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងតំបន់ជុំវិញប្រាសាទព្រះវិហារសតវត្សទី១១ នៅតំបន់ ភ្នំដងរែក ចន្លោះភ្នំជាំខ្សាន្ត។ ស្រុកនៅខេត្តព្រះវិហារនៃភាគខាងជើងនៃប្រទេសកម្ពុជា និងស្រុកកន្ទ្រាឡាក់ (អំពែ) ក្នុងខេត្តស៊ីសាកេតនៃភាគឦសាននៃប្រទេសថៃ។
| ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Preah Vihear Cambodia 004.jpg ទិដ្ឋភាពនៃប្រាសាទព្រះវិហារ | |||||
| |||||
| ភាគីសង្គ្រាម | |||||
 កម្ពុជា
|
 ថៃ
| ||||
| កម្ពុជា ហ៊ុន សែន
|
ថៃ អភិសិទ្ធិ វេជ្ជាជីវ៉ា
| ||||
| សហេតុភាព និង ការខាងបង់ | |||||
| ទាហាន៤៩៨នាក់ត្រូវបានសម្លាប់ <ref>3 KIA នៅថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៨ | ទាហាន១៣០នាក់ត្រូវបានសម្លាប់ <ref>1 KIA នៅថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៨។ | ||||
យោងតាមឯកអគ្គរាជទូតខ្មែរប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ ជម្លោះថ្មីបំផុតបានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី ១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០០៨ នៅពេលដែលទាហានថៃប្រហែល ៥០ នាក់បានផ្លាស់ទីលំនៅចូលទៅក្នុងបរិវេណវត្តកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈ ដែលគាត់អះអាងថាស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជាប្រហែល ៣០០ ម៉ែត្រ (៩៨០ ហ្វីត) ប្រាសាទព្រះវិហារ។
ប្រទេសថៃអះអាងថា ការបោះបង្គោលព្រំដែនមិនទាន់ត្រូវបានបញ្ចប់សម្រាប់ផ្នែកខាងក្រៅនៃតំបន់ដែលនៅជាប់នឹងប្រាសាទ ដែលត្រូវបានវិនិច្ឆ័យថាជារបស់កម្ពុជាដោយសេចក្តីសម្រេចពី ៩ ទៅ ៣ របស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ក្នុងឆ្នាំ ១៩៦២។ នៅខែសីហា ឆ្នាំ២០០៨ វិវាទបានពង្រីកដល់ ប្រាសាទតាមាន់ សតវត្សទី១៣ ចម្ងាយ ១៥៣ គីឡូម៉ែត្រ (៩៥ ម៉ាយ) ខាងលិចប្រាសាទព្រះវិហារ (១៤°២០′៥៧″N ១០៣°១៥′៥៩″E) ដែលកម្ពុជាបានចោទប្រកាន់កងទ័ពថៃថា ការកាន់កាប់ប្រាសាទដែលខ្លួនអះអាងថាស្ថិតនៅលើដីកម្ពុជា។ក្រសួងការបរទេសថៃបានបដិសេធថា ទាហានណាមួយមិនបានផ្លាស់ទីចូលទៅក្នុងតំបន់នោះ រហូតដល់មនុស្សជាច្រើននាក់បានស្លាប់នៅក្នុងការជួបប្រជុំគ្នាក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ 2011។ កិច្ចព្រមព្រៀងមួយត្រូវបានឈានដល់ក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ 2011 ដើម្បីដកកងទ័ពចេញពីតំបន់ជម្លោះ។ នៅថ្ងៃទី 11 ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ 2013 តុលាការ ICJ បានប្រកាសក្នុងការសម្រេចចិត្តជាឯកច្ឆ័ន្ទថា សាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ របស់ ICJ បានប្រគល់ប្រាសាទព្រះវិហារទាំងអស់ឱ្យកម្ពុជា ហើយថាប្រទេសថៃមានកាតព្វកិច្ចដកទ័ព ប៉ូលីស ឬឆ្មាំថៃដែលឈរជើងនៅក្នុងតំបន់នោះ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ខ្លួនបានច្រានចោលការលើកឡើងរបស់កម្ពុជាដែលថា សាលក្រមបានប្រគល់ភ្នំត្រពាំង (បីគីឡូម៉ែត្រភាគពាយព្យនៃប្រាសាទ) ដល់កម្ពុជា ដោយបានរកឃើញថា ខ្លួនមិនបានកាត់សេចក្តីលើអធិបតេយ្យភាពលើភ្នំនោះទេ។
ឯកសារយោង
[កែប្រែ]- ↑ "Request for Interpretation of the Judgement of 15 June 1962 in the Case Concerning the Temple of Preah Vihear (Cambodia v. Thailand)" (PDF). www.icj-cij.org. International Court of Justice. ខែវិច្ឆិកា 11, 2013. Archived from the original (PDF) on ខែវិច្ឆិកា 11, 2013. Retrieved ខែវិច្ឆិកា 12, 2013.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help)