គង់ ណៃ

ព្រឹទ្ធាចារ្យកោសល្យវោហារ គង់ ណៃ ( កើតនៅថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៤៤ នៅខេត្តកំពត – មរណភាពនៅថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤) គឺជាតន្ត្រីករខ្មែរម្នាក់ មកពីខេត្តកំពត ភាគនិរតីនៃប្រទេសកម្ពុជា ដែលលេងភ្លេងបុរាណគឺចាប៉ីដងវែង។ លោកគឺជាអ្នកសិល្បៈករដ៏អស្ចារ្យម្នាក់ក្នុងចំណោមសិល្បៈករខ្មែរមួយចំនួនដែលបានរស់រានមានជីវិតពីសម័យ ខ្មែរក្រហម ហើយត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា រ៉ាយ ឆាលស៍នៃកម្ពុជា។[១]
លោកបានទទួលរង្វាន់សិល្បៈ និងវប្បធម៌ហ្វូគូអូកាឆ្នាំ២០១៧។[២][៣]
នៅថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ លោកគង់ ណៃបានទទួលមរណភាពដោយរោគាពាធនៅឯស្រុកកំណើត ក្នុងជន្មាយុ ៨០ ឆ្នាំ។[៤]
ប្រវត្តិសង្ខេប
[កែប្រែ]ព្រឹទ្ធាចារ្យចាប៉ីដងវែង គង់ ណៃ កើតនៅថ្ងៃទី ១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ ១៩៤៤ នៅភូមិដូង ឃុំស្វាយទងខាងជើង ស្រុកកំពង់ត្រាច ខេត្តកំពត។ ស្ថិតក្នុងវ័យ ៤ ឆ្នាំ ព្រឹទ្ធាចារ្យកោសល្យវោហារ គង់ ណៃ បានធ្លាក់ខ្លួនពិការដោយសារជំងឺអុតធំ។ មានគ្រួសារជាតន្ត្រី លោកតា គង់ ណៃ បានរៀនឧបករណ៍ប្រភេទនេះពីលោកឪពុកមារបស់លោកឈ្មោះ គង់ ទិត ដោយបានចាប់ផ្ដើមការសិក្សាអំពីចាប៉ីដងវែងនៅអាយុ ១៣ ឆ្នាំ។[៥]
ក្នុងយុវវ័យរបស់លោក គង់ ណៃ ជារឿយៗ តែងតែប្រឈមនឹងការសើចចំអកពីមិត្តភ័ក្ដិ ព្រោះតែពិការភាពរបស់គាត់។ ទោះបីជាត្រូវបានគេមើលងាយដោយការរើសអើងយ៉ាងណា លោកតា គង់ ណៃ បានស្វែងរកចំណេះជំនាញប្រាកដមួយជាប់នឹងខ្លួន ដើម្បីទទួលបានជីវិតឯករាជ្យមួយ និងការឲ្យតម្លៃពីមនុស្សនៅជុំវិញខ្លួន។
រយៈពេល ២ ឆ្នាំ នៃការចាប់ផ្ដើមសិក្សាចាប៉ី គឺមកដល់អាយុ ១៥ ឆ្នាំ លោក គង់ ណៃ បានចាប់ផ្ដើមអនុវត្តវិជ្ជាជីវៈនេះ ហើយកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់លោកបានរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ មិនយូរប៉ុន្មាន គាត់បានទទួលឈ្មោះហៅក្រៅថា “សង្ហា” ណៃ។ ចំពោះការសម្ដែងផ្សេងៗ ជានិច្ចកាល គង់ ណៃ សម្តែងកំណាព្យបុរាណដូចជាកំណាព្យរបស់ ភីរម្យង៉ុយ ជាដើម។
ប្រវត្តិគ្រួសារ
[កែប្រែ]ស្ថិតនៅក្នុងវ័យ ១៨ ឆ្នាំ លោកតា គង់ ណៃ បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយភរិយា គឺលោកយាយ តាត ឆេន ដែលជាអ្នកស្រុកជាមួយគ្នា។ បន្ទាប់ពីអាពាហ៍ពិពាហ៍ លោកតា គង់ ណៃ និងភរិយាលោកយាយ តាត ឆេន ទទួលបានចំណងដៃកូន ១០ នាក់ (ស្រី ៤ នាក់ និងប្រុស ៦ នាក់)។
ជ័យលាភី និងស្នាដៃផ្សេងៗ
[កែប្រែ]ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩១ លោកតា គង់ ណៃ បានប្រឡងជាប់ជ័យលាភីលេខ ១ ផ្នែកចម្រៀងចាប៉ីដងវែងទូទាំងប្រទេសនៅរាជភ្នំពេញ ហើយក្លាយជាសិល្បករចាប៉ីដងវែងនៅនាយកដ្ឋានសិល្បៈទស្សនីយភាព នៃក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ រហូតដល់ចូលនិវត្តន៍នាឆ្នាំ ២០០៧។
ក្នុងឆ្នាំ ២០០៣ លោកជាព្រឹទ្ធាចារ្យសិល្បៈ នៃអង្គការខ្មែរអមត និងបានបង្ហាត់បង្រៀនសិស្សបន្តជាច្រើនជំនាន់រហូតដល់ជរាខ្លាំង និងចូលនិវត្តន៍ម្ដងទៀតនាឆ្នាំ ២០០៧។
នៅឆ្នាំ ១៩៨២ លោកទទួលបានជ័យលាភីលេខ ១ ផ្នែកចម្រៀងចាប៉ីប្រចាំខេត្ត។
ឆ្នាំ ២០០១ លោកទទួលបានវិញ្ញាបនបត្រព្រឹទ្ធាចារ្យវប្បធម៌សិល្បៈខ្មែរ ដោយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងគ្រឿងឥស្សរិយយសថ្នាក់មុនីសារាភ័ណ្ឌពីរាជរដ្ឋាភិបាល។
ឆ្នាំ ២០០២ លោកទទួលបានវិញ្ញាបនបត្រកិត្តិយសវីរសិល្បៈពីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ។
ឆ្នាំ ២០០៧ ទទួលគ្រឿងឥស្សរិយយសម្ដងទៀតពីរដ្ឋាភិបាល និងឆ្នាំ ២០១២ ត្រូវបានព្រះមហាក្សត្រចេញព្រះរាជក្រឹត្យផ្ដល់គោរមងារថ្នាក់ជាតិជាមត៌កមនុស្សរស់ដែលមាននាមថាកោសល្យវោហារ គង់ ណៃ។
នៅឆ្នាំ ២០១៧ លោកទទួលបានពានរង្វាន់សិល្បៈ និងវប្បធម៌ ហ្វូគុអុកា (Fukuoka Prize) ជាពានរង្វាន់ដែលបានបង្កើតឡើងចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩០ នៅទីក្រុងហ្វូគុអុកា ប្រទេសជប៉ុន សម្រាប់ផ្តល់ជូនបុគ្គលដែលមានស្នាដៃឆ្នើមក្នុងតំបន់អាស៊ី ពាក់ព័ន្ធផ្នែកអប់រំ សិល្បៈ និងវប្បធម៌។ ព្រឹទ្ធាចារ្យចាប៉ីដងវែង គង់ ណៃ គឺជាបុគ្គលទី ៣ របស់កម្ពុជា ដែលបានទទួលពានរង្វាន់នេះ បន្ទាប់ពី លោក ឆេង ផុន និងលោក អាំង ជូលាន។
គួរបញ្ជាក់ថា មរណភាពរបស់ព្រឹទ្ធាចារ្យកោសល្យវោហារ គង់ ណៃ គឺជាការបាត់បង់ធនធានមនុស្សដ៏សំខាន់បំផុតផ្នែកចាប៉ីដងវែងដ៏កម្រប្រកបដោយសមត្ថភាព ទេពកោសល្យ ដែលធ្លាប់បានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការលើកកម្ពស់វិស័យសិល្បៈវប្បធម៌ជាតិទាំងនៅឆាកជាតិ និងតំបន់ ក៏ដូចជាការលើកកម្ពស់កិត្យានុភាពជាតិនៅលើឆាកអន្តជាតិផងដែរ៕
មើលផងដែរ
[កែប្រែ]• វណ្ណដា
ឯកសារយោង
[កែប្រែ]- ↑ Naren, K & Michelle, V. "Cambodian Arts Legend Kong Nay Receives Asian Art Prize". The Cambodia Daily. https://www.cambodiadaily.com/culture/cambodian-arts-legend-kong-nay-receives-asian-art-prize-131235/.
- ↑ Sotheary, Pech. "Music legend Kong Nay wins Japan arts prize". Khmer Times. https://www.khmertimeskh.com/5083257/music-legend-kong-nay-wins-japan-arts-prize/។ បានយកមក 10 May 2018.
- ↑ "Arts and Culture Prize 2017 - 28th - KONG Nay". Fukuoka Prize. https://fukuoka-prize.org/en/laureates/detail/d56501b7-202f-4a4d-84fd-11b457c196a2។ បានយកមក 10 Jan 2021.
- ↑ រស្មី, ជួន. "ព្រឹទ្ធាចារ្យកោសល្យវោហារ គង់ ណៃ ទទួលមរណភាព ក្នុងជន្មាយុ ៨០ឆ្នាំ". ស៊ីស៊ី ថាមស៍. https://kh.cc-times.com/posts/20027។ បានយកមក 29 June 2034.
- ↑ ពិសី, អ៊ិន (2024-06-29). "ប្រវត្តិសង្ខេបរបស់ព្រឹទ្ធាចារ្យចាប៉ីដងវែងលោកតា គង់ ណៃ និងស្នាដៃធំៗ បន្សល់ទុកកេរ្តិ៍ឈ្មោះដ៏ល្បីរន្ទឺ". Kampuchea Thmey Daily (in American English). Retrieved 2025-03-15.
![]() |
អត្ថបទដែលទាក់ទងនឹងកម្ពុជានេះគឺជាអត្ថបទខ្លីមិនពេញលេញ។ លោកអ្នកអាចជួយវីគីភីឌាដោយសរសេរពង្រីកបន្ថែម។ |