ចូលឆ្នាំឡាវ

ចំពោះrelated Thai festival សូមមើល Songkran (Thailand) ។

 

ចូលឆ្នាំឡាវ ហៅ ពីម៉ៃ ( លាវ: ປີໃໝ່ ,[pìːmāi] ) ឬតិចជាងធម្មតា សង្ក្រាន្ត ( លាវ: ສົງກຣານ ,[sǒŋkràːn] ) ត្រូវបានប្រារព្ធជារៀងរាល់ឆ្នាំចាប់ពីថ្ងៃទី ១៣/១៤ ដល់ថ្ងៃទី ១៥/១៦ ខែមេសា។

ប្រវត្តិសាស្ត្រ

ចូលឆ្នាំឡាវ គឺជាឈ្មោះភាសាអង់គ្លេសដ៏ពេញនិយមសម្រាប់ពិធីបុណ្យប្រពៃណីដែលគេស្គាល់នៅក្នុងប្រទេសឡាវ ថា "ពីម៉ៃ" ឬ "សង្ក្រាន" (ជាភាសាឡាវ)។ ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ឡាវ ត្រូវបានប្រារព្ធយ៉ាងទូលំទូលាយនៅប្រទេសឡាវ។ ពិធីបុណ្យនេះក៏ត្រូវបានប្រារព្ធដោយប្រទេសឡាវក្នុង ប្រទេសអូស្ត្រាលី កាណាដា បារាំង ចក្រភពអង់គ្លេស និងសហរដ្ឋអាមេរិក។

ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ឡាវប្រព្រឹត្តទៅនៅខែមេសា ដែលជាពេលវេលាក្តៅបំផុតនៃឆ្នាំនៅប្រទេសឡាវ ដែលជាការចាប់ផ្តើមនៃរដូវខ្យល់មូសុង ផងដែរ។ ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ឡាវប្រព្រឹត្តទៅស្ទើរតែដូចគ្នាទៅនឹងការប្រារព្ធពិធីចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ប្រទេសជាច្រើននៅអាស៊ីខាងត្បូងដូចជា បង់ក្លាដែស កម្ពុជា ចិន (ប្រជាជនដាយនៃខេត្តយូណាន) ប្រទេសឥណ្ឌា មីយ៉ាន់ម៉ា នេប៉ាល់ ថៃ និងស្រីលង្កា។

កាលបរិច្ឆេទពិធីបុណ្យ

ពិធីបុណ្យផ្លូវការមានរយៈពេលបីថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃទី ១៤ ដល់ថ្ងៃទី ១៦ ខែមេសា ទោះបីជាការប្រារព្ធពិធីអាចមានរយៈពេលជាងមួយសប្តាហ៍នៅក្នុងទីក្រុងដូចជា ហ្លួងព្រះបាង ក៏ដោយ។ ថ្ងៃដំបូងគឺជាថ្ងៃចុងក្រោយនៃឆ្នាំចាស់។ ផ្ទះនិងភូមិត្រូវបានសម្អាតឱ្យបានត្រឹមត្រូវនៅថ្ងៃដំបូង។ ទឹកអប់ ទឹក និងផ្កាក៏ត្រូវបានរៀបចំសម្រាប់បុណ្យចូលឆ្នាំឡាវផងដែរ។ ថ្ងៃទី​ពីរ​នៃ​ពិធីបុណ្យ គឺជា​ថ្ងៃ​ដែល​មិន​ចូល​ឆ្នាំ​ចាស់ ឬ​ចូលឆ្នាំ​។ ថ្ងៃចុងក្រោយនៃពិធីបុណ្យគឺជាការចាប់ផ្តើមនៃឆ្នាំថ្មី។ នៅប្រទេសឡាវ ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ឡាវគឺជាថ្ងៃឈប់សម្រាករបស់រដ្ឋាភិបាល ដោយការិយាល័យរដ្ឋត្រូវបានបិទក្នុងអំឡុងពេលបីថ្ងៃនោះ។

ប្រពៃណី

ទឹក

ពិធីបុណ្យពីម៉ៃការបោះម្សៅ

ទឹក​ប្រើ​សម្រាប់​លាង​គេហដ្ឋាន ព្រះពុទ្ធ​បដិមា ព្រះសង្ឃ និង​ត្រាំត្រែង​មិត្តភ័ក្ដិ​អ្នក​ដើរ​កាត់​។ សិស្សានុសិស្ស​គោរព​ទឹក​ចិត្ត​ចាស់​ព្រឹទ្ធាចារ្យ បន្ទាប់​មក​ព្រះសង្ឃ​សុំ​ពរ​ព្រះ​ជន្ម​យឺនយូរ និង​សេចក្ដី​សុខសាន្ត ហើយ​ចុង​ក្រោយ​គេ​ស្រោច​ទឹក​ដាក់​គ្នា។ ទឹកមានក្លិនផ្កា ឬទឹកអប់ធម្មជាតិ។ មនុស្សមួយចំនួនចូលចិត្តផ្កានៅក្នុងទឹក ដើម្បីផ្តល់ក្លិនដ៏រីករាយ ក៏ដូចជាបន្ថែមរបស់ផ្សេងទៀតដូចជា កូឡាជែន និងទឹកអប់ជាដើម។ ប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ ទំនៀមទម្លាប់មួយទៀតបានរីកចម្រើនជាមួយបុណ្យចូលឆ្នាំឡាវ៖ មនុស្សនឹងលាបក្រែម ឬក្រែមកោរសក់ ឬម្សៅពណ៌សលើគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងអំឡុងពេលប្រារព្ធពិធី។

ខ្សាច់

គេ​យក​ខ្សាច់​មក​ដាក់​ក្នុង​បរិវេណ​វត្តអារាម ហើយ​ធ្វើ​ជា ​ចេតិយ ឬ​ពំនូក រួច​តុបតែង​លម្អ​មុន​នឹង​ប្រគេន​ដល់​ព្រះសង្ឃ ជា​មធ្យោបាយ​ធ្វើ​បុណ្យ។ មានវិធីពីរយ៉ាងដើម្បីធ្វើចេតិយខ្សាច់។ វិធី​មួយ​គឺ​ទៅ​ឆ្នេរ ហើយ​វិធី​មួយ​ទៀត​គឺ​យក​ខ្សាច់​ទៅវត្ត ។ ចេតិយ​ខ្សាច់​ត្រូវ​បាន​តុបតែង​ដោយ​ទង់ជាតិ ផ្កា បន្ទាត់​ពណ៌​ស និង​ប្រឡាក់​ដោយ​ទឹក​អប់។ ចេតិយ​ចេតិយខ្សាច់តំណាងឲ្យភ្នំភូកៅកៃឡាស ជា​កន្ជាកន្លែងដែលព្រះសិរសារបស់កបិលមហាព្រហ្មត្រូវបានបុត្រីទាំងប្រាំពីរអង្គរក្សា​ទុក។

សត្វ

មធ្យោបាយមួយទៀតក្នុងការធ្វើកុសលនៅពេលនេះ គឺការដោះលែងសត្វ។ ឡាវជឿថាសត្វត្រូវតែមានសេរីភាព។ សត្វដែលត្រូវបានដោះលែងជាទូទៅបំផុតគឺអណ្តើក ត្រី ក្តាម បក្សី អន្ទង់ និងសត្វតូចៗដទៃទៀត។

ផ្កា

ផ្កាត្រូវបានប្រមូលផ្តុំដើម្បីតុបតែងរូបព្រះពុទ្ធ ។ នៅពេលរសៀលប្រជាជនប្រមូលផ្កាស្រស់។ បពិត្រព្រះសង្ឃដ៏ចម្រើន នាំភិក្ខុវ័យក្មេងទៅកាន់សួនផ្កា ដែលគេរើសផ្កា ហើយនាំយកទៅ វត្ត ដើម្បីលាង។ អ្នកដែលមិនបានចូលរួមក្នុងការរើសផ្កាយកកន្ត្រកមកលាងផ្កា ដើម្បីអោយផ្កាមានរស្មីជាមួយនឹងរូបព្រះពុទ្ធ។ នៅ​ពេល​ល្ងាច ប្រជាជន​ឡាវ​តែងតែ​ទៅ​ព្រះវិហារ​ដើម្បី​ថ្វាយបង្គំ​ព្រះពុទ្ធ។

តន្ត្រីនិងរបាំ

ក្នុងឱកាសចូលឆ្នាំឡាវ មានទស្សនីយភាពជាច្រើន រួមទាំងភ្លេងប្រពៃណីឡាវ និងរបាំសង្គម រាំវង់ និង ឡាំវង់ ដែលបកប្រែថា 'រាំវង់' ។ ពេលថ្ងៃ មនុស្សជាច្រើនទៅវត្តដើម្បីបូជា ដោយសង្ឃឹមថា នឹងមានសុខភាព និងសុភមង្គលក្នុងឆ្នាំថ្មី។ ពេល​ល្ងាច មនុស្ស​គ្រប់​វ័យ​ទៅ​លេង​ប្រាសាទ។

សូម​មើល​ផង​ដែរ

• បញ្ជីនៃពិធីបុណ្យព្រះពុទ្ធសាសនា
• ឆ្នាំថ្មីអាស៊ីអាគ្នេយ៍