ជនជាតិឡាវញ៉
| ចំនួនប្រជាជនសរុប | |
|---|---|
| 120,000នាក់ | |
| តំបន់ដែលមានចំនួនប្រជាជនសំខាន់ៗ | |
| ផ្នែកនៃ ឦសាន, កណ្ដាល ឡាវ, ខាងលិច កម្ពុជា | |
| ភាសា | |
| តៃយ៉ូ, ឦសាន/ឡាវ, ថៃ ខ្មែរ | |
| សាសនា | |
| ថេរវាទ | |
| ក្រុមជនជាតិដែលពាក់ព័ន្ធ | |
| ជនជាតិតៃផ្សេង. |
ឡាវន្យាវ, ថៃន្យាវ ឬ តៃយ៉ូ (ថៃ/អ៊ីសាន៖ ไชโย ,ការបញ្ចេញសំឡេងសៀម: [tʰāj jɔ́ː], ការបញ្ចេញសំឡេងអ៊ីសាន៖ [tʰɑj ɲɔː] ខ្មែរ ៖ ឡាញ៉ ) ជា ក្រុមជនជាតិភាគតិច នៃ ប្រទេសថៃ ,កម្ពុជា និង ឡាវ ដែលនៅរាយប៉ាយពាសពេញខេត្ត ឦសាន ដូចជា ណងខៃ ,សកលនគរ ,នគរភ្នំ និងផ្នែកខ្លះនៃខេត្ត បូលីខាំសៃ និងខេត្ត ខាំមួន នៃ ប្រទេសឡាវ ។ ពួកវាក៏ត្រូវបានគេហៅសាមញ្ញថា ន្យាវ ឬ យ៉ាវ អាស្រ័យលើការបញ្ចេញសំឡេងឡាវ អ៊ីសាន និង ន្យាវ ដែលរាល់ការបញ្ចេញសំឡេងជាព្យញ្ជនៈដំបូងថា [ ɲ ] ឬការបញ្ចេញសំឡេងថៃដែលបញ្ចេញព្យញ្ជនៈដំបូងជា [ j ] ។
ប្រវត្តិសាស្ត្រ
[កែប្រែ]ជនជាតិ ឡាវញ៉ ជឿថាពួកគេគឺជាកូនចៅរបស់ប្រជាជនដែលមានដើមកំណើតមកពីភាគខាងជើងបំផុតនៃប្រទេសឡាវ និងតុងកឹង ឬជនអន្តោប្រវេសន៍ក្នុងអំឡុងពេលការធ្វើចំណាកស្រុករបស់ជនជាតិតៃ។ ទោះបីជាបែបណាក៏ដោយ គ្រាមភាសារបស់ពួកគេប្រហាក់ប្រហែលនឹងគ្រាមភាសាឡាវដែលមកពីតំបន់ភាគខាងកើតនៃ ហ្លួងព្រះបាង ។ រឿងព្រេងនិទានថា កូនចៅគឺមកពីស្តេច លាវ ចាស់ ដែលធ្វើចំណាកស្រុកក្រោយការផ្ដួលរំលំ ហើយត្រូវបង្ខំចិត្តចាកចេញទៅប្រទេសជិតខាងដើម្បីជ្រកកោន។ ជនជាតិ ឡាវញ៉ជឿថាបុព្វបុរសរបស់ពួកគេគឺជាឆ្មាំផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ស្តេច និងជាគ្រួសារបន្តបន្ទាប់ទៀត។
ភាសា
[កែប្រែ]ភាសាឡាវញ៉គឺស្រដៀងគ្នានឹង ភាសាឡាវ ដែលគេហៅថាជា ភាសាឥសាន នៅប្រទេសថៃ។ វាគឺស្រដៀងគ្នាបំផុតទៅនឹងភាសា ភូថៃ ដែលបាននិយាយផងដែរនៅក្នុងតំបន់ដូចគ្នា។ ឡាវញ៉ ភាគច្រើនជាញឹកញាប់ក៏ចេះ ភាសាថៃ និង ឡាវ ដែរ។
សាសនា
[កែប្រែ]ជនជាតិឡាវញ៉បានប្រតិបត្តិ ព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទ ប៉ុន្តែបានរក្សាសាសនានិមិត្ដដើមរបស់ពួកគេផងដែរ។ សំខាន់សម្រាប់ប្រជាជន ឡាវញ៉ គឺជាស្មារតី tutelary នៃភូមិដែលត្រូវបានគេស្គាល់នៅក្នុងគ្រាមភាសាថាអ្នក [pʰuː tɕaw] .
ស្ថានភាព
[កែប្រែ]នៅក្នុងប្រទេសថៃ ក្រុមភាសានេះកំពុងត្រូវបានបញ្ចូលទៅក្នុងភាសាឥសាន។ នេះគឺដោយសារតែមួយផ្នែកធំនៃយុទ្ធនាការរបស់រដ្ឋាភិបាលថៃដើម្បីធ្វើទំនើបកម្មប្រជាជនថៃទាំងអស់ ក៏ដូចជាដោយសារតែឥទ្ធិពលខាងក្រៅនៃទូរទស្សន៍ អ៊ីនធឺណិត និងវិទ្យុក្នុងស្រុក។ សមាជិកវ័យក្មេងភាគច្រើននៃក្រុមកុលសម្ព័ន្ធភាគឦសាននេះនៅក្នុងប្រទេសថៃ ចូលចិត្តហៅជាភាសាថៃជាជាងតាមឈ្មោះក្រុមកុលសម្ព័ន្ធប្រពៃណីរបស់ពួកគេ។
អ្នកប្រមាញ់
[កែប្រែ]គេជឿថាជាអ្នកប្រមាញ់ជនជាតិដើមភាគតិច ឡាវញ៉ ដែលស្វែងរកកុលសម្ព័ន្ធផ្សេងទៀតសម្រាប់រង្វាន់ និងកីឡា វាជាកិត្តិយសណាស់ក្នុងការយកក្បាលកុលសម្ព័ន្ធគូប្រជែងជាពានរង្វាន់។ គ្រួសារប្រពៃណីជាច្រើននៅតែរក្សាលលាដ៍ក្បាលដែលបែកខ្ទេចខ្ទីទុកជាមន្តស្នេហ៍ និងសម្រាប់ប្រើក្នុង វេទមន្តខ្មៅ ដែលគេស្គាល់ថា "គង់ឌី"។ បន្ទាប់ពីការរួមបញ្ចូលគ្នានៃសង្គមមេ ឡាវ ថៃ និង កម្ពុជា ការប្រមាញ់ក្បាលត្រូវបានចាត់ទុកថាមិនអាចទទួលយកបាន។[ត្រូវការអំណះអំណាង][ ត្រូវការដកស្រង់ ]