ទេពសិរិន្ទ្រ
សម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាបរមរាជិនី สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี | |
---|---|
![]() | |
Queen consort of Siam | |
Tenure | 1 April 1851 – 9 September 1861 |
ប្រសូត | បាងកក, សៀម | 17 July 1834
សុគត | 9 September 1862 បាងកក, សៀម | (អាយុ 28 ឆ្នាំ)
រាជពន្ធភាព | ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមេន្ទ្រមហាមង្កុដ ព្រះចមក្លៅចៅយូហួ (Rama IV) |
រាជបច្ឆាញាតិ | |
រាជវង្ស | រាជវង្សចក្រី |
បិតា | សម្តេចព្រះបរមរាជមាតាមហយ្យកាធើ ព្រះអង្គចៅសិរិវង្ស ក្រុមម៉ឺនមាត្យាពិទក្ស |
មាតា | ម៉មណយ សិរិវង្ស ណ អយុធ្យា |
សម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាបរមរាជិនី (ថៃ: สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี, ឈ្មោះចាស់: ម៉មថៅ រាំផើយ (ថៃ: หม่อมเจ้ารำเพย: 17 កក្កដា 1834 - 9 កញ្ញា 1861) ព្រះមហាក្សត្រីនៃប្រទេសសៀម គឺជាព្រះអគ្គមហេសីព្រះឣង្គទី 2 របស់ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមេន្ទ្រមហាមង្កុដ ព្រះចមក្លៅចៅយូហួ និងជាព្រះរាជមាតានៃព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមិន្ទ្រមហាចុឡាលង្ករណ៍ ព្រះចុលចមក្លៅចៅយូហួ។
ជីវប្រវត្តិ[កែប្រែ]

ម៉មថៅ រាំផើយ ប្រសូតិនាថ្ងៃទី 18 កក្កដា 1834 ដោយជាព្រះរាជបុត្រាបុត្រីលំដាប់ទី 2 របស់សម្តេចព្រះបរមរាជមាតាមហយ្យកាធើ ព្រះអង្គចៅសិរិវង្ស ក្រុមម៉ឺនមាត្យាពិទក្ស (ព្រះរាជបុត្រនៃព្រះបាទសម្ដេចពព្រះណាង់ក្លៅចៅយូហួនិងថៅចមមាតាសាប) និងម៉មណយ (ស្ត្រីជនជាតិមន-សៀម)។ នៅពេលដែលឪពុករបស់ព្រះឣង្គបានស្លាប់នៅតែ 27 ឆ្នាំ ព្រះបាទសម្ដេចពព្រះណាង់ក្លៅចៅយូហួ ជីតារបស់នាង បានយកនាងនិងពណ្ណរ៉ាយព្រះសម្ពន្ធវង្សធើ ព្រះអង្គចៅពណ្ណរ៉ាយ ប្អូនស្រីរបស់នាង ទៅនឹងព្រះបរមមហារាជវាំង ហើយពួកគេត្រូវបានគេនិយាយថាជាចៅសំណព្វរបស់គាត់។
នៅក្នុងឆ្នាំ 1853,ម៉មថៅ រាំផើយ រៀបការជាមួយទួតពូរបស់នាងង្កុ (ដែលមានរយៈពេល 30 ឆ្នាំរបស់នាងជាន់ខ្ពស់) ហើយត្រូវបានលើកឡើងទៅជាមួយព្រះចៅអ៊ុង (ឋានៈខ្ពស់នៃព្រះនាង) ។ ក្នុងឆ្នាំដដែលនោះនាងបានផ្ដល់កំណើតដល់ព្រះអង្គម្ចាស់ជូឡាឡុង។ ក្រោយមកនាងបានក្លាយជា "ព្រះនាងធើ ព្រះអង្គចៅរាំផើយភមរាភិរម្យ"។
ព្រះនាងធើ ព្រះអង្គចៅរាំផើយភមរាភិរម្យ មានព្រះរាជបុត្រាបុត្រីជាមួយព្រះមហាក្សត្រមង្កុដ រួម ៤ ព្រះឣង្គ គឺ:
- សម្ដេចព្រះចៅលូកយ៉ាធើ ចៅហ្វាចុឡាលង្ករណ៍ (สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์), ក្រោយមកគឺ ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមិន្ទ្រមហាចុឡាលង្ករណ៍ ព្រះចុលចមក្លៅចៅយូហួ (1853–1910)
- សម្ដេចព្រះចៅលូកធើ ចៅហ្វាចន្ទ្រមណ្ឌលសោភណភគវតី (สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจันทรมณฑลโสภณภควดี), ក្រោយមកគឺ សម្ដេចព្រះចៅបរមវង្ធើ ចៅហ្វាចន្ទ្រមណ្ឌលសោភណភគវតី ក្រុមហ្លួងវិសុទ្ធិក្សត្រិយ (1855–1863)
- ព្រះចៅលូកយ៉ាធើ ចៅហ្វាចាតុរន្តរ័ស្មី (พระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี), ក្រោយមកគឺ សម្ដេចព្រះចៅបរមវង្ធើ ចៅហ្វាចាតុរន្តរ័ស្មី ក្រុមព្រះចក្កពត្តិពង្ស (1856–1900)
- ព្រះចៅលូកយ៉ាធើ ចៅហ្វាភាណុរង្សីសាវ៉ាងវង្ស (พระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์), ក្រោយមកគឺ សម្ដេចព្រះរាជបិតុលាបរមពង្សាភិមុខ ចៅហ្វាភាណុរង្សីសាវ៉ាងវង្ស ក្រុមពញាភាណុព័ន្ធវង្សវរតេជ (1859–1928)
ព្រះនាងធើ ព្រះអង្គចៅរាំផើយភមរាភិរម្យ បានសុរគតក្នុងឆ្នាំ 1861។ ព្រះអង្គចៅពណ្ណរ៉ាយ ប្អូនស្រីរបស់នាង (ដែលជាប្រពន្ធង្កុផងដែរ) បានធ្វើជាអគ្គមហេសីង្កុសម្រាប់នៅសល់នៃរជ្ជកាលរបស់គាត់។ នៅពេល សម្ដេចព្រះចៅលូកយ៉ាធើ ចៅហ្វាមហាចុឡាលង្ករណ៍ បានគ្រងម្កុដក្នុងឆ្នាំ 1867 នាងត្រូវបានគេដែលបានផ្ដល់ឱ្យក្រោយស្លាប់នេះ "ក្រុមសម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាមាត្យ" ព្រះមហាក្សត្រិយានីមាតា។ ចៅប្រុសរបស់នាង Vajiravudh (រាមាទី VI), បានផ្ដល់ឱ្យនាងឈ្មោះ "សម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាបរមរាជិនី"។
ព្រះឥស្សរិយយស[កែប្រែ]
- 1834-1853: ម៉មថៅ រាំផើយ សិរិវង្ស (หม่อมเจ้ารำเพย ศิริวงศ์)
- 1853-1861: ព្រះនាងធើ ព្រះអង្គចៅរាំផើយភមរាភិរម្យ (พระนางเธอ พระองค์เจ้ารำเพยภมราภิรมย์)
- ក្រុមសម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាមាត្យ (กรมสมเด็จพระเทพศิรินทรามาตย์)
- សម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាបរមរាជិនី (สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี)