នំអន្សម

ពីវិគីភីឌា
(ត្រូវបានបញ្ជូនបន្តពី នំអន្សមខ្មែរ)

នំអន្សម

Cambodia Num Ansorm the symbols Pillar of fire and represents the birth of Shiva
ឈ្មោះ នំអន្សម
ប្រភេទសម្គាល់ ​មានច្រើនប្រភេទ
ដើមកំណើត ប្រទេសកម្ពុជា
ជ័យវរ្ម័នទី២ ស.វទី៩
ភាពទាក់ទង ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណី និង សាសនា
គ្រឿងផ្សំសំខាន់ៗ បាយដំណើប សណ្ដែកបាយ ស្នូលសាច់ ស្លឹកចេក និង ខ្សែរចង ​
កម្រិតសីតុណ្ហភាព ហូបបាននៅសីតុណ្ហភាពត្រជាក់ ឬ ក្ដៅល្មម ​

នំអន្សម (អង់គ្លេស: Num Ansorm) គឺជានំប្រពៃណី របស់ជនជាតិខ្មែរ ដែលមានប្រវត្តិយូរលង់ណាស់មកហើយ ហើយនំប្រភេទនេះ ទំនងអាចនិងមានប្រវត្តិ កើតមានក្នុងរាជព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី២ ដែលមានជំនឿគោរពទៅលើ ព្រះឥសូរព្រះសិវៈ (Eyso or Shiva) ដែលតំណាងឱ្យ សសរភ្លើងឥស្វរៈ នៃដើមកំណើតព្រះឥសូរ ដែលនាំយក សិវៈលិង្គមកគោរពបូជា ក្នុងលទ្ធិទេវរាជរបស់ព្រះអង្គ ប៉ុន្តែក្រោយមកការគោរពនូវ សិវៈលិង្គ នៃផ្នត់គំនិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរត្រូវបានបោះបង់ចោល និង សាបរលាបទាំងស្រុង ដោយការយល់ឃើញថា ការមានជំនឿទៅលើរឿងប្រដាប់ភេទចំអេសចំអាស វាជារឿងមិនសមហេតុផល និង ជារឿងខ្វះសីលធម៌ផងដែរ ដូចនេះហើយ នំអន្សម នៅក្នុងប្រពៃណីរបស់កម្ពុជាត្រូវបានចាត់ទុកជានំតំណាង ឱ្យការដឹងគុណឪពុក (Meaning: The Grateful Father) ដែលលោកខំបីបាច់រក្សាកូនៗឱ្យធំដឹងក្ដីក្នុងលោកយើងនេះ ។[១]

ទំនៀមហូប នំអន្សម[កែប្រែ]

Num Ansorm eating tradition

ទំនៀមហូប នំអន្សម របស់ជនជាតិខ្មែរតែងតែធ្វើឡើងក្នុងកិច្ចពិធីជាច្រើនដូចជា៖ ពិធីមង្គលការ ពិធីឡើងអ្នកតា ចូលឆ្នាំខ្មែរ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ និង បុណ្យតាមតំបន់ភូមិស្រុក មួយចំនួនទៀតផងដែរ ។ នំអន្សម មិនត្រឹមតែជានំសម្រាប់ហូបនោះទេ វាក៏ជានំមួយតំណាងឱ្យអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ជាតិរបស់កម្ពុជាផងដែរ ផ្សារភ្ជាប់ទៅនិង ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីរបស់ជនជាតិខ្មែរ ក្នុងការចែករំលែកអាហារទាំងអស់នេះ ជូនទៅលោកគ្រូ អ្នកគ្រូ ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ លោកតា លោកយាយ ឪពុកម្ដាយ ដែលតំណាងឱ្យការដឹងគុណ ចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់លោក ក្នុងការអប់រំ បង្រៀន ហ្វឹកហាត់ កូនចៅឱ្យទទួលបាននូវចំណេះវិជ្ជាទាំងអស់នេះ ។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតែងតែបង្កើតនូវការ វេចនំអន្សម ក្នុងអំឡុងពេលពិធី បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ដើម្បីជូនទៅកាន់ ឪពុកម្ដាយ គ្រូបង្រៀន ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ បងប្អូន និង សាច់ញាតិរបស់ពួកគេ ពីព្រោះវាជាទំនៀមមួយដែលធ្វើឱ្យពួកគេទទួលបាននូវ ស្នាមញញឹម ការជួបជុំគ្នា និង សាមគ្គីភាព ដែលនាំឱ្យពួកគេទទួលបាននូវភាពស្រស់ស្រាយ និង ភាពសប្បាយរីករាយ នៅក្នុងក្រុមគ្រួសារផងដែរ ។ [២]

ទំនៀមវេចនំអន្សម[កែប្រែ]

Num Ansorm packaging tradition

ទំនៀម វេចនំអន្សម ភាគច្រើនជនជាតិខ្មែរតែងធ្វើឡើង នៅក្នុងកិច្ចពិធី បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ដើម្បីយកវាទៅប្រគេនព្រះសង្ឃ ដែលរងចាំព្រះវស្សា អស់រយៈពេល ៣ខែ ឬ ៩០ថ្ងៃ ព្រះសង្ឃគ្រប់ៗអង្គត្រូវគង់នៅក្នុងវត្ត ដើម្បីភាវនាធម៌ មិនអាចចេញមកដើរបិណ្ឌបាត្រ ឬ ចេញដើរហើរទៅណាមកណាដោយសេរីនោះទេ រឹតតែមិនអាចធ្វើដំណើរទៅសំណាក់សឹង (ដេក) នៅតាមទីកន្លែងណាមួយនោះទេ ព្រោះវានិងធ្វើឱ្យខុសព្រះវិន័យ ហើយព្រះសង្ឃដែលចង់ទៅណាមកណា ត្រូវមានការយល់ព្រមពីចៅអធិការវត្តជាមុនសិន ដោយបែបនេះហើយ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយល់ឃើញថា នំអន្សម ជានំដែលអាចរក្សាទុកហូបបានយូរ បានរយៈពេលលច្រើនថ្ងៃ ទើបប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតែងធ្វើនូវការវេចនំអន្សមនេះ ហើយយកវាទៅប្រគេនសង្ឃដែលគង់រងចាំព្រះវស្សាក្នុងវត្តអំឡុងពេលរដូវបុណ្យទាននេះ ។[៣]

  • ការវេចនំអន្សម៖ ត្រូវមានគ្រឿងផ្សំសំខាន់ៗដូចជា អង្ករដំណើប សណ្ដែកបាយ ស្នូលសាច់ ដែលអាចដាក់តាមចំណង់ចំណូលចិត្ត សាច់ជ្រូក សាច់មាន់ ឬ សាច់គ្រឿងសមុទ្រផ្សេងៗ រឿងសំខាន់គឺស្លឹកចេក និង ខ្សែរចង ត្រូវរៀបស្លឹកចេកជាបន្ទះ រួចសឹមដាក់ អង្ករដំណើបនៅជាន់ទី១ បន្ទាប់មកសណ្ដែកបាយនៅជាន់ទី២ រួចហើយស្នូលនៅជាន់ទី៣ ឬ នៅចំកណ្ដាល បន្ទាប់មកអាចបន្ថែមអង្ករដំណើប និង សណ្ដែកបាយពីលើបាន រួចសឹមយើង មូលនៅស្លឹកចេកនោះក្ដោបយកគ្រឿងទាំងអស់នោះ ហើយធ្វើការចង សឹមយកវាទៅចំហុយ ឬ ស្ងោរ ជាការស្រេច គេមិនប្រើស្លឹកអ្វីផ្សេងយកមករំុក្រៅពីស្លឹកចេកនោះទេ ពីព្រោះស្លឹកចេកធ្វើឱ្យអន្សមច្អិនបានល្អ និង មានក្លិនឈ្ងុយផងដែរ ។[៤]

ឯកសារយោង[កែប្រែ]

  1. Research member Cambodian Cultural Society (2003) 5th socio-cultural research congress on Cambodia 12-14 November 2002 : papers of the congress, Publisher: Royal University of Phnom Penh Original from the University of California p.728 OCLC Number: 61453129
  2. Robert Headley, Rath Chim (1998) Cambodian Advanced Reader, Publisher: Dunwoody Press, Original from the University of Michigan p.309 ISBN: 188126565X, 9781881265658
  3. Lim Hak Kheang, Madeline Elizabeth Ehrman, Kem Sos (1974) Contemporary Cambodian: The Social Institutions, Contributors: Foreign Service Institute (U.S.), Defense Language Institute (U.S.) Publisher: Foreign Service Institute, Original from the University of Michigan p.379
  4. Tārāvudh Lī, Ingrid Muan, Raiyaṃ (2001) Materials of Khmer culture presented at an exhibition in Cambodia; includes catalog of tools, Publisher: Raiyaṃ, Original from the University of Michigan p.88