មួយឡាវ
មួយឡាវ (ជាភាសាឡាវ ៖ມວຍລາວ , « ប្រដាល់ឡាវ ") គឺជា ក្បាច់គុន ពី ប្រទេសឡាវ ស្រដៀងទៅនឹង មួយថៃ (ថៃ) ឬ គុណខ្មែរ (កម្ពុជា)។ រចនាប័ទ្មចាស់ត្រូវបានគេហៅថា មួយឡៃឡាវ។
ដូចក្នុងប្រដាល់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងអស់ (គុនខ្មែរ, មួយថៃ) កីឡាករឡាវ អ្នកមួយ(កម្រិតខ្ពស់) ប្រើ កណ្តាប់, ដៃ ,ជង្គង់ ,កែង និង ,ជើង នៅលើសង្វៀនក្នុងពេលប្រកួត។ ម្យ៉ាងវិញទៀត កែងដៃត្រូវបានហាមឃាត់សម្រាប់ អ្នកមួយ ស្ម័គ្រចិត្ត និងកុមារ អ្នកមួយ ។ ក្បាច់គុននេះមិនសូវល្បីជាង មួយថៃ ឬ គុណខ្មែរ ទេ តែវាមានប្រសិទ្ធភាពដូចគេដែរ។ ម្ចាស់ជើងឯកជាច្រើននៅប្រទេសថៃគឺមកពី ឡាវ មកពីខេត្ត ឥសាន ។
លក្ខខណ្ឌប្រើប្រាស់
[កែប្រែ]- អាចាន (អាចារ្យ): មេ ឬ គ្រូ របស់ មួយឡាវ
- ឡៃមួយ : ពាក្យដែលប្រើដើម្បីពណ៌នាបច្ចេកទេស មួយឡាវ
- មួយ (ឡាវគេសរសេរ "ម្វយ")៖ វាជាពាក្យ ឡាវ ដែលពិពណ៌នាអំពីក្បាច់គុន។ ពាក្យ ម្វយជាពាក្យខ្មែរបុរាណមានន័យថាលេខមួយ ប្រហែលឡាវយកពាក្យនេះមកប្រើ
- អ្នកមួយ ៖ ពាក្យដែលពិពណ៌នាអំពីមនុស្សដែលហាត់ក្បាច់គុន
- វ៉ៃគ្រូ (គុណគ្រូ) : ពាក្យដែលប្រើដើម្បីពណ៌នាអំពី ក្បាច់រាំ របស់អ្នកអ្នកមួយ ដែលអ្នកប្រដាល់សម្រាប់ការគោរពចំពោះ អាចាន របស់គាត់ (មេ ឬគ្រូ)
- លេខ ឡាវ/ថៃ :
- សូន- សូន្យ ;
- នុង - មួយ។ ;
- សង- ពីរ ;
- សាម - បី ;
- ស៊ី បួន ;
- ហា - ប្រាំ ;
- ហុក - ប្រាំមួយ។ ;
- ចិត- ប្រាំពីរ ;
- ពែត- ប្រាំបី ;
- កៅ -ប្រាំបួន ;
- សិប - ដប់។
និយមន័យ
[កែប្រែ]មួយឡៃឡាវ គឺជាក្បាច់គុនបុរាណ ប្រទេសឡាវ ។ វាមានដើមកំណើតពីក្បាច់គុនខ្មែរតាំងពីអាណាចក្រអង្គរ។ ព្រះអង្គម្ចាស់ឡាវត្រូវបានលើកឡើងពីអង្គរ មុនពេលត្រូវបានដំឡើងនៅលើបល្ល័ង្កនៅប្រទេសលាវ។ មួយឡាវមានអត្តសញ្ញាណផ្ទាល់ខ្លួន។ មួយឡៃឡាវជាសិល្បៈប្រដាល់មួយប្រភេទ ហើយក៏ជាទម្រង់ប្រដាល់ដែលបង្ហាញពីជំហរដ៏ប៉ិនប្រសប់របស់អ្នកប្រដាល់។
សម្រាប់អ្នកប្រដាល់ មួយឡៃឡាវ នៅតែជាទម្រង់ដែលមិនគួរមើលស្រាលឡើយ។ សព្វថ្ងៃនេះ មួយឡាវនៅតែបន្តនៅក្នុង ប្រទេសឡាវ និងនៅក្រៅប្រទេសក្នុងខេត្ត សកលនគរ (ឥសាន) ក្នុងប្រទេសថៃ។ ក្នុងពិធីបុណ្យនានា យើងឃើញរបាំ មួយបុរាណ ( រាំមួយ)។ អ្នករាំស្លៀកពាក់តាមបែប មួយបុរាណ។ មនុស្សជាច្រើន មង្កន បុរាណនៅលើក្បាលរបស់ពួកគេ ហើយមានស្នាម សាក់ ខ្លា និង ពស់ នៅលើផ្នែកខ្លះនៃរាងកាយ ដូចជាជើងជាដើម។
មួយឡាវ គឺជាក្បាច់គុនមួយដែលរួមបញ្ចូលគ្នានូវវប្បធម៌ប្រជាប្រិយប្រពៃណីនៃពិភពជនបទ និងការប្រយុទ្ធក្នុងទម្រង់ជាកូដ និងទំនើបរបស់វា (ប្រដាល់ក្នុងសង្វៀន)។ សព្វថ្ងៃ មួយឡាវ មានបីសាខា :
ក្បួនដង្ហែ មួយថៃ (ទស្សនីយភាពប្រពៃណីក្នុងអំឡុងពេលពិធីបុណ្យ);
Voir មួយបុរាណ
[កែប្រែ]ណភ្ជាប់ខាងក្រៅ
[កែប្រែ]- (អង់គ្លេស) www.vientianetimes.org.la
- muay-usa.com Archived 2009-07-09 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.
- www.muaythaiclassic.com