ជនជាតិលាវ
អត្ថបទនេះ គឺជាការបកប្រែត្រួសៗពីអង់គ្លេស វាអាចត្រូវបានបង្កើតដោយកុំព្យូទ័រឬដោយអ្នកបកប្រែដែលមិនមានជំនាញពីរ។ សូមជួយកែលម្អការបកប្រែនេះបន្ថែមទៀត។
ប្រសិនបើអ្នកទើបតែដាក់ស្លាកទំព័រនេះថាត្រូវការការយកចិត្តទុកដាក់បែបនេះ សូមបន្ថែម |
ស្ត្រីជនជាតិលាវម្នាក់ស្លៀកសំលៀកបំពាក់ប្រពៃណីនៅហ្លួងព្រះបាង, ប្រទេសឡាវ | |
ចំនួនប្រជាជនសរុប | |
រ. ៤លាន (មិនរាប់បញ្ចូលជនជាតិឦសាន)[lower-alpha ១][១] | |
តំបន់ដែលមានចំនួនប្រជាជនសំខាន់ៗ | |
ឡាវ ៣ ៤២៧ ៦៦៥[២] | |
ថៃ | ២២២ ៤៣២ (មិនរាប់បញ្ចូលជនជាតិឦសាន) (២០១០)[៣] |
បារាំង | ២០០ ០០០[៤] |
សហរដ្ឋអាមេរិក | ២០០ ០០០ (២០១៥)[៥] |
កម្ពុជា | ២៣ ០០០[lower-alpha ២][១] |
កាណាដា | ២៤ ៥៨០ (២០១៦)[៦] |
មីយ៉ាន់ម៉ា | ១៧ ០០០[១] |
វៀតណាម | ១៧ ៥៣២[៧] |
អាល្លឺម៉ង់ | ៤០០០[៨] |
ភាសា | |
ឡាវ | |
សាសនា | |
ពុទ្ធសាសនាថេរវាទ, សាសនាប្រជាប្រិយជនជាតិលាវ | |
ក្រុមជនជាតិដែលពាក់ព័ន្ធ | |
ផ្សេងទៀត: ជនជាតិតៃ (ឧ. ជនជាតិតៃដាំ, ជនជាតិឦសាន, ជនជាតិតៃ (ចិន), ។ល។) |
ជនជាតិលាវ ឬ ជនជាតិឡាវ គឺជាក្រុមជនជាតិតៃដែលមានដើមកំណើតនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលនិយាយភាសារបស់ក្រុមភាសាថៃកៈដៃ មានដើមកំណើតមកពីប្រទេសចិនភាគខាងត្បូងនាពេលបច្ចុប្បន្ន ពួកគេជាជនជាតិភាគតិចរបស់ប្រទេសឡាវ ៥៣.២% របស់ចំនួនប្រជាជនសរុប ជនជាតិឡាវភាគច្រើនគោរពព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទ ពួកគេមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងជនជាតិតៃផ្សេងទៀត ជាពិសេស (ឬមានន័យដូច) ជាមួយជនជាតិឦសាន ដែលជាអ្នកនិយាយភាសាឡាវផងដែរ ប៉ុន្តែមានដើមកំណើតនៅប្រទេសថៃជិតខាង
នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រលោកខាងលិច ពាក្យ Lao people និង Laotian (ជនជាតិលាវ) មានអត្ថន័យធូររលុង ពាក្យទាំងពីរនេះត្រូវបានអនុវត្តមិនទៀងទាត់ទាំងចំពោះជនជាតិដើមទាំងអស់របស់ប្រទេសឡាវជាទូទៅ ក្រៅពីឬនៅជាមួយជនជាតិឡាវក្នុងអំឡុងពេលផ្សេងគ្នាក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ចាប់តាំងពីការបញ្ចប់ការគ្រប់គ្រងរបស់បារាំងនៅប្រទេសឡាវក្នុងឆ្នាំ១៩៥៣ ពាក្យ Lao ត្រូវបានអនុវត្តតែចំពោះក្រុមជនជាតិភាគតិចប៉ុណ្ណោះ ខណៈជនជាតិឡាវសំដៅទៅលើពលរដ្ឋឡាវណាមួយដោយមិនគិតពីអត្តសញ្ញាណជនជាតិរបស់ពួកគេឡើយ ប្រទេសមួយចំនួននៅតែបង្រួបបង្រួមលក្ខខណ្ឌនៅក្នុងស្ថិតិរបស់ពួកគេ។ ជនជាតិភាគតិចផ្សេងទៀតក្នុងប្រទេសឡាវរួមមាន ហ្មុង ឃ្មុ ភូតៃ លួ និងក្រុមតូចៗជាច្រើនទៀត។ ថ្វីត្បិតតែមានជនជាតិភាគតិចផ្សេងៗគ្នាក៏ដោយ ក៏ប្រជាជនឡាវមានភាសាសាមញ្ញមួយដែរ គឺភាសាឡាវ។ ប្រទេសឡាវក៏ជាភាសាផ្លូវការរបស់ប្រទេសផងដែរ។ ប្រជាជនឡាវភាគច្រើនអនុវត្តគោរពព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទ ដែលដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ និងវប្បធម៌របស់ប្រជាជនឡាវ។ ហើយជនជាតិឡាវក៏គោរពសាសនាផ្សេងទៀតដូចជា គ្រិស្តសាសនា ឥស្លាម និងសាសនាក៏ត្រូវបានប្រជាជនឡាវអនុវត្តផងដែរ។
ឈ្មោះ
[កែប្រែ]ប្រវត្តិសាស្ត្រ
[កែប្រែ]ប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ប្រជាជនលាវអាចត្រូវបានគេសម្គាល់នៅសតវត្សរ៍ទី១៣ នាពេលដែលអាណាចក្រខ្មែរថយចុះឥទ្ធិពលនៅពេលនោះស្តេចហ្វាង៉ុម ព្រះមហាក្សត្រនៃលាវបានបង្កើតរាជាណាចក្រឡានសាង មានការរីកចម្រើនជាច្រើនសតវត្សមកហើយ ហើយត្រូវបានគេស្គាល់ថាសម្រាប់វប្បធម៌ សិល្បៈ និងស្ថាបត្យកម្មដ៏សម្បូរបែបរបស់ខ្លួន។ នាសតវត្សទី១៧ រាជាណាចក្រឡានសាង ត្រូវបានចុះខ្សោយដោយសារជម្លោះផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួន និងទទួលរងសម្ពាធពីនគរជិតខាង(សៀម,អណ្ណាម,ភូមា)។ នៅទីបំផុត រាជាអាណាចក្រនេះបានបំបែកទៅជានគរបីដាច់ដោយឡែកពីគ្នា គឺហ្លួងព្រះបាង វៀងចន្ទន៍ និងចម្ប៉ាសាក់ ។ ក្នុងកំឡុងសតវត្សទី១៩ និងដើមសតវត្សទី២០ ប្រទេសលាវបានស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អាណានិគមនិយមបារាំង។ បារាំងបានបង្កើតអាណាព្យាបាលលើប្រទេសឡាវនៅឆ្នាំ១៨៩៣ ហើយបានគ្រប់គ្រងនៅលើទឹកដីនេះរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៥៣ ។ ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់បារាំង ឡាវត្រូវបានធ្វើទំនើបកម្ម ហើយហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធត្រូវបានអភិវឌ្ឍ ប៉ុន្តែប្រទេសនេះក៏ជួបប្រទះការកេងប្រវ័ញ្ច និងការជិះជាន់ផងដែរ។ បន្ទាប់ពីឡាវបានទទួលឯករាជ្យពីបារាំងមក ប្រទេសនេះត្រូវបានធ្លាក់ចូលនៅក្នុងជម្លោះនៃសង្រ្គាមវៀតណាម។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានចូលរួមក្នុងប្រទេសឡាវ ដោយបានគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលឡាវប្រឆាំងនឹងកម្លាំងកុម្មុយនិស្ត។ ជម្លោះក្នុងប្រទេសឡាវបានបណ្តាលឲ្យមានការខូចខាតយ៉ាងខ្លាំងដល់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសយ៉ាងខ្លាំង។ នៅឆ្នាំ១៩៧៥ កម្លាំងកុម្មុយនិស្តប៉ៈថេតឡាវបានផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលរាជានិយមឡាវ ហើយបានបង្កើតសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ។ រដ្ឋាភិបាលថ្មីបានអនុវត្តគោលនយោបាយសង្គមនិយម ហើយបានតម្រឹមខ្លួនជាមួយសហភាពសូវៀត និងប្រទេសកុម្មុយនិស្តដទៃទៀត។ ចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០មក ប្រទេសឡាវបានអនុវត្តកំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ច និងបើកចំហចំពោះការវិនិយោគពីបរទេស ដែលបណ្តាលឱ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចគួរឱ្យកត់សម្គាល់។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រទេសនេះនៅតែជាប្រទេសក្រីក្របំផុតមួយនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជាមួយនឹងបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនក្នុងវិស័យដូចជា ការអប់រំ ការថែទាំសុខភាព និងសិទ្ធិមនុស្ស។
វប្បធម៌
[កែប្រែ]វប្បធម៌ឡាវមានភាពសម្បូរបែប ដែលទទួលឥទ្ធិពលពីប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏យូរលង់នៃអន្តរកម្មជាមួយប្រទេសជិតខាង ដូចជាប្រទេសថៃ វៀតណាម ចិន និងកម្ពុជា។ ជាលក្ខណៈពិសេសមួយនៃវប្បធម៌ឡាវគឺព្រះពុទ្ធសាសនាដែលជាសាសនាលេចធ្លោក្នុងប្រទេសលាវអស់រយៈពេលជាច្រើនសតវត្សមកហើយ។ ដែលបានជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងទៅលើគ្រប់ទិដ្ឋភាពនៃជីវិតសង្គមជាតិរបស់ឡាវ រួមទាំងសិល្បៈ ស្ថាបត្យកម្ម អក្សរសិល្ប៍ និងទំនៀមទម្លាប់។ ភ្លេងតន្ត្រីនិងរបាំប្រពៃណីរបស់ឡាវក៏ជាការបង្ហាញវប្បធម៌ដ៏សំខាន់ផងដែរ ដោយឧបករណ៍ជាតិគឺ គែន ដែលជាប្រភេទឧបករណ៍ផ្លុំំដោយមាត់កាន់ជាប់នឹងឬស្សី។ ប្រទេសនេះត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរសម្រាប់វាយនភណ្ឌប្រពៃណីរបស់ខ្លួន ជាពិសេសការតម្បាញសូត្រ។ បេតិកភណ្ឌជាតិឡាវ សំដៅលើទីតាំងវប្បធម៌ និងប្រវត្តិសាស្ត្រ វត្ថុបុរាណ និងការអនុវត្តនានា ដែលត្រូវបានចាត់ទុកថាមានតម្លៃយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ប្រជាជាតិឡាវដ៏ល្បីបំផុតមួយនៃបេតិកភណ្ឌជាតិឡាវ គឺទីក្រុងហ្លួងព្រះបាង ដែលត្រូវបានចាត់ចូលជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់អង្គការយូណេស្កូ ដោយសារស្ថាបត្យកម្មដែលបានថែរក្សាយ៉ាងល្អ និងការបញ្ចូលគ្នាតែមួយគត់នៃឥទ្ធិពលអាណានិគមឡាវ និងបារាំង។គួរឱ្យកត់សម្គាល់ផ្សេងទៀតនៃបេតិកភណ្ឌជាតិឡាវរួមមាន ក្រឡពាស ដែលជាបណ្តុំនៃពាងថ្មបុរាណដ៏អាថ៌កំបាំងដែលរាយប៉ាយពាសពេញទីជនបទ និងប្រាសាទវត្តភូនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសឡាវ ដែលមានអាយុកាលតាំងពីសតវត្សទី៥ ដែលជាស្នាដៃស្ថាបត្យកម្មខ្មែរ ហើយត្រូវបានចាត់ទុកថាជាកន្លែងដ៏សំខាន់បំផុតមួយ។ ទីតាំងបុរាណវិទ្យានៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ឯកសារយោង
[កែប្រែ]- ↑ Jump up to: ១,០ ១,១ ១,២ Hattaway, Paul (ed.) (2004). Lao. William Carey Library. p. 149.
- ↑ "Results of Population and Housing Census 2015" (PDF). Lao Statistics Bureau. Retrieved 1 May 2020.
- ↑ Vapattanawong, Patama. "ชาวต่างชาติในเมืองไทยเป็นใครบ้าง? (Foreigners in Thailand)" (PDF). Institute for Population and Social Research - Mahidol University. Archived from the original (PDF) on មេសា 12, 2019. Retrieved June 30, 2017.
- ↑ "Présentation du Laos" [Presentation of Laos] (in បារាំង). France: French Ministry of Foreign Affairs. 2017. Retrieved 14 July 2017.
- ↑ "U.S. Immigrant Population by Country of Birth, 2000-Present" (XLSX). migrationpolicy.org. Retrieved February 14, 2017.
- ↑ Statistics Canada. "Immigration and Ethnocultural Diversity Highlight Tables". Retrieved 1 June 2016.
- ↑ "Report on Results of the 2019 Census". General Statistics Office of Vietnam. Retrieved 1 May 2020.
- ↑ https://www.migrationpolicy.org/programs/data-hub/charts/immigrant-and-emigrant-populations-country-origin-and-destination.
{{cite web}}
: Missing or empty|title=
(help)
|
Cite error: <ref>
tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/>
tag was found
- CS1 បារាំង-language sources (fr)
- CS1 errors: missing title
- CS1 errors: bare URL
- អត្ថបទវិគីភីឌាត្រូវការសម្អាតបន្ទាប់ពីការបកប្រែ
- Articles containing Lao-language text
- "Related ethnic groups" needing confirmation
- Articles using infobox ethnic group with image parameters
- ប្រទេសឡាវ
- ជនជាតិតៃ
- ក្រុមជនជាតិនៅវៀតណាម
- Pages with reference errors
- Pages with reference errors that trigger visual diffs