សិលាចារឹក វ៉ូកាញ់ (Võ Cạnh)

សិលាចារឹកវ៉ូកាញ់ នៅ សារមន្ទីរជាតិប្រវត្តិសាស្ត្រវៀតណាម (ចាត់ថ្នាក់ជាកំណប់ជាតិរបស់វៀតណាម)

សិលាចារឹក Võ Cạnh សរសេរជាភាសាសំស្ក្រឹត ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងភូមិ វ៉ូកាញ់, ញ៉ាត្រាង, ខាញ់ហូវ ប្រទេសវៀតណាម ។ ការចម្លងនៅសារមន្ទីរ ខាញ់ហូវ។

សិលាចារឹក វ៉ូកាញ់ ឬ សិលាចារឹក C. 40 គឺជា សិលាចារឹក សំស្ក្រឹត ចំណាស់ជាងគេបំផុតដែលមិនធ្លាប់មាននៅ អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ត្រូវបានរកឃើញនៅឆ្នាំ ១៨៨៥ នៅក្នុងភូមិវាំងកាញ ប្រហែល ៤ គីឡូម៉ែត្រពីទីក្រុង ញ៉ាត្រាងប្រទេសវៀតណាម ។ សិលាចារឹក​នេះ​មាន​ទម្រង់​ជា​បង្គោល​ថ្ម​កម្ពស់ ២,៥ ម៉ែត្រ ដែល​មាន​ជ្រុង​មិន​ស្មើគ្នា​បី។

សិលាចារឹកនេះរៀបរាប់អំពីព្រះនាមរបស់ស្តេច ស្រីមារៈដែលយោងទៅតាមការវិភាគ ពណ៌ស្លេក គឺជាអ្នកដែលវាត្រូវបានសាងសង់ឡើងដោយកូនចៅរបស់ទ្រង់នៅប្រហែលសតវត្សទី 2 ឬទី 3 នៃគ.ស។ នៅ​មាន​ការ​ជជែក​ដេញដោល​គ្នា​ថា​តើ​សិលាចារឹក​នោះ​ជា​កេរដំណែល​របស់ ​ឡាម អប, ចំប៉ា ឬ ​ហ្វូណន ។ លោក George Coedès បានលើកឡើងពីលទ្ធភាពនៃការកំណត់អត្តសញ្ញាណស្រីម៉ារ៉ាជាមួយ ហ្វាន ស៊ី-ម៉ាន់ (គ.ស.២៣០) ដែលយោងទៅតាមរវាំងចិនគឺជាអ្នកគ្រប់គ្រងម្នាក់នៃហ្វូណន។ Coedès បានចាត់ទុកសិលាចារឹក វ៉ូកាញ់ជាភស្តុតាងនៃរលកដំបូងនៃ ឥណ្ឌានីយកម្មនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ។

បច្ចុប្បន្ន សិលាចារឹកនេះត្រូវបានរក្សាទុកនៅក្នុង សារមន្ទីរជាតិប្រវត្តិសាស្ត្រវៀតណាម នៅទីក្រុង ហាណូយ ប្រទេសវៀតណាម។ ស្តុប​នេះ​ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ជា ​សម្បត្តិ​ជាតិ​របស់​ប្រទេស​វៀតណាម ​សម្រេច​ចិត្ត​របស់ ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​វៀតណាម ​ក្នុង​ឆ្នាំ

អត្ថបទ

អក្សរសំស្រ្កឹតដែលសរសេរនៅលើសិលាចារឹកនេះត្រូវបានខូចខាតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ក្នុងចំណោមជ្រុងទាំងបីនៃសិលាចារឹកនោះ នៅផ្នែកទីមួយ យ៉ាងហោចណាស់ បន្ទាត់ទាំងប្រាំមួយដំបូងគឺស្ទើរតែមិនច្បាស់ទាំងស្រុង ហើយដូច្នេះគឺ ប្រាំបីជួរដំបូងនៅផ្នែកទីពីរ។ នៅ​ផ្នែក​ទី​បី សូម្បី​តែ​តួ​អក្សរ​ពីរ​បី​ក៏​នៅ​តែ​អាច​អាន​បាន​ដែរ។

ផ្នែកនៃអត្ថបទដែលនៅតែអាចអានបានមានឃ្លាខាងក្រោម៖

• "អាណិតដល់សត្វ"
• "ប្រាកដណាស់ ពួកបូជាចារ្យដែលបានផឹកស្រា អម្ព្រោសៀនៃពាក្យមួយរយរបស់ស្តេច"
• "គ្រឿងលំអរ ... ជាទីត្រេកអរនៃគ្រួសារ បុត្រី នៃព្រះរាជបុត្រី ព្រះស្រីមារៈ ... ត្រូវបានតែងតាំង"
• "អ្នកដែលអង្គុយលើបល្ល័ង្ក"
• "ដែលទាក់ទងនឹងប្រាក់ឬមាស"
• "ទ្រព្យសម្បត្ដិ"
• "អ្វីៗទាំងអស់ត្រូវបានផ្តល់ឱ្យដោយខ្ញុំជាមនុស្សម្នាក់ដែលមានចិត្តល្អនិងមានប្រយោជន៍"
• "រដ្ឋមន្ត្រីខ្ញុំវីរៈ"
• បញ្ញត្ត​ដែល​នាំ​មក​នូវ​សេចក្ដី​សុខ​ដល់​សត្វ​លោក​ដោយ​ការ​ប្រសើរ​នៃ​ករិន​ពីរ គឺ​ការ​ទៅ​កើត​ក្នុង​លោក​នេះ។

ការលើកឡើងអំពី "សេចក្តីអំណរនៃគ្រួសាររបស់បុត្រីនៃចៅប្រុសរបស់ព្រះបាទស្រីមារៈ.." អាចបង្ហាញពីអត្ថិភាពនៃប្រព័ន្ធ ម៉ាទ្រីស ដែលអនុវត្តការទទួលមរតកនៃទ្រព្យសម្បត្តិដល់ញាតិមិត្តស្រី។ ពាក្យ ករិន អាច​មាន​ន័យ​ថា «ភ្លុក» ឬ «ពន្ធ» ដែល​នេះ​អាច​មាន​ន័យ​ថា ស្ដេច​ជា​មនុស្ស​សប្បុរស។

ការប្រើប្រាស់ពាក្យសំស្រ្កឹតមួយចំនួននៅក្នុងអត្ថបទសិលាចារឹក យោងតាមលោក Jean Filliozat បង្ហាញពីលទ្ធភាពដែលវីរភាព រាមកេរ្តិ៍របស់ Valmiki ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយនៅលើ ឧបទ្វីបឥណ្ឌូចិន នៅពេលសិលាចារឹកនេះត្រូវបានបង្កើតឡើង។ ពាក្យ​សាសនា​ហិណ្ឌូ​ដែល​ប្រើ​ក្នុង​សិលាចារឹក​ត្រូវ​បាន​គេ​គិត​ថា​មាន​តាំង​ពី​សម័យ​មុន ​ពុទ្ធសាសនា ។