ស្មូត
ការ ស្មូត កំណាព្យ គឺជាទម្រង់សិល្បៈមួយបែបដែលចាក់ឬសយ៉ាងជ្រៅក្នុងសង្គមខ្មែរ។ រាប់រយឆ្នាំកន្លងមកនេះ ការស្មូតកំណាព្យគឺជាផ្នែកសំខាន់មួយក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលរួមមានដូចជាម្តាយស្មូតបំពេរកូនអោយគេង និង តារាកំប្លែងស្មូត្រកំណាព្យជាពាក្យកំប្លែងជាដើម។
ប្រភពដើមនៃពាក្យ «ស្មូត»[កែប្រែ]
ស្មូត្រមកពីពាក្យថា «សូត្របទរលាក់រលែកស្រែកជាតម្អូញមានទំនងជាទំនួញរៀបរាប់»។ រៀងរហូតមក បទទំនួញនេះច្រើនប្រើប្រាស់នៅក្នុងពិធីបុណ្យសព ប៉ុន្ដែឥឡូវកាន់តែមានភាពទូលំទូលាយជាងមុន ដោយគេអាចសូត្រនៅក្នុងកម្មវិធីបុណ្យជាច្រើនដូចជាបុណ្យចម្រើនព្រះជន្ម បុណ្យបច្ច័យបួន និងបុណ្យដែលផ្សារភ្ជាប់នឹងព្រះពុទ្ធសាសនាជាច្រើនទៀត។
ពាក្ស « ស្មូត » គឺជាការផ្លាស់ប្តូរលក្ខណៈនៃសូរិយារឹស « សូត្រា » សំដៅទៅលើការបួងសួងឬខដោយមានអាត្ម័នបុព្វហេតុដែលបង្កើតអោយមានកិរិយាស័ព្ទសកម្ម «សូត្រ» ពោលគឺដើម្បីបួងសួងអោយក្លាយជាអង្គធាតុពិត « ស្មូត » មានន័យថាធ្វើឱ្យមនុស្សម្នាក់អធិស្ឋាន។ ស្រដៀងគ្នានេះដែរថា « ថ្លង » ក្លាយជា « តម្លង់ » ពោលគឺធ្វើឱ្យមនុស្សក្លាយទៅថ្លង់។
មុខងារនិងការប្រើប្រាស់[កែប្រែ]
រៀងរហូតមកបទទំនួញនេះច្រើនប្រើ ប្រាស់នៅក្នុងពិធីបុណ្យសព ប៉ុន្ដែឥឡូវវាគ្រាន់តែមានភាពទូលំទូលាយជាងមុន ដោយគេអាចសូត្រនៅក្នុងកម្មវិធីបុណ្យជាច្រើន ដូចជា បុណ្យចម្រើនព្រះជន្ម បុណ្យបច្ឆ័យបួន និងបុណ្យដែលផ្សារភ្ជាប់នឹងព្រះពុទ្ធសាសនាជាច្រើនទៀត។
ស្មូតមានមុខងារមួយចំនួននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលអាចត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ដូចជា៖ការសោកសង្រេង ទំនួញ រឿងនិទាន រឿងល្ខោន ជីវិតរបស់ព្រះពុទ្ធ និងការអធិស្ឋាន និងពរផ្សេងៗ។
ទំរង់ប្រជាប្រិយបំផុតនៃស្មូត្រដែលច្រៀងក្នុងឱកាស បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ គឺ ទំនួញព្រេត (ទំនួញប្រេតដែលជាទំនួលខុសត្រូវនៃព្រលឹងខ្មោច) ដែលមានឥទ្ធិពលខ្លាំងទៅលើជំនឿប្រជាប្រិយខ្មែរចំពោះឥទ្ធិពលអាក្រក់របស់ខ្មោច។
របៀបសូត្រ[កែប្រែ]
របៀបសូត្រមាន ទាំងអស់ជាង ៦០ របៀប។ ចំណុចសំខាន់ដំបូងបំផុតគឺសំឡេង។[១]