ហ្សាល ដឺ ហ៊្គោល

លោកឯកឧត្ដម ហ្សាល ដឺ ហ៊្គោល
ប្រធានាធិបតីទី១៨ នៃសាធារណរដ្ឋបារាំង
ក្នុងការិយាល័យ ថ្ងៃទី ៨ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៥៩ – ថ្ងៃទី ២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៦៩
នាយករដ្ឋមន្ត្រីទី ១៤៩ នៃប្រទេសបារាំង
ក្នុងការិយាល័យ ថ្ងៃទី ១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ១៩៥៨ – ថ្ងៃទី ៨ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៥៩
ព័ត៌មានលម្អិតផ្ទាល់ខ្លួន
កើត	ថ្ងៃទី ២២ ខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ ១៨៩០
ស្លាប់	ថ្ងៃទី ៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៧០ (អាយុ ៧៩ ឆ្នាំ)
សញ្ជាតិ	បារាំង
កូន	៣ នាក់

ឧត្តមសេនីយ ហ្សាល ដឺ ហ៊្គោល កើតនៅថ្ងៃទី ២២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៨៩០ និងរស់នៅដល់ថ្ងៃទី ២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៧០។ ​លោកគឺជាមេដឹកនាំយោធា និងនយោបាយ របស់បារាំង ។ គាត់ជាប្រធានាធិបតី បារាំង ពីឆ្នាំ ១៩៥៩ ដល់ឆ្នាំ ១៩៦៩ ។ គាត់គឺជាសមាជិកស្ថាបនិក និងជាមេដឹកនាំនៃការតស៊ូបារាំងកំឡុងសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ។

លោក ហ្សាល ដឺ ហ៊្គោល បានធ្វើជាប្រធាន រដ្ឋាភិបាលបណ្តោះអាសន្ននៃសាធារណរដ្ឋបារាំង ពីឆ្នាំ ១៩៤៤ ដល់ ១៩៤៦ ក្នុងគោលបំណងដើម្បីបង្កើត លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ឡើងវិញនៅក្នុងប្រទេសបារាំង។

នៅឆ្នាំ ១៩៥៨ គាត់បានចេញពីការចូលនិវត្តន៍: ដោយសារ សង្រ្គាមអាល់ហ្សេរី កំពុងកើតឡើង។ លោក​បាន​សរសេរ ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ​នៃ​ប្រទេស​បារាំង​ឡើង​វិញ ហើយ​បាន​បង្កើត​សាធារណរដ្ឋ​ទី​ប្រាំ​បន្ទាប់​ពី​ប្រទេស​នេះ ​ធ្វើ​ប្រជាមតិ ។ គាត់ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីបារាំងនៅពេលក្រោយនៅឆ្នាំនោះ តំណែងដែលគាត់ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតឡើងវិញនៅឆ្នាំ ១៩៦៥ និងកាន់រហូតដល់ការលាលែងពីតំណែងនៅឆ្នាំ ១៩៦៩ ។

រដ្ឋសភា​បាន​នាំ​លោក​ឡើង​កាន់​អំណាច​នៅ​ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​១៩៥៨។ គាត់បានផ្តល់ឯករាជ្យដល់ អាល់ហ្សេរី ។ ប្រជាជនបារាំង ៩​ សែន នាក់នៅអាល់ហ្សេរី បានចាកចេញទៅប្រទេសបារាំង។ អង្គការសម្ងាត់របស់អង្គការ (OAS) បានព្យាយាមសម្លាប់គាត់។

បន្ទាប់ពីជម្លោះអាល់ហ្សេរី លោក ហ្សាល ដឺ ហ៊្គោល ចង់កែលម្អសេដ្ឋកិច្ចបារាំង និងមានគោលនយោបាយការបរទេសឯករាជ្យ។ នេះ​ត្រូវ​បាន​អ្នក​សង្កេតការណ៍​បរទេស​ហៅ​ថា «​នយោបាយ​ដ៏​អស្ចារ្យ​» ។

នាឆ្នាំ១៩៦៦ លោកបានធ្វើដំណើរ​ទស្សនកិច្ចនៅ​កម្ពុជា។ ព្រះ​ប្រមុខ​រដ្ឋ​ និង​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ ប្រមាណ​ ២០​ម៉ឺន បាន​ទទួល​ស្វាគមន៍គាត់យ៉ាង​ធំ​សម្បើម។ ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ បាន​ឈរ​លើក​បដា​ស្វាគមន៍ ស្រែក​ហោ និង​ទះ​ដៃ​អបអរ​តាម​ដងផ្លូវ​តាំង​តែ​ពី​ព្រលាន​យន្តហោះ​ភ្នំពេញ រហូត​ដល់​ព្រះបរម​រាជ​រាំង។ សុន្ទរកថា​របស់​លោក ដែល​គាំទ្រ​កម្ពុជា​ក្នុង​គោល​នយោបាយ​អព្យាក្រឹត្យ​នោះ​ គឺ​អាច​ឲ្យ​កម្ពុជា​ចៀស​ពី​គ្រោះថ្នាក់​គ្រប់​យ៉ាង និង​បន្ត​ក្តីសង្ឃឹម​ទៅ​អនាគត​។

សេដ្ឋកិច្ច បារាំងបានកត់ត្រាអត្រាកំណើនខ្ពស់។ នៅ​ឆ្នាំ ១៩៦៤ ជា​លើក​ដំបូង​ក្នុង​រយៈ​ពេល​ជិត ១០០ ឆ្នាំ​ដែល GDP របស់​បារាំង​បាន​វ៉ាដាច់ ​ចក្រភព​អង់គ្លេស ។ រយៈពេលនេះនៅតែត្រូវបានគេចងចាំនៅក្នុងប្រទេសបារាំងជាមួយនឹងក្តីនឹករលឹកខ្លះថាជាកំពូលនៃ Trente Glorieuses ("សាមសិបឆ្នាំដ៏រុងរឿង" នៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរវាងឆ្នាំ ១៩៤៥ និង ១៩៧៤)។

លោក​ ហ្សាល ដឺ ហ៊្គោល បានទទួលមរណភាព ក្នុងឆ្នាំ ១៩៧០ ខណៈដែលកំពុងលេងបៀរ ដោយសារជំងឺដាច់ សរសៃឈាម ខួរក្បាល ។