Jump to content

អក្សរក្រមខ្មែរថៃ

ពីវិគីភីឌា
(ត្រូវបានបញ្ជូនបន្តពី អក្សរខម)

អក្ខរក្រមខ្មែរថៃគឺអក្ខរក្រមខ្មែរដែលត្រូវបានប្រើដើម្បីសរសេរភាសាថៃដែលមានរូបសញ្ញាខុសៗគ្នាពីការប្រើអក្សរខ្មែរ បាលី និង ភាសាខ្មែរសំស្ត្រឹត អក្សរទាំងនេះអាចរកឃើញនៅក្នុងអត្ថបទនៃសៀវភៅឬគម្ពីរពុទ្ធសាសនា សៀវភៅអត្ថបទអាបធ្មប់រូបភាព ជញ្ជាំងប្រាសាទជាច្រើនដែលលេចឡើងនៅតំបន់កណ្តាល។ ហើយអាចត្រូវបានរកឃើញនៅភាគខាងត្បូងនិងភាគឦសាននៃប្រទេសថៃ។ អក្ខរក្រមខ្មែរ គឺជាប្រព័ន្ធសរសេរដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសសៀមក្នុងសតវត្សទី១៦-១៧ សម្រាប់ជាមធ្យោបាយនៃការចម្លងភាសាខ្មែរដែលនិយាយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ អក្ខរក្រមខ្មែរ ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាការសរសេរអក្ខរក្រមខ្មែរ ដែលមានជាលក្ខណៈថៃ ឬ សរសេរអក្សរខ្មែរតែអានជាពាក្យថៃ ព្រោះមានមូលដ្ឋានលើអក្សរខ្មែរ ប៉ុន្តែត្រូវបានកែសម្រួលឱ្យសមស្របតាមសូរសព្ទសូរសំនៀងនៃភាសាថៃ។ ប្រព័ន្ធសរសេរជាទូទៅត្រូវបានសរសេរផ្ដេកពីឆ្វេងទៅស្តាំ ដូចជាអក្សរថៃ ប៉ុន្តែក៏អាចសរសេរបញ្ឈរពីកំពូលទៅបាតផងដែរ។ អក្ខរក្រមខ្មែរថៃ ត្រូវបានប្រើប្រាស់យ៉ាងទូលំទូលាយនៅក្នុងប្រទេសថៃក្នុងកំឡុងសម័យអយុធ្យា(១៣៥១-១៧៦៧) នៅពេលដែលភាសាខ្មែរត្រូវបានគេនិយាយជាទូទៅនៅក្នុងតំបន់។ សព្វថ្ងៃនេះ អក្ខរក្រមខ្មែរ នៅតែត្រូវបានសហគមន៍មួយចំនួនក្នុងប្រទេសថៃប្រើប្រាស់សម្រាប់អត្ថបទសាសនា និងអក្សរសិល្ប៍ប្រពៃណី ប៉ុន្តែវាត្រូវបានជំនួសដោយអក្សរថៃភាគច្រើនសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ។

អក្សរខ្មែរថៃក្នុងគម្ពីរព្រះពុទ្ធសាសនា

ប្រវត្តិសាស្ត្រ

[កែប្រែ]

ប្រវត្តិនៃការប្រើប្រាស់អក្សរខ្មែរ

[កែប្រែ]
ទម្រង់អក្សរខ្មែរក្នុងការសរសេរអក្សរខ្មែរថៃ

អក្ខរក្រមខ្មែរថៃ មានឫសគល់នៃអក្សរខ្មែរ ដែលប្រើសម្រាប់សរសេរភាសាខ្មែរនៅកម្ពុជា។ ក្នុងសម័យអយុធ្យា (១៣៥១-១៧៦៧) ភាសាខ្មែរត្រូវបាននិយាយយ៉ាងទូលំទូលាយនៅក្នុងប្រទេសថៃឥឡូវនេះ ហើយអក្សរខ្មែរត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាទូទៅសម្រាប់សរសេរទាំងខ្មែរ និងថៃ។ យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ អក្សរ​ខ្មែរ​មិន​ស័ក្តិសម​នឹង​ភាសា​ថៃ​ទេ។ ថៃ​មាន​សំឡេង​ព្យញ្ជនៈ​ខុស​ពី​ខ្មែរ ហើយ​សំឡេង​ស្រៈ​ខ្លះ​ក៏​ខុស​គ្នា​ដែរ។ ជា​លទ្ធផល ស្មៀន​ថៃ​ចាប់​ផ្ដើម​កែ​សម្រួល​អក្សរ​ខ្មែរ​ឲ្យ​កាន់​តែ​ល្អ​តាម​តម្រូវ​ការ​ភាសា​ថៃ។ ឧទាហរណ៍ដែលគេស្គាល់ដំបូងបំផុតនៃអក្ខរក្រមខ្មែរថៃ គឺជាសិលាចារឹកពីឆ្នាំ១៦៣៣ ដែលត្រូវបានចាត់ចែងដោយព្រះបាទប្រាសាទថងនៃនគរអយុធ្យា។ សិលាចារឹក​នេះ​ត្រូវ​បាន​សរសេរ​ជា​អក្សរ​ខ្មែរ​និង​អក្សរ​ថៃ​រួម​គ្នា​ដោយ​ភាសា​ថៃ​សរសេរ​ដោយ​ប្រើ​អក្សរ​ខ្មែរ​ដែល​បាន​កែប្រែ។ យូរៗទៅ អក្ខរក្រមខ្មែរថៃបានបន្តវិវឌ្ឍន៍ដោយបញ្ចូលព្យញ្ជនៈ និងស្រៈថ្មីតាមតម្រូវការ ដើម្បីតំណាងឱ្យសំឡេងនៃភាសាថៃ។ ក្នុងរាជ្យព្រះបាទមង្កុត(រាមាទី៤) (១៨៥១-១៨៦៨) នៃរាជវង្សចក្រី ភាសាថៃត្រូវបានស្តង់ដារ ហើយអក្សរថ្មីដែលគេស្គាល់ថាជាអក្សរថៃត្រូវបានណែនាំ។ អក្ខរក្រមថៃត្រូវបានផ្អែកលើអក្ខរក្រមខ្មែរ ប៉ុន្តែវាសម្រួលប្រព័ន្ធសរសេរដោយលុបបំបាត់និមិត្តសញ្ញាព្យញ្ជនៈដែលលែងប្រើហើយណែនាំនិមិត្តសញ្ញាស្រៈថ្មីដើម្បីតំណាងឱ្យសំឡេងតែមួយគត់នៃភាសាថៃ។ អក្ខរក្រមថៃបានជំនួសអក្ខរក្រមខ្មែរជាបណ្តើរៗសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ ទោះបីជាអក្ខរក្រមខ្មែរនៅតែប្រើសម្រាប់អត្ថបទសាសនា និងអក្សរសិល្ប៍ប្រពៃណីនៅក្នុងសហគមន៍មួយចំនួនក្នុងប្រទេសថៃសព្វថ្ងៃនេះក៏ដោយ។

ប្រយោគ

[កែប្រែ]

មានពយនួន 35 សរុបដែលនីមួយៗមានតួពេញនិយមនិងព្យញ្ជនៈពីរឬពយ។ ត្រូវបានចែកជាកថាខណ្ឌយោងតាមប្រព័ន្ធ សំស្ក្រឹត

Velar
ka

kha

ga

gha

ṅa
Alveolo-palatal
ca

cha

ja

jha

ña
Alveolar
ṭa

ṭha

ḍa

ḍha

ṇa

ta

tha

da

dha

na
Labial
pa

pha

ba

bha

ma
Fricative, liquid and guttural
ya

ra

la

va

śa

ṣa

sa

ha

ḷa

a
អក្សរថៃ អក្ខរក្រមថៃនិង ថៃ បោះពុម្ភផ្សាយនៅក្នុង សព្វវចនាធិប្បាយ នៃ Theodore និង ហ្សង់លឺរ៉ុនឌលឡាអាល់ដឡង់ដាលឡុង (រូបភាពដើមពីសៀវភៅ វចនានុក្រម La Luberon បណ្ណសារឌុងសៀម នៃ ស៊ីម៉ូនដឺឡាហ្រឺរ ដែលបានបោះពុម្ភផ្សាយក្នុងឆ្នាំ 1691 អក្ខរក្រមខ្មែរថៃនៅលើទំព័រនេះត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្នុងតួអក្សរឡាតាំងបាលី។ បង្ហាញអក្សរនិងការចែកចាយគ្រាប់បាល់តាមអក្ខរាវិរុទ្ធតាមអក្ខរក្រមថៃ

ព្យញ្ជនៈខ្មែរអក្ខរក្រមខ្មែរមានតួអក្សរថៃតិចជាង 9 ដោយមានពយ 9 ដែលបាត់គឺកុកហ្សដាបនិងហាដែលត្រូវបានសរសេរដូចខាងក្រោម:

  • ប្រើ , , , ជំនួសវិញដូចជា ថៃ ' 'តំរងនោម' '= អាច, ' 'Thaak no' 'ឬ ' 'ទេមិន = ផ្កា
  • ជំនួសជំនួស P ជំនួសដូចជា ខ្មោច អាចសំដៅលើខ្មោចឬអាភូតអាស្រ័យលើបរិបទ។
  • ប្រើ , , , , , ដូចជា Chuea Rong = ស្មោះត្រង់ ឡៃវ៉ៃ '= បន្ទាប់មក
  • តួអង្គនិងរូបភាពពេញនិយម (YouTube) ' បញ្ចូលកន្ទុយបន្ថែមទៀតដើម្បីបង្កើត។ (អៀង) សូមប្រើរូបភាពរាងកាយ ) នៃអក្ខរក្រមខ្មែរដើម្បីបំពេញកន្ទុយក៏ដូចជារូបភាព ប៉ុន្តែក្នុងករណីជាច្រើនតួអង្គ ប្រយុទ្ធ នៃអក្ខរក្រមខ្មែរទាំងកន្ទុយនិងកន្ទុយមិនត្រូវបានលាយជាមួយគ្នាទេ "។ ជួនកាលជំនួសឱ្យការវាយតប់សម្លេងជួនកាលជាជាងសំលេងដូចជា เบน เปน = A, ភ្លើងឆេះ = ភ្លើងឆេះ
  • រូបភាពនៃអក្សរ , , និងកន្ទុយដូចជា Fai '= = នាយកដ្ឋាន
  • មិនមាន ฮฮ ដោយโดยโดยอย่างไร่

ពយទាំងអស់ត្រូវបានប្រើជាពយដំបូង។ ក្នុងករណីដែលនាំមុខគេនិងអក្សរតូចៗ ទីមួយប្រើរាងកាយពេញ បន្ទាប់ប្រើរាង

ពិនិត្យអក្ខរាវិរុទ្ធមាន / R

[កែប្រែ]

សរសេរដោយមានប្រជាប្រិយភាពជាមួយរូបរាងនៃរូបកាយក្រោមព្យាករដំបូងឬស្រៈ លើកលែងតែព្យញ្ជនៈមានស្រៈឬស្រៈអាប់នៅលើបាតបន្ទាប់មករាងកាយទាំងមូលត្រូវបានប្រើ។

ក្រុម

[កែប្រែ]
ព្រះរាជក្រឹត្យរបស់ព្រះមហាក្សត្រសម្រាប់ការបោះពុម្ពក្បាលការប្រកាសផ្លូវច្បាប់ជាច្រើនដែលត្រូវបានប្រើនៅដើមអត្ថបទក្នុងឆ្នាំ 2483 នៅក្នុងបន្ទះអក្សរទាប គឺជាអត្ថបទអក្សរខ្មែរ ព្រះមហាក្សត្រ

បែងចែកទៅជាអាងអណ្តែតទឹកដែលមានលិច។ រូបរាងអាងទឹកអណ្តែតត្រូវបានប្រើដើម្បីសរសេរពាក្យដែលមាន 8 សម្លេងរួមទាំង


a
อะ

ā
อา

i
อิ

ī
อี

u
อุ

ū
อู

e
เอ

o
โอ

រូបភាពនៃការលិចឬបរិវេណដែលស្រដៀងនឹងអក្ខរក្រមថៃបច្ចុប្បន្ន ភាពខុសគ្នានេះគឺដូចខាងក្រោម។

  • អាងដែលគេពេញនិយមដែលសរសេរជាមួយតួនៃ Y ដូចជា ។ អ៊ី) + រាងកាយតម្រង់ទិស Y ដូចជា Sia = ខូច
  • អាងទឹក - ទាំងនៅក្នុងទំរង់នៃរូបភាព A + E + ដូចជា Poe = សម្រាប់និង A + I (ឬ) នៃ A ដូចជា knot = knot
  • អាងទឹក - ប្រើអាង A និង នៅពេលដែលមិនមានការប្រកបដូចជា នាង '= = នាងនិងប្រើអាង A + E + នៅពេលមានការប្រកបដូចជា Tiom = បំពេញឬកាត់ប្រធានបទ
  • Aw - ប្រើ សំយោគសញ្ញា ជាមួយតួនៃ W នៅពេលដែលគ្មានអក្ខរាវិរុទ្ធ។ ឬប្រើតែ នៅពេលមានការប្រកបដូចជា T ฺฺฺฺ = also