អក្សរសិល្ប៍

ពីវិគីភីឌា

អក្សរសិល្ប៍បែបព្រាហ្មណ៍សាសនា[កែប្រែ]

អត្តបទអក្សរសិល្ប៍ជាច្រើន ដែលមានទំនាក់ទំនងនឹងបែបព្រាហ្មណ៍សាសនាជាចលនាព្រាហ្មណ៍និយមច្រើនតែដកស្រង់យកជំនឿផ្សេងៗក្នុងលទ្ធិព្រាហ្មណ៍មករៀបរាប់ ពន្យល់ បង្ហាញ ព្រមទាំងលើកយកអច្ឆរិយបុគ្គល ទេវៈ អាទិទេព ព្រះឥន្ទ្រ ព្រះព្រហ្ម ព្រះឥសូរ ព្រះនារាយណ៍ យក្ស គន្ធពជាដើម។ ជាពិសេសអក្សរសិល្ប៍បែបនេះ ច្រើនលើកយកមន្តអាគមន៍គាថា អូមអាម បែងភាគ បំបាំងបាត់ ចេះជប់ ចេះប្រោស ហោះហើរ ដើរលើអាកាស ជាដើម[១]

អក្សរសិល្ប៍បែបពុទ្ធសាសនា[កែប្រែ]

រឿងរ៉ាវ អត្តបទភាគច្រើន អ្នកនិពន្ធច្រើនដកស្រង់ចេញពីគម្ពីរក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា មានដូចជាគម្ពីរព្រះត្រៃបិដក និងគម្ពីរអដ្ឋកថា ធម្មបទ វិសុទ្ធិមគ្គ មង្គលត្ថទីបនី ទសជាតក៍ បញ្ញាសជាតក៍ជាដើមកតាក់តែង ចងក្រងជាវណ្ណកម្មរបស់ខ្លួន។ អក្សរសិល្ប៍បែបនេះ ជាចលនាពុទ្ធនិយម ដែលបានលើកយកសកម្មភាពព្រះពោធិសត្វក្នុងការកសាងបារមី និងបានលើកយកទស្សនៈសំខាន់ៗនៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាមានបញ្ហ កម្ម ផល បាប បុណ្យ គុណ ទោសយកមកអធិប្បាយតុបតែង[២]។ == ឯកសារយោង ==កាដួយម៉ែហែង

អក្សរសិល្ប៍[កែប្រែ]

រូបភាពតូច|314x314ភីកសែល|"ក្មេងស្រីកំពុងអានសៀវភៅ" ដោយ Jean-Honore Fragonard

អក្សរសិល្ប៍ ( អក្សរសាស្ត្រ ទំព័រគំរូ:Llang) គឺជាផ្នែករងនៃ សិល្បៈ ដែលពណ៌នាមនុស្ស និងសង្គមយ៉ាងពិតប្រាកដ ដោយបង្កើតអត្ថន័យថ្មី ដោយប្រើ ភាសា ជាសម្ភារៈសម្រាប់ការបញ្ចេញមតិសិល្បៈ ។ [៣] និយាយ​ឲ្យ​ចំ​ទៅ គេ​អាច​មើល​ឃើញ​ថា ជីវិត​មនុស្ស​មាន​សោភ័ណភាព​តាម​រយៈ​ភាសា ។ [៤] ជាការត្រឹមត្រូវ ក្នុងការហៅអក្សរសិល្ប៍ពីដើមថា អក្សរសិល្ប៍ ហើយឈ្មោះនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវអក្សរសិល្ប៍ជាវត្ថុនៃការសិក្សាក៏ជាការសិក្សា អក្សរសាស្ត្រ ផងដែរ។ អក្សរសិល្ប៍ និង សិល្បៈ ត្រូវបានរួមបញ្ចូលនៅក្នុងប្រភេទរងនៃ មនុស្សសាស្ត្រ ជាវិស័យស្នូលនៃការសិក្សាសិល្បៈ រួមជាមួយនឹង ប្រវត្តិសាស្រ្តតន្ត្រី និងប្រវត្តិ សាស្រ្តសិល្បៈ។

ជាទូទៅនិយមន័យនៃអក្សរសិល្ប៍គឺជាសំណុំនៃអត្ថបទ ។ ប្រទេសនីមួយៗអាចមានអក្សរសិល្ប៍រៀងៗខ្លួន មិនថា ជាអាជីវកម្ម និន្នាការ ទស្សនវិជ្ជា ឬសម័យប្រវត្តិសាស្ត្រណាមួយឡើយ ។ អក្សរសិល្ប៍នៃប្រទេសមួយ ច្រើនតែដាក់ជាក្រុមជាមួយគ្ នា។ ជាឧទាហរណ៍ ភាសាក្រិចបុរាណ ព្រះគម្ពីរ ប៊ី វូហ្វ អ៊ីលៀដ និង រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃសហរដ្ឋអាមេរិក ធ្លាក់ចូលទៅក្នុងប្រភេទនេះ ជាឧទាហរណ៍ ។ ជាទូទៅ អក្សរសិល្ប៍គឺជាបណ្តុំនៃរឿង កំណាព្យ និងរឿងល្ខោនដែលមានប្រធានបទជាក់លាក់ ។ ក្នុង​ករណី​នេះ រឿង​កំណាព្យ និង​រឿង​ល្ខោន​អាច​ឬ​មិន​ជា​ជាតិ​និយម ។ វាពិបាកណាស់ក្នុងការបែងចែកវត្ថុជាក់លាក់មួយជាផ្នែកនៃអក្សរសិល្ប៍ ។ សម្រាប់អ្នកខ្លះ "អក្សរសិល្ប៍" អាចលេចឡើងក្នុងទម្រង់និមិត្តសញ្ញាណាមួយ ។ (ឧទាហរណ៍ វាអាចបង្ហាញជារូបភាព រូបចម្លាក់ ឬអត្ថបទ ។) ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្នកផ្សេងទៀត អក្សរសិល្ប៍រួមបញ្ចូលតែអ្វីដែលមានអត្ថបទសរសេរប៉ុណ្ណោះ ។ សម្រាប់មនុស្សដែលមានគំនិតអភិរក្សកាន់តែច្រើន គោលគំនិតត្រូវតែជាអត្ថបទដែលមានទម្រង់រូបវន្ត ហើយជាធម្មតាទម្រង់នោះអាចមានចាប់ពីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដែលអាចមើលឃើញដូចជាក្រដាសទៅប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឌីជីថល ។

លើស​ពី​នេះ​ទៅ​ទៀត មាន​ភាព​ខុស​គ្នា​ដែល​អាច​ទទួល​ស្គាល់​បាន​រវាង "អក្សរសិល្ប៍" និង​ស្នាដៃ​ឯកសារ​ពេញ​និយម​មួយ​ចំនួន ដែល​គេ​ហៅ​ថា ​អក្សរសិល្ប៍​ពេញ​និយម។ នៅទីនេះ "ការប្រឌិតផ្នែកអក្សរសាស្ត្រ" និង "ទេពកោសល្យអក្សរសាស្ត្រ" ត្រូវបានគេប្រើជាញឹកញាប់ដើម្បីបែងចែកស្នាដៃបុគ្គល ។ ជាឧទាហរណ៍ ស្នាដៃរបស់ លោក Charles Dickens ត្រូវបានចាត់ទុកថាជា "អក្សរសាស្ត្រ" ដោយមនុស្សភាគច្រើន ប៉ុន្តែស្នាដៃរបស់ Jeffrey Archer ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាមានតម្លៃទាបខ្លះ ដែលស្ថិតនៅក្រោមប្រភេទទូទៅនៃអក្សរសិល្ប៍អង់គ្លេស ។ ពួកវាក៏អាចត្រូវបានដកចេញពីអក្សរសិល្ប៍ផងដែរ ប្រសិនបើឧទាហរណ៍ ពួកវាមានភាពច្របូកច្របល់ក្នុងវេយ្យាករណ៍ និងការប្រើប្រាស់ ប្រសិនបើសាច់រឿងមានភាពច្របូកច្របល់ និងមិនគួរឱ្យទុកចិត្ត ឬប្រសិនបើបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់តួអង្គមានភាពមិនស៊ីសង្វាក់គ្នា ។ ប្រលោមលោក​ប្រភេទ​ដូចជា​មនោសញ្ចេតនា រឿង​ប្រឌិត​ឧក្រិដ្ឋកម្ម និង​រឿង​ប្រឌិត​បែប​វិទ្យាសាស្ត្រ​ក៏​ត្រូវ​បាន​គេ​ចាត់​ទុក​ថា​មិន​មែន​ជា​អក្សរសាស្ត្រ​ដែរ ។ ភាគច្រើននៃពួកគេធ្លាក់ចូលទៅក្នុងប្រភេទនៃ អក្សរសិល្ប៍ពេញនិយម

  1. សៀវភៅវប្បធម៌អរិយធម៌ខ្មែរ ឥណ្ឌា ទាវ ឆៃសុក ឆ្នាំ១៩៧១ ដល់ឆ្នាំ១០៧២ ទំព័រទី៤១
  2. សៀវភៅវប្បធម៌អរិយធម៌ខ្មែរ ឥណ្ឌា ទាវ ឆៃសុក ឆ្នាំ១៩៧១ ដល់ឆ្នាំ១០៧២ ទំព័រទី៦៨
  3. 조남현, 고등학교 문학(상), 중앙교육진흥연구소, 2003, 12~15쪽.
  4. 나병철, 문학의 이해, 문예출판사, 1994, 15~17쪽.