Jump to content

អបាយភូមិ៤

ពីវិគីភីឌា

អបាយភូមិ មានន័យថាទី ឬស្ថានទីមិនមានសេចក្តីចម្រើន មានយ៉ាងគឺ៖ នរក ឬនិរយភូមិ បេត្តវិស័យ អសុរកាយ តិរច្ឆាន

និរយភូមិ

[កែប្រែ]

ដែល​ឈ្មោះ​ថា និរយ(នរក) ព្រោះ​អត្ថ​ថា ទៅ​ប្រាស​ចាក​សេចក្តី​ចម្រើន​ គឺ​សេច​ក្តី​សុខ។ និរយភូមិ បាន​ដល់​នរក ដោយ​សង្ខេប​មាន​ពីរ​គឺ មហានរក (នរក​រណ្តៅ​ធំ) និង​ចូឡនរក​(​នរក​រណ្តៅតូច) ឬ​ហៅ​ថា ឧស្សទនរក បាន​ដល់​សត្វ​ក្នុង​រណ្តៅនេះ។

មហានរក​ ៨ ​រណ្តៅ

[កែប្រែ]
  • សញ្ជីវនរក នរក ឈ្មោះ​ថា​សញ្ជីវៈ
  • កាឡសុត្តនរក នរក ឈ្មោះ​ថា កាឡសុត្តៈ
  • សង្ឃាតនរក នរក ឈ្មោះ​ថា សង្ឃាតៈ
  • ចូឡរោរុវនរក នរក ឈ្មោះ​ថា ចូឡរោរុវៈ
  • មហារោរុវនរក នរក ឈ្មោះ​ថា រោរុវៈ
  • តាបននរក នរក ឈ្មោះ​ថា តាបនៈ
  • មហាតាបននរក នរក ឈ្មោះ​ថា មហាតាបនៈ
  • អវិចីនរក នរក ឈ្មោះ​ថា អវិចី។

បេត្តិវិស័យ

[កែប្រែ]

បេត្តិវិស័យ បាន​ដល់​ភូមិ​នៃ​ប្រេត ។ ប្រេត​មាន​ច្រើន​ប្រភេទ ពួកខ្លះ​មាន​ឫទ្ធិ មាន​អំណាច អាច​បណ្តាល​ឲ្យ​ឃើញ​វត្ថុ​ឥដ្ឋារម្មណ៍ និង​អនិដ្ឋារម្មណ៍បាន ។ ប្រេត​ពួក​ខ្លះ ពេល​យប់​ជា​ទេវតា សោយ​សុខ​សម្បត្តិ​ក្នុង​វិមាន ពេល​ថ្ងៃ​ជា​ប្រេត សោយ​ទុក្ខ​វេទនា​យ៉ាង​សែន​ខ្លោច​ផ្សា, ពួកខ្លះ​អត់​ឃ្លាន មាន​មាត់​ប៉ុន​ម្ជុល, ពួក​ខ្លះ​ត្រូវ​ស៊ីរបស់​បដិកូល​(របស់​មិន​ស្អាត) មាន​សាក​សព​សត្វ​ជា​ដើម ។ មួយ​ប្រភេទ​ទៀត​ គ្មាន​អាហារ​ស៊ី​រហូត​អស់​ពុទ្ធន្តរ (រយៈ​ពេល​ចន្លោះ​ព្រះ​ពុទ្ធ​មួយ​អង្គ​​ទៅ​មួយ​អង្គ​ទៀត) ដូច​ប្រេត​ជា​ញាតិ​របស់​ព្រះ​បាទ​ពិម្ពិសារ ដែល​មាន​សំដែង​ក្នុង​អដ្ឋកថា បរមត្ថទីបនី ខុទ្ទកនិកាយ បេត្តវត្ថុ ក្នុង​តិរោកុឌ្ឌបេត្តវត្ថុថា "​ក្នុងកប្បទី ៩២ រាប់​ថយ​ក្រោយ​ពី​ភទ្ទកប្បនេះទៅ មាន​ព្រះ​ពុទ្ធ​ព្រះនាម​ថា ផុស្សៈ ទ្រង់​ឧបត្តិឡើង​ក្នុង​លោក មាន​មហាជន​គោរព​បូជា​ច្រើន បាន​ថ្វាយ​ទាន​ដល់​ព្រះ​សង្ឃ​មាន​ព្រះ​ពុទ្ធ​ជា​ប្រធាន តែ​មាន​ពួក​ជន​ខ្លះ​ជំទាស់ចិត្ត បាន​ធ្វើ​អន្តរាយ​ដល់​ទាន ដោយ​នាំ​គ្នា​ស៊ី​ទេយ្យធម៌​ខ្លួន​ឯង និង ​ធ្វើការ​ដុត​រោង​ទាន​ ជន​ទាំង​នោះ​កាល​ស្លាប់​ហើយ ទៅ​កើត​ក្នុង​នរក​អស់​កាល​ដ៏យូរ ពួក​គេ​ស្លាប់​ពី​នរក​ហើយ កើត​ក្នុង​នរក​ទៀត ដរាប​សល់ ៩២​​ កប្ប។ មកដល់​ភទ្ទកប្បនេះ ក្នុង​កាល​នៃ​ព្រះ​សម្មា​សម្ពុទ្ធ​កស្សបៈ ជន​ទាំង​នោះ​បាន​កើត​ក្នុង​ពួក​ប្រេត ។

ក្នុង​កាល​នោះ​ពួក​មនុស្ស​នាំ​គ្នា​ធ្វើ​ទាន​ឧទិ្ទស ដើម្បី​ប្រយោជន៍​ដល់​ពួក​ប្រេត ជា​ញាតិ​របស់​ខ្លួន​ថា "សូមទាន​ដែល​ខ្ញុំ​ព្រះ​អង្គ​ឲ្យនេះ សម្រេច​ដល់​ពួក​ញាតិ​របស់​ខ្ញុំ​ព្រះ​អង្គ​ចុះ" ដូច្នេះ ពួក​ប្រេត​ជា​ញាតិ​ទាំង​នោះ រមែង​សោយ​ទិព្វ​សម្បត្តិ ។ លំដាប់​នោះ​ពួក​ប្រេត​ជា​ញាតិ​របស់​ព្រះ​បាទ​ពិម្ពិសារ បាន​ឃើញ​ដូច្នោះ ទើប​ចូល​ទៅ​គាល់​ព្រះ កស្សបៈ​សម្ពុទ្ធ ទូល​សួរ​ថា "​បពិត្រ​ព្រះ​អង្គដ៏​ចម្រើន ពួក​ខ្ញុំ​ព្រះ​អង្គ​នឹង​បាន​សម្បត្តិ​បែប​នេះ​ឬទេហ្ន៎" ព្រះ​មាន​ព្រះ​ភាគ​ទ្រង់​ត្រាស់​ថា "​ឥឡូវ​នេះ​អ្នក​ទាំង​ឡាយ​មិន​ទាន់​បាន​ទេ តែ​ក្នុង​អនាគតកាល​នឹង​មាន​ព្រះ​ពុទ្ធ​ព្រះ​នាម​ថា ព្រះ​គោតម ក្នុង​កាល​នោះ​នឹង​មាន​ព្រះ​រាជា​ព្រះនាម​ពិម្ពិសារ ដែល​ជា​ញាតិ​របស់​អ្នក​ទាំង​ឡាយ (រាជានោះ) នឹង​បាន​ថ្វាយ​ទាន​ចំពោះ​ព្រះ​ពុទ្ធអង្គនោះ ហើយ​ឧទ្ទិស​បុណ្យឲ្យ​ដល់​អ្នក​ទាំង​ឡាយ អ្នក​ទាំង​ឡាយ​នឹង​បា​នក្នុង​កាលនោះ ។

អស់​កាល​មួយ​ពុទ្ធន្តរ​កន្លង​ទៅ ព្រះសមណគោតម​បាន​ឧបត្តិឡើង ទ្រង់​បាន​ទទួល​និមន្តអំពី​ព្រះបាទ​ពិម្ពិសារ​ដើម្បី​សោយ​ភត្ត ។ ក្រោយ​ពេល​ព្រះ​បាទ​ពិម្ពិសារ​ថ្វាយទាន​រួច ព្រះ​អង្គ​មិន​បាន​ឧទ្ទិស​ទាន​ឲ្យដល់​ពួក​ប្រេត​ទាំង​នោះ ពួក​ប្រេត​ក៏​មិន​បាន​ទទួល​អ្វី​ឡើយ ។

យប់​នោះ​ពួក​ប្រេត ​ក៏​មក​ស្រែក​សំឡេង​គួរ​ភ័យ​ខ្លាច ជិត​រាជ​និវេស ។ ព្រះ​បាទ​ពិម្ពិសារ​ ក៏​បាន​ទូល​សួរ​ព្រះសមណ​​គោតម​​អំពី​សំឡេង​នោះ។ ព្រះ​សមណគោតម​​ត្រាស់​ថា "​មហាបពិត្រ ពួក​ញាតិ​ចាស់​ពី​ជាតិ​មុន​របស់​ព្រះ​អង្គ​ដែល​កើត​ជា​ប្រេត ញាតិ​ទាំង​នោះ ប្រាថ្នា​នឹង​ជួប​ព្រះ​អង្គ​អស់​មួយ​ពុទ្ធ​ន្តរ​ហើយ ត្រាច់​ទៅ​ដោយ​គិត​សង្ឃឹម​ថា ព្រះ​អង្គ​ថ្វាយ​ទាន​ដល់​ព្រះពុទ្ធ​ហើយ នឹង​ឧទ្ទិស​ឲ្យដល់​ពួក​យើង​ខ្លះ ព្រោះ​ព្រះ​អង្គ​ថ្វាយ​ទាន​ក្នុង​ថ្ងៃ​ម្សិល​មិញ ហើយ​មិន​បាន​ឧទិ្ទស ទើប​ពួក​ញាតិ​នាំ​គ្នា​អស់សង្ឃឹម ក៏​បញ្ចេញ​សំឡេង​ស្រែក​ដូច្នេះ" ។

លុះ​ថ្វាយ​ទាន​ក្រោយ​មក ព្រះ​បាទ​ពិម្ពិសារ​ក៏​ឧទ្ទិស​ទាន​ឲ្យ​ដល់​ប្រេត ដោយ​ពាក្យ​ថា "​ឥទំ វោ ញាតីនំ ហោតុ សុខិតា ហោន្តុ ញាតយោ ទាន​ដែល​យើង​ខ្ញុំ​បាន​ថ្វាយ​ហើយ​នេះ ចូរ​មាន​ដល់​ញាតិ​ទាំង​ឡាយ សូម​ញាតិ​ទាំង​ឡាយ ចូរ​ជា​អ្នក​ដល់​នូវ​សេចក្តី​សុខ​"។ ពួក​ប្រេត​ទាំង​នោះ​ក៏​បាន​នូវ​សម្បត្តិ​ទិព្វ​ សព្វគ្រប់​ដែល​ព្រះរាជា​បាន​ថ្វាយ​ចំពោះ​ព្រះ​ពុទ្ធ មាន​ស្រះ​បោក្ខរណី ដែលបាន​មក​ពី​ការ​ថ្វាយ​ទឹក​ទក្ខិណោទក អាហារ សំពត់​ ទីដេក ជាដើម ។

ប្រេត​មាន​ច្រើន​ពួក តែ​ជំពូក​ដែល​អាច​ទទួល​អាហារ​ដែល​គេឧទ្ទិស​ឲ្យ​បាន មាន​តែ​មួយ​ប្រភេទ គឺ បរទត្តូបជីវកប្រេត

ក្នុង​ សំយុត្តនិកាយ​និទាន​វគ្គ ប្រេត​មាន​ ១២ ​ពួក ៖

  1. វន្តាសប្រេត គឺ​ប្រេត​ស៊ីរបស់​ដែល​គេ​ខ្ជាក់​ចេញ​ហើយ។
  2. កុណបាសប្រេត ប្រេត​ដែល​ស៊ី​សាកសព។
  3. គូថខាទកប្រេត ប្រេត​ដែល​ស៊ី​ឧច្ចារៈ​(លាមក)។
  4. អគ្គិជាលមុខប្រេត ប្រេត​ដែល​មាន​ភ្លើង​នៅ​ក្នុង​មាត់។
  5. សូចិមុខប្រេត ប្រេត​ដែល​មាន​មាត់​ប៉ុន​ម្ជុល។
  6. តណ្ហដ្តិតប្រេត ប្រេត​ដែល​ត្រូវ​សេចក្តី​លំបាក​បៀត​បៀន។
  7. សុនិជ្ឈាមកប្រេត ប្រេត​ដែល​ត្រូវ​ឆេះ​ខ្មៅ​ដូច​គល់​ឈើ។
  8. សត្ថង្គប្រេត ប្រេត​មាន​ក្រចក​ដូច​កាំបិត។
  9. បព្វតង្គប្រេត ប្រេត​មាន​កាយ​ដូច​ភ្នំ។
  10. អជគរង្គប្រេត ប្រេត​មាន​កាយ​ដូច​ពស់​ថ្លាន់។
  11. វិមានកប្រេត ប្រេត​មាន​វិមាន​នៅ។
  12. មហិទ្ធិកប្រេត ប្រេត​មាន​ឫទ្ធិ​ច្រើន (​ជា​ធំ​ជាង​ប្រេត​ទាំង​ឡាយ មើល​ខុស​ត្រូវ​ប្រេត​ទាំង​ឡាយ)។

ប្រេត​ ១២ ​ពួក​នេះ អាស្រ័យ​នៅ​ក្នុង​ព្រៃ​ឈ្មោះ វិជ្ឈាដវី ជា​ប្រទេស​នៃ​ប្រេត​ទាំងនោះ។

ប្រេត​ ២១ ​ពួក​ផ្សេង​ទៀត

  1. អដ្ឋិសង្ខលិកប្រេត
  2. មំសបេសីប្រេត
  3. មំសបិណ្ឌប្រេត
  4. និច្ឆវិបុរិសប្រេត
  5. អសិលោមប្រេត
  6. សត្តិកលោមប្រេត
  7. ឧសុលោមប្រេត
  8. សូចិលោមប្រេតទី ១
  9. សូចិលោមប្រេតទី ២
  10. កុម្ភណ្ឌភារីប្រេត
  11. គូថនិមុគ្គប្រេត
  12. គូថខាទកប្រេត
  13. និច្ឆវិត្ថីប្រេត
  14. មង្គុលិត្ថីប្រេត
  15. ឱកិលិនីប្រេត
  16. អសីសកពន្ធប្រេត
  17. ភិក្ខុប្រេត
  18. ភិក្ខុនីប្រេត
  19. សិក្ខមានាប្រេត
  20. សាមណេរប្រេត
  21. សាមណេរីប្រេត

អសុរកាយ

[កែប្រែ]

អសុរកាយជាសត្វមួយជំពូកកើតក្នុងអបាយភូមិ ដែលមានតែសេចក្តីស្រេកឃ្លានជានិច្ចប្រហាក់ប្រហែលប្រេតដែរ ជាទូទៅអសុកាយមានរូបរាងធំជាងប្រេត ហើយក៏មានអាយុវែងជាងប្រេតដែរ ពួកខ្លះមានកំពស់រហូតដល់ទៅ ៣គា វុត(១ គាវុត = ៤គីឡូម៉ែត្រ រាងកាយស្តួចស្គម ស្បែកលឿងភាវ ភ្នែកនៅលើក្បាលលៀនចេញដូចភ្នែកក្តាម មាត់ តូច ប៉ុនរន្ធក្តិតម្ជុលនៅលើក្បាល ពេលស៊ីចុកត្រូវដំទីងក្បាលចុះស៊ីតែមិនដែលបានស៊ីឆ្អែតម្តងណាឡើយ។

កាលបើចុះទៅផឹកទឹក ក្នុងដងស្ទឹងដើម្បីបំបាត់ការស្រេក ក៏ជួបតែអន្តាតភ្លើងជាជំនួសវិញ រហូតពេញមួយជីវិតពួកអ សុកាយមានតែសេចក្តីក្តៅក្រហាយ សេចក្តីស្រេកឃ្លានគ្មានពេលស្រាកស្រានឡើយ ពួកអសុរកាយប្រភេទនេះហៅ ថា «កាលកញ្ចិកអសុរកាយ» បាបកម្មនៃពួកនេះបណ្តាលមកពី មិច្ឆាទិទ្ធិរឺការប្រព្រឹត្តប្រមាថមើលងាយដល់អ្នកទ្រទ្រង់ សីល មានភិក្ខុសង្ឃជាដើម។

អសុរកាយពួកខ្លះ សូម្បីព្រះពុទ្ធត្រាស់ដឹងពីរបីអង្គហើយ ក៏នៅតែមិនទាន់បានបរិភោគអាហារម្តងផង ពួកខ្លះនៅពេល ថ្ងៃជាមនុស្សរឺទេវតា លុះដល់ពេលយប់ក៏ត្រូវ ភ្លើងដុតអោយក្តៅ រឺឆ្កែរោមខាំដូចពួក វេមានិកប្រេត អសុរកាយពួក នេះច្រើនតែរស់នៅតាមមហាសមុទ្រ រឺនៅជិតមាត់ស្ទឹង។

តើប្រេតនិងអសុកាយមានការប្លែកពីគ្នាយ៉ាងណាដែរ? ប្រេតមានតែសេចក្តីឃ្លាន ប្រាសចាកអាហារទឹកផឹកគ្រប់ពេ លវេលា ពួកខ្លះដើររកអាហារសំណល់បរិភោគ មានទឹកមាត់កំហាកល្លែស ពួកនេះបានទទួលរងទុក្ខប្រហាក់ប្រហែល សត្វនរកដែរពួកប្រេតមិនរស់នៅតាមមហាសមុទ្រដូចពួកអសុកាយទេ តែច្រើនរស់នៅតាមដងភ្នំ ព្រៃជ្រៅព្រៃស្ងាត់ មនុស្សដែលមានសេចក្តីលោភលន់មិនចេះពេញដោយទ្រព្យ កោងឆបោកអ្នកដទៃអោយក្តៅក្រហាយ បៀនអ្នកដទៃ អោយដល់នូវហាយនៈភាព ពួកនេះរមែងបានទៅកើតជាប្រេត។ ពួកសត្វនរកបានទទួលសេចក្តីទុក្ខធរមាន ទៅតាម ទោសដែលបានប្រព្រឹត្តល្មើសមក ពួកខ្លះត្រូវភ្លើងនរកដុតម្តងហើយម្តងទៀត ពួកខ្លះត្រូវបានធ្វើទុក្ខទោសសំលាប់ដោ យយមបាល ដូចជាកាត់ដៃ កាត់អវយវផ្សេងៗជាដើម ហើយពួកខ្លះត្រូវឆ្កែរបស់យមរាជដេញតាមខាំអិតស្រាកស្រាន ឡើយ មនុស្សដែលមានសេចក្តីក្រោធខឹង ច្រើនចូលចិត្តបៀនបៀនអ្នកដទៃដោយផ្លូវកាយ និងវាចា ពួកនេះរមែង បានទៅកើតជាសត្វនរក។

រឿងស្ថាននរក ស្ថានសួគ៌ជារឿងមានហេតុមានផលមួយទៅតាមធម្មជាតិ ដែលខ្មែរ យើងជាពុទ្ធសានិកគ្រប់ៗគ្នាជឿ យ៉ាងមុតមាំក្នុងដួងព្រលឹង ហើយតែងនិយាយថា ធ្វើល្អបានល្អធ្វើអាក្រក់បានអាក្រក់ តែបច្ចុប្បន្នមនុស្សសម័យថ្មីគេ មិនសូវយកចិត្ត ទុកជឿទៅលើរឿងនេះដោយគិតថា ជារឿងហួសសម័យ ហួសនិស្ស័យមិនអាចធ្វើ អោយប្រសាក់ ឃើញជាក់នឹងភ្នែកបាន។

មនុស្សណាដែលជឿកុដនៃកម្ម មនុស្សនោះ នឹងមានជំជឿក្នុងស្ថាននរកស្ថានសួគ៌ នោះផងដែរ ព្រោះយល់ថា ឋានន រកជាផលកម្មរបស់អំពើបាប​។

ឯកសារ​យោង http://buddhism4cambo.blogspot.com/2010/05/blog-post_306.html

ស្វែងរកដោយ ភិក្ខុ គួនសុខគា បើសិនជាមានកំហុសសូមជួយប្រាប់ មកខ្ញុំព្រះករុណាអាត្មាភាពផង។

តិរច្ឆាន

[កែប្រែ]

តិរច្ឆានយោនិ ប្រែថា កំណើត​សត្វ​តិរច្ឆាន។ តិរច្ឆាន​មាន​ពីរ​ប្រភេទ គឺ​ប្រភេទ​ដែល​ឃើញ​ដោយ​ភ្នែក​តាម​ប្រក្រតី និង​ប្រភេទ​ដែល​មិន​ឃើញ​ដោយ​ភ្នែក​តាម​ប្រក្រតី, មួយ​ទៀត សត្វ​តិរច្ឆាន​ដែល​មាន​អត្តភាព​ធំ និង​ដែល​មាន​អត្តភាព​តូច។ សត្វ​តិរច្ឆាន​ទាំង​អស់​ចែក​ជា​៤​ប្រភេទ​គឺ

  • អបាទតិរច្ឆាន សត្វ​មិន​មាន​ជើង មាន​ត្រី​និង​ពស់​ជាដើម។
  • ទ្វិបាទតិរច្ឆាន សត្វ​មាន​ជើង​ពីរ មាន​បក្សី​ជា​ដើម។
  • ចតុបាទតិរច្ឆាន សត្វ​មាន​ជើង​បួន មាន​គោ​ជា​ដើម។
  • ពហុបាទតិរច្ឆាន សត្វ​មាន​ជើង​ច្រើន មាន​ក្អែប​ជាដើម។

សត្វ​តិរច្ឆាន​ពួក​ខ្លះ​មាន​ឫទ្ធិ មាន​អានុភាព​ច្រើន ដូច​ជា ស្តេច​នាគ ស្តេច​គ្រុឌ ស្តេច​ដំរី​ និង​ស្តេច​រាជ​សីហ៍​ជាដើម។ សត្វ​ទាំង​អស់​ វៀរ​តែ​ព្រះ​ពោធិសត្វ រមែង​មាន​កាម​សញ្ញា​(ការសេពកាម) គោចរសញ្ញា​(​ការ​ស្វែង​រក​អាហារ) និង​មរណសញ្ញា​(ការ​ខ្លាច​ស្លាប់)​ដោយ​ច្រើន។ ចំណែក​ព្រះពោធិសត្វ​ប្រកប​ដោយ​សញ្ញា​វិសេស ហៅ​ថា ធម្មសញ្ញា និង​ចាប់​តាំង​ពី​ទទួល​ព្យាករណ៍ គឺ​ជា​និយតពោធិសត្វ​ហើយ មិន​កើត​ជា​សត្វ​ដែល​តូច​ជាង​សត្វ​ចាប និង​មិន​ធំ​ជាង​សត្វ​ដំរី។

បានឮថា ស្តេច​កាឡនាគរាជ មាន​អាយុវែង បានឃើញ​ព្រះ​ពុទ្ធ​មក​៤​ព្រះ​អង្គ​ហើយ មាន​ព្រះ​ពុទ្ធ​កុក្កុសន្ធោ​ជាដើម ហើយ​ស្តេច​នាគ​នេះ​នឹង​បាន​ឃើញ​ព្រះ​សិរអារ្យមេត្រី​សម្មាសម្ពុទ្ធ​ទៀត។

ឯកសារ​យោង

[កែប្រែ]