កោសិកាជីវវិទ្យា
កោសិកា គឺជាឯកតាទ្រទ្រង់គ្រឹះនៃភាវរស់ និងជាផែ្នកតូចបំផុតរបស់ភាវរស់ដលអាចដំណើរជីវិតបានដោយខ្លួនឯង។ កោសិកាទាំងអស់មានលក្ខណៈសំខាន់ដូចៗគ្នា ឧទាហរណ៍ គ្រប់កោសិកាទាំងអស់មានសម្ភារៈសេនេទិច និងព័ន្ធជុំវិញដោយភ្នាសកោសិកា ហើយប្រើប្រាស់យន្តការផលិតថាមពលដូចគ្នា។ កោសិកាបច្ចុប្បន្នបានវិវត្តទម្រង់ជីវិតខុសៗគ្នា មានដូចជា បាក់តេរី អាមីប និងមេស្រា គឺអាចធ្វើចំណែកបានដោយឯករាជ។ ចំណែកឯភាវរស់ដែលមានលក្ខណៈសាំញ៉ុំាជាងនេះ បង្កឡើងពីកោសិកាច្រើន គឺវាធ្វើការតាមរបៀបសហការគ្នា ដោយ កោសិកាឯកទេសកម្មនីមួយៗបំពេញមុខងារយថាប្រភេទរបស់វា ប៉ុន្តែសារពាង្គកាយទាំងមូលមានទំនាក់ទំនងគ្នា។ ចំពោះមនុស្ស គឺបង្កឡើងពីកោសិកាជាង២០០ប្រភេទខុសៗគ្នា ដោយកោសិកានីមួយៗមានមុខងារខុសៗគ្នា ដូចជាកោសិកាចងចាំ កោសិកាគំហើយ កោសិកាទាក់ទងនិងចលនា និងកោសិកាទាក់ទងនឹងការរំលាយអាហារជាដើម។ កោសិកាត្រូវបានបែងចែកចេញជាពីរប្រភេទ គឺកោសិកាអឺការីយ៉ូត និងកោសិកាប្រូការីយ៉ូត។
១. កោសិកាអឺការីយ៉ូត[កែប្រែ]
កោសិកាមួយត្រូវបានចាត់ទុកថាជាកោសិកាអឺការីយ៉ូត លុះត្រាតែវាមានភ្នាសណ្វៃយ៉ូ។ ភាវរស់ទាំងឡាយណាដែលកោសិកាវាជាប្រភេទកោសិកាអឺការីយ៉ូត នោះវាគឺជាភាវរស់អឺការីយ៉ូត។ ជីវវិទូមិនបានដឹងថាតើ នៅលើភពផែនដីនេះ មានភាវរស់ណាមួយដែលបង្កឡើងទាំងពីកោសិកាប្រូការីយ៉ូត ទាំងពីកោសិកាអឺការីយ៉ូតទេ។ ប៉ុន្តែ ពួកគេបានដឹងយ៉ាងច្បាស់ថា មានកោសិកាប្រូការីយ៉ូតជាច្រើន ជាពិសេសបាក់តេរី ដែលរស់នៅក្នុងសារពាង្គកាយភាវរស់អឺការីយ៉ូត។ ភាវរស់អឺការីយ៉ូត រួមមាន៖ សត្វ រុក្ខជាតិ ផ្សិត និងប្រូទីស។
២. កោសិកាប្រូការីយ៉ូត[កែប្រែ]
ប្រូការីយ៉ូត គឺជាភាវរស់ឯកកោសិកា និងមានទំហំតូចជាងកោសិកាអឺការីយ៉ូត។ ទំហំរបស់កោសិកាប្រូការីយ៉ូតភាគច្រើន គឺនៅចន្លោះពី ១ ទៅ ១០ មីក្រូម៉ែត្រ (µm)។ ពួកប្រូការីយ៉ូតត្រូវបានចែកចេញជា២ក្រុម គឺអឺបាក់តេរី និងអាកេបាក់តេរី។
កោសិកាប្រូការីយ៉ូតបង្កឡើងភាគច្រើនពីរីបូសូម និងអាស៊ីតនុយក្លេអ៉ិច។ វាគ្មានភ្នាសណ្វៃយ៉ូ និងធាតុកោសិកាផ្សេងៗទេ។ ភ្នាសដែលព័ទ្ធជុំវិញកោសិកា គឺមានភ្នាសកោសិកា និងភ្នាសគ្រោង។ ភ្នាសកោសិកា បង្កឡើងដោយភ្នាសផូស្វរលីពីតពីរស្រទាប់នៅព័ទ្ធពីខាងក្រៅភ្នាសកោសិកាដែលជាភ្នាសគ្រោង។ ភ្នាសគ្រោងនេះផ្តល់ទំរង់ខុសៗគ្នាដល់កោសិការប្រូការីយ៉ូត។ ភ្នាសគ្រោងរបស់កោសិកាបាក់តេរីមានលក្ខណៈសាំញ៉ំា ហៅថា ប៉ិបទីដូគ្លីកាន។
ឯកសារយោង[កែប្រែ]
១. ហាប សោភ័ណ (២០១៥) កោសិកាវិទ្យា។ សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ។